Dagblaðið Vísir - DV - 18.12.1987, Blaðsíða 24

24
FÖSTUDAGUR 18. DESEMBER 1987.
Fréttir
Notkun „Freia“ óheimil
Genginn er í Hæstarétti dómur í
máli norska fýrirtækisins a/s Freiu
gegn sælgætisverksmiðjunni
Freyju h/f. Hæstiréttur staðfestir
dóm undirréttar að notkun orðsins
Freia skuli óheimil vegna ruglings-
hættu.
Dóminn kváðu upp þrír hæsta-
réttardómarar, Magnús Thorodds-
en, Guörún Erlendsdóttir og
Magnús Þ. Torfason. Hrafn Braga-
son og Guðmundur Skaftason
- Hæstiréttur klofnaði í afstöðu sinni til málshöfðunar Freyju
skiluðu sératkvæði. í því segir að h/f. Eftir að innflutningur á sæl- einnig voru þeir óánægðir með söl- frá norska fyrirtækinu til sölu í
eingönguséumruglingshættuorð- gæti var heimilaður áriö 1980 una,“ sagði Ævar Guömundsson. þrjá mánuði í byrjun árs 1985.
anna að ræða vegna þess hversu seldust á því ári um 12 tonn af í byijun árs 1985 tók íslenska Deila milli þessara aöila hefur
hljómlík nöfnin eru. Þess vegna sælgæti frá Freia. 1981 seldust 57,4 verslunarfélagið við umboði Freia áður farið fyrir dómstóla. 9. maí
ætti dómsorðið að vera á þá leið tonn, 1982 seldust 74 tonn, 1983 hér-á landi. Freyja h/f óskaði eftir 1969dæmdisjó-ogverslunardómur
að óheimilt væri að auglýsa eða seldust 91,6 tonn og 1984 seldust lögbanni á notkun nafnsins Freia Reykjavíkur í sams konar deilu
kynna merkið Freia í hljóðvarpi 63,9 tonn. og var lögbanniö samþykkt í apríl milli aðilanna. Þá var niðurstaðan
eða öðrum hljóðmiölum. Ævar Guðmundsson hjá Freyju það ár. Lúðvík Andreasson hjá ís- sú sama; notkun orðsins var dæmd
Freyja h/f var umboðsaðili h/fsegiraöþáhannorskafyrirtæk- lenska verslunarfélaginu sagði að óheimil vegna ruglingshættu.
norska fyrirtækisins frá 1965 og tU ið slitiö samningum við Freyju h/f. erfitt væri að segja til um hve mik-
ársloka 1984. Þá sagöi norska fyrir- „Þeir voru óánægðir með tækni- iö þessi dómur kæmi við sitt fyrir-
tækið upp samningum við Freyju væðingu í okkar fyrirtæki og tæki.Fyrirtækiöhafðiaöeinsvörur
Þórarinn við vél sina sem framleiðir gúmmimottur úr afgangshjólbörðum.
Nú er útlit fyrir að hann verði að leggja þessar framkvæmdir á hilluna eft-
ir fimm ára þróunarsta'rf. DV-mynd Gylfi Kristjánsson
Þórarinn Kristjánsson um áhrif söluskattsbreytínganna:
Kippa rekstrargrund-
velli undan sólningu
Bjómum berst
stuðningur frá
133 læknum
Morðhótunin:
Málið fer til
saksóknara
Maöurinn, sem starfsfólk á hóteli
í Reykjavík segir að hafi hótað því
lífláti, er á reynslulausn. Hann á óaf-
plánuð rúm fimm ár vegna fyrri
afbrota. í febrúar 1978 var hann
dæmdur til 12 ára fangelsisvistar fyr-
ir morð. Síðan hefur hann fengið
íjóra dóma, enginn þeirra er vegna
ofbeldis.
Ef menn, sem eru á reynslulausn
gerast brotlegir, þannig aö um ótví-
rætt hegningarlagabrot er að ræða,
þá er viðkomandi settur inn um leið
og til hans næst. Ef brotið er ekki
ótvírætt fær það aðra meðferð.
Mál þessa manns er nú hjá RLR,
þaðan fer það til ríkissaksóknara.
Þar verður tekin ákvörðun um hvort
ákæra verður gefin út á hendur
manninum vegna þessarar kæru
starfsfólksins á hótelinu. Verði
ákæra gefm út fer málið fyrir dóm-
stóla þar sem dæmt verður hvort
maðurinn hefur brotið skilorð fyrir
reynslulausninni.
-sme
Tveggja ára
fangelsi fyrir
amfeta-
mínsmygl
Hæstiréttur hefur kveðiö upp
dóm í máli manns sem ákærður
var fyrir aðild að smygli á um-
talsverðu magni af amfetamíui. í
dómstóli í ávana- og ílkniefna-
málum var maöurínn dæmdur-í
tveggja ára og níu mánaða fang-
elsi. Ríkissaksóknari áfrýjaði til
þyngingar.
