Dagur - Tíminn - 18.10.1996, Qupperneq 5

Jlagur-ÍEmrám
Föstudagur 18. október 1996 -17
VIÐTAL DAGSINS
Sjónvarp og
skólar
blórabögglar
Agnes Johansen vill fækka miðstýrðum
boðum og bönnum í uppeldi barna og efast
um gildi skipulegs forvarnarstarfs.
Agnes er fyrrum umsjón-
armaður barnaefnis á
Stöð 2 og heldur hún er-
indi á ráðstefnu um ofbeldi í
sjónvarpi á morgun, þar sem
hún vill beina athyglinxú frá
sjónvarpinu sem blóraböggli í
breyttum heimi. Hún segir of-
beldi í barnaefni afstætt fyrir-
brigði. Eitt sinn hafi hún séð
3ja ára telpu trompast af skelf-
ingu yfir smábarnamynd, sem
sýndi hrekkjusvín taka nestis-
tösku af lítilli stúlku. Sú 3ja ára
samsamaði sig þessu voðaverki
en hasarskrípó telur Agnes að
börn tengi ekki raunveruleikan-
um. Þá bendir hún á að ofbeld-
istíðni í Tokyo er mun lægri en í
sambærilegum borgum á Vest-
urlöndum þrátt fyrir gífurlegt
ofbeldi þar í sjónvarpi.
- Það er þá ekki verið að
ráðast á rætur vandans þegar
sjónvarpið er skammað?
„Nei. Það er eins og læknir
sem slær á sjúkdómseinkenni
en læknar ekki. Ofbeldi býr í
okkur öllum og það verður ekk-
ert hjá því komist að við
ákveðnar aðstæður, þegar
frumþörfum mannsins er ekki
sinnt, þá er grunnt á hinu
góða.“
- Þú hefur ekki fundið neitt
töframeðal til að lækna ofbeld-
ishvötina?
„Maður kemur náttúrulega
ekki með lausn 1, 2 og 3. Ég vil
láta fækka lögum um málefni
barna og unglinga, en það er
svo sem engin töfralausn. Sam-
félagið er að firra okkur allri
ábyrgð með því að setja t.d.
reglur um útivistartíma barna
og unglinga. En það verður
mikið verk að vinda ofan þess-
um spíral sem kerfið er að
verða hjá okkur.
Það er verið að skerða sjálfs-
traust foreldra og ég efast um
gildi allra þessara fundahalda
og forvarnarstarfs. Mér finnst
að fólk ætti aðeins að staldra
við og finna sjálft til ábyrgðar á
sínum.“
- Hvað er það í íslensku
samfélagi sem kveikir ofbeldis-
þörfina?
„Þessi forræðishyggja sem er
að verða allsráðandi á Vestur-
löndum og er mjög vafasamt
fyrirbæri. Við erum að festast á
klafa alls kyns reglugerða, boða
og banna í mannlegum sam-
skiptum og hegðun almennt.
Fólk er hætt að treysta á eigin
skynsemi. Það liggur við að þú
þurfir handbók yfir það hvernig
á að fara fætur á morgnana.“
Mynd: ÞÖK

- Þú ætlar þá ekki að skella
skuldinni á skólakerfið, eins og
vinsælt er?
„Skóli og sjónvarp eru svo
góðir blórabögglar fyrir það
sem aflaga fer. Skólinn er ekk-
ert annað en endurspeglun á
samfélaginu. í samfélaginu er
agaleysi og virðingarleysi á öll-
um vígstöðvum og eftir höfðinu
dansa jú limirnir. Það er verið
að benda í vitlausar áttir. Fólk
er að vísa til alls konar rann-
sókna en þær eru alltaf gerðar
á ákveðnum forsendum þannig
að þú getur fengið nánast
hvaða niðurstöðu sem er. Mér
finnst við vera að leita að
einhverjum skyndibitalausnum
með því.“ LÓA
fBvéfiþtá,3(xmna{jvíð í
Hurðarhúnn, hlaupleysi, Núps-
staðabræður og Kvískeijabræður
Magnússon
að sem lifir sterkast í
minningunni frá leiðtoga-
fundi Gorbatsjovs og
Reagans í Reykjavík fyrir rétt-
um tíu árum er hurðarhúnninn
á útidyrahurðinni í Iföfða. Ég
efast um að nokkur hurðar-
húnn hafi komist nær því að
verða nafli alheimsins. Milljónir
manna víðs vegar um heiminn
sátu fyrir framan sjónvarps-
skerminn sinn og gláptu á
þennan snyrtilega hurðarhún
sem hreyfðist ekki svo tímunum
skipti. Én þrátt fyrir það hélt
heimsbyggðin niðri í sér andan-
um og beið eftir lífsmarki með
hurðarhúninum í Höfða. Allir
vissu að hreyfing á hurðahúnin-
um boðaði heimsviðburð.
Hurðarhúninn frægi hefur
verið mér einstaklega hugleik-
inn undanfarna daga. Ekki
vegna þess að tíu ár eru liðin
frá þessum merka viðburði í
mannkynssögunni, heldur
vegna þess að það tók að gjósa í
Vatnajökli.
Gosið í Vatnajökli kom af
stað fjölmiðlafári á íslandi á
sama hátt og leiðtogafundur
Gorbatsjovs og Reagans. Líkt og
athygli fjölmiðla beindist áður
að hurðarhún sem ekki hreyfð-
ist, þá hefur athygli fjölmiðla
undanfarið beinst að jökulvötn-
um sem ekki hlaupa.
Fyrstu sólarhringana stóð al-
þjóð á öndinni og beið eftir
kröftugu Skeiðarárhlaupi sem
jafnvel myndi sópa í burtu
mannvirkjum á sandinum;
brúm, vegi og rafmagnslínum.
En ekkert gerðist. Jarðvísinda-
menn fullyrtu að öflugt Skeiðar-
árlúaup væri á leiðinni, ef ekki í
dag, þá á morgun eða hinn.
Jarðvísindamenn, vatnamæl-
ingamenn, fréttamenn og al-
þjóð biðu og biðu eftir hamför-
unum á Skeiðarársandi, en
ekkert gerðist. Nema ferðaþjón-
ustan á Kirkjubæjarklaustri og í
Freysnesi í Öræfum blómstraði.
Það er vel.
En með allri virðingu fyrir
jarðvísindamönnunum, sem ég
er sannfærður um að eru meðal
þeirra hæfustu á sínu sviði, þá
held ég að ekkert gerist á næst-
unni. Ég byggi það ekki á vís-
, indalegri þekkingu minni held-
ur þeirri staðreynd að Kví-
skerjabræður og Núpstaðar-
bræður sögðu tiltölulega
snemma að ekkert myndi ger-
ast á næstunni. Skeiðarárhlaup
þurfi sína meðgöngu og hlaupið
komi líklega ekki fyrr en í vor.
Nú þegar gosið virðist vera
gengið yfir og ekkert bólar á
hlaupinu styrkist ég enn í þess-
ari trú.
Ég bíð því spenntur eftir því
að eitthvað gerist á Skeiðarár-
sandi. Mun eitthvað gerast á
næstu dögum eða þurfum við
að bíða fram á vor eða ennþá
lengur eftir næsta Skeiðarár-
hlaupi? Hafa bræðurnir á
Núpsstað og bræðurnir á Kví-
skerjum rétt fyrir sér eða hafa
jarðvísindamennirnir rétt fyrir
sér? Það mun tíminn leiða í
ljós. En hvenær ætli það verði?