Dagur - 12.06.1924, Blaðsíða 3

23. tbl.
Símskeyti.
Rvík 6. Júni.
Dr. Marx hefir tekist að mynda
stjórn að nýju á Þýskalandi. Eru
ráðherrar hans hinir sömu og áður
og stýrir Stresemann utanríkismál-
um áfram.
Stjórnarblaðið rússneska nIvestiaa
hefir ráðist heiftarlega á stjórnir
Breta og Frakka og ber þeim á brýn
að þær hafi sölsað undir sig þær
58 milj. dollara, sem Rússar greiddu
Þjóðverjum, er friðarsamningurinn
var getður þeirra i millum í Brest-
Litovsk — og þeim peningum hafi
ekki verið skilað aftur eða þeir til-
færðir sem afborgun á skaðabóta-
greiðslum. Peningarnir hafi aðal-
lega lent hjá Frökkum.
Stjórnarrayndun á Frakklandi enn
þá óafgerð. Herriot foringi gerbóta-
manna Iíklegastur stjórnarformaður.
Stjóí narbyltíng yfirvofandi i Rú-
meníu. Hefir herinn tilkynt kon-
ungi, að hann verði að láta núver-
andi stjórn fara frá völdurn, að öðr-
um kosti verði hún knúð til þess
með hervaldi.
Rvík io. Júní.
Ritstjóraskifti við Visi á laugar-
daginn tók við Páll Steingrímsson,
eigendur hann, Jón Sigurpálsson
og Jakob Möller.
Millerand hefur árangurslaust skor-
að á ýmsa leiðtoga frjálslyndu
flokkanna að mynda stjórn, en þeir
hafa allir neitað á meðan Millerand
hafi forsetavöldin.
Heilbrigðismálaráðherra Breta hefir
lagt fram húsbyggingafrumvarp
stjórnarinnar. Samkvæmt því byggj-
ast 21/2 miljón hús, kostnaður
áætlaður 1400 miljón sterlingspund,
bein útgjöld rikisins 34 miljónir
árlega næstu fimtán ár. Frumvarpið
samþykt samdægurs í neðri mál-
stofu.
Járnbrautarmannaverkfall i London,
samgöngur lamaðar. Kommunista-
óeirðir I landdögunum í Thiringen
Mecklenburg Sachen.
Rvik 11. júní.
Fyrverandi fjármálaráðherra Franc-
ois Marsal hefir myndað ráðuneyti
i Frakklandi. Hlutverk þess er ein-
ungis að upplesa boðskap forseta,
þar sem hann tjáist að eins vilja
samvinnu við þingið stjórnskipuleg-
um grundvelli. Gangi atkvæðagreiðsla
þingmannadeildarinnar móti forseta,
segir hann af sér og öldungadeildar-
forsetinn samankallar þjóðina i
Werscilles 13. júnf, til þess að
kjósa forseta.
Albaníuuppreistin útbreiðlst. Rík-
isstjórinn flúinn til Rúmeniu. Fregnir
um yfirgang hersins við ráðuneytið
bornir til baka.
DAOUR
91
Togaraaflinn afbragðsgóður enn.
Tiðarfar og fénaðarhöld góð á suð-
urlandi, þrátt fyrir óvenjulegt rign-
ingaleysi. Fjögur mislingatilfelli
hafa komið fyrir i Reykjavík.
Fréttastofan.
t
Jón Guðnason
frá Hvarfi;
Hvert augnablik tímans, er þrungið af
örlagadómum. Fréttirnar koma ýmist góð-
ar eða leiðar. Við erum við störf okkar
og eigum einkis von, er við fáum þá
sorgarfregn, að dauðinn hefir gist eitt
heimili enn í gamla-Ljósavatnshreppi því
hann hefir verið tíður gestur hér í okkar
sveit, nú undanfarinn tíma. En við deilum
ekki við dómarann, heldur stöndum hljóð
og horfum út í fjarskann, þar til rennur
saman haf og himinn. Augað sér ekki
lengra. Þá tekur hugurinn við og heldur
áfram, þar til hann staðnæmist við þau
viðfangsefni, er hann ekki fær skynjað.
Það er dimt fyrir hugskotssjónum vorum.
En það er eftir einn sterkasti þátturinn í
mannlífinu, sem við getum stutt okkur
við, og það er trúin. Trúarljósið lýsir oft
skærast á sorgarstundinni. Þá verðum við
að horfast í augu við alvöruna. En trúin
býður að treysta megi hinu góða og
guðlega, sem okkur er hulið bak við sjón-
deildarhringinn og hugarheiminn.
Það er margt, sem kemur í hugann er
við stöndum hjá kistu nýlátins vinar, sem
hrifinn er bur,t í blóma lífsins. Þegar æsk-
an í fullum þroska breiðir blöð sín og
leiðir angan frá sér, líkt og blómið, er
teygir út krónu sína á ylríkum júlímorgni.