Þegar maöurínn átti aðild að
smyglinu var hann á reynslu-
lausn. Braut hann því skilorð og
er þaö hluti af refsingunni
Manninum er gert að greiða
allan sakarkostnað.
-sme
Áhyggjur vegna
sumarhjólbarða
Óli H. Þórðarson, framkvæmda-
stjóri Umferðarráðs, sagöi á blaða-
mannafundi að hann væri nokkuð
kvíðinn vegna þess hve margir bílar
eru enn á sumarhjólbörðum. Ef veð-
ur breyttist til hins verra mætti búast
við miklum vandræðum.
Á fundinum kom fram aö mikil
umferð væri venjulegast á aðfanga-
dag. Var það ósk lögreglu að fólk
reyndi hvað það gæti að fara með
pakka til ættingja og vina, og heim-
sækja kirkjugarða, fyrr á aðfangadag
en venja væri til.
-sme ■
„Með þessum söluskattsbreyting-
um er verið að kippa rekstrargrund-
velli undan sólningarverkstæðum í
landinu," sagði Þórarinn Kristjáns-
son, framkvæmdastjóri Gúmmí-
vinnslunnar á Akureyri. Þórarinn
er þungorður vegna þeirra sölu-
skattsbreytingá sem uröu fyrir
stuttu. Segir hann að með þeim hafi
endurvinnsla á gúmmíi og sólningar-
vinnsla í landinu orðið fyrir stórá-
falli.
Hjá Gúmmívinnslunni eru hjól-
b'arðar endurunnir á tvennan hátt:
Annars vegar eru hjólbarðar sólaðir
en með því móti er hægt að endur-
vinna dekk allt upp í fimm sinnum.
Hins vegar eru hjólbaröarnir endur-
unnir og notaðir í millibobbinga fyrir
sjávarútveginn og einnig gúmmím-
ottur sem nýtast t.d. fyrir hesthús
og gripahús. Byggist þessi vinnsla á
þróunar- og hönnunarstarfi sem hef-
ur veriö unnið hjá Gúmmívinnsl-
unni.
„Ég sé ekki annað en að þaö sé
verið aö leggja fimm ára þróunar-
starf í rúst,“ sagði Þórarinn, en
fyrirtækið hefur lagt í óhemjukostn-
að til að hanna þann útbúnað sem
er notaður viö þessa vinnslu. Nú eru
40 tonn af gúmmíi endurunnin á ári
en 90% af því eru gamlir hjólbarðar.
Nú verður felldur niður 24% sölu-
skattur sem hefur verið á hjólbörð-
um og er það hald margra að ef
ekkert verður að gert þá verði fótun-
um kippt undan sólningu í landinu.
Eru það um 150 manns sem eiga at-
vinnu sína undir þessu.
Fögur orð um endurvinnslu
„Eg skora á þá þingmenn, sem hafa
áhuga á endurvinnslu hráefna, að
kynna sér þetta mál. Það virðist hafa
verið í tísku hjá mörgum að þykjast
hafa áhuga á endurvinnslu enda
tengist það umhverfisvemd. Nú er
einn angi þess lagður í rúst. Ég þarf
töluvert til að drepast en þeir eru á
góðri leið með að gera út af við mig,
en endurvinnsla hefur verið mitt
áhugamál." Þórarinn bætti því við
að hann væri í sjálfu sér ekkert and-
vígur frjálsri samkeppni milli landa
en menn yrðu að hafa það í huga að
iðngreinar á íslandi sitja ekki við
sama borð og erlendis á meðan
vaxtakostnaöur væri fimm sinnum
meiri hér á landi.
Þórarinn benti á að víða erlendis
væri reynt að styrkja endurvinnslu-
greinar með svokölluðu endur-
vinnslugjaldi sem er lagt á ný dekk,
t.d. í Bandaríkjunum.
„Það verður að fara að huga að
endurvinnslu hér á landi áður en illa
fer, en sorp hefur aukist hér gífur-
lega á síðustu árum og nú verður
ekki annað séð en að þaö aukist um
mörg hundruð tonn.“
„Teljum ekki ástæðu til að ætla að
íslenska þjóðin muni missa fótfest-
una í áfengismálum“
Bjórnum barst óvæntur liðstyrkur í
gær. 133 læknar á Reykjavíkursvæð-
inu sendu alþingismönnum ályktun
þar sem þeirri skoðun er lýst að ekki
sé ástæða til að ætla að íslenska þjóð-
in muni missa fótfestuna í áfengis-
málum þótt leyfð verði sala bjórs í
áfengisútsölum.
