Dagur - 11.12.1930, Blaðsíða 2

136
DAGUS
65. tbl.
• • •-•••• » > • • • • • • • • •-•••-
Mififfifffffiiififfiflll
"* GLERVARA *“
NÝKOMIN.
Vatnsglös margar teg. venjul. og á fæti.
Skálar ýmsar stærðir og gerðir.
Smádiskar fl. tegundir.
Tertuföt.
Smájöt (asiettur).
Citronpressur.
Vatnsflöskur.
Kaupfélag Eyfirðinga.
Járn- og glervörudeildin.
liiiliiiiliiiiiilliiiiiSl
að þínum dómi, að hann hvetur
nemendur sína til lyga og falsvott-
orða. >Oefðu vottorð — satt eða logið
— það gerir ekkert.* Bara vottorð,
vottorð. En Asgeir vildi ekki Ijúga,
og fyrir vikið var hann dæmdur
óhæfur til skólavístar*, eru orðrétt
ummæli þín<
Eg eyði ekki rökum á staðlaus
gifuryrði þín.
Púsundir manna um endilangt
Island þekkja Sigurð Ouðmundsson.
Hann á nemendur í nærfellt hverri
íslenzkri sveit og víðar. Hann er
torrægðari en þig grunar.
En fleipur þitt veldur því, að eg
legg fyrir þig spurningu nokkra.
Fyrir 10 árum lét hér af starfi í
nágrenninu einn hinn snjallasti
kennimaður i ísienzkri prestastétt.
Hann skildi við góða kirkjusókn
og glæsilegt safnaðarlíf. Við tók
ungur prestur, ötull og framgjarn.
Hann hóf að gegna köllun sinni
og prédika gleðiboðskapinn öllum
lýð. Jafnframt reit hann siðfágandi
sögur og fékkst við rannsóknir
fornra helgirita. Starfið var mikið,
dugnaðurinn frábær. Ekkert skorti,—
nema andann. En sá skortur reynd-
ist undarlega óþægilegur, er frá liðu
stundir; Söfnuðirnir fengu þá firru,
að þykjast ekkert erindi eiga til
kirkju. Pá fækkar á bekkjunum með
hverju ári.
í sumar kvaddi hann einu sinni
til messu í glæsilegustu sveitakirkju
landsins í mjög þéttbyili sókn. Einn
maður kom. — Presturinn. Líkt
mun ástandið í hinum sóknunum.
Presturinn situr á góðri bújörð,
hirðir launin og sendir mjólkina i
samlagið.
En söfnuðurinn mun nokkurn-
vegin sammála um, að andleg áhrifa-
slóð hans liggi niður hjarnið, sem
svo margir pokaprestar hafa skriplað
á undanfarnar aldir.
Pessi saga er að gerast i nágrenni
þínu og mun þér þaulkunn. Hvern-
ig stendur á því, að þú, hinn mikli
vandlætari, skulir hlifa þessum lélega
verkamanni í vingarði Drottins?
Hversvegna lætur þú ekki blóðuga
byltingasvipu réttlætisins dynja á
honum i dálkum Verkamannsins?
Ertu ekki jafn réttvís og þú ert
harðdæminn? Eða telur þú, að út-
valdir þjónar guðs á jörðunni eigi
að hafa einkaleyfi til dáðlausrar
embættisrækslu?
Eg ræð þér mannúðarráð. Oefðu
hnignunarferli þessa vesalings veika
bróður meiri gaum en áður.
Reyndu ekki að siðbæta hann
með lélega skrifuðum langlokum i
Verkamanninum, en helgaðu honum
öðru hvoru eina af þínum mörgu
vökunóttum. Biddu fyrir honum í
prestslegum bænum þínum, og
reyndu að temja honum drengskap
og sannleiksást. Mætti þá svo enn
fara, að hann reyndist sæmilega
nýtur starfsmaður. Pað hafa margir
orðið, þótt eigi væru miklu andlegu
atgjörvi gæddir.
IV.
