Dagur - 23.12.1924, Blaðsíða 1

Akureyrl, 23. desember 1024.
aforeiðslan
er hjá Jónl l>. l>ór.
Norðcrgðlu 3. Talsíml 112
Uppsögn, hundln vlð áramöt
«4 komln tll afgrelðilnmanni
lyrlr 1, dei,
53. bhfc'4
íiöfnuðunuin í Vallapresfakalli
kunnum við alúðarfylztu pakkir, bæði fyrir sýndan samfögnuð á
25 ára hjúskaparafmæli okkar 30. júnf síðastliðinn, svo og jpær
hinar veglegu gjafir, er okkur síðar voru færðar til minja um
farsæla samvistir í skjóli svo margra vina og velunnenda.
Völlum f Svarfaöardal 23. desember 1924
Stefán Kristjánsson. Solveig Pétursdóttir.
DAGUR
Kemnr úl á hverjum flmtudegí.
Kostar kr. 6.00 árg. Ojalddag;
fyrlr 1. júli. Innhelmtuna annast,
Arnf Jóhannsson i Kaupfél. Eyf.
VII. ir. J
Jóla-fórnir.
I.
Vegirnir og einkum járnbrautirnar
mega teijast æðakerfi landanna. Um-
ferðarstraumurinn frá öllum greinum
peirra kerfa fellur saman i eina
megin-lifæð. Þar er hvUdarlaust á-
framhald járnbrautarlestanna með
dýra farma fólks og fiutninga.
Ein þesskonar iífæð liggur gegn-
um ægilegt hrjósturlendi norðan
megin stórvatnanna í Ontario i Kan-
ada, — berar klettabungur á 600
milna svæði. Auga ferðamannsins
þreytist af, að horfa yfir þessi grjót-
flæmi. Þess sjást og merki, að lifið
hefir beðið þar ósigur. Auön og
dauði ráða þar rikjum siðan tungur
eldsins sleiktu upp gróðurteiga iands-
ins. Sólarbruni hinna heiöu, kyrru
sumardaga hefir gert gróðurleifarnar
að lostætum eldsmat. Ölkofri hefir
vfðar gætt elds en á íslandi. Hálf-
brunnir trjástofnar standa þar hörð-
um rótum i djúpum sprungum klett-
anna og biða fullrar eyðingar.
Við og við sjást stakir og eyöi-
legir kofar við veginn. í þeim kof-
um búa brautarverðirnir, peir sem
gæta járnbrautanna, að þær séu í
góðu ástandi og ekkert geti valdið
slysum. Undir þessum mönnum,
meðal annara, á ferðamaðurinn líf
sitt og limi. Hópar þessara manna
sjást að vinnu við brautina. Þeir
rétta úr bakinu, meöan iestin þýtur
fram hjá. Nemi Iestin staðar, til að
taka vatn eða kol og gefist ferða-
manninum færi á að athuga þessa
menn, þá verður honum starsýnt á
þá og hann gleymir þeim seint.
Margir þeirra eru Rússar og Pól-
verjar. Það er eins og skipbrotsmenn
Iifsins séu þarna saman komnir. Það
er eins og þessir menn hafi unnið
i hlekkjum og þreyta og kúgun
margra kynslóöa sé sezt aðí andlits
dráttunum. Þeir stara á ferðamann-
inn tinnusvörtum, soltnum augum,
eins og þeir vitji spyrja, hvort hann
hafi ekki komið við á einhverjum
kærum stað; hvort hann hafi ekki
fréttir að fiytja af einhverju, sem
aldrei getur úr minni liöið.
Dreifðir yfir 600 milna svæði eiga
þessir menn i baráttu við ægilegan
vetrarkulda og ofurmagn sumarhitans
á beru grjótinu. Vinna þeirra er hin
þyngsta siitvinna, átök og mokstur.
Á veturna eru þeir venjulega tveir
og tveir f hverjum kofa. Það er
hljótt um hið þunga skyldustarf
þessara manna. En þeir halda lifæð
landsins sláandi. Aldrei hefir nokkur
konuhönd strokið úr þreytufelling-
unum í lífi þeirra þarna í auðninni,
aldrei tekið til í hibýlum þeirra. Og
aldrei hafa ómað þar barnahlátrar;
aldrei hefir lítii hönd klappað þar
>um fölnaðan vanga." Tómleiki og
þreyta leiða þá hægt og hægt til
grafar. En á meðan þeir fá orkað
vinna þeir skyldustarf sitt og forða
sér og ef til víli fjarlægum ástvinum
frá skorti.
II,
Borgirnar duna af jóiaviöbúnaði.
Járnbrautarlestirnar koma inn á
brautarstöðvarnar þungar og þramm-
andi og varpa öndinni mæðilega
um leiö og þær nema staöar. Þær
eru komnar vestan og austan frá
hafi, á harðahlaupum yfir fjöll og
gegnum auðnir, yfir frjósöm akur-
lönd og gegnum skóga. Fólkið á
járhbrautarstöðvunum treðst og ryðst,
þúsundir manna. Jólagestirnir eru
að kotr..,, ústvi'úi og kunningjar úr
fjarlægð. Þeir koma með jólagjafir
og jólagjafirnar biöa þeirra. Heima
fyrir er alt hreint og skygnt og
fágað, þar sem efnin eru nóg. Borg-
irnar duna. Umferðin er ægileg á
strætunum. Kliður hlátra og háværra
radda stigur til himnaeins og sam-
feldur söngur fagnandi hjartna. Jóla-
helgin færist nær. Dökkbrynjaðar
hersveitir næturskugganna ryðjast
fram úr austri. Tíminn styttist og
annrikið vex, umferðin magnast og
dynurinn eykst.
