Dagblaðið Vísir - DV - 17.08.1984, Qupperneq 12

12
DV. FÖSTUDAGUR17. ÁGUST1984.
Útgáfufélag: FRJÁLS FJÖLMIÐLUN HF.
Stjórnarformaðurog útgáfustjóri: SVEINN R. EYJÓLFSSON.
Framkvæmdastjóri og útgáfustjóri: HÖRÐUR EINARSSON.
Ritstjórar: JÓNAS KRlSTJÁNSSON og ELLERT B. SCHRAM.
Aðstoðarritstjórar: HAUKUR HELGASON og ELÍAS SNÆLAND JÓNSSON.
Fréttastjórar: JÓNAS HARALDSSON og ÓSKAR MAGNÚSSON.
Auglýsingastjórar: PÁLL STEFÁNSSON og INGÓLFUR P. STEINSSON.
Ritstjórn: SÍÐUMÚLA 12—14. SÍMI 686611. Auglýsingar: SÍÐUMÚLA 33. SÍMI
27022.
Afgreiðsla, áskriftir, smáauglýsingar, skrifstofa: ÞVERHOLTI 11. SÍMI 27022.
Sími ritstjórnar: 686611.
Setning, umbrot, mynda-og plötugerö: HILMIR HF., SÍÐUMÚLA 12.
Prentun: Árvakur hf., Skeifunni 19.
Áskriftarverð.á mánuði 275 kr. Verð í lausasölu 25 kr. Helgarblað 28^<r. •
Skrípaleikurinn um bjórinn
Stundum mætti ætla að Islendingar væru skrítnir. Geð-
klofar eða sérvitringar. Nema hvort tveggja sé. Skrípa-
leikurinn í kringum áfengan bjór verður sennilega ein-
hvern tímann í framtíðinni skólabókardæmi um hið
tvöfalda siðgæði sem ríkir í áfengismenningu þjóðarinn-
ar. Dæmi um það hvernig heil þjóð platar sjálfa sig.
íslensk lög banna áfengt öl. Það má ekki brugga, selja
eða drekka. Á sama tíma leyfa tollyfirvöld ferðamönnum
að taka með sér ákveðinn skammt af bjór þegar þeir
koma til landsins. Flugfólki og farmönnum er og heimilt
að taka með sér bjórskammt í land í hverri ferð. Meira að
segja sérstaklega tekið fram í kjarasamningum.
íslendingum leyfist sem sagt ekki að drekka bjór nema
þegar þeir koma frá útlöndum. Hinir sigldu eru rétthærri
að þessu leyti í landi jafnræðis og lýðræðis.
En ekki nóg með það. Nú er búið að leyfa af sjálfum
dómsmálayfirvöldum sérstakar bjórkrár þar sem sterk-
um drykkjum og pilsner er blandað saman svo úr verður
eitthvert gutl og fólki síðan talin trú um að bjór sé þar á
boðstólum.
Bjórkrár þessar spretta upp eins og gorkúlur og eru
með vinsælli samkvæmisstöðum. Bjórinn trekkir.
Og ekki nóg með það. Bjórblendi er það nýjasta. Eitt-
hvað er einnig til sem heitir bjórlíki. Hvort tveggja, bjór-
blendi og bjórlíki, er selt á flöskum í matvörubúðum með
álímdum leiðbeiningarmiðum, hvernig menn geta
blandað saman flöskuinnihaldinu og áfengum drykkjum,
svo úr verði öl til drykkjar heima í stofu!
Og ekki nóg með það. I skjóli bjórbannsins veit öll
þjóðin að hér þrífst brugg og smygl á bjór í slíku magni
að engum er skotaskuld úr því að ná sér í bjór þegar hon-
um býður svo við að horfa.
Yfirvöld telja sjálfum sér trú um að landið sé bjórlaust
þótt hér fljóti og flæði áfengur bjór og ígildi bjórs upp um
alla veggi. Löggjafinn bannar bjór en leyfir bjórkrár.
