Dagur - 11.12.1930, Blaðsíða 6

240
DÁGUB
65. tbl.
Þarf-
legar
vörur til jólanna t. d:
Vetrarírakkar, karlmanna og ungl.
Rykfrakkar, karlm., kvenna, barna.
Peysufatakápur, bláar og mislitar.
Karlm. og ungl. alfatn. bláir og misl.
Drengja Matrosaföt. Matrosahúfur.
RÚSkínnStakkar með rennilás.
Skíðastakkar, úr stormtaui.
Loðhúfur, Skinnhúfur karlm. og drg.
Hatlar, harðir og íinir. Enskar húfur.
Skinnhanzkar, hr. og dömu, fóðraðir
Manchetfskyrtur. Flibbar, íinir og stífir
Hálsbindi, Slaulur, íreflar, siiki og uii
Nærfafnaður. Sokkar.
ÖSkjur með axla-, sokka- og erma-
böndum.
Vasaklútaöskjur. Pyjamas, hr. g dömu
Vetrarkápur, kvenna og barna.
Kvenkjúlar, Ullar, tricotine.
Náttkjölar, tricotine, moll, flónels
og lérefts. Verð frá kr. 3.50 til
22.00.
Undirföt, tricotine. Nærfafnaður, aiisk.
Sokkar, silki, ísgarn, ull, baðmull.
Hvítar Gamachebuxur á smábörn.
Borð- og Divanteppi, Valtteppi, Rúm-
teppi.
Kaffidúkar, Hv. Matdúkar & Serviettur.
Handklæði, .Forlæggere’, Gúlfrenningar
fliklæði, Silkiflauef, Ullarflauel,
Uflarkjúlatau, Cheviot, Gardínutau.
Gardinur, afpassaðar, Sængurvera-
efni rósótt.
Hvítt Sængurveradamask, Fiðurléreft
aiis. Regnhlifar og Göngustafir.
Verðið við hvers manns
hæfi.
BRAUNS VERZLUN.
Páll Sigurgeirsson.
Bókafregn.
Sveinbjöm Egilson:
Ferðaminningar, II.
bindi, 1. og 2. hefti.
Útgefandi Þorsteinn
M. Jónsson; Akureyri
MCMXXX. Prentsm.
Odds Björnssonar.
Þessi tvö hefti segja frá því
tímabili í ferðavolkssögu Svein-
bjarnar, er hefst með því, að hann
sezt um kyrrt á Borgundarhólmí,
til þess að lesa undir stýrimanns-
próf, eftir 4 ára sjóferðir með
skandinavískum og brezkum skip-
um, til Indlands, suður fyrir
Afríku og um Eystrasalt. En síð-
ustu blaðsíður síðara heftisins
skila honum — með stýrimanns-
prófi og fleiri Indlands- og fe-
landsfarir að baki — til Montreal
í Canada.
Öll ber frásögnin vott um hið
sama og fyrri heftin: látlausan
mann með afbrigðum og bljúgan
gagnvart allri fegurð, hvort sem
hún er óafvitandi í honum sjálf-
um, eða í öðrurn og öðru; örlæti,
er ekki sézt fyrir, hispursleysi og
drenglyndi, fróðleiksfýsn, ■ rétt-
dæmi og sannleiksást. Er auðsjá-
anlegt þeim, er um sömu slóðir
hafa ferðast og Sveinbjörn, að
allsstaðar hefur hann þrætt sann-
leikann í frásögn sinni, svo sem
hann vissi hann réttastan.
Þessir kostir höfundar koma ó-
beinlínis í ljós, því ekki tranar
hann sjálfum sér fram sem sögu-
hetju.
En þetta gerir þó ekki bókina
læsilegasta, heldur hitt, hve fróð-
leg og skemmtileg frásögnin er og
áthugasemdir höfundar um hitt
og þetta, sem á dagana drífur og
fyrir augun ber. Er ekki einungis
stór-skemmtilegt fyrir landa hans
að lesa frásagnir hans um þessa
fj-arlægðarheima, heldur einnig
vekjandi til skynsamlegra hugs-
ana -og víðari sjóndeildarhrings,
hvort sem menn fylgja höfundin-
um inn að veldisstóli ægilegustu
lastabæla, og virða fyrir sér þátt-
takendur, eða fylgja honum um
blómskrúð og stjörnudýrð Austur-
álfu og brunabeltisnótta, eða í
haglstorma og fellibylji úthafsins.
Mun mörgum þykja, sem lesa, að
enn séu sögur að gerast með ts-
lendingum, og mikið djásn þætti
þessi bók ef hún væri rituð um
að helzt fyrir 1800.
Og hverjum er ekki bæði skemt-
un og ábati að lesa um skoðanir
þessa langferðamanns á »villi-
mennsku« öðruvísi litra þjóða og
»siðmenningu« okkar, í einu og
öðru atriði; á viðskiptum hans við
trúboðana meðal hinna svokölluðu
»heiðingja« (höf. gekk á presta-
skólann áður en hann fór í sigl-
ingar, og kastaði alls ekki trúnni,
þótt hann færi þaðan) ; lýsingar
hans, beinar og óbeinar, á lífi og
hugsunarhætti lægri stéttanna í
einu mesta stórveldi heimsins? o.
s. frv. Því höfundurinn á mikið af
þeirri íslenzku brjóstgreind, sem
hefur gert Vilhjálm Stefánsson að
frægasta langferðamanni sinnar
tíðar, þótt hér sé sú brjóstgreind
af eðlilegum orsökum, eigi- svo
fullkomin.
