Alþýðublaðið - 20.07.1921, Blaðsíða 2

2
ALÞYÐ0BLAÐÍÐ
Afgreidsla
bladtins er í Alþýðahúsitm við
EogólfsstrKti og HverSsgötu,
Sími 088.
Auglýsiagum sé skilað þ&ngað
•Sa I Gutenberg ( síðasta iagi kl.
eo árdegis, þann dag, sem þær
siga að koma í blaðið.
Áskriftargfald «in kcr« á
mánuði.
Auglýsingaverð kr. 1,50 em.
cindálkuð.
Útsölumenn beðnir að gera skil
til afgreiðslunnar, að minsta kostl
ársfjórðungsiega.
vænst af ríkjandi stéttinni? Ekki
nokkurral Hans eina von er sú,
að Alþýðuflokkurinn eflist svo,
áður iangt um líður, að honum
megi takast að mynda einlita
stjórn alþýðumanna. Þess vegna
eiga allir alþýðumenn, ekki einasta
hér f Reykjavik, heldur og út um
alt íand, að fylkja sér undir merki
Álþýðuflokksins, í honum eru allir
þeir kraftar, sem jafnaðarstefnan á
á að skipa hér á landi. Og forsjá
jafnaðarmanna verður íslenzk al-
þýða að hiíta, ef hún vill losna
við þann ófögnuð, sem hún á nú
við að búa,
Þegar íslenzkir alþýðumenn hafa
sameinað sig svo vel undir merki
jafnaðarmanna, að þeir geti mynd-
að hreina jafnaðarmannastjórn, þá
má fyrst vænta veruiegra umbóta.
Jafnaðarmenn eru á móti atvinnu-
rekstri einstakra manna, en
með atvinnurekstri af hendi
hins opinbera (sameign fjöidans á
framleiðslugögnum). Þeir eru á
móti öilum konungum, konungs
móttökum og öðrum slíkum hé-
góraa. Þeir vilja ekki ganga í á-
byrgð fyrir spekúlantana — snikju-
dýrin á þjóðfélagslíkamanum. Og
þeir vilja heldur ekki þola það,
að fjöldi fólks verði að iifa i slik-
um húsakynnum, að stórhættulegt
sé velferð þess andlegri og iikaoa-
legri.
Þeir halda ekki að hægt sé að
bæta ástandið með smávægilegri
launapólitik af háifu Alþýðuflokks-
ias, né lítilfjörlegri hlutdeild í
nefndarstörfum alþingis eða í arga-
þrasi í þingsölunum. Þeir vilja
safna svo kröftum aiþýðunnar, að
hún ein geti tekið stjórn landsins
i sínar hendur og skipað hana
hreinum jafnaðarmönnum. Þá fyrst
má vænta róttækra umbóta.
/,
lhleaðar frétiir.
Stærsta skip í heimi
er eign Cunardlfnunnar. Það heitir
Berengaria og er 62,000 tons
17,000 tons stærra en Titanic og
ii.ooo tons stærra en Iraperator
þýzki, sem var stærsta skip
heimsins 1914). Berengaria hefír
rúiá fyrir 3000 farþega og 1000
skipverja.
Tii samanburðar má taka fyrsta
skip, sem Cunardlfnan átti. Það
var 1154 tons (minna en Lagar-
foss) og hafði rúm fyrir 100
farþega.
Fólksfjoldi í Eaupmannahðfn.
Eftir nýjasta manntali í Khöfn
eru íbúar þar samtals 700,610.
Hjónaskilnaðir í Englanði.
Árið 1919 voru 40% af öllum
þeim hjónum í Englandi, sem
skildu, barniaus. 24°/o höfðu lifað
saman minna en 5 ár, 34%
5—10 ár og 42% meira en
10 ár.
Arið 1913 voru gerðir 1267
hjónaskilnaðir í landinu, 1918 als
2689 og 1919 voru þeir 5763 —
aukist mikið yflr ioo°/o á einu
einasta áril
Innflntningnr til Bússlands.
Af innfluttum vörum til Rúss-
lands í mafmánuði voru frá Eng-
landi 27,8°/o, frá Bandarfkjunum
21,6%, Þýzkalandi 17,7%, Eist-
landi 14 9%, Lettlandi 4,4%,
Svfþjóð 4,4°/o, Danmörku 2,6%
og Noregi 0,3%.
Efri Schlesía.
Ekki er það furða þó Þjóð-
verjum sé sárt um Efri Schlesíu.
Ástæðan er fremur öllu öðru sú,
að þetta land er eitt auðugasta
héraðið í Þýzkaiandi. Árið 1913
— rétt fyrir heimsstyrjöldina —
framleiddi Efri Schlesfa 22,6%
af öiium kolum sem unnin voru f
Þýzkalandi, 5,1% af járni, 60,8%
af zinki og 270/0 af blýi.
Vísir og kaoplxkknn.
í grein um atvinnuleysið, sem
stendur f Vfsi f gær er bent á
það, hvort ekki mundi hægt ac
gera togarana út, ef lœkkad væri
kaupið. Þetta er vitanlega vel
hugsað af höf. greinarinnar, en
það er einkennileg ástríða, sem
hrjáir suma menn, að geta aldrei
minst svo á ðtvinnumál, að ekki
sé ráðist á verkamenoina og þess
krafist að kaup þeirra lækbi. Um
hitt er aftur á móti ekki talað, aö
lækka mætti útgerðarkostnaðinn
með öðru móti, þvf, að minka
hluthafagróðann og þó frekasfc
þannig, að togararnir séu gerðir
út undir einni stjórn. Það er ekk-
ert lftilræði sem fer f skrifstofu-
hald margra skrifstofa, sem vei
væri hægt að gera að einni. Og
allir framkvæmdarstjórarnir eru
þungir á fóðrunum. En þeim er
gersamlega ofaukið, ásamt öllum
stjórnum togarafélaganna. Ein
stjórn og einn til tveir framkvæmd
kvæmdarstjórar væri nægilegt tit
þess að hafa yfirumsjón með öll-
nm flotanum. Og ein skrifstofa
væri nægileg. Þarna eru útgjöid,
sem vel er hægt að spara og sem
á að spara. En hætt er við, að
þvf verði aldrei komið f kring,
öðruvísi, en að togararnir verðt
þjóðnýttir, gérðir að eign almenn-
ings.
Það má vel vera að kaup megt
lækka, þegar dýrtfðin minkar. En
eins og stendur, er dýrtfðin hin
sama, eða því sem næst. Kaup
hækkaði altaf eftirá og hefir aldrei
haldist í hendur við vöruhækkun-
ina. Og hvað því viðvfkur að
kaup hafi Iækkað, þá er það vit-
anlegt, að sú lækkun kom of
snemma og var á engan hátt sann-
gjörn. Og hún var aðeins meðai
hinna verst launuðu daglauna-
manna. Engir aðrir hafa orðið
fyrir launalækkun. Lækkunin var
miðuð við verðíall á ýmsum þeim
vörum, sem almenningur notar til-
tölulega minna á sumrin, en vör-
ur sem ekki hafa fallið nema Ift-
ið, og eru þó stærsti útgjaldalið-
ur fjölskyldunnar. Á eg hér við
koi annars vegar, en hins vegar
fatnað, skófatnað og húsaleigu,
sem ekki er talið, þegar lækkun-
in var reiknuð út. Getur hver sem
er sannfærst um það, að lækkun-