Alþýðublaðið - 19.03.1967, Síða 8

Í:NÍIilií:S
1
■■ -V
liiii

, •• • .
WÍM&88&3&
I
"■> ví - yy,$

Í*A*»V*V/*V*v« v*%*V«
itei § ^»\\VAv*>^aw/a «
iöM
P> ■>■ c-iýSWíííí&íw
::::v:i:::S:x:;:;:;:;:S;:!i;:iÍ:l::::::::;í:::;::::::x:::::::::::::
•*%%%•♦ A : *r# «' :*• ♦ i« .-ítWI
Svííííc,wKWw
Mennirnir hafa löngura skemmtun
af því að reyna að skyggnast fram
í tímann og sjá fyrir sér daglega
lífið eins og því verður lifað eft
ir nokkur ár, áratugi eða jafn-
vel aldir. Og það er ekki síður
gaman að fletta upp í gömlum
lýsingum á lífinu sem forfeður
okkar ímynduðu sér, að við mynd
um lifa. Sumir spádómanna hafa
rætzt, öðrum hlæjum við að í
dag. En með hliðsjón af þeim ó-
trúlegu breytingum sem á öilu hafa
orðið síðan um seinustu aldamót
frjógvunarvarnir. En plássið verð
virðast engir spádómar um lífið
árið 2000 vera gersamlega óhugs
andi. Framvindan er orðin svo
hröð, að hún gengur ekki lpngur
í skrefum, heldur hoppum og
stökkum.
Fyrir skömmu var hópur sér-
fræðinga í ýmsum greinum feng
inn til að segja álit sitt á lífi okk
ar um næstu aldámót. Þetfa voru
vísindamenn og tæknifræðingar,
arkítektar, listamenn, verkfræð-
ingar, hýbýlafræðingar, læknar,
sálfræðingar, rannsóknamenn á
mörgum sviðum, uppeldisfræðing-
ar, geimvísindamenn, haffræðing
ar, háskólamenn, embæUismenn
o. s. frv., allflestir brezkir eða
bandarískir. Það merkilega var,
að niðurstöðum þessara ólíku
manna bar furðuvel saman, Þeir
höfðu ekki haft neitt samband
sín á milli. en virtust allir hafa
mjög svipaða framtíðarmynd í
huga. Og þeir töldu hana ekki
vera neinar draumórakenndar
bollaleggingar út í bláinn. heldur
grundaða á staðreyndum, rök-
rétta afleiðingu þess sem vísindi
og tækni eru að fást við í dag.
Margir sérfræðinganna gerðu
sér far um að útskýra, að hinn
almenni ótti fólks við ópersónu-
legt og vélrænt framtíðarlíf undir
stjórn íslenzkra rafeindaheila hafi
ekki við nein rök að styðjast.
Martröð um allsherjarstjórn ein-
hvers ægimáttugs „Stóra bróður“
staklingseðli okkar, heldur þvert
á móti. Rafeindaheilarnir geta að
eins gert það spm við segjum
þeim að gera; þeir taka aldrei
völdin af okkur. Árið 2000 verða
þeir á hverju heimili, okkur til
hjálpar og blessunar. Við verðum
þá sjálfráð að hve miklu leyti við
viljum láta vélarnar vinna fyrir
okkur og að hve miklu leyti við
kjósum að vera sjálf virk í starf-
inu.
Húsmóðurin árið 1967 sem á
ryksugu ræður því náttúrulega
sjálf hvort hún vill heldur nota
hana eða bogra yfir teppunum og
hreinsa þau með bursta og fægi_
skúffu. Og ef henni finnst gam
an að nudda þvottinn með hönd
bandi og notað úrelt áhöld við
húsverkin ef henni býður svo við
að horfa. En það er álíka ósenni
legt og að húsmóður nú á dögum
langi að taka upp aðferðir lang-
ömmu sinnar við t. d. matrei.ðslu
og kyndingu.
Við skömmumst gjarnan yfir
vélamenningunni, en hættir til að
gleyma dásemdum hennar. Við
segjum, að hún verki niðurdrep-
andi á andann, en er það ekki ein
mitt þveröfugt? Vélarnar frelsa
okkur frá ýmiss konar tilbreyting
arlausu striti og gefa okkur meiri
tíma til að auðga andann í aukn
um frístundum. Hitt er annað mál
