Dagur - Tíminn - 25.10.1996, Blaðsíða 7

ÍDítgur-®mmm
Föstudagur 25. október 1996 -19
MENNING O G LISTIR

í svörtu, hvítu og rauðu
Þjóðleikhúsið: LEITT HÚN SKYLDI VERA
SKÆKJA eflir John Ford. Þýðing: Karl Ágúst
Úlfsson. Leikgerð og leikstjórn: Baltasar Kor-
mákur. Leikmynd: Stígur Steinþórsson. Tón-
list: Þorvaldur Bjarni Þorvaldsson. Lýsing:
Páll Ragnarsson. Búningar: Filippía I. Elísdótt-
ir og Indriði Guðmundsson. Frumsýnt á
Smíðaverkstæðinu 17. október.
þætti. Sást það best á lýsing-
unni á Vaskes. Tónlistarnotkun
var stundum truflandi, eins og
leikstjórinn treysti ekki textan-
um, og dans- eða diskóatriði
var alveg út í hött; gætir þar
miður góðrar „nútímavæðing-
ar“ í sýningunni. Þess gætir Uka
nokkuð í búningum.
En það sem máli skiptir er
auðvitað meðferð hlutverk-
anna, þetta er persónutragedía.
Systkinin Ieika Hilmir Snær
Guðnason og Margrét Vil-
hjálmsdóttir. Þau eru bæði
meðal gjörvilegustu ungra leik-
ara okkar og standa sig vel. Það
er frekar við leikstjórann að
sakast en þau að það brestur á
dýpt í túlkunina. Framan af
skortir í leik þeirra ógnina, vit-
undina um þá glötun sem þau
eru að steypa sér út í. Einkum á
þetta við Giovanni sem er ger-
andi í sambandinu, systirin er
bljúgur þolandi. Hilmir Snær er
afar drengilegur leikari, en
hann er einhvern veginn of
„bjartur" í hlutverkinu. Upp-
reisn Giovannis verður of hrein
og bein, allt að því réttmæt, og
gætir hér þess sem Martin Re-
gal nefnir í fróðlegri leikskrár-
grein að fólk nú á dögum eigi
erfitt með að gera sér í hugar-
lund hvernig litið var á blóð-
skömm á þeim tíma. í sýning-
unni verða þau Giovanni og
Annabella persónugervingar
hreinleikans og sakleysisins
andspænis sorta umhverfisins.
Hið lífgefandi vatn sem þau
hrærast í undirstrikar það. En
þessi hreinsun systkinanna get-
Gunnar
Stefánsson
skrifar
um leiklist
Við lifum ekki á öld harm-
leiksins. Það er víst frek-
ar skopleikurinn sem
túlkar h'fssýn nútím-
ans. Engu að síður,
eða þess vegna,
draga klassískir
harmleikir okkur til
sín, einkum Grikk-
irnir og verk Shake-
speares. Sá er mun-
ur á sýn Forngrikkj-
anna og hins breska
meistara á mannleg
örlög að hjá Grikkj-
unum eru það hinir
ósveigjanlegu ör-
lagavaldar, guðirnir,
sem hafa manneskj-
una að leiksoppi;
hjá Shakespeare
búa rök upphefðar
og falls í manninum
sjálfum, ástríðum
hans og hvötum
sem knýja hann til
að rísa gegn samfé-
laginu, brjóta allar
brýr að baki sór.
John Ford var
samtímamaður
Shakespeares, lifði
á sextándu öld, og
viðhorf hans er
svipað. Hann hefur
alla tíð mátt sæta
því að sitja í skugga
skáldsins frá Strat-
ford og mun lítt
hafa verið á loft
hald'ð utan Bret-
lands. Það er því
forvitnilegt að Balt-
asar Kormákur
skuli liafa komið því
til leiðar að Þjóð-
leikhúsið sýnir nú
eitt helsta verk
hans, Leitt hún
skyldi vera skœkja.
Baltasar á allan
heiður af sýning-
unni og fékk Karl Ágúst Úlfsson
til að þýða verkið í bundið mál.