Þá finst okkur tilveran eyðslusöm á okk-
ar dýrmæta æskulýð. Ávöxturinn tekinn
of fljótt, en ekki Iofað að fegra og betra
umhverfi sitt. Það verður því »skarð fyrir
skildi« og kanske margt og mikið ógert,
sem annars hefði verið afkastað, ef ung-
mennins hefði notið lengur við,
Jón sál. var stór maður vexti, bæði
hár og þrekinn, og því karlmenni að burð-
um. Bjartur á hár með blá augu. Greindur
vel. Stiltur og hæverskur í allri framkomu
og hvers manns hugljúfi. Jón sál. var ekki
mentaður maður, sem hægt er að kalla.
En hann hafði alla þá kosti til að bera,
er prýða þann sem alinn er upp á góðu
sveitaheimili.
Lífsbók hans er stutt, — en fögur. 23ja
ára er hann kallaður burtu, og allan sinn
aldur hafði hann alið í heimahúsum hjá
ástríkum foreldrum (sínum), er höfðu
gnægð og hjartayl til að gera lífsferil
hans fagran og bjartann. Fyrir gömlu
foreldrana hans er sonar-missirinn sár, þar
sem hann fellur frá svo langt fyrir örlög
fram. En huggun er það, að sjá á eftir
honum, hreinum og saklausum héðan.
Endurminningarnar koma og fara — en
gleymast ekki. Við höfum verið saman í
fjallgöngum, fram á öræfum, frjálsir og
glaðir, þótt hríð og frost væri. Þá nutum
við Iífsins lausir við áhyggjur komandi
tíma.
Þá skyldi eg hversu mikið mátti byggja
á afl hans og öruggleika. Fann svo vel
vinarhugann og einlægnina er hann geymdi,
til mín. Þetta gerði mér stundina bjarta,
svo eg undi glaður við samfylgd hans.
Þessar minningar, ásamt mörgum fleirum,
skilja eftir söknuð í hjartanu, en eru
Ijúfar samt.
Mönnunum gengur oft illa að sætta sig
við ýmislegt, sem þó í rauninni er smá-
vægilegt. Hvað þá þegar starfhæfur og
góður drengur fær ekki að vinna og
þroskast með okkur. Þá er veruleik-
inn á ferðinni, sem beygir sig ekki fyrir
Ritstjóri: Jónas Þorbergsson.
Prentsmiðja Odds Björnssonar,
neinu valdi. En slíkar stundir eru þroska-
ríkar. Okkar dýpstu tilfinningar brjóta af
sér allar viðjar, og koma helgar og hrein-
ar fram í dagsljósið. Þá erum við öll á
valdi þess bezta er í okkur býr. Vinnum
öll frá okkar dýrasta manni. Hjörðin er
ein og einn hirðir. Við tökum höndum
saman, og reynum að Iétta byrðina hjá
þeim, sem þungann hafa. Augun tala, því
tungan getur vart borið fram mál við-
kvæmustu sálarstrengjanna. Svo kveð eg
Jón, og þakka fyrir þær stundir, er við
nutum saman,
Ljósvetningnr.
Pakkarorð.
Eftir að hafa orðið fyrir þeirri sáru
sorg, að missa ástkæran eiginmann
minn, Guðlaug Sigurjónsson, er dó af
voðaskoti þ. io. jan. sl., og standa
þá eftir uppi munaðarlaus með sex
ungu börnin mfn, vil eg með nokkr-
um orðum fyrir mfna eigin hönd og
barna minna, færa öllum þeim mitt
bjartans þakklæti, sem sýndu okkur
svo innilega hluttekningu og réttu
okkur hjálparhönd við þenna sviplega
atburð. Sérstaklega þakka eg þó hjón-
unum Frfmanni Jakobssyni trésmið og
Sigríði Björnsdóttur á Oddeyri, fyrir
veglegar hluttekningargjafir okkur til
handa. Annars þýðir ei að þylja nöfn-
in, en Drottinn þekkir sína. Orðin eru
Ifka ónóg, til að lýsa tilfinningum
mfnum gagnvart öllu þvf fólki, sem
sýndi mér kærleika á einn eða annan
hátt, f orði og verki, en eg bið aðeins
Guð að launa þvf á þann hátt, sem
hann sér bezt henta.
Miðkoti 20. maí 1924.
Anna Jðnsdðttlr.
Skrítin rökfœrsla. A þingmáia-
fundi Akureyrar í jan. f vetur var
saraþykt tillaga f þá átt að skora á
þingið að ieggja niður einkasölu á
tóbaki og gefa verzlun á þeirri vöru
frjáisa. Þingmaður Akuréyrar var til-
lögu þessari eindregið fylgjandi eins
og öllum öðrum tillögum, er kaupmenn
stóðu á bak við. En þegar á þingið
kom, brá svo kynlegá við, að þing-
máðurinn talaði á móti þvf, að tóbaks-
einkasalan yrði afnumin, og varð ís-
lendingi hverft við, sem von var til.
