Dagur - 22.10.1925, Blaðsíða 2

DAOUK
43. tbl.
166
gagnsóknaimálum á þeim grundvelli
að þau vseru rangt til búin og sum
þar að auki óviðkomandi aðalsök.
Stefnendurnir f þeim málum höfðu
ekki sniðið kröfur ainar að neinu léyti
f samsvörun við ákvæði laga um með-
ferð slíkra gagnsaka í démsúrslitum.
(Sjá 22i. gr. hinna almennu hegning-
arlaga). Þeir kölluðu málin gagnsakir
og kröfðust þeirrar málsmeðferðar
sem gert er um aðalsakir. Fyrir því
kallaði ritstjóri Dags að um væri að
ræða sjálfstæð meiðyrðamál gegn sér
og væri þeim ranglega stefnt fyrir
gestarétt Skagafjárðarsýsiu. Þar að
auki væru sum atriði málanna alger-
lega óviðkomandi aðalsök og þvf
ranglega sett f samband við hana. Og
enn voru atriði málanna öli hinn mesti
hégómi. Munu stefnendurnir hafa um
sákaval og allan málatilbúnað hlftt
ráðum þess manns, sera Dagur kall-
aði »vitsmunaijós Skagfirðinga*.
Verjandi málsins krafðist frávfsunar
á aðalmálinu að þvf er snerti þrjá
nafngréinda menn og færði fram þá
ástæðu, að nokkrar mfnútur hefði skort
á lögáskilinn stefnufrest. Var sá drátt-
ur orsakaður af tiiraunum Sigurgeirs
Danfelssonar að draga birtingu stefn-
unnar eftir þvf sem hann taldi sér
fært, án þess að láta stefnandann vlta
um ástœðuna. En þetta vafasama
bragð S. D. mun þó ekki koma að
klandri, með þvf að mennirnir sem
um var að ræða, Iýstu því sjálfir yfir,
að þeir væru mættir, þegar máiið var
þingfest og tekið til meðferðar rétt-
arins, þeir iétu leita um sættir með
sér og stefnandanum og þeir fólu Sig.
Sig. sýslumanni að fara með málið
fyrir sfna hönd. Þeir eru þvf, lögum
samkvæmt, ómótmælanlegir aðilar máls-
ins og verjandinn hefir um seinan
komið auga á þessa átyllu til frávfs-
unar. Enn krafðist hann frávfsunar
á málinu að þvf er snerti Jón nokk-
urn Þorsteinsson og færði sem ástæðu
að honum hefði verið ólöglega stefnt,
enda hefði hann ebki mætt. Benti ritstj.
Dags á að Sigurgeir Danfelsson yrði
fyrir aðkasti úr óvæntri átt, þar sem
Sigurður sýslumaður væri farinn að
drótta þvf að honum, að hann hefði
brugist skyldustarfi sfnu. Verði máiinu
vfsáð frá af þessum sökum, að þvf er
snertir nefndan Jón, er Sigurgeir ber
orðinn að vanrækslu f starfi sfnu og
mun þá laemast úr þvf geta talist
»alsaklaus«.
Ekki reyndi verjandi málsins að
mótmæla þvf að umstefnd grein væri
stórlega ærumeiðandi fyrir ritstjóra
Dags. Vörn hans gebk öll, til þess að
reyna að réttlæta þetta frumhlaup og
tilsletni hinna stefndu á þeim grund-
velli, áð ókvæðisorð þeirra félaga
hefðu verið réttmæt lýsing á grein
Dags um þeirra kæra meðbróður Sig-
urgeir Danfelsson. Var á öllum þess-
um vaðli verjandans einskonar sam-
úðar- og bróðurkærleiks slepja.
Verjandinn lagði fram ýmiskonár
mjög fráleit gögn f málinu, eins og
til dæmis að taka útskriftir úr dóma-
bókum Eyjafjarðarsýslu og Akureyrar-
kaupstaðar. Voru það dómar f löngu
gengnum meiðyrðamálum og með öllu
óskyldum og óviðkomandi þeim mál-
nm er fýrir lágn. Hugðist verjsndinn
að réttlæta frumhlaup sitt og með-
stefndra með þvf að benda á, að ein-
hverjir hefðu einhverntfma verið taldir
meiddir með einhverjum ummælum f
Degi!
Þá prýddi verjandinn varnarskjal
sitt með kviksögu um, að sækjandinn
hefði sætt ákúrum fyrir greinina um
margnefndan Sigurgeir Danfelsson og
fengið skipun frá umráðamönnum
blaðsins um að höfða mál þetta. Kunn-
ugirvita að enginn ágreiningur hefir orð-
ið milli eigenda Dags og ritstjóra blaðs-
ins út af þessum átökum við Sauðár-
bróksbúa. Ætti Sigurður sýslumaður
að gæta varúðar, er hann tekur til
umræðu afstöðu annara manna til
skylduverka sinna. Hann hefir sjálfur
með framkomu sinni f þessu máli gert
sig, að þvf er það snertir, ófcEran i
embcetti sinu og orsakað aukakostnað
við skipun dómara úr öðru héraði, til
þess að fara með mál, sem hötðað er
gegn honum. Ættu slfk vfti að geta
orðið þessu yfirvaldi holl Iffsreýnsla,
en til vatnaðar öðrum dómendum
landsins.