Þýðingin virðist ágætlega af
hendi leyst. Hún er lipur og
munntöm, en á auðugu máli,
„nútímalegu" frekar en klass-
ísku. Karl Ágúst er með orð-
högustu leikhúsmönnum, má
heyra það jafnt af frumsömdum
sem þýddum texta hans. Og
textaflutningur leikara í Skækj-
unni er yfirleitt vandaður.
Leikurinn fjallar um blóð-
skömm, kynferðissamband
systkina. Svið verksins er Ítalía
miðalda þar sem kirkjuvald er
sterkt. Giovanni rís gegn boðum
Guðs og manna og tælir systur
sína, Önnubellu, til ásta við sig,
stefnir vitandi vits og opnum
augum út í ógæfuna, þrátt fyrir
forboð Bónaventúrs munks.
Þegar svo Annabella er orðin
þunguð skerst kirkjan í leikinn,
munkurinn þvingar stúlkuna til
að játast aðalsmanninum Sór-
ansó. Sá hafði aftur á móti svik-
ið í tryggðum ekkjuna Hippó-
h'tu, sem hyggur á hefndir og
gerir samning við Vaskes, þjón
Sóransós. Eftir því sem dram-
anu vindur fram kemur í ljós að
Vaskes er sá sem knýr fram-
vinduna áfram til blóðugra
endaloka.
Það er margt vel um svið-
setningu Baltasars. Hún er
unnin af næmu auga, leikmynd-
in sterk, með hlekkjunum sem
aðaltákni, í svörtu og rauðu, lit-
um ástríðunnar, ljósabeiting
markviss og notuð eins og vera
ber til að undirstrika mikilvæga
ur leitt til þess að blóðskömmin
sé smækkuð eða afsökuð, sem
tæpast var ætlxm höfundar,
enda undirstrikar Martin Regal
það í leikskránni. Ef syndarvit-
undin sem í þessu felst er burt
tekin, missir harmleikurinn af
þunga sínum og sú varð raunin
hér.
Það er oft þakklátara að
leika illmennin en hina göfugu
sakleysingja. Það sannast hér.
Stjarna sýningarinnar meðal
leikara er Stefán Jónsson í hlut-
verki hins fláráða þjóns, Vask-
es. Þetta er stærsta hlutverk
sem Stefán hefur fengist við,
svo mér sé kunnugt, og hann
vex mjög af því. í látbragði,
raddbeitingu og svipbrigðum
býr Stefán til útsmogna mynd
af þrjóti þessum, svo að lengi
verður áhorfandanum minnis-
stætt. Edda Arnljótsdóttir leikur
Hippolítu af skapstyrk, eitt
hennar besta verk sem ég hef
séð, og Ragnheiður Steindórs-
dóttir tekur Pútönu, kennslu-
konu Önnubellu, öruggum og
sannfærandi tökum sem vænta
mátti. Kristján Franklín Magn-
ús er nokkuð einhæfur á dökk-
um nótum í hlutverki Bónaven-
túrs. Ótalinn er Steinn Ármann
Magnússon sem Sóransó. Hann
var nokkuð utangátta í hlut-
verkinu, enda ekki harmleiks-
lega vaxinn leikari, lagði sig þó
vel fram. Erlingi Gíslasyni varð
minna en vænta mátti úr hlut-
verki Floríós, föður systkin-
anna; það má efa að hann hafí
átt að vera svona grunlaus og
einfaldur.
Leitt hún skyldi vera skœkja
er sterk sýning að sjónrænni
uppsetningu og um margt
vandvirknislega unnin. Um
áherslur leikstjórans og túlkun
má deila, eins og hér var rakið.
Engu að síður kemur Baltasar
Kormákur með þessu verki sínu
fram sem einn hinna athyglis-
verðustu upprennandi leik-
stjóra okkar og verður gaman
að fylgjast með honum á þeim
vettvangi.
