Dagblaðið Vísir - DV - 11.09.1986, Blaðsíða 10

10
FIMMTUDAGUR 11. SEPTEMBER 1986.
Uúönd
Fátæktin ræfiur ríkjum í þessu þorpi í Kúrdistan. Sagt er að Kúrdar, busettir i Vestur-Evrópu, styðji landsmenn sína tii vopnakaupa.
Draumur Kúrda
Haukur L. Hauksson, DV, Kaupniannahofru
Um helmingur allra tyrkneskra
rikisborgara í Danmörku eru Kúrd-
ar og hafa margir unnið þar í
áraraðir.
Á síðasta ári sóttu um 950 Tyrkir
um hæli í Danmörku sem pólitískir
flóttamenn. Stór hluti þeirra litur ó
sig sem Kúrda ó flótta frá pólitískum
ofsóknum. Þeir eru þó skráðir sem
Tyrkir í samræmi við vegabréf. 150
þeirra hafa nú þegar fengið hæli í
Danmörku sem pólitískir flóttamenn
en afgangurinn bíður eftir svari.
í ár hefúr flóttamönnum frá Tyrk-
landi fækkað og er það lfldega vegna
orðróms um að ekki sé lengur hægt
að fá hæii í Danmörku sjálfkrafa.
Það nægir ekki lengur að segjast
vera frá Kúrdistan. Verða flótta-
menn að geta sýnt fram á að þeir
hafi verið virkir í pólitík og þannig
stofriað sér í hættu. Getur það verið
erfitt að meta stöðu flóttamannanna
langt frá atburðunum í heimalandi
þeirra.
ífimm löndum
Kúrda er hægt að finna í fimm
löndum í dag. Búa þeir í Tyrklandi,
Sýrlandi, íran, írak og Sovétríkjun-
um. Eru þeir flestir í Tyrklandi en
fæstir í Sovétrikjunum. I Tyrklandi,
írak og Iran eiga þeir í stríði við
stjómvöld og heri þeirra.
Kúrdamir eiga sér draum um eigið
land, Kúrdistan. En í engu þessara
landa líða stjómvöld aðskilnaðartil-
hneigingu Kúrdanna.
Þannig er draumur Kúrdanna fjar-
lægur og veruleikinn hefúr ekki upp
á annað en martröð að bjóða. Mar-
tröð Kúrdanna hefúr í fór með sér
að æ fleiri félagar deyja og kallast
þar á eftir píslarvottar.
í Tyrklandi em átta milljónir
Kúrda sem neita að líta á sig sem
Tyrki. Þegar Tyrkland nútímans
mótaðist í upphafi þriðja áratugarins
kröfðust Kúrdamir sjálfstæðis.
Kröfúr þeirra þögnuðu í fallbyssu-
gný stjómarhersins og síðan hefur
stefiian verið afdráttarlaus. Kúrdar
eru Tyrkir og verða alltaf Tyrkir.
Kúrdíska bönnuð
Þannig var strax bannað að tala
og skrifia á kúrdísku árið 1924. Þeir
er hafa haft sig í frammi sem Kúrdar
og miðlað málstað þeirra hafa um-.
svifelaust fent í fangelsi.
Þannig fór um Recep Marasli er
Aukin átök
Átök Kúrda og stjómarhersins
hafa aukist upp á síðkastið og hefur
stjómin meðal annars gripið til þess
ráðs að nauðflytja Kúrda til annarra
hluta Tyrklands og myndað er þorp
svo að auðveldara sé að fylgjast með
Kúrdum. En án stuðnings frá sveita-
fólkinu er ekki hægt að reka
skæruhemað.
Það er erfitt að sjá fyrir endann á
átökum stjómarinnar og Kúrdanna.
Tyrkneska stjómin mun ekki líða
að Tyrklandi verði skipt og Kúrd-
amir munu ekki gefa sjálfstæðiskr-
öfúr sínar upp á bótinn. Myndast
hefúr vítahringur ofbeldis þar sem
árásir og hefndaraðgerðir skiptast á.
írakar eiga einnig í höggi við
Kúrda. Þar hafa Kúrdamir myndað
orrustusveitir er gætu ógnað olíu-
leiðslu þeirri er flytur helming
olíunnar, sem írakar flytja út, til
hafnar í Tyrklandi en hennar er vel
gætt.
írakar hafa öflugan herafla í þeim
fjallahéraðum sem Kúrdamir halda
til í og það við aðstæður þar sem
þörf er á öllum vopnfærum mönnum
í stríðinu við íran. Þannig beijast
írakar á tveim vígstöðvum.
Skyndiárásir
íranir eiga einnig í erfiðleikum
með Kúrdana er gera skyndiárósir á
menn Khomeinis. Hann getur þó
huggað sig við að hinir írönsku
Kúrdar stríða ósjaldan sín á milli
þar sem ógreiningur er um stefnuna
í baráttunni fyrir sjálfetæði.
Það gerist ósjaldan að írakar styðji
Kúrdana í íran með peningum, lyfj-
um og vopnum. Á sama hótt styðja
íranir stundum Kúrdana í Irak.
Þannig styður maður smáfjendur til
að ná sér niðri á þeim stóra.
Stuðningur að utan
Annars segja talsmenn PKK í
Tyrklandi að þeir fjármagni baráttu
sína sjálfir, fómfysi vinnandi Kúrda
í Vestur-Evrópu sé mikil.
í Ankara telja stjómarmenn að
stuðningur við Kúidana komi að
utan. Aðspurðir geta þeir ekki nónar
tilgreint hvaðan en segjast vissir um
að margir vilji koma á upplausn í
Tyrklandi.
Kúrdar eiga við ramman reip að
draga og enn um sinn mun draumur
þeinra um sjálfetæði verða blóði drif-
inn.
stjóminni og era með í einkareknum
herhópum er fá birgðir frá stjómar-
hemum. Meðlimir í PKK segjast
vera skæruliðar en ríkisstjómin
kallar þá hermdarverkamenn.
Dómamir yfir þeim er teknir era
tál fanga era líka í samræmi við þá
skoðun. Bjóða þeir annað hvort upp
á lífetíðarfangeki eða dauðadóm.
Kúrdískur hermaður i Irak.
ritaði bækur um sögu Kúrda og
menningu. Fékk Imnn í allt 29 ára
fangelsi, sakaður um aðskilnaðar-
áróður.
Síðastliðin ár hefur barótta Kúrd-
anna fyrir sjálfetæði sínu aukist.
Drifljöðurin er hinn kúrdíski verka-
mannaflokkur, PKK. Sá flokkur er
marxískur og segist einn um að veita
ríkisstjóminni vopnaða mótspymu.
Annar kúrdískur verkamanna-
flokkur, PPKK, er hefúr deildir í
Skandinavíu, er á móti vopnaðri
baráttu. Segja talsmenn PKK að
PPKK séu ekki einu sinni virkir í
hinum kúrdíska hluta Tyrklands.
PKK segja að fólkið styðji sig. Þó
eru nokkrir Kúrdar sem hjálpa
blóði drffinn