Dagur - 06.09.1923, Blaðsíða 3

38.“tbl.
DAOUR
139

Tilboð óskast
Þeir, sem selja viija í haust
heimavist Gagnfræðaskólans slát-
urfé og kartöflur og í vetur mjólk,
sendi um pað tilboð á skrif-
stofu skólameistara fyrir 18. p.
m. Féð verður keypt hér á staðn-
um og andvirði pess goldið
um leið, 50 fjár kringum pann
24. þ. m. og 30 fjár kringum
2.-4. október.
Chokolade og Kakaoduft
frá verksmiðjunni »SIRIUSc í Fríhöfn Khafn-
ar er bezt og ódýrast. — Fœst hvarvetna.
F r é f t i r.
Grímseyjarför. Varðskipið »Þór«
fór snöggva ferð, til að lfta eftir land-
helgi Grímseyjar. Um leið færði hann
Grímseyingum yfirvald þeirra, Steingr.
sýsiumann, sem fór til að þinga f
eyjunni. En fleiri nutu góðs af för
þessari. Auk sýslumanns fóru til eyjar-
innar þessir menn: Stgr. Matth. læknir,
Lárus J. Rist, kennari, Sig. Guðmunds-
son, skólameistari, Geir Zoega, verk-
fræðingur, Þorst. M. Jónsson, alþm.
með frú, Sig. Ein. Hl/ðar, dýralæknir
og ritstj. Dags. Um sex klukkust.
viðstaða varð í eyjunni. Presturinn
séra Matth. Eggertsson tók Ijúfmann-
lega og rausnarsamlega á móti gest-
unum. Skoðuðu þeir sfðan eyjuna,
einkum fuglabjörgin, skólahúsið, Fiske-
safnið o. fl. Var síðan haldið til lands.
Þótti þetta góð för og fróðleg þeim,
sem ekki höfðu fyr komið tii eyjar-
innar. Yfirmaður og skipverjar á »Þór«
gerðu og förina sem ánægjulegasta.
Verður sfðar minst nánar á Grfmsey
hér í blaðinu. ,
Tíðarfarið. Úr Höfuðdegi skifti um
tfðarfar og brá til sunnanáttar. Nú
mun hver heytugga um alt Norður-
land vera orðin þur og að mestu hirt.
Ofsaveður gerði að morgni þess 3.
þessa mánaðar og hélzt það hvassviðri
hvíldalítið allan þann dag.
Slysfarir. Á mánudaginn 3. þ. m.
fórst vélbátur á Siglufirði með 4
mönnum. Var einn þeirra Sunnlend-
ingur en hinir af Siglufirði. Hafði vél-
in f bátnum bilað, svo að hann lét
ekki að stjórn, en ofsaveður var á
og hvolfdi bátnum. Siglfirðingarnir 3
voru Júlfus Jóhannsson formaður á
bátnum og eigandi hans. Lætur hann
eftir sig konu og eitt barn, Þorleifur
Jónsson og Sóffónias Guðmundsson,
báðir ókvæntir.
HeysKaðar hafa orðið nokkrir f
hvassviðrinu á mánudaginn. Eftir þvf
sem blaðið hefir frétt hafa þeir orðið
nokkrir hér f Eyjafirði og sumstaðar
í Þingeyjarsýslu, t. d. f Ljósavatns-
skarði, Tjörnesi og vfðar.
Guðm. Bárðarson, jarðfræðingur fyritspurn unt það frá lánardrotnunum
er nýlegá kominn úr rannsóknarför ensku, hve tolliekjurnar islenzku hefðu
um Öskju og Tjörnes. Fór hann í numið mikilli upphœð fyrra missiri
Öskju til þess að rannsaka eldstöðv- yfirstandandi árs — Þeir viíja vita
arnar frá sfðastl. vetri. Væntir Dagur nákvæmlega um það, þessir ensku
að geta flutt fréttir úr för hans áður lánardrotnar, hvað veðinu þe'rra Hður.«
Símskeyti.
Meðlimir sendiherrasveitar ítaliu
i Albaníu myrtir í Grikklandi. ítalska
stjórnin hefir sent Grikkjum úrslita-
kosti, tekið herskildi eyna Kotfu.
Grikkland Iýst i umsátursástandi.
Grikkir vilja leggja deiluna undir
úrskurð þjóðabandalagsins. ítalir
neita og Ieggja tundurdufl á grísk-
um siglingaleiðum. Englendingar
mótmæla framferði ítala og senda
flotadeild til Korfu.
