Dagblaðið Vísir - DV - 01.12.1992, Síða 15

ÞRIÐJUDAGUR 1. DESEMBER 1992.
15
ísland hreppur í EB?
Þrátt fyrir sína stóru galla segir greinarhöfundur Island líklega vera það
besta I heimi.
„Ég held, að það sé eitthvert
mesta lán okkar íslendinga að vera
smáþjóð, þar sem bihð milli manna
og stétta er í verki styttra en í flest-
um ef ekki öllum öðrum löndum
hnattarins." Þannig komst Magnús
Kjartansson að orði í ræðu sem
hann hélt 1. maí 1972. Þessi orð
hafa oft vitjað mín undanfarna
mánuði þegar rætt hefur verið um
hvort íslendingar eigi að gerast
aðilar að EES-samningunum svo-
kölluðu.
Bandaríki Evrópu
Samningar þessir hafa verið kall-
aðir viðskiptasamningar af að-
standendum þeirra. Staðreyndin
mun þó sú að með aðild að þeim
er haldið inn á braut sem leiðir
innan skamms tíma til fullrar að-
ildar að EB. Fullyrðingar EES-
manna um að ekki sé stefnt að
fullri EB-aðild eru ekki sannfær-
andi.
Þar sem EB-löndin stefna að al-
gjörum samnma með stofnun
bandaríkja Evrópu erum við með
samþykkt EES-samninganna að
leggja grunninn að innhmun ís-
lands í þetta risaveldi og þar með
að endalokum sjálfstæðisins. ís-
land yrði þá útkjálkahreppur inn-
an stórveldis með 300-400 mihjónir
íbúa í stað þess að vera fuhvalda
þjóð.
Aflið sem knýr
Því miður er svo að sjá að ýmsum
af einlægustu aðdáendum EES-
samninganna sé htil eftirsjá í fuh-
veldi landsins og þjóðemi. Þeir
færa eingöngu svoköhuð hagfræði-
leg rök fyrir máh sínu, rök þeirrar
frjálshyggju sem nú virðist vera að
leiöa kreppu yfir heimsbyggðina.
Þessum mönnum verður gjaman
tíðrætt um hvað þjóðin sé fámenn
KjaUarinn
Guðmundur H. Þórðarson
læknir
og hvað þröngt sé hér um athafna-
menn. Þessa hagfræðisinnuðu fé-
sýslumenn dreymir um meira oln-
bogarúm. Og það er kannske þessi
draumur um olnbogarúm eða „Le-
bensraum", eins og þaö var einu
sinni kahaö, sem er aflið sem knýr
áfram formælendur EES-samning-
anna bæði hér og annars staðar.
Þegar komið er út í þá sálma
verður sjálfstæðishugtakið þoku-
kennt og spumingin um stjórnar-
skrá og stjómarskrárbrot óljós og
þvæhn. Þessir fésýslumenn telja
hag sínum betur borgið með því að
gerast borgarar stórveldis en að
tilheyra sjálfstæðri smáþjóð. Og
það er kannski hugsanlegt að örfá-
ir einstakhngar af þessari gerð hafi
einhveija möguleika á stimdar-
hagnaði sjálfum sér til handa þó
að um það verði ekkert fuhyrt.
Engin tilviljun
En þar með er ekki sagt að ís-
lenskur almenningur hagnist á
þessum umskiptum. - Það er gæfa
og forréttindi fyrir hinn almenna
borgara að tilheyra fámennri þjóð.
Fámenn þjóðfélög eru betri að búa
í fyrir alþýðu manna en hin fjöl-
mennari. Þar er lýðræðið virkara,
bihð mihi valdhafa og almennings
styttra en hjá stórþjóðum. Mann-
úðarsjónarmið eiga erfiöara upp-
dráttar í firringu hinna fjölmenn-
ari eininga, hvort sem um er að
ræða þjóðfélög eða fyrirtæki.
Það er engin tilviljun að Norður-
löndin hafa lengst af verið tahn ein
bestu þjóðfélög veraldarinnar. Það
er ekki vegna þess að Norður-
landabúar séu betra fólk en aðrir.
Það er fyrst og fremst vegna þess
að þetta em smáþjóðir.
Við íslendingar höfum margt út
á okkar þjóðfélag að setja. En þrátt
fyrir það held ég að hiklaust megi
halda því fram í fuhri alvöru að
ekkert þjóðfélag sé vinsamlegra
hinum almenna borgara eða lýð-
ræðislegra en það íslénska. Þrátt
fyrir sína stóm gaha er það líklega
það besta í heimi. Og það er ekki
vegna þess að við íslendingar séum
betri en annað fólk. Það er vegna
þess að þjóðin er fámenn.
Við skulum minnast þess að fá-
mennið verður íslendingum því
aðeins til farsældar að við séum
sjálfstæð þjóð. Þegar við emm orð-
in fámennur hreppur innan stór-
veldis getur þetta snúist viö. Þá
getur þaö gerst að íslendingar verði
að gjalda þess aö vera fámennur
minnihlutahópur innan þessa stór-
veldis. Hlutskipti minnihlutahóp-
anna er ekki eftirsóknarvert.
Við eigum því að feha EES-
samningana og halda áfram að
vera fámenn fuhvalda þjóð og
leggja rækt við þau gildi sem hafa
gert íslenskt samfélag það besta í
heimi þrátt fyrir öh okkar axar-
sköpt.
