Dagur - 13.08.1918, Blaðsíða 1
DAGUR
kemur úi tvisvar í mán-
uði og kostar 2 kr. árg.
gjaldd. 1. júlí.
DAGUR
AFGREIÐSLU-
og innheimtumaður:
Lárus /. Rist. Tatsími31.
Ráðhússtíg 4.
Ritstjóri: Ingimar Eydal.
I. ár.
Akureyri 13. ágúst 1918.
14. blað.
Síra Jónas Jónasson.
Hann andaðist í Reykjavík sunmidaginn 4. þ. m. eftir langvarandi
vanheilsu, nokkuð yfir sextugt að aldri.
Sírajónas var einn af mætustu mönnum þjóðar voirar fyrir margra
hluta sakir. Hann var um mörg ár prestur hjer í Eyjafirði og var und-
antekningarlaust elskaður og virtur af sóknarbörnum sínum og öllum,
er honum kyntust. Ræður hans báru vott um óvenjulegt andríki og
gáfnafiug og voru fullar af kærleiksyl samfara andlegu víðsýni; var jafnan
unun á þær áð hlýða. Sömu ástsældar og virðingar naut hann í kenn-
arastarfix sínu hjer við Gagnfræðaskólann sem í prestsstöðunni.
Fyrir löngu er hann þjóðkunnur orðinn fyrir skáldsagnagerð sína.
Kennir víða í sögum hans nokkurrar ádeilu á bresti samtíðarinnar. Efnið
í sumar skáldsögur hans er tekið úr lífi fyrri alda. Á síðustu árum lagði
hann stund á að rita æfintýri. Eru þau skínandi fögur að efni og anda.
Aðeins eitt þeirra mun hafa birst á prenti (Gyðingurinn gangandi).
Síra Jónas fjekst við margvísleg ritstörf um æfina og liggur mikið
eftir hann í því efni, því að maðurinn var hamhleypa til starfa, svo að
undrum sætti, jafn heilsuveill og hann var. Hann söktr sjer niður í ís-
lenska þjóðsiðafræði og liggur eftir hann feiknastarf á því sviði. Rjóð-
siðasafn hans verður nú eign Iandsins að honum látnum.
Efasamt er hvort ísland hefir átt fjölfróðari mann en síra Jónas.
Pó að hann, auk guðfræðinnar, væri sterkastur í sögulegum fræðum
og bókmentum, þá var hann alstaðar heima í hverri fræðigrein og ná-
lega jafnvígur á öll vísindi bæði að fornu og nýju.
Eftir andlát hans mun hann einkum blasa við almenningi sem
fræðimaður, rithöfundur og skáld. Reim, sem nánast kyntust honum, mun
hann þó minnisstæðastur sem þroskaða guðsbarnið.
Útibú á Norðurlandi.
Hjerumbil allir framfaramenn lands-
ins eru sammála um það, að góðar
lánsstofnanir sjeu bráðnauðsynlegar,
ef þjóðin eigi að rjetta við eftir
niðurlægingu fyrri aldar. En fyrir-
komulag íslenskra lánsstofnana er að
mörgu leyti mjög úrelt, og sjer-
staklega hefir verið vanrækt að
fjölga útibúum, til þess að lands-
menn geti náð til lánsstofnana með
sæmilega hægu móti.
Dálítil stefnubreyting varð í þessu
máli við það, að Framsóknarflokk-
urinn kom einum fulltrúa að í stjórn
landsins. Síðan hefir „dauða blóð-
ið“ í Landsbankanum komist í »ó-
stöðugt jafnvægi*. Nýjum og vel
hæfum manni hefir verið bætt í
bankastjórnina. Fleiri fyrirbrigði að
gerast í sambandi við stjórn bank-
ans, sem benda í þá átt, að sú
stofnun muni hjer eftir taka meira
tillit til þarfa þjóðarinnar heldur en
verið hefir. Strax er sýnileg stefnu-
breyting hvað snertir fjölgun úti-
búa. Bundinn hefir verið endi á
lengi vanrækt loforð um útibú á
Austurlandi. Og undir eins siglir
útibú Sunnlendinga í kjölfarið. Er
það fyrsta »peningabúðin« í sveit
(við Ölfusárbrú), og af þeim ástæð-
um þyrnir í augum þeirra, sem hafa
eyðileggingu sveitanna ofarlega á
dagskrá. Og samkvæmt þingfrjettum
eru útibú í Vestmannaeyjum og
Siglufirði nú á döfinni, bæði frá
Landsbankanum.
Um þessa stefnu er það eitt að
segja, að hún er hin heillavænleg-
asta. Bankar eru ekkert annað en