Áfengisvarnaráð og bindindishreyfingar hamast gegn
sölu bjórs, meðan þjóðin og unga fólkið hellir sig fullt af
sterkum drykkjum.
Hið tvöfalda siðgæði, hræsnin, er fólgin í því að þykjast
vera á móti bjór en leyfa á sama tíma og loka augunum
fyrir innflutningi, smygli, bruggi, sölu, dreifingu og
drykkju á bjór og bjórblendi. Og það nánast á hverju
götuhorni.
Hér er ekki verið að mæla áfengi bót. Hér er jafnvel sett
fram sú skoðun að áfengisbölið muni lítt lagast með til-
komu bjórsins, eins og neysla á honum tíðkast erlendis.
Hér er hins vegar verið að benda á það ófremdarástand
sem hlýst af tvískinnungnum og gerir ástandið hálfu
verra. Haltu mér, slepptu mér.
Það er blátt áfram hlægilegt að banna almennilegan og
ekta bjór þegar stjórnvöld gera ekkert til að stöðva fram-
leiðslu á bjórblendi og neyða fólk til að drekka blandað
gutl á börum sem kallaðir eru bjórkrár.
Ef þessu heldur áfram er þjóðin komin á blindafyllirí í
einhverju bruggþambi sem ekkert á skylt við bjór- eða
áfengismenningu. Þá er verið að ala fólk upp í barbar-
isma og bjórbrennivínsdrykkju sem er bæði því sjálfu,
stjórnvöldum og þjóðinni til skammar.
Er ekki kominn tími til að horfast í augu við veruleik-
ann? Áfengu öli verður ekki haldið frá Islendingum
frekar en öllum öðrum þjóðum heims.
Viljum við virkilega halda þessum skrípaleik áfram, að
banna bjór en leyfa bjórkrár og bjórblendi? Verðum við
ekki að haga okkur eins og fullorðið fólk? ebs.
, En gleði dagsins fókk annað og meira en kóla- og pólóbragð.'
ÞJOÐHÁTÍÐ
Viö héldum auövitaö upp á 17. júní
1984, 40 ára afmæli íslenska lýöveld-
isins. Dagurinn var hrein guðsgjöf —
sól og logn. Trén rifnuöu af monti því
aö meira en þúsund lauf þyngdu
krónur þeirra og þaö í miöjum júní.
Jónshús í Kaupmannahöfn skartaöi
íslenska fánanum við hún. Þaö var
ekki um annaö að ræða en fara í
hreinar buxur og bóndaskyrtu og
arka af stað.
Viö héldum að allt væri í lagi og
kókið og prinspólóið mundi sjá fyrir
þeirri gleði, sem á að vera sjálfsögö
á svona degi. Nema hvað?
Fáninn og fólkið, þessi stóra Is-
lendinganýlenda á erlendri grund.
Og fallegur er þjóðflokkurinn. Nær
því allir regnbogans litir í húö, hári
og fataburði. Ferðafólk á Islandi
hefur sagt mér, að íslensku konurnar
séu mun faliegri en íslensku karl-
mennirnir. Það finnst mér ekki.
Sjáið þessi saklausu bláu og brúnu
augu, mjóar mjaðmir og sterka lær-
vöðva. Allt saman alið á heiðríkju
og villibráð. Og bömin. Ekkert í
heiminum er betra né yndislegra,
fegurra né meira viröi en þau. Þau
niðurskurö íslenskra námslána” /
„100% framfærslukostnaður” /
„Stöndum vörð um námslánin” /
„Gegn ólögum — fyrir réttlæti” /
„Eiga námsmenn að vera í hátíöar-
skapi? ”
Nú er svo langt síðan ég fékk
námslán, að ég er nær því búin að
gleyma hvernig í ósköpunum mér
tókst að draga fram lífið af þeirri
hýru, en einhvem veginn tókst það
meö góðra hjálp. Það er svo auövelt
fyrir okkur miðaldrakynslóðina, sem
situr við völd, að segja: „Viö kom-
umst ágætlega af þegar við vomm að
læra og vorkennum ekki unga fólkinu
að spjara sig.” 40% niðurskurður!