Guðmundur Helgi Þórðarson
„Við skulum minnast þess að fámennið
verður Islendingum því aðeins til far-
sældar að við séum sjálfstæð þjóð. Þeg-
ar við erum orðin fámennur hreppur
innan stórveldis getur þetta snúist við.“
„Nema þetta séu dauðateygjurnar eins
og hjá hænsnunum forðum daga sem
þöndu sig sem mest þau máttu um tún
og engi og fylgdu engri átt þar sem
höfuðið var heima á hlaði.“
Af komendur alvörukreppunnar
óhemjuganginn í hænsnunum en
að þau hefðu gaman af þessu lika.
Þetta var um svipaö leyti og vél-
menningin var að ganga í garð sem
átti eftir að létta okkur störfin en
einnig að skapa djúpstæðan vanda
í atvinnulífinu svo fara verður nýj-
ar leiðir og sársaukafuhar eins og
menn kaha þá kreppu sem er að
angra okkur þessa dagana.
Menn segja líka að tfl lausnar
þeim gríðarlega vanda sem steðji
að þjóðfélaginu núna eigi þeir sem
háar tekjur hafi að leggja meira af
mörkum en atvinnuleysingjar. Og
hafa menn sjaldan mælt neitt jafn-
skaplegt svo vitað sé.
Enginn vandi
Vissulega hefur atvinnuleysi
aukist en þaö er ekki að sjá að okk-
ur sé mikih vandi á höndum á
meðan bflaflotinn á annatímum
dagsins er eins og hér séu á ferð
erlendir þjóðhöfðingjar en ekki
margfaheraðir aíkomendur víking-
anna að flengjast með börnin sín á
mihi geymslustaða.
En mönnum virðist afar gjamt
að meta lifshamingjuna í veraldleg-
um gæöum og stundum tekur
dansinn í kringum gullkálfinn á sig
furðulegar myndir. Ekki ahs fyrir
löngu var tfl dæmis sagt frá því í
sjónvarpi að ekki væri tekið mark
á forstjóra sem æki um á Skóda.
Þegar htil böm þjást vegna
smæðar sinnar prfla þau gjaman
upp á stól og kann vel að vera að
forstjórum finnist þeir stækka við
það að binda við sig sérókí og hæl-
úx, en minna má á að Jesús Kristur
spólaöi ekki inn í Jerúsalem á
jeppa. Og tóku þó sumir mark á
honum. Og gera enn.
Ferðalög
Því verður ekki neitað að hér á
landi era ýmsar blikur á lofti, en á
meðan grátkór þeirra sem þykjast
eiga landið bergmálar í perlum,
ráðhúsum og jámblendiverksmiðj-
um landsins flykkist þrautpíndur
verkalýðurinn þúsundum saman
með mihjónir í vasanum tfl
Glasgow að kaupa gallabuxur.
Þetta em afkomendur fólks sem
stóð í biðröðum í alvörukreppunni
klukkustundum saman á Lauga-
veginum í Reykjavík til að kaupa
gúmmístígvél þegar aht var
skammtað nema fátæktin og at-
vinnuleysiö og vesöldin.
Fyrirtæki
Einnig hef ég heyrt talað um
margafturgengin fyrirtæki sem
halda árshátíðir fyrir starfsfólk sitt
í Amsterdam og London og bjóða
upp á sexrétta máltíðir með dýrum
vínum og timburmönnum í viku.
Og þegar heim er komið er öhum
sagt upp því að það þarf að hag-
ræða svohtið í rekstrinum. Skúr-
ingarkostnaðurinn hefor enn einu
sinni riðið fyrirtækinu á shg.
Og ekki hefur heyrst neitt um
breytingar á drykkjusiðum í nafni
hins opinbera en samkvæmt þeim
verða menn eins fullir og framast
er unnt mihi klukkan fimm og sjö
daglega á kostnað ríkissjóðs þrátt
fyrir að hann sé víst ákaflega tóm-
ur þessa stundina samkvæmt nýj-
ustu útreikningum.
Þaö er sem sagt ekki að sjá að
hér ríki mikið volæði. - Nema þetta
séu dauðateygjumar eins og Ujá
hænsnunum forðum daga sem
þöndu sig sem mest þau máttu um
tún og engi og fylgdu engri átt þar
sem höfuðið var heima á hlaði.
Benedikt Axelsson
Forðum daga var ýmislegt bann-
að bömum í sveitum landsins
vegna þess aö þá var hugsað um
sálarheih þeirra enda ekki búið að
finna upp barnasálfræðinga sem
gera alla heilbrigða á nokkrum
ámm sem venjulegu fólki hefur
tekist að gera vitlausa á tíu mínút-
um sléttum.
Til dæmis var okkur börnunum
skipað að halda okkur innandyra
þegar aflifa þurfti hænsn, en í stað
þess aö hlýða fóldum viö okkur á
bak við fiós.
í þá daga voru hænsn hálshöggv-
in og að því búnu flugu þau niður
aht tún með gríðarlegum fiaðraþyt,
en af eðlilegum ástæðum litlum
söng, og höfðum viö börnin ákaf-
lega gaman af þessu, enda datt okk-
ur ekki annað í hug miöað við
Beðið eftir farmiðum. - Með milljónir I vasanum til Glasgow til aö kaupa gallabuxur?
KjaHaiinn
Benedikt Axelsson
kennari