hvort við notfærum okkur frelsið
sem skyldi.
Mikill hluti fæðunnar árið
2000 verður unninn úr sjávar-
gróðri eða grænmetisúrgangi, en
sumir munu vilja kaupa og mat-
reiða venjulegar náttúrulegar
fæðutegundir að minnsta kosti
einu sinni eða tvisvar í viku.
Flest hús verða stöðluð fram-
leiðsla úr plasti, seld í- lausum
h’erbergjum eða herbergjasam-
stæðum sem svo verða settar sam
an á ýmsa vegu eftir hentugleik
um hvers og eins. En súmt fólk
mun heldur vilja búa í gamaldags
húsum — að minnsta kosti í leyf
um frá vinnu.
Þegar vélarnar verða farnar að
vinna öll tilbreytingarlaus rútínu
störf gefst okkur tækifæri til að
stunda eingöngu þá vinnu sem
við höfum áhuga á. Vélar munu
miðla skólabörnum af allri grund
vallarfræðslu. Kennararnir þurfa
þá ekki lengur að eyða kröftum
sínum í stagl og ítroðning, held-
ur munu þeir veita nemendum þá
persónulega aðstoð sem þeir þarfn
ast til að ná fullum einstaklings-
þroska.
Stundum munum við standa
andspænis vandamálum sem við
viljum ógjarnan taka ábyrgð á
að ráða fram úr. öll munum
við taka tveim höndum nýjungum
á sviði skurðlækninga sem þá
verða komnar á það stig, að
unnt verður að skipta jm öll
gölluð líffæri og líkamshluta
nema sjálft miðtaugakerfið. En
það verður einnig mögulegt að
rækta eins margar kopíur og
verkast vill af hverjum einstök
um manni úr eins konar frumu-
■banka og greypa í hverja þeirra
sömu fortíðarreýnslu og minning
ar, þannig að við getum iifað
endalaust. Ef til vill kærum við
okkur ekki um ódauðleikann þeg
ar þar að kemur og kjósum held
ur að deyja.
(4) Skólastofan verður heill ævintýraheimur. Kenn sluvélar sjá um miðlun fróðleiks, en kennararnir
beita sér að því að kenna nemendunum að' leggja á hann persónuiegt mat og vinna úr staðreyndum
með íhugun og rannsóknum.
unum í stað þess að stinga honum
er ágætt efni í vísindaskáldsögu, inn í þvottavélina, þá er henni
en gagnstæð öllum skynsamlegum það að sjálfsögðu velkomið. Á
framtíðarhorfum. Við þurfum sama hátt getur húsmóðurin árið
ekki að óttast, að við glótum ein- 2000 tekið vélmennið sitt úr sam
Árið 1967 er frelsi okkar til
að lifa lífinu eftir eigin geðþótta
afar takmarkað. Árið 2000 mun
það verða svo til algjört. Við
munum sjálf bera alla ábyrgð á
lífi okkar. Árið 1967 má vera,
að við efumst um. að við óskum
eftir slíku valfrelsi. Á'rið 2000
mun sá vafi koma okkur fyrir
sjónir líkt og viðhorf frelsingj-
ans sem biður um að fá aftur
fjötra ánauðar sinnar. Lífið árið
2000 verður óumdeilanlega bæði
örvandi og spennandi. Og mörg
okkar eiga sjálf eftir að kynnast
því. Hvernig verður daglegt líf
okkar á þeim tíma?
Fólksfjölgunin verður töluverð
þrátt fyrir ágætar og öruggar
frjóvgunarvarnir. En ulássið verð-
ur betra eða öllu heldur betur
nýtt. Borgirnar munu ekki vaxa
og sveitirnar tæmast, en það
verða ekki jafnskörp skil á milli
borgar og sveitar og nú. Byggðin
verður dreifðari, og byggða-
kjarnar (þorp og smáborgir')
myndast á víð og dreif með
prýðilegum samgöngum á milli
Umferðin verður betur skipulögð
og mikiu fljótlegra að komast
þrívíddarsjónvarp í litum, a
blöð og bækur eftir pöntun o
skrifa sjálf, heldur tölum ir
v