En rök þingmánnsins fyrir þvf að
tóbakseinkasalan ætti að halda áfram
voru dálftið skrftin. Þau voru á þá
leið, að einkasalan væri þjóðinni til
bölvunar og þess vegna þýrfti að
lofa mönnum að þreifa enn betur én
orðið væri á þeirri óhamingju, er
einkasala á tóbaki hefði f för með
sér. Verður fróðlegt að sjá, hvort
þessi perla þingmannsins skfn f Al-
þingistfðindunum, eða hvort hann hefir
eitthvað lagfært hana þar. Ef til vill
varpar þetta Ijósi yfir ákafa Björns
Lfndals f það, að hætt væri að prenta
umræðupart þingtfðindanna, hefir að
lfkindum haft eitthvert óljóst hugboð
um það, að sumt f þingræðum hans
yrði honum vafasamur heiður.
Snarfarl.
Höggið, sem hátt var reitt.
Mikið stóð til. Jón Bergsveinsson
varði löngum tfma á sfnum dýrmætu
forsetaárum, til þess að leiða kjós-
endur Akureyrar f allan sannleika um
skaðsemi einkásölu rfkisins á stein-
olfu. Að vfsu varð þessi fórnfýsi hans
f þarfir fósturjarðarinnar til þess, að
hann valt úr forsetasætinu, en laun
hins synduga heims fyrir góðverkin
eru oftast vanþakklæti. Sannaðist það
á ættjarðarvini þessum og pfslarvotti
sannleikans. Þá má ekki gleýma Ragn-
ari Bretakonsúl. Á þingmálafundinum
í vetur hélt hann éina af sfnum
mælsku þrungnu ræðum og gerði
harða árás gegn einkasölu á steinolfu.
Fór svo lángur tfmi f þetta, að ekki
komust af nema 4 mál af 10, ér á
dagskrá voru. Einkasöluóvinir fengu
samþykta harðorða tillögu, þar sem
skorað var á Alþingi að leggja einka-
söluna niður og henni fundið alt ilt
til foráttu. Hinn nýdubbaði þingmað-
ur Akureyrar, Björn Lfndal, var mjög
gunnreifur, óg var þó fullyrt, að ekki
hefði dropi af whisky komið inn fyrir
hans varir þann dag. Yfir höfuð var
mikið umstang gert og reynt að týgja
þingmanninn sem bezt til herfarar
gegn einkasölunni, til þess að honum
mætti auðnast að frelsa landið úr
klóm hennar.
Eftir allar þessar »AnstaItir«, þar
sem svo hátt hafði verið reitt til
höggs, áttu menn von á að þingmað-
urinn myndi verða ærið aðsúgsmikill
á þíngi f garð einkasölunnar, en högg-
ið varð minna en til var stofnað.
Menn gerðu jafnvel ráð fyrir, að B.
L. mundi koma blár og blóðrisa úr
þeim hildarleik, en nú kvað hann vera
heim kominn skrámulaus og ómarinn.
Hið eina afrek hans f máli þessu er
það, að hann vottaði eftir að suður
kom, að Ragnpr Ólafsson, vinur hans,
hefði haft rangt fyrir sér f einu af
kappdeiluatriðunum út af einkasölu-
málinu; var það drengiléga gert. Að
öðru leyti hefir Björn Lfndal setið á
friðstóli í máli þessu frá byrjun þings-
ins til enda og hvorki hreyft legg eða
lið í þá átt að bregða fæti fyrir einká-
sölu rfkisins á steinolfu, og hafa þó
vinir hans á Akureyri verið heldur
langeygðir eftir þvf.
Snarýarí.
.....1 =
A víðavangi.
Ellibilui) B. Kr. er farin að taka
kynduga stefnu. Hann fiytur f þinginu
stórt frumvarp, sem virðist eiga að
vera tiiraun að smíða hæfilega umgerð
um hans eigin virðulegu persónu.
Seðlaútgáfa rfkisins, sem hánn lagði
til að stofnuð yrði, virðist hafa átt
að miða að þess. Þar er talað um i
frv. að skipa skuli roskinn og reyndan
mann, til þess að veita þessum höf-
uðbanka forstöðu. Er eigi ólfklegt, að
B. Kr. hafi dottið f hug við samningu
frv., eins og öðrum nafnkendum
manni datt f hug f öðru sambandi:
»Þar ætla eg mér pálmann*.
Magnús Jónsson og hundarnir.
Magnús Jónsson alþm. fiutti frumv.
um takmörkun á hundahaldi f kaup-
stöðum og kauptúnum. Flutningur
docentsins á þessu máli var g tt sýn-
horn af meðferð sumra manna á tfma