Dagur - Tíminn - 15.11.1996, Qupperneq 4

16- Föstudagur 15. nóvember 1996
ÍOagmÆtmtim
Unðúðaiauót
Degi hallar - tíminn líður
Ragnhildur
Vigfúsdóttir
skrifar
S
Iþeirri merku bók Backlash
(Afturkippur, óyfirlýst stríð
á hendur konum) bendir
Susan Faludi á að í hvert skipti
sem jafnrétti hefur verið í sjón-
máli hafa andspyrnuhreyfmgar
skotið upp kollinum og komið í
veg fyrir fullan sigur kvenna.
Þessar andspyrnuhreyfingar
hafi það markmið að grafa und-
an því sem hefur áunnist í jafn-
réttismálum til að stöðva sókn
kvenna til frekara jafnréttis.
Þær staglast meðal annars á því
hve skaðlegt sé fyrir börn að
vera ijarri mæðrum sínum, hve
húsmóðurstarfið er göfugt og
gefandi en vinnumarkaðuirinn
að sama skapi hættulegur kon-
um.
Faludi bendir á að áróðurinn
sé lævís og beiti fyrir sig blöð-
um, tímaritum, útvarpi, sjón-
varpi, kvikmyndum og tísku -
svo eitthvað sé nefnt. Hér á
landi er Dagur-Túninn að verða
helsta málgagn bakslagsins.
Þar fullyrðir Friðrik Erlingsson
að staðreynd málsins er nefni-
lega sú, hvort sem baráttukon-
um hkar það betiu- eða verr, að
þegar kona verður móðir breyt-
ast allar áherslur í hugsun og
tilfinningum kvenna. Það er
einfaldlega lífefnafræðileg stað-
reynd. Andspyrnumenn styðjast
við vísindalegar sannanir eins
og fyllibytta við ljósastaur. Þess-
ar vísindalegu sannanir eru oft-
ar en ekki, að sögn Faludis,
argasti þvættingur eða þær eru
rangtúlkaðar til að styðja vafa-
saman málstað andspyrnunnar.
Samanber að Dagur-Tímixm ber
ítrekað á borð fyrir lesendur
sína þá lygi að flestir vilji að
tóðir, kona, meyja, meðtak lof og p
Friðrik
] Eriinfltwcn
I xlrl/ur
■m Iw'islr á
pmnm«imu .BrsiaW
er þe.sM
„!•*& eln* tew k»rl*r
ir ri(5* xftmolginlrjft or
on. l>»ðl »r t<-«
xno wurtofl*.' ’ í>fi bar
og vakna mi uj>p vtö psao
mnto draum tó þ*r hafa uk-
morkuð teogd v« b&rnin s(n.
þ*r B©o i scVtarkonná og
fsnnsi þavr ver* afl vaiwækja
Mmm { vlnnunnl r>*
um < víuuu ef þfrr teyfðu íér *ð
vera helms. Hv*ð nefr þrtl*
ukkur? JÚ. Þð *emr *kkl kt-ai
ÍU kðkun* ofi élX h«n». Mr
vkipUr < r»un engu hvef*a
otskulíRur. í»!ni«>Ksrao» o*
hlarlgoður i-ljtmmsðurtnn or.
MÁliA snývt um len*v! roMur ««
tarns. *o«> eru, hof* vertð o*
vrrð* ævinlo** rtorlmri ng
miÚNXgkH nu*\ur o« l*rtú
fyrUu artó. vrihat «Bt-
mæður séu heima hjá börnum
sínum. - Þessir flesth voru
þriðjungur úrtaksins. Að vísu
stór hópur, en ef stunduð væri
góð blaðamennska á þessum
bæ hefði verið farið ofan í
saumana á þessum tíðindum:
Hverjir voru í þessum hópi?
