Dagur - 16.06.1920, Blaðsíða 4

32
DAQUR.
Gaddavír
fð£St 1
Kaupfélagi Eyfirðiuga.
Takií eitir!
Verzlunin jjCjEYSIR hefir sérstaklega hentugar vörur handa
þeim, sem fara í útreiðar og skemtiferðir á þessu sumri, svo sem: margs-
konar Ávexti, Sardínur, Kex, Chocolade og Fýk/ur í dósum,
Döölur. Konfekt, Br/óstsykur, Karamellur, Sultu, Ö/, Vindl-
ar og Sigarettr, frá Ameríku, Englandi, Danmörku og Hollandi. Ennfrem-
ur: Reyktóbak, Skraa og rjól. Hið marg eftir spurða Boyai Gerduft í
baukum er komið o. m. m. fl.
Góðar vörur! Sanngjarnt verð!
Magnús Franklin.
Drengjaskótau
miklar birgðir í
Kaupfélagi* Eyfirðinga.
Gólfmottur úr strái og basti, Gólfteppi og
Gólfteppadregill
fæst í
Kaupfélagi Eyfirðinga.
Reiðhjól
væntanleg um næstu mánaðamót. Verða seld
með mjög sanngjörnu verði. Pantið í tíma.
Kristján Halldórsson.
Reiðingatorf
Vel þurt 100 til 200 pör vil eg fá keypt
sem fyrst.
Torfið á að notast í veggjatróð.
Jón E. Bergsveinsson.
Kvenúr
a3ta skýrsla Rjóðbankans (National City
Bank) skýrir svo frá: »að ekki sé hægt
að gera grein fyrir viðskiftamagninu eins
og það er nú, að öðru leyti en því,
að skuldir einstakra manna hafa aukist
meira en almenningi er kunnugt um,«
og að hægt sé að færa fram margar
sannanir því til staðfestingar.* En því
getur ekki haldið áfram um ótakmark-
aðan tíma. Flestar þessar skuldir verða
ekki greiddar, nema með endurnýjun í
einhverri mynd, eða með því að fá er-
lend lán til lengri tíma, sem hæpið er
að gangi greiðlega.
Rað virðist nú sama sem algert við-
skiftahrun, ef innflutningur frá öðrum
löndum verður að minka gífurlega mikið,
eða falla úr sögunni. Skýrslur þær, sem
gefnar eru út af yfirhagstofunni, sýna,
að á tímabilinu 1. jan. —1. nóv. 1919,
hafi innflutningur Frakklands numið
sterlp. 538,000,000 meira en útflutning-
urinn, og á sama tíma var munurinn
hjá Ítalíu sterlp. 390,000,000. Algert
viðskiftahrun hjá Frökkum og ítölum
mundi, engu síður en hrun Rýzkalands,
hafa alvarlegar afleiðingar í för með
sér fyrir smáþjóðirnar í Evrópu, og
jafnvel fyrir okkur (Englendinga) Iíka.
Viðskifti okkar eru lömuð vegna þess,
að Evrópuþjóðirnar greiða skuldakröfur
sínar frá Ameríku í Lundúnum, og með-
an þessar þjóðir ráða yfir ensku fé,
getur þessu farið fram. Viðskifti okkar
geta ekki komist hjá að kenna á krögg-
unum.
Hvað ætti nú helst að gera til bóta?
Greinarhöfundurinn heldur, að það eina,
sem virðist liggja beint fyrir, sé að
fá stórlán í Ameríku, til þess að borga
með Evrópuskuldirnar, það mundi reyn-
ast líkt og að lækna gerspiltan drykkju-
mann með því að gefa honum áfengi.
Hann mundi sálast, ef hann væri alger-
lega sviftur öllum drykkjarföngum, en
ef haldið er áíram að Iáta honum á-
fengi í té, deyr hann álíka fljótt hvort
sem er.
Pað er ekki með greiðum aðgangi
að lánsfé, sem Evrópuþjóðirnar geta
komið jafnvæginu á, heldur með hinu
gagnstæða — að takmarka eyðsluna á
innfluttum vörum svo mikið sem unt
er, þótt nærri sér þurfi að taka til þess,
og kaupa það, sem hægt er að fá hjá
þeim þjóðunum, sem erfiðast eiga upp-
dráttar: t. d. matvæli frá Rússlandi og
Rúmeníu, vefnaðarvörur frá Pýzkalandi
o. s. frv., og ennfremur með því að
nota sér viðskiftalömunina til þess, að
auka af fremsta megni útflutninginn til
annara heimsálfa. Pað er áríðandi, að
fjárhagsvandræðin hvíli þungt á hverjum
einstakling. Samtök og sjálfsfórn ein-
staklinganna er það eina, sem ráðið get-
ur bót á því böli, 9em nú þjakar oss.
Greiður aðgangur að verzlunarvöru,
einkum ef honum er samfara aukið kaup-
þol, sem byggist á Iánstrausti eða á því,
að mikill gjaldeyrir er á veltu, verður
aðeins til að auka á bjartsýni manna og
eyðslusemi, svo hrunið verður enn á-
takanlegra þegar það kemur.
