Dagur - 04.12.1930, Blaðsíða 1

D AOUR
icemur út á hverjum fimtu-
degi. Kostar kr. 6.00 árg.
Gjalddagi fyrir 1. júlí.
Gjaldkeri: Árni Jóhanns-
son í Kaupfélagi Eyfirö-
inga.
Afgreiðslan
er hjá Jórti Þ. Þór,
Norðurgötu 3. Talsími 112.
Uppsögn, bundin við ára-
mót, sé komin tii af-
greiðslumanns fyrir 1. des.
Akureyri, 4. Desember 1930.
64. tbl.
Jarðarför föður míns Jóhanns Benedikts Jónssonar, er andaðist
28. nóv, er ákveðin þriðjudaginn 9. des, að Ytri-Bægisá í Hörg-
árdal kl. 11 fyrir hádegi.
Hallur Benediktsson.
Hér með tilkynnist vinum og vandamönnum, að okkar ástkæra
eiginkona, dóttir og systir, Ingibjörg Þorláksdóttir, andaðist á
sjúkrahúsi Akureyrar þriðjudaginn 2. desember.
Jarðarförin ákveðin síðar.
Aðstandendur.
Hér með tilkynnist, að elsku litli drengurinn okkar, Stefán
Heimir, sem andaðist þriðjudaginn 25. nóv., verður jarðsunginn
föstudaginn 5. des. Athöfnin hefst á heimili okkar, Aðalstræti
10, kl. 1 e. h.
Steinunn Jónsdóttir. Freymóður fóhannsson.
Ríkisskuldirnar
ny jiii|IA. G.
i.
Morgunblaðsmenn, með leynjrit-
stjórann Magn. Ouðm. í broddi
fylkingar, halda þvi fram, að skuldir
ríkissjóðsins hafi við síðustu áramót
verið 18.5 miij. kr. Pessa upphæð
fá þeir út með því að búa til 5 lh
milj. kr. skuld og leggja við skuldar-
upphæðina i árslok 1928.
M. O. hóf þenna blekkingaleik á
síðasta þingi. Fjármálaráðherrann
rak þegar ósannindin ofan í hann
og sýndi með skýrum rökum fram
á, að bráðabirgðalánið, sem tekið
var í Englandi á árinu 1929, hefði
alls ekki hækkað heildarskuld rikis-
sjóðsins, þar sem það hefði gengið
til afborgana annara skulda, eða þá
að öðrum þræði runnið til sjálf-
stæðrar stofnunar, er stæði straum
af sínum hluta.
Þrátt fyrir þetta halda blöð thalds-
flokksins blekkingum sínum um
skuldir rikisins áfram.
A árinu 1929 var fengið loforð
fyrir bráðabirgðaláni i Englandi að
upphæð 5.5 milj kr. Tæpur helm-
ingur þess var notaður á árinu. Af
þvi gekk Vh milj. kr. til þess að
greiða skuld við Landsbankann.
Sildarverksmiðjan fékk upp undir lh
milj. af því. Afgangurinn, rúm lh
milj. var óeydd i sjóði um áramót.
Sézt af þessu að það eru hin frek-
legustu ósannindi að skuldirnar hafi
vaxið um 5V2 milj. á árinu 1929,
eins og fhaldsmenn vilja haida fram.
En það er ekki allt búið enn
með blekkingar Morgunblaðsmanna
i þessu efni. Eftir að 12 milj. kr.
lánið í Hambros Bank er tekið,
telja þeir ríkisskuldirnar komnar upp
í 30 miljónir. Pannig segja þeir að
skuldirnar hafi þrefaldast á þeim
þremur árum, sem Framsókn hafi
setið að völdum.
Ekki verður sannleikanum mis-
þyrmt öllu meira en Mbl.-menn
gera hér.
Það er margsannað að 5'/2 milj.
kr. bráðabirgðalánið, sem tekið var
á árinu 1929, er samkvæmt lögum
hluti af 12 milj kr. láninu. Magnús
Ouðmundsson hefir loksins viður-
kennt þenna sannleika í Mbl. 15.
f. m. og þar með meðgengið blekk-
ingarsekt sína og Morgunblaðsins.
Og M. O. gerir þetta svo greinitega
sem verða má á þann hátt, að
hann vitnar i 2, gr. laga nr. 2, 27.
febr. 1930 (Stj.tíð. 1930 A bls. 2).
Sú gr. hljóðar svo:
»Lán það, sem ríkisstjórnin tók
með lánssamningi við Barcleys Bank,
Limited, London, dags. 27. sept.
1929, að úpphæð 250000 sterlings-
pund, skal teljast hiuti af láni þvi,
sem heimilað er í 1. gr., og stað-
festist umræddur lánssamningurmeð
lögum þessum.«
Hinn 13 s. m. segir Morgunbl.:
»Skuldirnar eru nú, þegar nýja lánið
er tekið, um 30 milj. kr.« — Pessa
upphæð fær blaðið með því að telja
lánið hjá Barcleys Bank ekki hluta
af 12 milj. kr. láninu, þvert ofan í
yfirlýsingu Magn. Ouðm. Mbl. segir:
5'/2 milj. kr. lánið er ekki hluti úr
12 milj. kr. láninu. M. O. segir
tveimur dögum síðar: Petta er lygi
úr Mbl.; og M. G. sannar ósann-
indin upp á blaðið með því að
vitna til áður greindra laga.
Oetið skal þess, að játning M.
