Dagur - 16.11.1922, Page 3

46. tbl.
DAQUR
149
leg uppgjöf þess vesalmennis, sem í
framferði sfnu leggur fram sannanirnar
fyrir sinni eigin sekt. Útgáfa Sðldœgta
hefir skapað honum svipaða aðstöðu
og þess þjófs, sem hefir lagt stolinn
hlut á glámbekk.
J. B. segir, að Dagur hafi það 6-
breytt eftir Tímanum að hann (J. B.)
siœli önnur skáld. Þessi ummæli Jóns
eru annaðhvort sprottinn af því, að
hann hefir ekki lesið ritdóminn með
nógu mikilli stillingu, til þess að skilja
það, sem- þar er sagt, eða að hér er
um vísvitandi ósannindi að ræða Dagur
hefir alls ekki sagt þetta. Skulu aú
tilfæið ummæli Dags og J B
í ritdóminum í 34 íbl. Dags þ. á.
stendur :
»Það er talað um, að sumir af ný
græðingunum í htípi Ijóðagerðarmann-
anna yrki lftið annað en stælingar.
En vafasamt er, hvort það er ætíð
réttnefni á þesskonar kveðskap SWk
Ijóð mætti fiemur kalla bergmál.* Höf-
undum þeirra h&fir hefir verið gefin
meiri eða minni hagmælska og meiri
næmleiki fyrir fögrum Ijóðum, en al-
ment gerist. Þeir menn ganga tfmum
saman f einskonar sælli draumvfmu
eftir Iestur Ijóða hinna stærri skálda.
Þessar áhrifabylgjur ganga yfir sálu
þeirra eins og frjóregn á vori yfir
cógróna jörð< og gróðurinn þýtur
upp, en bæði fræ og írjómagn er
aðfengið.*
Síðan er í ritdóminum sýnt, að J.
B. fellur inn undir þessa umgerð. Þar
er sagt, að kvæði hans séu lítið annað
en ómur af ljóðum annara skálda, að
J. B. sé ekki eins frumlegt og sjálf-
stætt skáld og hann að likindum heldur
sjálfur. Fyrir þessu eru færð þau rök,
að almenningi er bent á nokkur kvæði,
sem sé ort undir áðurnefndum áhrifum
af kvæðum E. B. og sýnishorn tekið.
Fyrir röknm þeim beygir J. B. sig
og gerir játningu í þessari svargrein
sinni. Játningin hljóðar svo:
»Sjálf8agt er þá að taka það fram,
að J. Þ- hefir rétt fyrir sér f einu at-
riði f ritdóminum — þar sem hann
talar um lfkingu þá, sem sé með tveim
eða þrem kvæðum mínum og Ijóðum
E. B. Skal eg hispurslaust gera þá
játningu hér, að það eitt allra (sleazkra
skálda hefir haft þau áhrif á mig, að
mér hefir legið í léttu rúmi þó svipuð
blæbrigði íyndust á kvæðum mínum
og þau, sem einkenna ljóð E. B. Um
stælingu er ekki að ræða. Það hlýtur
jafnvel J. Þ. að sjá. En hitt veit bann
sjálfsagt ekki að svo máttug geta áhrif
einhvers skálds verið á þann, sem
sjálíur fæst við ljóðagerð, að Ijóð-
hreimur þessa skálds syngi f honum
sjálfum; fylli hug hans, eins og foss-
niður heila sveit.<
Tilvitnunin f ritdóminn hér að fram-
an sýnir einmitt, að J. Þ. veit þetta.
Niðurstaðan hjá skáldinu og ritdóm-
aranum er sú sama með þeim einum
mun, að ritstj. Dags Ifkir áhrifunum
við frjóregn og sál J. B. við »ógróna
jörð<. En J. B. líkir áhrifunum við
fossnið og sjálfum sér við heila sveitl
Eftir þessa eiginjátningu fer að
verða litlu að bjarga af skáldheiðii
* Leturbr. hér,
Ritstj.
Unglingaskóla
heldur ungmennasambandið „Kynning" í vetur á þinghúsi Glæsibæjarhrepps, ef nógu
margir nemendur fást.
Skólinn stendur yfir minst 12 vikur.
Kenslugjald áætlað 10,00 kr. um mánuðinn fyrir hvern nemanda; getur orðið lítið eitt
hærra éða lægra eftir nemandafjölda og styrkupphæð. .
Námsgreinar verða: íslenzka, danska, stærðfræði, náttúrufræði, landafræði og saga, enn-
fremur söngur ef hægt verður.