Stórviðri viö Jótlandsströnd hefir
eyöilagt mikið land og brotið flóð-
garða. 19 verkamenn fórust.
Hollenskt 6000 smálesta gufuskip
fórst í Ermasundi, 42 mönnum
bjargaö.
Ógurlegur jarðskjálfti i Japan.
Tokio brunnin til kaldra kola. f
Jokohama fórust tugir þúsunda
manna.
Gísli vélstjóri JÖnsson býður sig
fram á ísafirði og Ásgeir Ásgeirsson
kennari í Vestur-ísafjarðarsýslu.
Kaupdeilu sjómanna ekki Iokið
enn. Útgerðarmenn halda fram kaup-
lækkun. Markaður á ísfiski lágur í
Englandi.
Rvík 6. sept.
RæHtunarfélagið til sölu! 1 ný-
kominni Lögrétcu birtist allítarlegt
samtal við landlækni Guðm. Björnsson,
sem er nýlega kominn heim úr eftir-
litsför sinni. Er þar meðal annars
rætt um heilsuhælismál Norðlendinga.
Landlæknirinn greinir þar frá hug-
mynd sinni og lækna hér að koma
upp, á eða í nánd við Akureyri berkla-
veikraskýli. Er * það talin Hkíegust
bráðabirgðarúrlausn f þessu vandamáli.
Við þær umleitanir kom á daginn að
Rf. Nl. er fait, þvf landlæknir segir
að félagsstjórnin hafi boðið hús og
land félagsins til kaups til þesaara af-
nota fyrir 75 þús. krónur. Er því í
raun og veru svo varið, að fétagsstjórn-
in hafi eða þykist hafa heimild, til
þess að selja Ræktunarfélagið með
húð og hárif Mönnum verður á að
spyrja, hver undur muni heyrast næst
frá þessum félagsskap.
Sandsfrægöin. Þegar Guðm. á
Sandi undirskrifar gteinar sínar með
heimilisfangi, bregður hann stundum
út af almennri venju. í stað þess að
skrifa nafn bæjar sfns, skrifar hann
aðeins: >tieima«. Nafn Guðm. á að
gefa til kynna nafn heimilisins. Frægð
Sands er sú, að vera heimili G. F.
Nefnið nafn G, F. og um Ieið vitið
þið, lesendur, hvar á landinu er sú
fræga mold, sem þessi mikli maður
hefir einkum troðið. Þá vitið þið, hvað
heitir bærinn, sem forfeður þjóðarinnar
gáfu yfirlætislaust nafn, — óvitandi
um þá frægð, sem bíði hans f fram-
tfðinni!
Mestur hluti Tokioborgar er
sokkin í sjó. Yfir 200 þús. tnanna
hafa farist. f Jokohatna er ekki eitt
hús uppistandandi. Bandatíkjamenn
hafa boðist til að láta allann flota
sinn koma til hjálpar, til að bæta úr
neyðinni.
Grikkir ætla að grípa til vopna,
ef þjóðabandalagið tekur ekki til
meðferðar deiluefni þeirra og ítala.
Stresemann býður Frökkum sam-
vinnu.
Einar Jochumsson ér dáinn.
Fréttaritari Dags.
Á víðavangi.
TollteKjurnar. Andstæðingablöðin
hafa talið það mikla goðgá að þvf befir
verið haldið fram að tolltekjur fslenzka
rfkisins væru veðsettar til tryggingar
enska láninu. Yfir þákvöðsemá þess-
um tekjum hvílir vegna enska lánsins,
hefir verið reynt að breiða sem vand-
legast, til þess að dylgja þann sann-
leika, að þeir J. M. og M. G. ofur-
seldu f rauninni fjárhagslegt sjálfstæði
landsins. Gegn þessum neitunum kemur
nú sterk röksemd og tilfinnanleg. í
Tfmanum 18. f. m. birtist eftirfarandi
frétt: — *Hinn 13. þessa mánaðar
barsí stjðrnarráði fslands beinhörð
Heimgásin. »— — ok gullu við
gæss í túni, — —« stendur í Goð-
rúnarkviðu. í fornu máli er og talað
um »Heimgás«, þ. e. aligæs. Þegar
G. F. gellur »heima«, kemst hugsun
manna ósjálfrátt á rekspöl til þessara
fornu heimilda. Guðm. er einskonar
heimgás Þingeyinga, sem gellur í hlað-
vaipa sýslunnar. 'Væri Þingeyjarsýsla
eitt heimili, myndu sýslubúar ganga
á hlaðvarpann fyrstu erinda dag hvern
að fornum, þjóðlegum sið og »stökkva
vatni á gæs«.
