Dagblaðið Vísir - DV - 01.06.1982, Síða 13

DAGBLAÐIÐ & VlSIR. ÞRIÐJUDAGDR1. JUNI1982.
13
Arfi og kærleiksblóm
ég að þessi grein kemur ekki til með
að birtast f yrr en að kosningunum af
afstöðnum, þvi að eins og menn hafa
séð hefur kjallarameisturunum
fjölgað talsvert að undanfömu. Og
þegar búið er aö fylla húsið af kjöll-
urum er ekkert rúm f yrir háaloft.
En ég tek þessu með svipuðu jafn-
aðargeði og einn frændi minn, sem
sagði, þegar barnið henti speglinum í
gólfiö hjó honum: Þetta gerir ekkert
til. Hann bara sprakk. Og þegar
barnið henti þessum sama spegli í
annaö sinn í gólfið og braut hann,
sagði gamli maðurinn: Þetta gerir
ekkert til. Hann var sprunginn.
Og nú eru kosningamar afstaðnar
og heyra til liðinni tíð, rétt eins og
vísan sem ort var þegar D listinn
hlaut meirihluta i skoðanakönnun
blaðsins fyrir skömmu.
Skoöanakannanir sýna og sanna,
á sálinni hafa margir beðið tjón.
Nú halda ýmsfr ihaldsmanna
að eftir kosningar heiti Sigurjón, - Jón.
En þótt þannig sé komið fyrir kosn-
ingum og vísu á nýr meirihluti fram-
tíðina fyrir sér og þó að menn séu
ekki sammála um ágæti hans skiptir
það ekki nokkm máli úr því sem
komið er. Ef ég hins vegar á aö hafa
skoöun á málinu, virðist mér, fljótt á
litiö, munurinn á nýja meirihlutan-
um og þeim gamla svipaöur og sá
sem er á Atlantshafinu og Kyrrahaf-
inu, en vafalaust hef ég rangt fyrir
mér í því sem öðru er viðkemur póli-
tík.
En það sem mér fannst einkum
gleðilegt viö þessar kosningar var
sigur kvenmannanna, því að ég var
farinn að halda að þær ætluðu að láta
við þann sigur einan sitja að hafa
komið okkur körlunum í uppþvottinn.
Með sama áframhaldi verðum við
farnir að staga í sokkana þeirra að
vori.
Kveðja
Ben. Ax.
Benedikt Axelsson c
um er að þá telur hann að minni
fyrirstaða verði fyrir hann og hans
líka að fá kröfum sínum framgengt. ”
Hverjar voru
kröfurnar?
Þar sem Þórunn víkur að kröfum
Tryggva og hans líka, og þá hlýtur
hún að eiga viö Landvarðafélag Is-
lands, þ.ájn. mig sem félaga í því og
einn af þeim sem setti þessar kröfur
fram, þá finnst mér rétt að upplýsa
almenning um þessar kröfur.
Aðalkrafan var sú að landverðir
fengju 1 frídag í viku eins og lög um
aðbúnað, hollustuhætti og öryggi á
vinnustöðum (Stj.tíð. A nr. 46/1980)
kveða á um. Þetta var líka svo til
eina atriðið sem breytist í samningn-
um. Þaö er ótrúlegt en satt aö land-
verðir þurftu að standa í nærri
þriggja mánaða samningaþófi til
þess að lög landsins næðu yfir þá.
Þann 8. mars sl. gekk í gildi reglu-
gerð um starfsmannabústaöi og von-
andi þurfa landverðir ekki að setja
þá kröfu á oddinn að hún gildi yfir þá
bústaði sem þeir búa í en þeir, marg-
ir hverjir, uppfylla engan veginn þær
kröfur sem gerðar eru til slíkra hí-
býla. Það hlýtur að teljast lágmarks-
krafa að lög landsins séu virt og von-
andi sér enginn ofs jónum yf ir því.
En um þetta snýst ekki málið,
heldur framkvæmd náttúruvemdar-
laganna, hlutverk Náttúruverndar-
ráðs og hvort það ætlar að standa
undir því sem á það er lagt eöa öllu
heldur hvort stjórnvöld ætla ein-
hvem tímann að veita nægilegu fjár-
magni til þess, svo það geti risið und-
ir nafni og sinnt þessum málaflokki
m.t.t. breyttra tima og aukinna
krafna.
Þáttur F.í.
