Dagblaðið Vísir - DV - 19.09.1992, Síða 4

30
LAUGARDAGUR 19. SEPTEMBER 1992.
Bílar
LH-bílamir frá Chrysler:
Tímamót í amerískri bílasögu
Enginn vafi er á því að LH-bílamir
frá Chrysler era það merkasta sem
nú er að gerast í bandarískri bíla-
framleiðslu, merkilegur hlutur líka
með tilliti til annarra heimsálfa. í
fyrsta sinn í langan tima reynir
bandarískur bílaframleiðandi virki-
lega að feta sig inn á nýjar brautir
og mæta kröfum samtímans, opin-
skátt og einarðlega. Ef tU vill segir
einhver að Saturn-ævintýri GM sé
engu síður merkilegt en það er álit
yðar einlægs að LH standi feti framar
en Saturn og þarf ekki annað en líta
á umfang ævintýrisins fil að
rökstyðja það.
Það hefur lengi verið talið aðals-
merki japanskra bílaframleiðenda
hve fljótir þeir hafa verið að koma
fram með ný módel; nýjar og breytt-
ar gerðir eldri nafna sem þeir hafa
veriö með. Bandarískum og evrópsk-
um bílaframleiðendum hefur verið
legið á hálsi fyrir það hve óheyrileg-
an tíma það tekur að koma fram
nýjum bíl: um það leyti sem bUlinn,
sem núna er verið að byrja að hanna
í Evrópu og Ameríku, kemur fram
sem fullbúin vara er hann orðinn
úreltur af því að hann er þá í raun
að svara fimm ára gömlum kröfum
Rhonda
NOTAÐIR BlLAR
Þau ryðga ekki, brettin á LH. Dick Brophy, tæknifulltrúi hjá DuPont, og Subi Dinda, framkvæmdastjóri þróunar-
deildar hjá Chrysler, halda á frambretti úr „ylp!asti“ - einum þeirra hluta sem eru sérstæðir fyrir LH-bilana. Brettið
er níðsterkt, lauflétt og fullkomlega endurnýtanlegt.
leitað til undirframleiðendanna og
sagt: Svona viljum við hafa það -
getur þú framleitt það? En nú segir
Chrysler sem sagt: Þessu þurfum við
að ná fram, vUt þú hanna það?
Afburða innanrými
Sem fyrr segir tóku Chryslermenn
mið af því besta sem þeir vissu um
við hvern þátt í framleiðslu LH-bíl-
anna. Þannig tóku þeir tU að mynda
hitunar- og loftræstikerfið í BMW
7-línunni til fyrirmyndar hvað það
snerti, Nissan Maxima hvað
áhrærðri stífni yfirbyggingar. Þijár
mismunandi gerðir fjöðrunar og
ökuhæfni voru miðaðar við ákveðna
flokka hver fyrir sig: grunngerðin
(base) viö Ford Taurus eða Chevrolet
Lumina (ameríska bíla), miðlungs-
gerðin (touring) við Legend eða Max-
ima (japanska) en toppgerðin við
þýsku höfðingjana: BMW 5-línuna,
Audi 100 og Benz S-línuna. Þegar
saman kemur þarf vissulega að
blandá og samræma, ennfremur að
taka tillit til byggingarlags, þyngdar,
þyngdardreifingar og annarra þátta
þannig að útkoman verður nýr bíll
með sinn sérstaka karakter þótt
viðmiðun hvers atriðis veröi rakin
tíl ákveðinnar tegundar annarrar.
En þegar bíll er smíðaður af metn-
aði, er jafn stór og LH-bílamir í raun
og veru eru, þar með talið með vítt
Teg. Arg. Ek. Stgrv.
3d.CivicGL1.4GM.5g. '88 77 þ. 600 þ.
3 d. Civic GL1.4GMS, 5g. '88 65 þ. 640 þ.
3 d. Civic GL1,5 GL-i GMP. 5 g. '91 16 þ. 920 þ.