O. var knúin fram vegna áskorunar
frá Tímanum. Mikið má vera, ef
Magnús Guðmundsson hefir ekki,
eftir slika játningu og löðrung til
Mbl., gengið út og grátið beisklega
yfir eymd sinni og Morgunbl.
II.
Magnús Ouðmundsson og Jón
Porláksson tóku í stjórnartíð sinni
16 milj. kr. lán fyrir hönd ríkisins,
er gekk til sjálfstæðra stofnana.
Pessar 16 miljónir töldu þeir ekki
til skulda ríkissjóðs og færðu þau
rök fyrir, að ríkið þyrfti ekki að
standa straum af afborgunum og
vöxtum þessara lána. Pau væru því
rikissjóðnum óviðkomandi. Um það
má deila, hvort þessi reiknings-
færsla þeirra M. O. og J. P. sé rétt
eða röng; ýmsir fjármálamenn líta
svo á, að hún sé alröng. En hvað
sem um það er, þá er ekkert vit
eða samræmi í því að telja á einum
tima slík lán til skulda ríkisins en
á öðrum tíma ekki. Lánið hjá Ham-
bros Bank er hliðstætt 16 milj. kr.
lántöku þeirra M. O. og J. P. að
því leyti að það gengur til sjálf-
stæðra stofnana, sem standa straum
af því. Eins og kunnugt er, telja
Ihaldsmenn 12 milj. kr. lánið eiga
að teljast til ríkisskulda, en neita
því á hinn bóginn, aö 16 milj. kr.
lánið eigi að teljast á sama hátt.
En þeir hafa aldrei reynt að færa
nein rök fyrir þessari fáránlegu fjár-
málaspeki sinni og er heldur ekki
við því að búast, því heiibrigð skyn-
semi mótmælir henni afdráttarlaust.
Sé nú faliist á þá kenningu Mbl.-
manna, að 12 miljóna lánið eigi að
teijast til ríkisskuida, pá eru íhaldsmenn
orönir sekir um pað bíræfna reikningsfals
aö reyna aö fela 16 milj. kr. af rikisskuld-
um frá stjórnarlíö sinni. A þessu faisi
á að reyna að halda flokknum uppi
og gylla hann í augum kjósenda
landsins.
Illa er sá flokkur kominn, sem
þarf á slikri svikagyllingu að halda.
III.
Eftir því sem íhaldsblöðunum
segist frá, voru ríkisskuldirnar 11,3
miljónir, þegar íhaldsstjórnin skildi
við, og eru þá aðeins taldar þær
skuldir, sem ríkissjóðurinn átti að
standa straum af. í árslok 1928
voru skuldirnar samkv. landsreikn-
ingnum fyrir það ár 13.6 miljónir.
Höfðu þær þannig hækkað á árinu
um 2.3 miljónir. En aðgætandi er
að í þessari upphæð felst 3 milj.
kr. stofnfé til landsbankans, sem
hann greiðir 6% í vexti af, þó að
endurskoðandi landsreikninganna,
Magn. Ouðm., vissi þetta ekki fyr
en fjármálaráðherra gaf honum upp-
lýsingar um það á síðasta þingi.
Samkvæmt reikningsfærslu fhalds-
manna á að draga þessar 3 milj. frá
og hafa þá skuldirnar í árslok 1928
verið 10.6 milj. eða lækkað um 700
þús. kr. á því ári.
1 árslok 1929 höfðu ríkisskuldirn-
ar enn lækkað um 1 milj. kr., úr
10.6 milj. niður í 9.6 milj. og var
það 400 þús. kr. meira en ráð var
fyrir gert í fjárlögunum. Jafnhliða
hafði peningaeign ríkisins I sjóði
vaxið um meira en miljón kr. óg
var í árslok 1929 fullar 6 miljónir
Myndastofan
Oránufélagsgötu 21 er opin alla
daga frá kl. 10 — 6.
Guðr. Funch-Rasmussen.
eða nálega 2h hlutar á móti skuld-
um rfkisins.
íhaldsmenn hafa borið mikið lof
á sjálfa sig fyrir það, hvað sérhafi
farist fjármálastjórnin vel úr hendi,
ríkisskuldirnar hafi ekki verið nema
á 12. milj., þegar þeir hrökluðust
frá völdum. Oeta menn nú borið
saman fjárhagsástæðurnar þá og við
síðustu áramót. Sá samanburður
verður á þessa leið samkv. reikn-
ingsfærslu fhaldsmanna sjálfra:
Pegar íhaldsstjórnin fór frá völd-
um, skuldaði ríkissjóður 11.3 milj.
og voru þá rúmar 3 milj. f sjóði
um næstu áramót (1927). f árslok
1929 voru ríkisskuldirnar 9.6 milj.
og rúmar 6 milj. i sjóði. Á þessum
tveimur árum höfðu skuldirnar
þannig lækkað um 1 rnilj. og 700
þús. og sjóðeign vaxið um hátt á
3. milj. Hafði því hagur rlkissjóðs-
ins batnað um nálægt 4'h milj. kr.
auk þess sem verklegar framkvæmd-
ir voru meiri á þessum árum en
nokkru sinni áður.
Dánardægur. í fyrradag andaðist hér á
spítalanum Ingibjörg Þorláksdóttir frá
Kotá, eiginkona Ingólfs Árnasonar frá
Skálpagerði. Banamein hennar varberkla-
veiki, sem hún hafði þjáðst af Iengi.