Par við bætist svo, að það, sem þjá-
ir okkur mest, verður ekki læknað með
lánstrausti. Lánstraustið getur að vísu
orðið til þess að útvega mönnum lífs-
nauðsynjar, sem ekki er hægt að fram-
leiða innanlands, en fyrir þess tilstilli
eingöngu komast aldrei járnbrautarkerf-
in í lag, eða nýtt skipulag á erlendan
markað þjóðanna. Og lánstraustið, eins
og reyndar alt annað, er einkis virði, ef
innbyrðis róstur og styrjaldir ætla að
verða aðal vinnubrögð Evrópuþjóðanna,
eða ef verkalýðurinn neitar að vinna.
Aftur á naóti verður það til eintómrar
bölvunar fyrir þjóðirnar, ef lánstraustið
og aukin peningavelta verður til að
auka kaupþol almennings, því af því
leiðir ekki annað en nýr innflutningur
ýmiskonar óþarfa. Lán ætti aldrei að
láta af hendi í þeim tilgangi, að gera
gjaldþrota þjóðunum fært að komast
hjá nýjum skattaálögum, heldur aðeins
við sérstök tækifæri, þegar ekki verður
hjá því komist, að grípa til þeirra. Að
öðrum kosti verða erlend lán aðeins
til að gera ilt verra.
Á venjulegum tímum læknar viðskifta-
kreppan sig sjálf, með því að hvetja til
útflutnings. En nú getur það ekki orð-
ið, þegar fyrst verður að flytja inn ó-
unna vöru, til þess að eitthvað geti
verið til til útflutnings. Ýmsar uppá-
stungur hafa komið fram um það, hvern-
ig hægt sé að láta þjóðunum í té ó-
unnin efni og rekstursfé, án þess að
stofna þurfi ný lán. En skiftiverzlun,
eða bein skifti á vörum, sem ein þjóð
getur af hendi látið, fyrir þær afurðir,
sem hún þarf að fá að, er ómögulegt
að framkæma, eins og kröfurnar eru
orðnar margþættar hjá Norðurálfuþjóð-
unum nú á dögum. *) Miklu líklegri
til framkvæmda er sú tillaga, að Bretar
eða Ameríkumenn, eða einhver þjóð,
sem er þess megnug að senda fé út úr
landinu, setji á stofn félög, með deild-
um í þeim löndum, sem hjálpa þarf
til að reisa við viðskiftalífið. Vörur, sem
fluttar eru til þessara landa, mætti þá
færa þessum félagsdeildum til reiknings,
og væru því eftir sem áður eign þeirra
félaga, sem flytja þær út. Síðan væru
framleiðsluvörurnar seldar í þeim lönd-
um, sem annaðhvort hefðu útflutnings-
vöru á boðstólum, er verzlunarfélögin
gætu keypt, eða þá gjaldeyri, sem gjald-
gengur væri á erlendum markaði. Önn-
ur leið, sem hugsanlegt er að reyndist
fær, er það, að einstakir menn leggi
fram það fé, sem til þess þarf, að opna
aftur verksmiðjurnar, sem hætt er að
starfrækja, víðsvegar um Mið-Evrópu-
löndin, svo að þær ættu aðgang að 6vo
miklu fé, sem þær þyrftu, til þess að
kaupa óunnin efni beint frá þeim lönd-
um, sem Iegðu til rekstursféð.
•) Líklega er sú leið þó ekki reynd til þraut-
ar, þar sem samvinnufundurinn í Genf
samþykti að gera alvarlegar tiiraunir í
þá átt. Riistj.
Hjá undirrituðum fæst:
Hitamælar
Aí/ó/kurmæ/ar
S/úkramælar
Loftvogir
Rakvélar
ennfremnr úr, klukkur o.fl.
Krist/án Nalldórsson.
Kvenúr
fanst á götum bæjarins. Réttur eigandi
getur vitjað þess hjá ritstjóranum, gegn
því að borga þessa auglýsingu.
Fjármark mitt er:
boðbíldur fr. hægra, hvatt v. Brenni-
mark: Pó F
Þetta bið eg fjallskiiastjóra að færa
inn í markaskrár sínar.
Jaðri á Látraströnd 10. júní 1920.
Pórður Friðbjarnar.son.
Ritstjóri:
Jónas IJorberg*son.
Prentsmiðja Björns Jónssonar,
/ Hafnarstræti 102
fæst:
Gummístígvél, legghltfar br. & sv., hand-
klæði, manchettskyrtuj, reyktóbak, ciga-
rettur, vindlar, skraa, rjól, molasykur,
kaffi, sveskjur, gráfíkur döðlur, hár-
sigti, spaðar, jarðyrkjugaflar, þvottabalar,
vatnsfötur, gummíkápur fyrir drengi,
kven- og telpu- svuntur, myndarammar,
öl, ávextir kandíssykttr o. m. fl.
Finnur Níelsson.
hefir tapast á götum bæjarins. Finn-
andi skili til Jóns Kristjánssonar, Hótel
»Goðafoss« gegn fundarlaunum.
Fjármörk mín eru:
1. Hófbiti framan hægra, biti fram-
an vinstra
2. Hófbiti framan hægra, biti aftan
vinstra.
Petta eru fjallskilastjórar beðnir að
atkuga.
Árgerði 14. jútií 1920.
fóhann Friðfinnsson,