Dagblaðið Vísir - DV - 02.03.1992, Blaðsíða 15

MÁNUDAGUR 2. MARS 1992.
15
Nýsköpun
fortíðarvanda
„Alvarlegast er að framlög til menntamála eru skert... segir m.a. i
greininni.
Eins og fyrri ríkisstjómir hefur
ríkisstjóm Davíös Oddssonar gert
bæöi góða og slæma hluti. Það er
jákvætt að hún hefur tekist á við
margan fortíðarvandann af festu,
svo sem sóun fjármagns í gegn um
hina og þessa sjóðina.
Ríkisstjórnin ætlar sér að hætta
að reka ríkissjóð með halla og er
það vel. Fjárlagafrumvarp það sem
var til fyrstu umræðu á Alþingi í
vetur var gott, þó vitanlega hafi
mátt finna að ýmsu. En svo fór að
versna í því.
Fát og fum
Byggingu álvers var frestað, ný
þjóðhagsspá sá dagsins ljós og í
framhaldi af því jókst áætlaður
halli ríkissjóðs árið 1992. í stað þess
að bregðast við þessum aukna
vanda með köldu höfði og hlýju
hjarta greip um sig fát í ríkisstjórn-
inni. Ráðherramir komu bara auga
á eina lausn, að skera meira niður,
og var það gert af kappi en ekki
forsjá.
Ef þessi síðasti „flati niðurskurð-
ur“ verður að veruleika er hér ver-
ið að búa til fortíðarvanda fyrir
framtíðar ríkisstjómir og þjóðina
alla. Alvarlegast er að framlög til
menntamála em skert, og koma
efri deildir gmnnskóla einna verst
út úr því.
Hagræðing, niðurskurður og
tilfærska útgjalda
Þegar útgjöld em skorin niður í
málaflokki getur það komið fram á
KjaUarinn
Snjólfur Ólafsson
dósent við Háskóla íslands
þijá vegu: sem hagræðing, sem nið-
urskurður eða sem tilfærsla á út-
gjöldum. Með hagræðingu er unnt
að ná sama eða svipuðum árangri
og áður en með minni tilkostnaði,
en mikil hagræðing er möguleg í
sjávarútvegi, landbúnaði og heil-
brigðiskerfinu.
Niðurskurður hefur í for með sér
minni eða verri árangur. í skóla-
kerfinu er ómögulegt að hagræða
svo neinu nemi þó vissulega séu til
einstaka undantekningar. Þess
vegna leiðir lækkun framlaga til
skólamála óhjákvæmilega til verra
skólakerfis, og verra skólakerfi
leiðir óhjákvæmilega til margs
konar vanda í nútíð og framtíð sem
þá mun verða kallaður „fortíðar-
vandi“ og tengdur ríkisstjóm Dav-
íðs Oddssonar og menntamálaráð-
herra hans.
Síðasti „flati niðm-skurðurinn"
felst minnst í hagræðingu en að
mestu í niðurskurði og tilfærslu á
útgjöldum. Niðurskurður á einum
stað mun leiða af sér aukin útgjöld
annars staðar, svo ríkisútgjöldin á
árinu verða örugglega meiri en
íjárlög segja til um. Til dæmis
munu atvinnuleysisbætur verða
hærri en ráðgert er ef staðið verður
fast við flata niðurskurðinn.
Háskólinn sem dæmi
í fjárlögum fyrir 1992 renna 1431
milljón kr. til Háskólans en til sam-
anburðar eru „Beinar greiðslur til
bænda“ 1475 milljónir kr. Með
ýmsum hagræðingaraðgerðum í
Háskólanum er tahð að spara megi
30-40 milljónir. Þá þarf að spara
yfir 100 milljónir í viðbót og þaö
hggur ljóst fyrir að það verður að-
eins gert það með því að fella niður
námskeið. - Fyrst verður reynt að
fækka valnámskeiðum svo að það
verður nánast ekkert val hjá þeim
nemum sem stunda nám við há-
skólann.