Sú spuming hlýtur að vakna hvort
F.I. eigi að annast rekstur á þessum
útivistarsvæðum fyrir Náttúm-
vemdarráð og Skógrækt ríkisins sér-
staklega ef haft er í huga að F.I. þarf
að greiða með þessum svæðum eins
og Þórunn lætur liggja að í grein
sinni. Varla getur almenningsfélag
haft fjármagn til að annast og reka
útivistarsvæði, fyrir landsmenn,
sem ekki stendur undir sér. Það hlýt-
ur því að vera krafa að ríkið og
Náttúruverndarráð fyrir hönd þess
hætti að varpa þessari byrði yfir á
ferðafélögin.
Sjáffboðaíiðar,
störf /andvarða
Það má vera aö svo sé komið fyrir
mörgum að þeir skilji ekki aö til sé
fólk, sem vill sinna sínum hugðarefn-
um án þess að fá greitt fyrir.
Hvers vegna í ósköpunum hefur
F.I. þá ekki ráðið sjálfboðaliöa í
vinnu í 2—4 mán. á ári í stað þess að
ráða vanþakkláta landverði/hús-
verði? Hversvegna hefur F.I. ekki
ráðið fólk í sjálfboðaliðavinnu við að
„þrífa kamra og klósett og hreinsa
msl og annan úrgang”?
Það er ég viss um að Þómnn
Lárusdóttir veit að störf landvarða
Kjallarinn
Reynir Amgrímsson
era ekki eingöngu í því fólgin að
skúra kamra og tína rusl. En einmitt
sú afstaða að líta á landverði sem
eingöngu kamarhreinsara og msla-
karla virðist ríkjandi innan F.I. en á
sér varla hljómgrunn annarstaðar.
I löndum eins og Bandaríkjunum og
Skotlandi er nú megináhersla lögð á
fræðslu og upplýsingahlutverk land-
varða. Þar hefur sýnt sig að aukinn
skilningur á náttúrunni hefur leitt til
betri umgengni, og ekki veitir af að
Islendingar jafiit sem útlendingar
fari að ganga betur um landið. Von-
andi á þessi fræðsla eftir að aukast
hér á landi. I þessu sambandi mætti
minna Þórunni á erindi Sigrúnar
Helgadóttur á títt nefndri ráðstefnu
og þaö sem hún kallaöi „vítahring
landvarða”. En Sigrún er liklega sú
manneskja íslensk sem hvað mest
hefur kynnt sér landvörslu hér og er-
lendis. Gaman væri að heyra hennar
álit á stööu landvörslu hér á landi.
Þó svo að verið sé að ræða um það
að Náttúmvemdarráð sjái um rekst-
ur friðlýstra svæða og taki þar við af
F.I. er alls ekki verið að amast við
sjálfboöavinnu og það er ég viss um
að öllum þeim sem hönd vilja leggja
á plóginn verður það velkomið
áfram. Verkefnum mun ekkert
fækka og sjálfsagt mun Náttúm-
vemdarráö eftir sem áður hafa sam-
starf við almenningsfélög um ýmsar
framkvæmdir. Slíkt ætti ekki að
þurfa að breytast þó þaö taki við
rekstri þeirra svæða sem þeim var
falin umsjón með.
Hafa skalþað
sem sannara reynist
Þórunn vék að því í grein sinni að
Tryggvi hefði verið form. Land-
varðafélags Islands og er það rétt og
gengdi hann þeim störfum með mik-
illi prýði. Þar sem við Þómnn viljum
bæði hafa það sem sannara reynist
þá leiðréttist það hér með að Tryggvi
hafi ekki náð kosningu. Það rétta er
að Tryggvi gaf ekki kost á sér sem
formanni í félaginu, hins vegar var
hann kosinn í stjóm félagsins sem
síðan skiptir með sér verkum.
Að lokum
I þessu greinarkorni hef ég ekki
reynt að móta nýja ferðamálastefnu
né hef á takteinum ákveðna lausn í
sjónmáli á þeim vanda sem steðjar
að mörgum útilífssvæðum á hálend-
inu. Þó tel ég rétt að Náttúm-
vemdarráð sjái alfarið um rekstur
þessara svasða, því aldrei hefur gef-
ist vel að hafa marga kónga i litlu
ríki.
Það teldist eflaust stórt skref í
rétta átt ef Náttúravemdarráð fengi
einhvem tímann þá fjármuni sem
það þarf til að sinna verkefnum sin-
um og vonandi verður það fyrr en
seinna því verkefnin hrúgast upp.
Um Island fara æ fleiri ferðamenn.