Hvort voru konur eða karlar í
meirihluta? Skar einn aldurs-
flokkur sig úr? Var þetta við-
horf algengara meðal launa-
manna en atvinnurekenda? Var
munur á láglauna- og hálauna-
fólki? Menntuðu fólki og
ómenntuðu? Fólki í dreifbýli
eða þéttbýli. Blaðið bauð ekki
upp á slíka greiningu heldur
lofgjörð til heimavinnandi
kvenna. Heimavinnandi karlar
virðast ekki fyrirfinnast á út-
breiðslusvæði blaðsins. Mætti
ætla að blaðið vildi leysa at-
vinnuleysið með því að senda
konur heim, þær taka jú vinnu
af körlum ekki satt?
í Degi-Tímanum segir Oddur
um landsfund Alþýðuflokksins:
Engin kona tók þátt í formanns-
kjöri, en kvenfólkið varð þeim
mun sigursælla í öllum öðrum
kosningum í trúnaðarstöður
flokksins. Er það túlkað sem
mikill sigur kvenna í jafnréttis-
baráttunni. En hveijum skyldi
það annars koma við öðrum en
þeim framadísum, sem nú hafa
hlotið titil í flokksstarfinu? Það
virðist ekki hvarfla að Oddi að
það skipti máli að konur komist
tfi valda í stjórnmálaflokkum -
því ég vona að þetta séu valda-
stöður. Og hvað meinar hann
með því að kalla þær framadís-
ir? Vill hann láta kalla sig fram-
sóknarfausk?
Dagur-Tíminn birtir á heilli
síðu ræðu Elínar Hirst þar sem
hún úthúðar Kvennalistanum. í
leiðinni kom hún upp um sig,
hún hefur ekkert fylgst með um-
ræðunni síðasta áratug. Það að
baka pönnukökur og skipta um
dekk er löngu afgreitt mál. Og
langt er síðan karlmaðurinn var
óvinurinn. Hvort konur komast
inn í karlaklíkuna, ef þær vilja
vera í henni, eða hvort það komi
niður á þeim í starfi að komast
ekki í hana og vera sendar einar
í Baðhús Lindu meðan piltarnir
skemmta sér við að skjóta
hunda eða veiða lax, það er aft-
ur á móti hákvennapólitískt
mál. Ehn var fengin á fund hjá
Kvennalistanum til að fjalla um
ímynd kvenna í fjölmiðlum en
það var auðséð að fyrrverandi
fréttastjórinn hafði varla velt
henni fyrh sér. Hún benti
Kvennalistanum á að kynna sér
hvers vegna konum í Noregi
hefur gengið svona vel að hasla
sér völl í pólitíkinni og reyna að
læra af þeim. Hún hafði aldrei
heyrt um kynjakvótann sem hef-
ur skilað mörgum konum á þing
og í ríkisstjóm Noregs. Hefði
ekki verið nær fyrir íjöimiðilinn
Dag-Tímann að velta því fyrh
sér hvaða afleiðingar það getur
haft ef þeh sem stýra ijölmiðl-
unum eru svona illa upplýstir?
Friðrik Erlingsson hefur ráð
undir rifi hverju og telur nær
fyrir baráttukonur að stofna til
verkefnaáætlunar innan fram-
haldsskólanna sem upplýsi
stúlkur um að þær hafi allan
rétt til að vera frjálsar mann-
eskjur með sjálfsvirðingu,
sterka sjálfsmynd og persónu-
legt gildismat. Því vandinn er
hjá dætrum baráttukvennanna,
þær eru fullar minnimáttar-
kenndar og óöryggis, verða
barnshafandi á táningsaldri,
detta úr skóla, lenda í láglauna-
vinnu o.s.frv. Verða srnnsé fórn-
arlömb af því að uppeldi þeirra
er í höndum óhæfra dagmæðra,
leikskóla- og grunnskólakenn-
ara. Þetta er skelfileg framtíð-
arsýn sem hann boðar stúlkum
þessa lands. En hvað með
drengina? Er allt í stakasta lagi
hjá þeim? Vill Friðrik að feður
þeirra sinni þeim betur eða
eiga mæðurnar einar allar sök
á því ef uppeldi þeirra bregst
líka? Og hvers vegna eiga bar-
áttukonur að vera að koma
þeirri ranghugmynd inn hjá
ungum stúlkum að þær séu
frjálsar manneskjur ef þær hafa
ekkert val? Því eðli þeirra mun
jú breytast þegar þær verða
mæður og þá eiga þær að vera
heimavinnandi. Ekkert ef
þarna. Ef þær verða mæður, ef
þær vilja vera heima, ef þær
hafa fyrirvinnu.