Þetta dugar hins vegar skammt.
Ef það á að gefa öllum háskólanem-
um tækifæri til að ljúka námi sínu
þá eru ekki til peningar til að halda
nein námskeið fyrir fyrsta árs
nema. Því ættu þeir sem stefna á
háskólanám á hausti komanda að
fara að kynna sér námsmöguleika
erlendis (og á Akureyri).
Hvar er kjarkurinn?
Ráðherrar okkar hafa sýnt mik-
inn kjark síðustu mánuði, t.d. við
að skera niður barnabætur og
hækka greiðslur fyrir lyf og hafa
staðist þrýsting um að bjarga
rækjuvinnslunni með fiárframlög-
um. En hafa þeir kjark til að leið-
rétta eigin mistök áður en þau
valda stórfehdu tjóni? Það geta þeir
með því að samþykkja fiáraukalög
fyrir 1992 þar sem framlög til .
menntamála verða aukin.
Áætlaður niðurskurður hefur nú
þegar valdið skaða, en alvarlegustu
afleiðingamar verða fyrst staðfest-
ar þegar námsskipulag næsta vetr-
ar verður ákveðið, 1 gmnnskólum,
framhaldskólum og skólum á há-
skólastigi.
Snjólfur Ólafsson
„ ... verraskólakerfileiðiróhjá-
kvæmilega til margs konar vanda í
nútíð og framtíð sem þá mun verða
kallaður „fortíðarvandi“ ogtengdur
ríkisstjórn Davíðs Oddssonar og
menntamálaráðherra hans.“
0. Grímsson og
skuldir Þjóðviljans
Ólafur Ragnar Grimsson, formaður Alþýðubandalagsins. „Ætlar Ólafur
Ragnar að láta ríkið borga tapið af Þjóðviljanum?“ spyr Ámundi í grein
sinni.
Flestir stjómmálamenn temja
sér vissar siðareglur. Sumir em þó
ekki vandir á meðuhn, svo fremi
þeir geti slæmt höggi á póhtíska
andstæðinga. Svo er Guði fyrir aö
þakka að hér á landi eru þeir fáir.
En þeir eru þó th.
Skítlegt eðli
Ólafur Ragnar hefur síðustu árin
reynt að leika hinn ábyrga og mál-
efnalega stjómmálamann. Um
skeið tókst honum það nokkuð
bærhega. Upp á síðkastið hefur það
hins vegar gerst æ oftar að hann
hefur misst niður ruhuna, gervið
hrynur og eftir stendur póhtíkus
sem notar sóðalegt orðbragð og
aðferðir sem eru vægast sagt ekki
við hæfi bama.
Mörgum er í fersku minni sjón-
varpsþáttur frá hðnu ári sem fiah-
aði um utanríkismál. Ólafur Ragn-
ar lét sig ekki muna um að veitast
að fiarstöddum fyrrverandi flokks-
bróður sínum, Þresti Ólafssyni, og-
ásaka hann um að hafa sett KRON
á hausinn. Þröstur gat eðhlega ekki
borið hönd fyrir höfuð sér. Þarna
braut formaður Alþýðubandalags-
ins gróflega þá óslú-áðu reglu í ís-
lenskum stjómmálum að veitast
ekki að fiarstöddum manni.
Smekkur formanns Alþýöu-
bandalagsins í orðavah um aðra
þingmenn er líka á ahra vitorði
eftir síðustu sýningar hans í þeim
efnum. Það er afar sjaldgæft að for-
seti Alþingis þurfi að víta þing-
menn fyrir ósæmhegt orðbragð. Á
yfirstandandi þingi hefur Salóme
Þorkelsdóttir þingforseti tvívegis
KjaUarinn
Ámundi Ámundason
framkvæmdastjóri
Alþýðublaðsins
þurft að víta þingmann fyrir sóða-
hátt í orðum.
í bæði skiptin var um sama þing-
mann að ræöa. Það var hinn ábyrgi
og málefnalegi stjómmálaforingi,
Ó. Grímsson.