Sigurður sýslumaður var kurteis f
umgengni við stefnandann f báðum
þessum réttarböldum. En f málsskjöl-
um var hann stórorður og óvarkár.
Krafðist ritstjóri Dsgs þess, að hann
yrði sektaður fyrir ósæmiiegan rithátt.
í sfðasta réttarhaldinu varð hann fyrir
áminningu dómarans um að gæta hófs
f bókun og néitaði dómarinn að bóka
orð, er hann taldi ekki sæmilegt.
Getur hver, sem vill hugleiða það,
metið hver hnekkir það muni hafa
verið yfirvaldino, sem stóð þarna frammi
fyrir umbjóðendutn sfnum, er böfðu
veitt honum vald og traust f málinu,
og auk þess frammi fyrir um 300 af
sýslubúum, sem munu hafa vænst þess
að sjá, þar sem hann var, fyrirmynd
f þvf, er að lögvisi lýtur og flutning
mála.
Sigurður sýslumaður er ungæðisleg-
ur, enda er hann ungur. Á hann von-
andi framför f vændum með auknum
aldri og reynslu. Hann leggur stund
á það f málfærslu að beíta hreysti-
yrðum og valdsmannlegum hreyfingum
um fram það, sem ástæða virðist vera
til. Mun þessi málarekstur hafa snúið
þessum kýmilegu annmörkum talsvert
til betra vegar. Ritstjóri Dags hefir
með þessum máiarekstri veitt Skag-
firðingum tækifæri til þess að þekkja
yfirvald sitt betur en áður. Munu þeir
verða honum þakklátir fyrir vikið.
Er nú komið að lokum þeisarar frá-
sagnar um þennan þátt viðskifta rit-
stjóra Dags við Sauðárkróksbúa. Dóm-
ur verður kveðinn upp fyrir geatarétti
Skagafjarðarsýslu* á Blönduósi, sam-
kvæmt þar til fengnu ieyfi aðila máls-
ins. Verða úrslitin birt á sfnum tfma.
Þessi málaferli hafa verið ritstjóra
Dags að ýmsu leyti ánægjuleg. Auk
þess að reka réttar sfni gegn þeim
mönnum, er slettu sér fram f viðskifti
hans og andstæðings hans á Sauðár-
króki hefir hann kynst mörgum ágæt-
um mönnum f Skagafirði, gist á heim-
ilum þeirra, mætt sæmd og vinsemd
frá þeirra hendi, sem hann er þeim
stórlega þakklátur fyrir. Þykist hann
* Ekki Húnavatnssýslu, eins og sagt var
í frásögn af fyrri Sauðárkróksförinni,
nú skilja Skagfirðinga betur en áður,
kosti þeirra og annmarka. Vonar hann
að geta hagnýtt sér þá auknu þekk-
ingu f áframhaldandi umræðum um
pólitfska afstöðu Skagfirðinga og æski-
legar umbætur á þvf sviði.
Gullnáman í Miðdal.
Þessi frásögn um hana er f þýzka
stórblaðinu »Leipziger Neuestu Nach-
richten* 14. júlf:
»Gullœðarnar i björgum
fslands. Hingað til hafa menn bneigst
til að hálda, að fréttirnar um gullfundi
á íslandi hafi verið mjög ýktar. En
eftir sfðustu uppl. sérfróðra manná,
lftur út fyrir, að mjög mikið af gulli
sé f raun og veru fólgið í jörðinni
aðeins fáar mflur frá Reykjavfk. E<ns
og kunnugt er, hefir verið stofnað
félag með þýzku fé að nokkru leyti
til að hagnýta gulilandið, og félag
þetta gerðí sfðasta sumar út leiðangur
til Islands undir forustu þýzka jarð-
fræðíngsins Keilbachs prófessors. Nið-
urstaða rannsóknanna hefir nú verið
lögð fram. Samkvæmt henni er þarna
gull f basáltlagi, og gullæðarnar, sem
hingað til hafa fundist, eru rúm röst
á lengd og að meðaltali hér um bil
stika á þýkt. Þó eru allir lérfræðing-
arnir, sem tekið hafa þátt f rannsókn-
unum, á einu máli um, að æðarnar
nái lengra og verði þvf breiðari, sem
lengra er grafið. Prófessor Keilbsch
reiknast, að 80.000 smálesir af gull-
kvarzi séu f námunni, en ánnar
sérfræðingur gerir ríð fyrir helmingi
meira. Kvarzið er sumt snjóhvftt, en
sumt gráblátt. Mikill hluti þess hefir
molnað f sand af jarðþunganum, og
verður þá vinslan auðveldari. Sýnishorn
úr námunum hafa verið greind f
þýzkum efnarannsóknarstofum, og við
það hefir komið f Ijós, að úr hinu
bezta eru 315 gr. í smálestinni, en
45 úr hinu lakasta. Hér er þvf f
rauninni uin mjög rfkulegan gullfund
að ræða, og það er talið vfst, að
hagnýtingin muni borga sig vel, þar
sem aðrar gullnámur hafa reynst arð-
berandi, ef 10—15 gr- >f gulli
fengust úr smálestinni. í haust vonast
menn til að geta byrjað námurekstur-
inn. Nýtfzku-vélar verða fengnar til
námunnar og vinnu sfðan haldið áfram
yfir veturinn.«
(Alþbl.)