Eitt er alveg víst, þótt minnið sé
sveipað þoku áranna: 40% niður-
skurður námslána í þá tíö hefði haft í
för með sér, að einungis ríkra manna
böm hefðu átt kost á framhalds-
námi.
Er það sú hugsun sem liggur á bak
við boöskapinn um 40% niðurskurö?
„Nei,” segja ábyrgir aðilar. „Alls
ekki. Ástæðan er, að það er kreppa
og niðurskurður og við erum öll á
sama báti. Þá eru það ekki einungis
Kjallarinn
• . .þegar við höfum 40% minna úr að
moða þarf ekki fleiri aðila til að stjórna
þeim molum, sem eftir eru, eða hvað?”
eru meira virði en allt annað, sem
landinn á hvar sem þvælst er um. Og
þau vora mörg, börn námsfólks, mitt
bam og þitt og okkar allra. Hrein
gersemi.
Annað og meira bragð
En gleði dagsins fékk annað og
meira en kóla- og pólóbragð. Ung-
mennin létu sér ekki nægja aö bera
íslenska fánann út í garð danska
listasafnsins. Þau bára einnig borða
og á borðanum stóð eftirfarandi boð-
skapur: „40 ára lýðveldi — 40%
niðurskurður” / „Full námslán —
engan niöurskurð” / „Burt með 40%
námsmenn, sem verða að fóma allt að
helmingi lífsgæða sinna. Þaö gerum
við öll í sama mæli. Við látum ekki
okkar dýrmætu ungmenni borga
brúsa kreppunnar. Viö skeram auð-
vitað niður hvað varöar stjórnun,
leynilega þóknun og stækkum ekki
skrifstofubáknið hvorki hjá hinu
opinbera né einstaklingsframtakinu.
Við skerum auðvitað niður um 40%,
nema hvað?” „Þetta ermjög róttækt
svar, því að þegar við höfum 40%
minna úr að moða þarf ekki fleiri
aðila til að stjórna þeim molum, sem
eftir eru, eöa hvað?
Á sama báti
HfT 17 iiiní hplt. Áfram í nlliini hnim
INGA BIRNA
JÓNSDÖTTIR
MENNTASKÓLAKENNARI,
KAUPMANNAHÖFN
gæðum, sem enn eru ekki skattlögð
— í sólskini, grænu grasi, sólbaðs-
dýrkun og góðu skapi með kaffi og
kökum hjá Bergljótu og Arfek í Jóns-
húsi. Þétt setinn salurinn minnir á
gamla samkomuhúsið á Hellu, þegar
rútan stoppaöi í hálftíma og lista-
safnsgarðurinn i Höfn minnir á
Arnarhól. Við eram öll á sama báti.
Presturinn og sendiherrann halda
ræður, en sk'ipuleggjandi hátíðahald-
anna tekur það eindregiö fram og
það meira að segja tvisvar í hátalar-
ann, að mótmæli stúdenta hafi ekk-
ert með 17. júní hátíðarhöldin aö
gera. Kórinn syngur ættjarðarlag. A
eftir fara börnin í leiki. Þau treysta
ennþá á þá framtíð, sem verið er að
búa þeim. Gleðin er hvers manns
eign þar til hún er tekin frá manni.
Eftir um þaö bil 10 ár þurfa flest
þeirra að ákveða hvort þau fara í
framhaldsnám eða ekki. Þegar is-
lenska lýðveldið verður hálfrar aldar
gamalt hljótum við að óska þess að
geta boöið öllum ungmennum Islands
upp á möguleika til menntunar. Þaö
er sú hugsun, sem liggur að baki orð-
anna: ,,Stöndum vörð um náms-
lánin.”
Inga Blrna Jónsdóttir.