1 tfSl i.l
Hiíi ffl fíjHlllfl W JHTRíFli
Iæ'? ■ k 5 31 TlÍ’BJiljG jsíii
LEIKFÉLA6 AKUREYRAR
Sigrún
Astrós
Sýning föstud. 25. okt. kl. 20.30.
Sýning laugard. 26. okt. kl. 20.30.
Sýning laugard. 2. nóv. kl. 20.30.
Dýrin í
Hólsaskógi
eftír Thorbjorn Egner
Sýningar:
Laugard. 26. okt. kl. 14.00 - Uppselt
Sunnud. 27. okt. kl. 14.00 - Uppselt
Sunnud. 27. okt. kl. 17.00
ÞriSjud. 29. okt. kl. 15.00 - Uppselt
Fimmtud. 31. okt. kl. 15.00
Laugard. 2. nóv. kl. 14.00
Sunnud. 3. nóv. kl. 14.00
MuniS kortasöluna okkar
Sími 462 1400
MiSasalan er opin alla virka daga
nema mónud. kl. 13.00-17.00
og fram aS sýningu sýningardaga.
Símsvari allan sólarhringinn.
Sími í miSasölu: 462 1400.
^Oagur-tEmrtrat
- besti tími dagsins!
ÞJÓDLEIKHÚSID
Stóra sviðið
kl. 20.00:
Nanna systir
eftir Einar Kárason og
Kjartan Ragnarsson
í kvöld föstud. 25. okt. Örfá sæti laus.
Föstud. 1. nóv„ laugard. 9. nóv.
fimmtud. 14. nóv., sunnud. 17. nóv.
Söngleikurinn Hamingjuránið
eftir Bengt Ahlfors
Á morgun laugard. 26. okt.;'
laugard. 2. nóv„ fimmtud. 7. nóv.,
sunnud. 10. nóv.
Þrek og tár
eftir Ólaf Hauk Símonarson.
Fimmtud. 31. okt„ 70. sýning
Nokkur sæti laus
sunnud. 3. nóv„ föstud. 8. nóv„
laugard. 16. nóv.
Ath. Takmarkaður sýningafjöldi
Kardemommubærinn
eftir Thorbjörn Egner
Sunnud. 27. okt. kl. 14. Örfá sæti laus'
Sunnud. 3. nóv. kl. 14.
Nokkur sæti laus.
Sunnud. 10. nóv kl. 14.
Sunnud. 17. nóv. kl. 14.
Ath. takmarkaöur sýningafjöldi.
Smíðaverkstæðið
kl. 20.30
Leitt hún skyldi vera skækja
eftir John Ford
í kvöld föstud. 25. okt. - Uppselt.
Sunnud. 27. okt - Uppselt.
Föstud. 1. nóv. r Uppselt.
Miövikud. 6. nóv. - Örfá sæti laus.
Laugard. 9. nóv. - Örtá sæti laus.
Fimmtud. 14. nóv.
Athygli er vakin á að sýningin er
ekki við hæfi barna.
Ekki er hægt að hleypa gestum
inn í salinn eftir að sýning hefst.
Litla sviðið
kl. 20.30:
í hvítu myrkri
eftir Karl Ágúst Úlfsson
Á morgun laugard. 26. okt. Uppselt.
Fimmtud. 31. okt. Uppselt.
Laugard. 2. nóv. Uppselt.
Sunnud. 3. nóv. Uppselt.
Fimmtud. 7. nóv. Uppselt.
Föstud. 8. nóv. Uppselt.
Föstud. 15. nóv. Uppselt.
Laugard. 16. nóv. Uppselt.
Fimmtud. 21. nóv.
Athugið að ekki er hægt aö
hleypa gestum inn í salinn eftir
að sýning hefst.
★ ★ ★
Miðasalan er opin mánud. og
þriðjud. kl. 13.00-18.0(7,
miðvikud.-sunnud. kl. 13.00-20.00
og til 20.30 þegar sýningar eru á
þeim tíma. - Einnig er tekið á móti
simapöntunum frá kl. 10.00 virka
daga. - Simi 551 1200.