4 d. Civic GL 1,4 GMP, 5 g. '88 68þ. 640 þ.
4 d. Civic GL 1,4 GMPS. 5 g. '91 27 þ. 1000 þ.
4d.Accord1.8GMEX.5g. '84 120 þ. 430 þ.
4d. Accord2.0AMEX,ss. '86 36 þ. 670 þ.
4 d. Accord 2.0 AMEXS, ss. '87 81 þ. 700 þ.
4d.Accord2.0AMEXS.ss. '91 44 þ. 1360 þ.
2 d. Prelude 1,8, GMEXS, 5 g. '85 130 þ. 600 þ.
2 d. Prelude 2,0, GMEXS-i, 5 g. '87 60 þ. 950 þ.
2 d. Prelude 2,0, AMEXS, ss. '88 60 þ. 1180 þ.
2 d. Prelude 2,0 AMEXS-i. ss. '91 42 þ. 1800 þ.
2 d. CRX 1,6-i 5 g. '89 57 þ. 930 þ.
4d. Mazda 626 GLX 2.0,5g. '86 91 þ. 450 þ.
3 d. Citre...n AX14,5 g. '88 61 þ. 400 þ.
5 d. Toyota Corolla LB, 1,3,5 g. '86 100 þ. 400 þ.
4 d. Toyota CorollaXL, 1,3,5 g. '89 72 þ. 650 þ.
3d. MMC Colt GLX1,5 ss. '87 64 þ. 470 þ.
Bílasalan opin
virka daga kl. 9-18
laugardaga kl. 10-14
Rhonda
Vatnagörðum 24.
Sími 689900
MMC Pajero, iangur, árgerð 1989,
V-6 3000, sjálfskiptur, 5 dyra, blár,
ekinn 57.000. Verð kr. 1.850.000
staðgreitt. MjÖg gott eintak.
TIL SÖLU
hjólhaf á lengd og breidd, ásamt lág-
um þyngdarpunkti og góðri fjöðrun,
hlýtur útkoman að vera góð.
„Cab forward“-hönnunin gerir það
að verkum að innanrými káetunnar
verður mun meira en eUa. Enda eru
umsagnir bílablaða aUar á einn veg
um rýmið í bílnum: að það sé í stuttu
máU sagt ótrúlega gott. Þessar um-
sagnir hafa raunar verið ákaflega
góðar um bílana almennt en jafn-
framt er bent á að þeir bílar, sem
blaðamenn hafa fengið að spreyta sig
á hingað til, hafa aUir verið smíðaðir
áöur en kom tíl reglulegrar færi-
bandavinnu - og hvort það breytir
einhveiju á bara eftir að koma í ljós.
En tónninn er þessi: Loksins hefur
einn „hinna þriggja stóru“ (General
Motors, Ford, Chrysler) haft döngun
tU að smíða bU sem brýtur blað en
bregst ekki bara við samkeppninni
eftir á.
Hér að framan hefur sífeUt verið
talað um LH-bUana í fleirtölu. í raun
er það kannski ofrausn. Vissulega
eru þijár útfærslur til: Dodge In-
trepid, Chrysler Concorde, Eagle
Vision. Er þær eru allar með sama
undirvagn, þar með talið bU miUi
fram- og afturöxla (287 sm) og
sporvídd (158 sm), en heUdarlengd
og breidd bílanna er eiUtið mismun-
andi. Dodge Intrepid er 5125 mm á
lengd og 1887 mm á breidd en hinir
tveir 5120 mm á lengd og 1890 á
breidd.
Fjöðrun er einhig mismunandi,
eins og fram hefur komið hér á und-
an. Þar er um þijá kosti að velja þar
sem Intrepid býður upp á alla mögu-
leikana, Concorde tvo lægri en Visi-
on tvo efri. - Chrysler LeBaron er til
MTAÐIfí BÍlAfí
Hekluhúsinu, Laugavegi 174
Innrétting er áþekk en ekki eins: Concorde vinstra megin, Intrepid hægra megin.
eða eldri: viðbrögð við harðri sam-
keppni en ekki svar við henni.