Gullnaglinn. Á vissum aldri fara
hugsanir þeirra oflátunga, sem hafa
rekið sig á tálmanir veraldarinnar, að
lækka fiugið. Hugurinn kreppist og
lundin ýfist og gerist smásmugleg.
Þá verður hún það, sem kallað er
»naglaleg«. Þetta er önnur hlið skýr-
ingarinnar á þvf, að G. F. talar mikið
um nagla. Hin er sú, að hann á f
fórum vitundar sinnar og samvizku
gullnagla einn, sem stendur þar hon-
um til óþæginda og ævarandi hnjóðs.
Hljóðbært varð um þennan nagla á
Ðreiðumýrarleiðarþinginu sfðasta. Saga
hans er f fáum orðum þessi: G. F.
er mestur sparnaðargasprari f Þing-
eyjarsýslu. Einkum þykir honum illa
varið öllu fé, er gengur til skólahalds
f iandinu. Af þeirri ástæðu, fremur en
af spamaði, mun hann vera þvf mót-
Afsláttarhesíur
óskast til kaups nú pegar.
Helgi Pálsson.
Húsnæði tœði °s Þiónusta, fyrir
1 manccm, 2-4 menn frá þess-
um tíma til 14. maí n. k. Árni Jóh.
i Kaupfélagi Eyfirðinga vísar á.
—--------—............'
Fjármark
mitt er: Sfýft, gagnbitað h., sýlt fjöð-
ur fr. v.
Kotungsstöðum f Fnjóskadal 20/s 1923.
Jón Ólafsson.
fallinn, að Þingeyingar eignist þjóð-
legan skóla. En G. F. þekkir þó eina
»menningaruppsprettu«, sem hann tel-
ur þess verða, að styrkt sé og hún
er, að hans áliti, sjálfur hann. Kunn-
ugt er að þjóðin hefir keypt af sér
gnauð hans og hungurvæl með dálft-
illi upphæð af almannafé. Þessi upp-
hæð þykir honum vera of lftil. Honum
mundi þykja nokkuð miklu af skólaíé
landsins vel varið, ef það væri greitt
inn í reikning »heima«-búsins. Sfðast-
liðinn vetur gekk G. F. milli manna
á Alþingi og beiddist viðbótar við
styrkinn. Þetta játaði hann sjálfur á
áðurnefndu leiðarþingi. Þessi liðsbón
hans var ekki eins frægileg og Skarp-
héðins forðum. Hún var ganga vesæl-
mennisins sem sfðastliðinn mannsald-
ur hefir kvartað fyrir þjóð sinni um
harðrétti bóndans á Sandi. Hún var
gángs Htilþegans, sem varð afskiftur
að smekkvfsi frá barndómi. Hún var
ganga »sparnaðarmannsins«, sem bað
um eyðslu sjálfs sfnvegna. Þessi 200
kr. viðbót, sem hann bað um úr iands-
sjóði, er sá gullnagll. sem stendur I
holdi G. F., nagljnn, sem hann hugð-
ist að hanga á, meðan hann væri að
benda þjóð sinni ftam af »glötunar-
barminum.*
G. F. og Matthías. »Þar ætla eg
mér pálmann« sagði Guðm. á Sandi,
þegar tilrætt varð um erfiljóð af Matt-
hfasi látnum. G. F. á eina gáfu. Hon-
um tekst stundum mjög vel við etfi-
ljóð. Samt kvað eigi mikið að ljóði
bans um Matthfas. Mun hafa valdið
broddur sárrar minningar, sem stóð f
sáiu hans frá gamalli tfð. Eðli þess
brodds kom f Ijós f Lögréttu sfðar.
G. F. var svo smekkvís að fata að
greina frá og kvarta undan bréfa-
skiftum, er hann átti við Matth.,
þegár hann sjálfur var unglingur.
Matth. haíði skrifað G. F. bréf, en
beðið liann að láfa þess ekki gelið.
Guðm. er nú, að Matth. l&tnum, að
segja frá þvf, að hann hafi með sárs-
auka ungæðisins brent bréfið. Vitan-
lega hefir slfkur sálufræðingur sem
Matthfas snemma séð, hverskonar of-
látungur G. F. var. Hann hefir metið
það hæfilega ráun fyrir G. F. að þegja
yfir því, að hann hafði fengið bréf
frá málsmetandi manni. Oghann hefir
vonað að sú raun gæti orðið honum
til siðlegs þroska. En Lögréttugreinin,
eins og fleira, sýnir, að þéssi uppeldis-
tilraun Matth. hefir mistekist.