Þeir vilja ekki sjá útsparkað, illa
farið og sundurtætt land. Þeir ferð-
ast um landið landsins vegna og því
verðum við að vernda það og um-
gangast með virðingu. Til þess að
fólk skilji hvers vegna staðir eru
vemdaðir og hversu nærri þeim má
ganga verður að fræða það. Það sem
er einna brýnast í þessum efnum er
aö fræða ferðamenn um landið, þá
skapast virðing fyrir því, sem leiöir
til bættrar umgengni.
Ferðamenn gera líka ákveðnar
kröfur til áningarstaða s.s. tjald-
stæða. Þeir eru ekki komnir langar
leiðir til aö gista á illa búnum og illa
fömum tjaldstæðum þar sem varla
er lágmarks þjónustu að finna.
Þessa þjónustu verðum við að veita
hvort sem okkur líkar betur eða verr
eða hætta þessu öðrum kosti.
Reynir Amgrímsson
landvörður.
Sameining Alþýðuflokks
og Alþýdubandalags
undirrót að ágreiningi um ýmis inn-
lend mál, ekki sist kjaramálin. En
ágreiningur snýst oft ekki síður um
menn en málefni og hægfara menn í
Alþýöuflokki hafa sjálfsagt ekki
getað hugsað sér að lúta ráðum
afburðaforustumanna sósíalista eins
og Einars Olgeirssonar, Brynjólfs
Bjarnasonar, Lúðvíks Jósepssonar
og Magnúsar Kjartanssonar eða
öfugt.
Staðan ídag
Á ámnum 1974—78 varð nokkur
uppstokkun í Alþýðuflokknum eftir
hina stóra ósigra 1971 og 1974 og
talað var um nýjan flokk á gömlum
grunni. Bjöm Jónsson, þáverandi
forseti ASI gekk þá til liðs við
Alþýðuflokkinn og hafði án efa veru-
leg áhrif á stefnumörkun flokksins.
En Björn Jónsson var kallaður burt
úr stjómmáiunum á örlagaríkum
tímamótum, þegar A-flokkarnir
höföu unnið sína stærstu kosninga-
sigra í kosningunum 1978. Hinir nýju
menn Alþýöuflokksins vom
metnaðarfullir, en reynslulausir og
furðu gleymnir á gömul skipbrot eða
drógu aí þeim rangar ályktanir. Það
dugöi skammt að heyja baráttuna í
umræðum utan dagskrár á Alþingi
eða á síöum Dagblaösins, þegar
áf ram hallaöi undan fæti í verkalýðs-
hreyfingunni og sáralítil ítök vom í
öðrum fjöldahreyfingum svo sem
samvinnuhreyfingunni. I dag
stendur Alþýðuflokkurinn kannski
veikar en nokkm sinni f yrr.
En Alþýöubandalagið þarf líka að
huga að sér. Sjálfsagt hafa
einhverjir þar vonað að Sjálfstæöis-
flokkurinn færi brátt að liðast endan-
lega í sundur. Ekki er útlit á því og
þar mun ný kynslóð brátt taka við
allri f orustu. Eftir uppflosnun vinstri
stjómarinnar var Alþýðuflokks-
mönnum í verkalýðshreyfingunni ýtt
út i kuldann. Þaö kann að hefna sin.
Samtök launafólks eiga við mikinn
skipulagsvanda að glíma í dag og
kannski liöast þau i sundur, ef ekki
verður tekið á þeim málum sem
fyrst, en því miður hefur öllu þar
verið slegið á frest lengi. Konur em
að risa upp og missa trú á baráttu í
flokkunum, og þar ganga margir
fyrrum liðsmenn Alþýðubanda-
lagsins fremstir. Málstaður náttúru-
verndar á undir högg að sækja í
Alþýðubandalaginu vegna átakanna
um Blönduvirkjun. Ungt fólk úr
verkalýðsstétt eða námsfólk finnur
sér ekki vettvang í flokknum eins og
fyrmm. En Alþýðubandalagið á
vissulega vaska sveit yngra fólks,
sem hefur tekið við fomstunni
siöustu árin og f arnast vel í störfum.
Hvers vegna ekki sam-
eining Alþýðubandalags og
Alþýðufíokks?