Lögðu keppinautana
til grundvallar
Hvað þetta snertir greip Chrysler
að nokkru í homin á nautinu því
ekki Uðu nema þijú ár og þrír mán-
uðir frá því aö hafist var handa um
að hanna LH-bUinn þar tíl sá fyrsti
rann fuUgerður út af færibandinu.
Þetta tókst í og með af því aö laun-
ungin, sem taliö hefur verið sjálfsagt
að hvíldi yfir hönnun hvers bUs, var
mun minni yfir þessum bU en tíðkast
hefur hingað til. Þannig voru til
dæmis hlutaframleiðendur innvígðir
jafnharðan í hvað til stóð og jafnvel
dregnir með tíl rannsóknarvinnu og
forhönnunar. Jafnframt brutu
tæknimenn Chrysler bíla keppinaut-
anna til mergjar og skirrðust þess
ekki að tileinka sér aUt hvað þeir
fundu best hjá öðrum. Vel lukkuð
atriði keppinautanna, ásamt ný-
hönnun Chryslers, varö undirstaðan
að LH-bílunum.
Líklega má segja að helsta bygging-
artæknUega nýjung LH feUst í því
sem þeir hjá Chrysler kalla „cab
forward". Fyrir það hefur yöar ein-
lægur ekki tiltækt nothæft orð á
þessari stundu en í því felst að far-
þegarými bUsins, káetan, er færð
eins framarlega og unnt er. Þetta
verður augljóslega tíl að auka innan-
rými í bUunum en einnig að fram-
rúöan sjálf er óvenju stór. Það kall-
aði aftur á úrlausn vissra vanda-
mála: rúðan varð að standast örygg-
iskröfur fyrst og fremst en þvi til
viðbótar fá ákveðna sveigju ofan og
neðan og út tíl hUðanna án þess að
framkaUa með því bjögun á sjón-
sviði.
Þetta verkefni fengu Chrysler-
menn undirverktaka að fást við,
Guardian Industries, sem hvort sem
er áttu að sjá Chrysler fyrir rúðunum
í þessa bUa. Og meðan Guardian-
menn fengust við verkefnið höfðu
menn heima á höfuðbóUnu fijálsar
hendur að fást við annað.
Léttframbretti
úr „ylplasti" .
Önnur byggingartæknileg nýjung
LH er frambrettin. í fyrsta lagi eru
þau ákaflega UtU sem meðal annars
helgast af „cab forward“-byggingar-
laginu. í öðru lagi eru þau úr „yl-
plasti" (thermoplastic), Bexloy 550
frá Du Pont, og þannig er bUlinn full-
um þremur kUóum léttari en hefði
hefðbundið stál verið notað. Á tímum
þegar sparaeytni skiptir máU skiptir
hvert kíló í eigin þyngd líka verulegu
máli. Þarna naut Chrysler meðal
annars samvinnu sinnar við Renault
- sem raunar er farin að þynnast æði
mjög út. „Ylplast" þetta er að vísu
annars konar en Renault notar með
mjög góöuiri árangri í ytra byrði
Espace-bUs síns en þó af svipuðum
toga. Þetta „ylplast" er svo áUtlegt
efni að tæknimenn Chrysler velta því
fyrir sér í alvöru að framleiða aUa
helstu hluta ytra byrðis úr því:
hurðabyrði, húdd og skott.
Chrysler hefur löngum verið í
miklu og góðu sambandi við undir-
framleiðendur sína. Þar á bæ hefur
Uka tíðkast að kaupa verulegan skerf
af hlutum hvers bUs af undirfram-
leiðendum, eða 70% að meðaltali. Hjá
Ford er þetta hlutfaU 50%, eða helm-
ingur, en hjá General Motors aðeins
30%. Og fram að þessu hefur forvinn-
an fariö fram á höfuðbólunum sjálf-
um en að henni lokinni hefur verið