En í rauninni ætti við að skrifa
miklu ítarlegar um þessa bók, því
gera má ráð fyrir, að hún komist
á flest eða öll íslenzk heimili, sem
bækur kaupa. Og það gera þau
vonandi öll eða vel flest enn. Og
víst á bókin það skilið.
Freysteinn Gunna/rn-
son: Stafsetningar-
orðabólc. Útg. Þorst.
M. Jónsson. Prentsm.
Odds Bjömssonar. Ak.
1930.
Bók þessi bætir úr hinni brýn-
ustu þörf. Því að stafsetningar-
kver Björns Jónssonar er ekki
lengur viðunandi leiðarvísir um
Sænsk
handverKfæri
Skóflur allskonar, gaflar, undirristuspaðar,
höggkvíslar, rákajárn, gref, garðhrífur o. fl. o. fl.
~3ssa Sœnsk handverkfœri eru hezt xsssr.
SAMBAND ÍSL. SAMVINNUFÉLAGA.
íslenzka réttritun, er ný er til
öndvegis gengin.
En auk þess er stafsetningar-
orðabók þessi miklu ítarlegri en
Björns var; þessi er 136 blaðsíð-
ur, og mun a. m. k. jafn stór í
brotinu og hin var. Er því auðvit-
að um miklu meiri orðaforða að
ræða í þessari bók, og mun sízt af
veita, svo vandritað mál sem ís-
lenzkan virðist vera öllum þorra
manna, þó eigi sé til annars litið
4en stafsetningar. Greinilega sýnir
bókin hvernig réttrita skal hinar
ýmsu beygingarmyndir sagna, og
er það mikill kostur.
Sá ljóður er einn á bókinni, að
höfundurinn virðist gagntekinn
hafa orðið um of af orðskýringum
Finns prófessors Jónssonar. Gæt-
ir þess að vísu mjög lítið í svo
orðmargri bók, svo að til baga
megi teljast. Breyskur er rétt rit-
að hjá höfundi, eir vitlaust skýrt.
Væri skýring hans rétt, þá ætti
að rita orðið með z. Aftur á móti
er vafalaust réttara að rita kyn-
oka og segin saga, en kinoka og
seginsaga, eins og höf. gerir (að
dæmi Finns?). Og því skyldi höf.
vera að vitna til nýnorskrar rétt-
ritunar til dæmis. Nýnorskan er
hneykslanlegt ambögumál, er
nauða sannana-fátæk hlýtur að
vera um íslenzka réttritun. —
En þessar smá-aðfinnslur draga
ekkert úr nauðsyn nálega hvers
manns er íslenzku ritar, að eign-
ast stafsetningarorðabók Frey-
steins. Hafi báðir þökk, höfundur
og útgefandi. —
S. H. f. H.
------o-------
Krókódilatár.
Su saga gengur um krókódílana,
að þeir gráti eins og í hryggðarskyni,
þegar þeir eru búnir að gleypa
bráð sína. Flestir kannast við þá
samlikingu að nefna það krókódíla-
tár, þegar einhver gerir sér upp
klökkva af tómri hræsni. — Nú er
mælt að dýrafræðingar hafi fundið
ástæðuna fyrir gráti krókódilanna
•og er hún á þessa leið.
Myndastofan
Oránufélagsgötu 21 er opin alla
daga frá kl. 10 — 6.
Guðr. Funch-Rasmussen.
Pegar krókódílarnir sofa, liggja
þeir venjulegast með gapandi ginið.
Er það vafalaust geit í því skyni
að vera fljótari að leggja undir tönn
hvern þann gest, er að garði ber.
En tse tse flugan notar sér þetta
tækifæri ög bregður sér upp í krókó-
dilinn og fer að stinga og kroppa
í viðkvæmustu blettina í góm hans.
Vaknar hann því við vondan draum
og á nú úr vöndu að ráða, því
flugan er barteitruð. Bráðlega verður
kropp flugunnar honum svo hvum-
leitt, að hann skellir saman skoltin-
um og gieypir fluguna, en með því
hefir hann rennt niður sýklum svefn-
sýkinnar. Pá fer krókódíllinn að
fella tár, en ekki vita menn, hvort þau
koma af óþægindum flugubitsins
eða af veikinni, þegar hún er að
byrja.
o
Enska i útvarpi.
Dagur birti nýlega grein um:
»Enskukennsluna og útvarpið« eftii
Kjærstine Mathiesen, M A. Að
Kjærstine Mathiesen sé í alla staði
starfi sínu vaxin, munu engir efa;
enda mun hún hafa meðmæli jafn
ágætra Og dómbærra manna, sem
prófessoranna Sir Wllliam Craigie
og Chester N. Gould. Er því ágæt-
lega séð fyrir því að enskukennsla
útvarpsins komi að sem fyllstum
notum.
Vill Dagur brýna fyrir öllum, er
ástæður hafa, að notfæra sér ensku-
kennslu útvarpsins.
Enska er nú sú tunga, er náð
hefir meiri útbreiðsiu f heiminum,
en nokkurt annað tungumál og sá,
er ensku kann, getur undir öltum
kringumstæðum notað hana sem
viðskiftamál, hvar og hvenær sem
þörf gerist.
Bækur þær, sem notaðar verða
við útvarpskennstuna, fást eins og
áður hefir verið auglýst hjá F. H.
Berg, Strandgötu 27 Akureyri.