Nokkrir nemendur geta fengið húsnæði á staðnum og skal það tekið fram í umsóknum,
sé þess óskað. Að öðru leyti sjá netnendur um sig sjálfir.
Umsóknir séu komnar fyrir 20. des. n. k,, til undiiritaðs, sem gefur allar nánari upplýsingar.
Skógum á Þelamörk 15. nóv. 1922.
Marinó L. Stefánsson.
J. B. Það skiftir litlu máli, hvort mót-
mæli hans gegn þvl, að hann hafi ort
sum kvæði undir áhrifum frá D St.
og fl skáldum, séu látin óumtöluð.
Flestir mnnu reana grun í, að niður
frá fleiri fossum en einum muni geta
fylt þá "veit. Sjálfum hiýtur honum
að vera kunnugt um, að frá D St.
eru honum komnir bættir og hreimur.
Honum má vera kunnugast um, að
kvæði hans, Skammdegiskvöld, er 011
undir áhrifum frá kvæði Davíðs,
Drykkjubrœður, að Minni Svarfaðar-
dals, sem birtist fyrir nokkru f Lög-
réttu er endurómur af kvæði Davfðs
Rðmversk brúður, þó um annað efni sé.
Og þannig mætti lengur telja.
Eftir játningu Jóns þurfa skáld og
rithöfundar ekki að undrast, þó þeir
finni í ritum hans og Ijóðum sín eigin
orð og hugsanir afskræmdar og aftur-
gengnar. Það getur að v?su orðið list
út af fyrir sig, að kjósa sér þannig
orð af hvers manns tungu. Skrifi Jón
og yrki lengi má búast við, að hann
geti orðið að minsta kosti nafnkunnur
íyrir, að gera þannig verk sín að safn
þró annara manna orða og hugsana,
jafnvel þó búast megi við, að seinni
tfma fræðimenn kjósi heldur, að lesa
verk hans á fruœmálinu.
J. B. segir, að ritstj. Dags hafi
skrifað um Ijóð sln af nautzku (Helgi
Péturss.) og sauðsku og af dilksvana.
Þetta er nú ekki rétt. Þeir sem ráða
Tímanum og Degi eru ekki einir um
þetta álit. Þeir álfta nú heldur ekki
J B. það heljarmenni f pólitíkinni, að
hann megi hugsa sér, að þeir láti þá
afstöðu neinu ráða um dóma sfna. Tii
sönnunnar þvl, að fleiri líta svona á
þetta, skal hér birt stutt bréf frá
Guðm á Sandi til ritstj. Dags, með
leyfi bréfritarans. Hvað sem segja má
um pólitfsk skrif _ Guðmundar, gefur
Dagur honum hiklaust viðurkenningu
fyrir því, að Ijóð s/n yrkir bann oftast
vel og oft ágætlega vcl. Varla verður
honum brugðið um nautzku í þessu
efni eða að hann sé dilkur Tímans.
Hann skrifar:
»Jónas minn. Eg má til að senda
þér hýru mína fyrir ritdómana um
Jón Bj. og Davíð, — kvæði þeirra. í
þeim ritdómum er svo maígt verulega
vel sagl, að mér var ánœgja að *<
Þetta er orðið lengra mál, en Dagur
hefði kosið. En honum fanst nauðsyn
bera til, að veita þeim manni ofanfgjöf,
sem eftir að hafa gefið út lélega
kvæðabók, þar sem f er að finna
skrfpamynd af annara manna kveðskap,
rfs þar á ofan upp f fólslegri reiði
yfir þvf, að fá ekki eindregið lof. Svo
mjög mæðir nú á smekk íslendinga
fyrir fögrum Ijóðum, að full ástæða
væri, til að taka slfkan kveðskap sem
Jóns og þann, sem er þar fyrir neðan, til
rækilegrar meðfeVðar.
Litlar Ilkur eru til, að frá Jóni megi
værda kveðskapar, sem verulegur
fengur sé f fyrir þjóðina. Þessi foss-
niður, sem syngur í þeirri sveit og
þær óafvitandi eftirstælingár, scm sá
fossniður veldur, sýna, að hann skortir
þá frumlegu skáldæð. Hann mun því
verða að sætta sig við það sæti, sem
* Leturbr. Guðmundar,
Ritstj,
Digur hefir bent honum á, — ofan
við leirskáldin, en neðan við skáldin.—
Hann er einskonar millibilsvera. Það
mætti llkja honum við hinn »vantandi
lið< milli manna og apa, en sem Is-
lendingar heiðu vel þolað, að vantað
heíði lengur.