Öh þjóðin var vitni að því þegar
Ólafur Ragnar lýsti forsætisráð-
herra með þeim orðum að hann
hefði „skítlegt eðh“. Oröbragð af
þessu tagi hefur ekki heyrst áður
í sölum Alþingis og er þó í hópi
þingmanna að finna margan orð-
hákinn. í fullri vinsemd og virð-
ingu þá varö Ólafur Ragnar flokki
sínum th skammar með þessari
framkomu.
Skuldbindingar flokksins
Andlát Þjóðvhjans fyrr á þessu
ári kom minna á óvart en dauði
Stalíns á sínum tíma. Bæði voru
orðin að sögulegri skekkju. Öhu
fréttnæmara þótti að blaðið skhdi
eftir sig skuldir sem munu vera
talsvert yfir eitt hundrað milljónir
króna.
Nú fyrir skömmu gerðist það svo
að formaður Alþýðubandalagsins
lét faha orð er gefa thefni th að
skoða þann þátt í ferh hins ábyrga
stjómmálamanns sem lýtur að
skuldum Þjóðvhjans.
Á sínum tíma var mikh björgun-
aræfing sett í gang th að tryggja
útkomu Þjóðvfijans þar sem Lands-
bankinn útvegaði bjarghringinn.
Alþýðubandalagið gekkst í ábyrgð
gagnvart bankanum fyrir öhum
skuldum blaðsins.
Þegar Þjóðvhjinn svo geispaði
golunni kom fáum th hugar að fyrr-
verandi fiármálaráðherra teldi það
koma th greina að láta skattborgar-
ann taka á sig tapið á Þjóðvhjanum.
Slíkt væri bókstaflega í andstöðu
við aht það sem formaður Alþýðu-
bandalagsins hefur prédikað, ekki
síst langar ræður hans um hreiri-
leika í stjómmálum og ráðdeild í
ríkisrekstri.
Sjálfur hefði Ólafur Ragnar með-
an hann var upp á sitt besta kahað
það póhtí ska spillingu af versta tagi
ef einn stjómmálaflokkur hefði
notaö ítök sín í bankaráði th að fá
rekstrarlán fyrir málgagn flokks-
ins og síðan látið lánið faha á bank-
ann og þar með skattborgarana.
Hann hefði bent á að slíkum
flokki væri aldrei að treysta.
En hvað er nú að gerast?
Ótrúleg staðhæfing
Sunnudaginn 2. febrúar er for-
maður Alþýðubandalagsins spurð-
ur í Morgunblaðinu hvemig verði
með greiðslur thtekins láns Þjóð-
vhjans. Og formaöurinn svarar:
„Ég skal ekkert segja á þessu stigi
hvað verður um það en það átti
ekki að koma th greiðslna á þeim
fyrr en eftir tvö ár.“
Þetta er ótrúleg staðhæfing. Sam-
kvæmt henni er formaður Alþýðu-
bandalagsins einfaldlega ekki bú-
inn að gera það upp við sig hvort
hann ætlar fyrir hönd flokksins að
standa við skuldbindingar sínar
við bankann. Hann er ekki viss!
Er þá undirskrift Alþýðubanda-
lagsins einskis virði?
Ætlar Ólafur Ragnar að láta ríkið
borga tapið af Þjóðvhjanum?
Því verður ekki trúað fyrr en í
fuha hnefana. Svarið hlýtur að
vera neikvætt því formaður stjóm-
málaflokks, sem ætlaði með þess-
um hætti að láta skattborgara
greiða óráðsíu flokksins, ætti sér
aldrei viðreisnar von í stjómmál-
um.
Aldrei nokkum tímann!
Ámundi Ámundason
„Sjálfur heföi Ólafur Ragnar meðan
hann var upp á sitt besta kallað það
pólitíska spillingu af versta tagi ef einn
stjómmálaflokkur hefði notað ítök sín
í bankaráði til að fá rekstrarlán fyrir
málgagn flokksins...“