Backlash kom út 1991, í
apríl-Veru 1992 er ítarleg um-
fjöllun um bakslagið.
Flokksþing og athygli
á er komið að fram-
sóknarmönnum að
halda flokksþing og er
hætt við að þeh muni lenda
í vandræðum með að ná at-
hygli þjóðfélagsins. Sjálf-
stæðisflokkurinn er búinn
að halda stórglæslegan
landsfund, sem erfitt getur
orðið að slá út.
Rarmar má
kannski segja
að Landsfund-
ur sjálfstæðis-
manna hafi
minnt meira á
trúarlega sam-
komu en
stjórnmála-
fund, því um-
gjörðin var sbk að pólitíkin
gleymdist en allt snerist um
hinn mikla, ástsæla leiðtoga.
Kvennalistinn er búinn að
halda landsfund og náði at-
hygli þjóðarinnar um skeið
þegar allir héldu að flokkur-
inn ætlaði að leggja sjálfan
sig niður. Svo hættu þær við
að hætta, héldu áfram að
prjóna og vera til og allir
misstu áhugann á þeim.
Formaður hættir
Alþýðuflokkurinn fór inn á
svipaðar brautir til að ná
athygli þjóðarinnar í tengsl-
um við sitt flokksþing og
augljóst að kratarnir lærðu
talsvert af því sem Kvenna-
listinn gerði. Að vísu varð
umræðan ekki um það hvort
Alþýðuflokkurinn ætti að
hætta að vera til (ekki nema
að litlu leyti) heldur snerist
umræðan um það hvort Jón
Baldvin ætlaði að hætta. Og
ófikt því sem varð i^á
Kvennalistanum þá hætti
Jón Baldvin ekki við að
hætta og áhuginn hélst því
vakandi fyrir þinginu út í
gegn. Krötum hefur meira
að segja tekist að halda sér
í umræðunni talsvert eftir
að þinginu lauk, þannig að
þeh geta vel við unað.
Hins vegar hefur lítið
bólað á slíkum útspilum og
Framsóknarflokkurinn hef-
ur verið óvenju kyrrlátur
það sem af er haustinu. Það
eina sem framsóknarmenn
hafa uppi í erminni er ef
þeir hrista af sér það ámæli
að vera taglhnýtingur
flialdsins sem ávallt beygi
sig undh ægivald þess í
stjórnarsam-
starfinu. Örlög
Alþýðuflokks-
ins eru mörkuð
þessu dramat-
íska stefi aftur
og aftur og má
segja að flokk-
urinn sé þessa
dagana einmitt
í bitru og sam-
anhertu fráhvarfskasti frá
Viðeyjarsamstarfinu.
Framsókn að
hætta?
Lánasjóðsmálið er því helsta
haldreipi framsóknar þessa
dagana. Með því að knýja
hressilega á um það mál
gætu Frammarar bjargað
mannorðinu samhliða því að
beina kastljósinu að flokks-
þinginu. í ljósi fordæmanna
sem hinir flokkarnir hafa
gefið er eðlilegt að framsókn
gefi fyrirheit um að hætta
einhverju til þess að ná at-
hygli. Það liggur beinast við
að hún hætti þá í ríkissjórn
út af LÍN málinu, því fáir
myndu trúa að framsókn
væri að hugsa um að leggja
sig niður og því síður tryðu
menn þvi að formaðurinn
ætlaði að hætta.
Og mismimandi reynsla
Kvennalista og krata af
þessum „ég hættt" - málum
sýnir að betra sé að standa
yið hótanir xnn að hætta ef
menn vilja fá almenntíega
athygli á flokksþing sýi.
Garri sér því þann kost
vænstan fyrir framsókn að
slíta stjórnarsamstarfinu á
LÍN málinu til þess að
tryggja að flokksþingið veki
mikla athygli.
GarrL