Loks slær öllu i þögn. Heiðskir
vetrarnótt meginiandsins hvíiir hijóð
og kyr yfir borgum og eyðimerkur-
hreysum. Ösin er horfin af strætum
borganna. En póstarnir skunda um
allar götur kiyfjaðir bréfum og jóla-
spjöidum, smágjöfum og glaðning-
um.
Inni I húsunum er jólunum fagn-
að í mat og drykk. Borðin eru
hlaðin krásum og drykkírnir freyöa.
Menn skiftast á gjöfum og jólaósk-
um. Það er kveikt á jólatrjánum,
stjörnurnar sindra í liminu og grein-
arnar svigna undir gjöíunum. Eftir-
vænting barnanna og hrifning vex.
Hlátrarnir óma, það birtir i augun-
um. Nú nálgast hin þráða stund,
sem lætur rætast svo margar vonir
og svo gamlar i barnsæfinni. Jólin
eru dýrleg stund f iifi þeirra, sem
enn eiga gleði hjarta síns. Það kem-
ur sjaldan fyrir, að menn eru særðir
næstum því til ólifis á sjáifum jól-
unum. Og hvað sem öðru liöur,
leitast allir við að hrinda opnura
öllum hliðum, svo að birtan geti
streymt yfir lif barnanna öllum meg-
in frá, svo hlátrar þeirra ómi, svo
að þau fegri lifið. Þau eru vonir
mannanna.
Borgirnar hljóðna. Menn fagna
sig þreytta. Engiil svefnsins fer yfir
og innsiglar augu mannanna, þau
sem eru björt og brosmild og einn-
ig hin, sem kunna að vera döpur
og társtokkin. Munu þeir vera marg-
ír, sem í vinasamfagnaðinum við
Ijósadýrð, auð, allsnægtir og fegurð
hafa hugsað til brautarvaröanna
í eyðimörkinni miklu? í kof-
unum þar er jólanóttin eins tómleg
og allar aðrar nætur. Þeir hafa hald-
ið Itfæð landsins sláandi, svo jóla-
vonir þjóöarinnar fái ræzt. Sjálfir
eiga þeir engar jólavonir. Þeir eiga
aöeins i vændum þráða hvíld eítir
slitvinnu dagsins. Utan dyra bfður
skyldan, sem leiðir þá til verks
snemma næsta morgun, rneðan aðr-
ir sofa og hvílast eftir jólanæturfagn-
aðinn. Þessir þögulu, stritandi menn
og aðrir þeirra líkar bera svo mikið
af þunga manniífsins. Fyrir þvi er
oft bjart og fagurt f mannheimum,
að þessir menn halda áfram að strita
möglunariaust, og að bjarma vetp-
ur þaðan, sem trúmenskan reisir
Ieiðarmörkin á vegum kynslóðanna.
III.
Miðnæturstundin er hljóð og kyr.
Stjörnurnar blika svo bjart og svo
djúpt í hveli himinsins. Ef til vill
getum við i skini stjarnanna séð
hrikalega skugga úti fyrir kofunum
i eyðimörkinni. Ef til vill verður
þessum mönnum svo minningasamt
þessa jólanótt, að þeir fái ekki hald-
ið kyrru fyrir. Ef til vill ganga þeir
upp á einhverja klettabunguna og
stara austur yfir auðnirnar þreyttum,
þurrum augum.
Vafalaust eiga þeir kærar stöðvar
á jörðunni og svo margt, sem aldrei
fær úr minni liöiö, jólafögnuð æsk-
unnar, ástvini f óvissu fjarlægðar-
innar, hugstæöan skilnaðarharm eða
Jarðarför JúlíusarTrýggva
sonar okkar, er ákveðin að Múnka-
þverá mánudaginn 5. janúar 1925
kl. 12 á hádegi.
Kambi 22. des. 1924.
Sigrún Sigtrygfgsdóttir.
Valdeniar Þorkelsson.
grafir. Vafalaust eiga sumir þeirra
Hka konur, sem hafa trúað nóttunni
fyrir tárum sínum og sent guð;
bænir um vernd tii handa ástvinun-
um í auðninni. Vafalaust eiga þeir
börn, sem oft gráta, en sem reynt
er að gleðja um þessi jól, þrátt fyrir
það, að pabbi hefir orðið að fiýja
land, til þess að vinna bug á sár-
ustu örbirgðinni. Við gætum að Hk-
indum séð þessa skugga hvarfla um
eins og svipi, en við getum Hklega
aldrei skiiiö þrá þeirra og söknuð,
þegar þeir vegna ástvina sinna og
alls mannkyns færa sfnar jólafórnir.
Þeir strita meðan aðrir hvílast, þeir
vaka meðan aðrir sofa, þeir harma
og sakna meðan aðrir gleðjast. Þetta
eru jóiafómirnar þeirra. Og jóia-
gleðin vex i hibýlum okkar. Borg-
irnar duna og ymja. Barnahiátrarnir
óma. Um alla jörö leggur ylinn frá
handtökum þeirra yfiriætislausu
raanna, sem standa trúir á varð-
stöðvum skyidunnar og færa sínar
jólafórnír.
Qleðileg: jóll
Hadda-Padda verður sýnd hér I
Bíó á annan, þriðja og fjórða f jólum
og f sfðasta sinni á Nýjársdagskvöld.
Leikurinn er eftir Gnðm. Kamban eins
og kunnugt er. Helztu persónur eru
Ciara Pontoppidan, Svend Mehling,
Alice Fredricksen, Guðrún Indriða-
dóttir og Ingeborg Sigurjónsion, ekkja
Jóhanns skálds. Alt lesmál myndar-
innar er á fslenzku. Sýning myndar-
innar byrjar kl. 8 öll kvöldin. Þessi
mynd er ein af þeim fáu, sem gerast
á ísiandi,