Dagur - 01.07.1926, Page 1

DAGUR
kemnr úf á bverjnm ffmtu-
degi. Kostar kr. 6.00 árg.
Ojalddagi fyrlr 1. júli. fnn-
helmtuna annaet, Árni
Jóbannsson ! Kaupfél. Eyf.
Af g r e i ðs Ia n
er bjá Jónl Þ. Þ4r,
Norðurgötn 3. Talsfmi 112.
Uppsögn, bundin við áramót
sé komin til afgreiðslumanns
fyrir 1. dei.
^ IX. ár.
Akureyrl, 1. júli 1026.
| 27. blaöj
Kjósið D-listann!
Styðjið
Kiistjánsson!
Kjörseðill
við hlutbundna kosningu til Alþingis 1. júli 1926.
A-listi B-listi C-listi X D-listi E-iisti;i
Jón Baldvinsson. Jónína Jónatansdóttir Erlingur Friðjónsson. Rebekka Jónsdóttir. Ríkharður Jónsson. Pétur G. Guðmundsson. Bríet Bjarnhéðinsdóttir. Guðrún Lárusdóttir. Halldóra Bjarnadóttir. Aðalbjörg Sigurðardóttir. Jón Þorláksson. Pórarinn Jónsson. Guðrún J. Briem. Jónatan J. Líndal. Sigurgeir Gíslason. Jón Jónsson. Magnús Kristjánsson. Jón Jónsson. Kristinn Guðlaugsson. Porsteinn Briem. Páll Hermannsson. Tryggvi Pórhallsson. Sigurður Eggerz. Sigurður E. Hlíðar. Magnús Friðriksson. Magnús Gíslason. Einar Einarsson. Jakob Möller.
Þannig á kjörseðillinn að líta út, þegar búið er að kjósa D-listann.
Dagur hefndarinnar.
Kjósendur Mignúsar Ktistjánsson-
ar hér á Akureyri minnast þess í
dag, hverjum brögöum var beitt af
hilfu andstæðinga hans, til þess að
fella hann frá kosningu haustiö
1923. Áuk iátlausra ályga og ófræg-
inga um þau verzlunarfyrirtski, er
hann, fyrir hönd rikisins, veitti
forstöðu, var á slðustu stundu dreift
út á bak og í laumi dylgjum um,
að Magnús neytti aðstöðu sinnar
sem trúnaöarmaður rikisins, til þess
að auðgast á óheiðarlegan hátt.
Þessar sömu dylgjur flutti Björn
Líndal siðan inn á þing árið 1925.
Pað er hverjum manni vitanlegt,
að kaupmenn landsins lögðu megin-
áherzlu á það, haustið 1923, að fella
Magnús Kristjánsson og létu ekkert
til sparaö, hvorki fémuni né fólsku
Sendisnatar kaupmanna voru frá-
bærlega sporliðugir og tindilfættir
við að bera róg, bakmælgi og
blekkingar í húsin, þar sem slfku
var við kornið. Ræðumenn kaup
manna á kjósendafundum létu drýg-
indalega yfir skjölum, er þeir veif-
uðu framan ífundarmenn og kváðu
þau geyma óhrekjandi tölusannanir
fyrir staðhæfingum sinum um verð
á steinotinu- Kváðust þeir reiðu-
búnir til þess »að afhenda fundar-
stjóra" umrædd skjöl, en innihald
þeirra væri að öðru leyti launungar-
mál- Slikar sönnunaraðferðir verkuðu
nógsamlega á mikinn þorra af
kosningaliði kaupmanna, enda er
sigur þeirra jafnan þá bezt trygður,
ef völ er margra kjósenda, sem
hafa mjög opin eyru fyrir illmælgi
og hlaupa upp við stundaræsingar.—
Mikið orð fór af því að kaupmenn
stofnuðutil áheita, ef það tækist að
fella Magnús Kristjánsson. Ekki var
þó talið, að þeir hétu á Strandar-
kirkju eða aðrar guðsþakkastofnanir,
heldur á fátæka og fáráöa kjósendur!
Og kaupmönnum tókst, að fella
Magnús Kristjánsson með sínum
alþektu vinnubrögðum og gieði
þeirra var mikil. Berléme hinn danski
kvað hafa sent samfagnaðarskeyti
heim Ul selstöðuverzlunarinnar hér
f bænum I tilefni af þvf, að það
tókst að fetla þingskörung og örugg-
an liðsmann i þjóðþrifamálum, en
kjósa i stað hans ónytjung í þjóð-
málum og auðsveipan þjón þjónsins
i selinu.
Andúð kaupmanna gegn Magnúsi
Kristjánssyni á sér tvennskonar or-
sakir. Sú er hin fyrri, að hann gekk
úr fylkingu þeirra á striðsárunum,
rak verzlun sína með heill viðskifta-
mannanna fyrir augum og lýsti
hvað eftir annað yfir megnri óbeit
sinni áokri kaupmanna, þegar þeir,
i blóra við öfgar verðbyltinganna,
flýttu sér að maka krókinn sem
mest á kostnaö almennings i Itnd-
inu. Á þeim árum kom berlega i
Ijós að M Kr. var annan veg farið
en öllum þorra kaupmanna, sem
líta svo á, að atvinnuvegurinn sé
til orðinn fyrst og fremst, til þess
að veita vissum mönnum lífsupp-
eldi. M. Kr. litur svo á, að verzlunin
eigi að verða rekin með hag al-
mennings fyrir augum. Þess vegna
hefir hann gerst liðsmaður Fram
sóknar, sem styður samvinnu i
verzlun og einkasölu á vissum
vörutegundum. — Sú er hin önnur
orsök óvildarinnar, að M. Kr. hefir
veitt forstöðu verzlunarfyrirtækjum
rikisins. En þau fyrirtæki hafa verið
kaupmönnum yfirleitt mikill þyrnir f
augum, af þvi að þau hafa þrengt
nokkuð hið viða svið, þar sem
kaupmennirnir þykjast vera bornir
til einskonar einkaréttar, til þess að
tina saman f sina vasa gróðann af
verzlun landsmanna.
Faðir tóbakseinkasölunnar, Magn.
Guðmundsson atvinnumálaráðherra,
var á þinginu 1925 kúgaður, til
þess að ráða niðurlögum sfns eigin
óskabarns. M Kr., sem hafði veitt
M. Guðm. öruggasta fylgd f þvf
máli, undi ekki við þau úrslit. Fyrir
þvi stofnaði hann, ásamt fleiri áhuga-
mönnum, »Tóbaksverzlun íslands,*
til þess að svifta hina veiðibráðu
stórkaupmenn nokkru af þeim gróða-
vonum, sem knúðu þá til látlausra
ofsókna á hendur einkasölunni.
Þannig er mjög mikið af innkaup-
um á tóbaksvörum enn þá á einni
hendi svo að tóbakseinkasala veröur
tiltækilegri en ella, þegar lands-