Hér hefur verið rakin að nokkru
raunasaga vinstri manna undan-
fama áratugi og kreppuganga
Alþýðuflokksins, sem er nú lang-
minnstur bræðraflokkanna á
Norðurlöndum. Raunar líta kratar á
Norðurlöndum á Alþýðubandalagiö
sem miklu meiri krataflokk en
Alþýðuflokkinn og segir það nokkra
sögu. Sjálfstæðisflokkurinn er
nýbúinn að vinna stórsigur í kosning-
um og víða má greina aukna hægri-
hyggju í þjóðfélaginu. Þessi öfl eru
að ná yfirburðaaðstöðu í allri fjöl-
miðlun með útvatnaða lágmenningu
og neysluhyggju að vopni. Hvers
vegna snúa þeir sem kenna sig við
jafnaðarmennsku, sósíalisma, félags-
hyggju og samvinnu ekki bökum
saman og verjast þessari lúmsku
leiftursókn? Eg fæ ekki annað séð en
nú sé litlu að tapa og flest að vinna.
Markmiðin gætu svo litið þannig út:
Sameina kraftana í stétta-
félögunum og sjá til þéss aö pólitisk
samtök launafólks ráði þessu þjóð-
félagi.
Hefja rækilega umfjöllun og
umræðu í stéttarfélögunum um
skipulag og starfshætti í samtökum
launafólks.
Stórauka áhrif launafólks á
stjómun og starfshætti þeirra fyrir-
tækja og stofnana sem það starfar
hjá, hvort sem um er að ræða einka-
rekstur, ríkisrekstur eða samvinnu-
rekstur.
Styðja markvisst að auknum
atvinnurekstri á félagslegum grund-
velli þar sem eignaðaraðilar eru
samvinnufélög, ríki, sveitarfélög,
viðkomandi starfsfólk og stéttar-
félög.
Móta atvinnustefnu sem þjónar
landinu öllu, en stjórnast ekki af
landshluta- og héraðaríg.
Framfylgja gjörbreyttri húsnæðis-
stefnu með stórauknu framboði á
leiguhúsnæði í eigu sveitarfélaga
og/eða samvinnufélaga, þar sem
leigutakar em félagsmenn.
Aflétta vinnuálagi og breyta vinnu-
mynstrinu í þjoðfélaginu , svo jafn-
rétti skapist milli kynja á vinnu-
markaöi, heimilum og í félags- og
tómstundalífi.
Setja skýr markmiö um aukinn
hlut kvenna á Alþingi, í sveita-
stjórnum, í stjómum stéttarfélaga,
samvinnufélaga og fl. fél. frá ári til
árs, þar til jafnræði ríkir.
Standa vörð um gróskumikið lista-
og menningarlíf sem eitt mesta sér-
einkenni íslensks þjóðfélags og
berjast gegn erlendri lágmenningu
ogsölurusli.
Berjast gegn gengdarlausu
auglýsingaskrumi m.a. meö banni
eða takmörkunum á auglýsingum í
sjónvarpi, ekki síst vegna áhrifa
auglýsinga á böm.
Móta nýja fjölmiðlunarstefnu
sem tryggi sem mest skoöanaskipti,
umræðu og upplýsingamiðlun í þjóð-
félaginu m.a. með útgáfu dagblaða
sem ekki eru algerlega háð fjár-
magnseigendum og auglýsendum.
Ná því marki á þessum áratug aö
1% af þjóðartekjum renni til
aðstoðar í þróunarríkjunum.
Gera Island að fomsturíki í
baráttu fyrir friði og gegn kjarn-
orkuvopnum og herstöðvum á
erlendri grundu.
Vera stjórnmálaafl sem styður þá
sem minna mega sín í þjóðfélaginu
gagnvart hinum sterkari.
Svo mörg eru þau orð og lengi má
tína til. Eflaust stendur ýmislegt
þessu líkt í stefnuskrám Alþýðu-
bandalags og Alþýðuflokks og sagt
er stundum, að vel megi víxla flestu í
stefnuskrám Ookkanna án þess aö
nokkur taki eftir þvi. Því miður
sannast oft á þeim líka, að því fleiri
orð, því marklausari. Hvað skal svo
barnið heita er stundum spurt?
Undirritaður væri mjög sáttur við
það að Alþýðuflokkur legði til meira
af umbúðunum, en Alþýðubanda-
lagið meira af innihaldinu.
I upphafi var líka stofnaður
Alþýðuflokkur. Svo kom stórt stökk
út úr Alþýöuflokknum með stofnun
Kommúnistaflokksins. Aftur var
stigið skref til baka með Sam-
einingarflokki alþýðu, Sósíalista-
flokknum, svo kom Alþýðubanda-
lagið og því þá ekki enda í Alþýðu-
flokknum? Kannski byrjar svo
annarhringur?
Reynir Ingibjartsson
skrlfstofumaður.