í Ijóðllnunum, sem eru tilfærðar f
upphafi þessa máls, hefir J. B. kveðið
sín eigin Ijóðskálds-eítirmæli. Með hæfi-
legri lagfæringu færi bezt á, að þau
væru látinn hljóða svona:
Hann vildi út, —
— Fjaðragnýr annara útþrána jók.
Hann vildi út. — Og vængina skók.
Og sfðan ekki söguna meir. —
r
A víðavangi.
Fyrirspurn. Eins og kunnugt er
orðið, hefir staðið til, að ritsfmastöðin
hér á A^uteyi ytð' flutt í hið nýja
húsnæði, sem útbúið hefir verið fyrir
hana á miðhæð pósthússins. Um síð-
astliðin mánaðamót var húsnæði þetta,
sem er hið vandáðasta með miðstöðvar-
hitun og raflýsingu, altilbúið. Nú er
það, að sögn, hitað upp hvern dag
eins og hinar hæðir hússins, sem mun
vera nauðsvnlegt, til að verja það
skemdum, en það stendur autt. Nú
með þvi að meginþorri bæjarbúa hefir
hugsað gott til þessa flutnings, en
engin merki sjást framkvæmda, leyfir
blaðið sér að beina eftirfarandi spurn-
ingum til þeirrs, er hlut eiga að máli
og óskar eftir svörum:
1. Hvað hamlar fiutningi stöðvar-
innar ?
2. Hvenær má vænta þess, að hún
verði flutt?
wGaffelbÍfer", sem líka mætti nefna
munnbita og væri þó ef til vill réttast
að kalla síldarbita, er Ásgeir Péturs-
son nýlega byrjaður að íramleiða. Eiu
þeir gerðir með þeim hætti, að krydd-
sfld er flett roði og beindregin og
sfðan bútuð niður í blikkdósir og lögð
þar f ávsxta og kryddsafa. Ásgeir
kunni sig svo vel, að hann sendi Degi
éina af þessum dósum. En ritstj blaðs-
ins fór þegar með hana milli nokk
urra kunningja sinna og er skemst
af að segja, að hver maður, sem bit-
arnir voru boðnir, gapti móti þeim
eins og grátitlingsungi f hreiðri. Var
endaekki laust við, að ritstj. Dags þyrfti
að verja hendur s'nar, þar sem menn
gerðu sér um of dælt við hann. Luku
allir upp sama munni um, að bitarnir
væru hið mesta lmossgæti. Þeir eru
Kryddsild.
Prima kryddsíld í heilum
tunnum eða smá skömtum —
eftir vild — fæst hjá
Ásgeír Péturssyni.
lagðir f dósir af smekklegri gerð, þar
sem á er vörumerki Ásgeirs, en það
er: sfld, dregin gegnum fangamark
hans. Fyrir verkinu stendur Ólafur
Þórðarson, sem síðastl. vetur var f
Svíþjóð, til að kynna sér slfka og fleiri
meðferðir síldar. Þessir »gaffelbiter«
eru ætlaðir til sölu utan lands og
innan.
Smérlíkisgerðin hér f bænum er
tckin til starfa. Hún er í neðri hæð
Bíóbyggingarinnar við Hafnarstr. Vélar
eru þar allar af nýustu gerð og hinar
vönduðstu og þar á meðal vél, sem
gerilsneyðir mjólkina. Verksmiðjan
gengur að mestu fyrir rafmagni, Hún
kostar, að sögn, um 40.000 kr. Fyrir
verkinu stendur ungfrú Anna Friðriks-
dóttir frá Bakka, sem er vön smér-
líkisgerð frá Rvik. Smérlfki þetta þykir
ágætt og ættu kaupmenn bæjarins að
hlynna að þessum innlenda iðnaði
fremur en útlendum.— í stjórn fyrir-
tækis þessa, sem ber nafnið »Smér-
Kkisgerð Akureyrar* eru : Anton Jóns-
son, útvegamaður, Jón E. Sigurðsson,
kaupm. og Jakob Karlsson, kaupm.
Fyrirspurn út af Kettollsmálinu
hefir Degi borist frá einhverjum Eyfirð-
ingi. Er hún þess efnis, á hvern hátt
bændum þeim, sem hafa selt kaup-
mönnum og öðrum fé á fæti, yrði
bættur upp tollurinn, ef hann fengist
bættur upp úr rfkissjóði, samkv. kröfu
Timans. Nú með þvf að aðalatriði
þessa máls er óútkljáð og mjög á
huldu, virðist ekki tímabært, að svara
aukaatriðum þess. Fyrirspurnin verður
því geymd og henni svarað, frá sjónar-
miði blaðsins, þegar sýnt þykir, að
tollurinn fáist bættur upp úr rfkissjóði,
eða á annan hátt.