í Skeiðaréttum. Hroðaieg&r sðg-
ur ganga af framferði fólks úr Reykja-
vfk f Skeiðaréttum nú f haust. Reykja-
vfkurbúar þyrpast jafnan f réttirnar
sér til skémtunar og hefir það viljað
brenna við þar eins og vfðar f réttum
að menn hafa tekið sér giaðningu,
sem kallað er. En nú f haust varð svo
mikið ölæði Reykjavfkurbúa f réttun-
um, áflog og margháttaður ruddasksp-
ur, að sveltafólki, er kom f réttirnar,
varð þar ekki vært. Eru allir sammála
um að vfta þetta Og telja það Reykja-
vfkurbúum mjög til skammar.
j Björg Jónsdóttir I
frá Árblkka á Skagastrðnd andaOist
nýlega i sjúkrahúsi i Rcykjavik úr
krabbameini 81 árs að aldri. Hún
var ein af hinum mörgu Háagerðis-
systkinum, hin einstakasta friðleiks
kona og ágætiskona i hvívetna.
Fundur í Borgarnesi.
Á för sinni um landið sfðastliðið
sumar hóf Jónas Jónssón 5. landskjör-
inn fundahöld sfn f Borgarnesi. Þá
var svo háttað ástæðum f íhalds-
flokknum, að enginn ráðherranna gat
sótt fundinn og enginn annar af helztu
hólmgöngumönnum flokksins sótti fund-
inn heldur. Jónai Jónsson gerði sýslu-
manninum á staðnum boð um að koma
ef hann vildi tala um bolsévisma og
mundi það vera nær að mæta á þeim
vettvangi en uppi f Norðtungu til þess
að brjóta þau mál til mergjar. En
sýslumaður kom ekki á fundinn. í
sölubúðum f Borgarnesi var fest upp
afsökun frá miðstjórn íhaldsflokksins á
þvf, að flokkurinn hefði engum manni
á að skipa til að mæta J. J. á þess-
um fundi. Mótstaða varð þvf nær eng-
in af hálfu íhaldsins. Ingólfur læknir
Gfslason maldaði eitthvað f móinn og
fara ekki sögur af framgöngu hans.
En íhaldsflokkurinn hét á hefndir,
er betur bléii. Efndu ráðherrarnir til
fundarhalds f Borgarnesi (yrir nokkru
sfðan. Var undirbúningi hagað sem
hér segir: Ráðherrarnir Jón Magnús-
son og Jón Þorláksson leigðu skipið
Suðurland milli áætlunarferða. Gaf það
þeim tækifæri til að ráða um hverjir
tækju sér far. Fóru ráðherrarnir tveir,
en Magnús Guðmundsson er erlendis.
Enn fór af hálfu íhaldsins Magnús
Jónsson dósent og Kristján Alberts-
son ritstjóri. Af hálfu Framsóknar var
boðið að mæta Jónasi Jónssyni og
Tryggva Þórhallssyni. Enn hugðust að
mæta af hálfu flokksins Jón Árnason
og Magnús Kristjánison, en Jón Þor-
láksson tilkynti þeim áður þeir stigi
á skipsfjöl, að þeim yrði bannað að
taka til máls á fundinum. Settupt þeir
þvf aftur. Enn fóru á fundinn Sigurð-
ur Eggerz og Jón Baldvinsson.
Er á fundinn kom, setti Jón Þor-
láksson þau fundarsköp, að þeir ráð-
herrarnir mættu tala ótékmarkaðan
tfma, en þeir Jónas og Trýggvi að-
eins f lh klukkustund hvor og svo
aðrir fundarmenn. Vitanlega urðu átök-
in á fundinum nær eingöngu á milli
Framióknar- og íhaidsflokkanna eins
og tildrög fundarins gera Ijóst. Með
fundarsköpum þessum var þvf gengið
svo langt, að fá eða engin dæmi munu
vera slfks ofrfkis og kúgunartilrauna
á fundum eins og Jón Þorl. leitaðist
við að beita á fundi þessum. Annars-
vegar voru fjórir menn og tveir þeirra
með ótakmarkað málfrelsi. Hinsvegar
tveir, báðir með takmarkað milfrelsi.