Með þessari ályktun svara lækn-
arnir áskorun sem 16 læknaprófess-
orar sendu alþingismönnum í lok
nóvember gegn frumvarpi um að
leyfa sölu áfengs öls.
„í áskorun þessari er gefið í skyn
að samþykkt frumvarpsins muni
leiða til mikillar aukningar áfengis-
neyslu í landinu og margvíslegra
vandamála sem tengjast ofdrykkju.
Þar sem svo er að skilja að þessi
áskorun sé birt í nafni læknastéttar-
innar viljum við undirritaðir sjúkra-
húslæknar og heimfiislæknar benda
á eftirfarandi:
Það er ekki verið aö takast á um
hvort áfengisneysla á íslandi verður
leyfð eða ekki. Það hefur hún verið
og verður um fyrirsjáanlega framtíð.
Það er því um að ræða hvort leyfa
eigi mildasta form áfengra drykkja,
en ekki eingöngu þau sterkustu.
Hvergi er að finna vísbendingar um
að neysla bjórs sé skaölegri heilsu
manna en aðrar tegundir áfengis. Sú
skoðun aö bjómeysla muni alfarið
bætast ofan á aðra neyslu er órök-
studd, og benda einu hliðstæður
erlendis til þess að heildarneyslan
muni lítið breytast, að því tilskildu,
að bjór verði seldur á sama hátt og
annað áfengi. Þá er líklegt að neyslan
beinist frekar að veikari drykkjum
og frá þeim sterkari. Að áliti alþjóða-
heilbrigðisstofnunar eru virkustu
ráð til að stjórna heildarneyslu
markviss verðstýring og takmörkun
dreifingar en ekki bann á einstökum
tegundum.
Ýmsar rannsóknir benda til aö
samband heildarneyslu og líkam-
legra og félagslegra afleiðinga of-
drykkju sé ekki eins einfalt og gefið
er í skyn í ályktun prófessoranna.
Nýlega birtist í Læknablaðinu far-
aldsfræðileg rannsókn um skorpulif-
ur á íslandi þar sem greinilega er
sýnt fram á aö tíðni skorpulifrar hef-
ur minnkaö á sama tíma og heildar-
neysla áfengis í landinu hefur vaxið.
Svipuð þróun virðist hafa átt sér stað
í Bandaríkjunum á undanförnum
árum. Þá er einnig ljóst, ef litið er til
faraldsfræðilegra rannsókna, að lítið
samband er milli heildarneyslu
áfengis og fjölda drykkjusjúkra.
Þannig er hlutfall drykkjusjúkra
svipað á íslandi og í Bandaríkjunum
þrátt fyrir mun meiri neyslu þar.
Hlutfall drykkjusjúkra er og svipað
á íslandi og í Svíþjóð og Noregi en í
þeim löndum er bjór leyfður með líku
fyrirkomulagi og fyrirhugað er hér á
landi.
Við undirritaðir teljum því ekki
ástæðu til að ætla að íslenska þjóðin
muni missa fótfestuna í áfengismál-
um þótt leyfð verði sala bjórs í
áfengisútsölum."
Undir þetta rita 133 læknar.
-KMU
Innflutningsbanni á
„frönskum mótmæK
Á annað hundrað veitingahús og verslana kemur það m.a. fram aö
verslanir hafa sent frá sér mót- enda þótt jákvæð þróun hafi verið
mælabréf þar sem innflutnings- í gæðum innlendu framleiðslunnar
banni á „frönskum kartöflum“ er á „frönskum kartöflum“ þá séu þau
mótmælt og telja þessir aðilar gæði ekki sambærileg við gæði útlendu
innlendu framleiðslunnar ekki kartaflnanna.
sambærileg við þá erlendu, sam- Ágreiningur er um það á milii
kvæmt upplýsingum sem DV fékk landbúnaðar- og iönaöarráðuneyt-
hjá Hauki Hjaltasyni í Dreifmgu is hvort hér sé um aö ræða land-
hf„ en það fyrirtæki er eitt nok- búnaðarvöru eða iðnaðarvöru og
kurra sem flytur inn umræddar sagði Friðrik Sophusson iðnaðar-
kartöflur. ráöherra að innflutningsbannið
Engin ákvörðun hefur verið tekin væri byggt á mjög vafasömum for-
í landbúnaðarráðuneytinu um það sendum. Sagöi Friðrik að óskað
hvort tímabundnu innflutnings- hefði verið eftir þvi að máhö yrði
banni veröur aflétt og segir ráðu- rætt í ráðherranefnd og sagöist
neytið aö beðiö sé upplýsinga frá Friðrik telja að bann við innnflutn-
innflytjendum, en innflytjendur ingi „franskra kartaflna" yrði
vísa því á bug. aldrei samþykkt í ríkisstjóminni.
I mótmælabréfi veitingahúsa og -ój
-SMJ