Pú segir að á blómatimum skól-
ans hafi honum verið stjórnað af
»miklum mönnum, víðsynum og
frjálslyndum, er skildu æskumenn-
ina«. Petta er dagsanna. Pvi aðeins
er skóli góður, að honum sé stjórn-
að af slikum mönnum. Pá segir
þú, að ekki séu allir menn miklir.
Sumir séu meira að segja litlir og
gangi illa að stjórna. Qrípi þeir þá
til ýmissa ráða, er ósamboðin séu
góðum skólamönnum. Aftur hefir
þú lög að mæla. Sumir menn eru
mjög litlir og ekki vaxnir starfi sínu.
Er ekki undarlegt, þótt þú hafir
ærið oft komið auga á þau sann-
indi, sr. Ounnar. Um hitt munu
nokkuð skiftar skoðanir jafnan,
hverjir séu miklir og hverjir litlir.
Pú hefir nú á skömmum tíma
kveðið upp dóm þinn í Verkamann-
inum um tvo skólastjóra hér á
Akureyri.
Annan hefir þú talið starfinu vel
vaxinn og því mikilmenni, sam-
kvæmt áðurgreindri skilgreiningu
þinni á góðum skólastjóra. Hinum
hefir þú niðrað svo sem þú frekast
varst maður til, talið hann óhæfan
til starfsins, sökum ellilúa og lítil-
mennsku. Mikilmennið er Steinþór
Ouðmundsson, litilmennið Sigurður
Ouðmundsson.
Eg deili ekki enn við dómarann,
en illa þykir mér þú neyta dómvísi
þinnar í eigin þágu. Vi| eg enn
gefa þér ráð, er þér mætti að gagni
koma, ef þig skortir eigi mann-
dóm til.
Steinþóri Guðmundssyni gekk
illa skólastjórnin. Pá neytti hann
»persónuvaldsins«, er þú telur Sig-
Oúðmundsson skorta, og braut
nemendur sína til hlýðni með bar-
smíð og eýrnatogun. Mikilmennin
eiga að vera öðrum til fyrirmyndar
og eftirbreytni. Um það munum
við á einu máli, sr. Gunnar, þótt
annað beri á milli. Pér gengur illa
prestsstarfið. Kirkjurnar standa auðar.
Hví tekur þú eigi mikilmennið
Steinþór Ouðmundsson þér til fyr-
irmyndar, og leiðir sóknarbörn þín
á eyrunum í kirkjurnar? Hvi agar
þú þau ekki með hártogunum og
hýðingum, er þau skella skolleyrum
við kenningum þínum?
Eg skil þig ekki, sr. Qunnar.
Trúir þú, guðsmaður, en sýnir
ekki trú þfna í verkinu? Leynist
kannske í vitund þinni einhver efa-
hnoðri um mikilmennsku Steinþórs
Ouðmundssonar? Eða telurþúekki
heppilegt að stjótna eyfirzkum
bændum á sama hátt og skoðana-
bróðir þinn sícólanum hér neðra?
Ertu kannske hræddur um, að þeir
geri óþægilega uppreisn, og »per-
sónuvaldc þitt þrjóti?
Pú ert órökvís, sr. Ounnar. Óvilj-
andi ertu vini þínum, Steinþóri
Ouðmundssyni, kölkuð gröf, fögur
að utan, en að innan full af dauðra
manna beinum. Pú dáir hann í orði,
en brestur þrótt til að ryðja hug-
sjónum hans um stjórnarfar braut í
verki.
Eigi er ólíklegt, að ein af bænum
aumingja Steinþórs þessa dagana
sé: »Ouð forði mér fyrir vinum
mínum«.
V.
Tilneyddur sendi eg þér þessar
línur, sr. Ounnar. Eg hefi ekki
troðið við þig illsakar og myndi
ekki gera það að raunalausu. En
nú hefir þú gengið í flokk þeirra
andlegu ómenna, er um nokkra
hrið hafa svívirt og rógborið stofn-
un þá, er eg starfa við, hefi unnið
í og ann meir en öðrum. Eg hefi
talið rétt að svara þér fremur en
öðrum< Pú skrifar undir nafni, er
flesta hina brestur karlmennsku til.
Pú ert kunnur um Norðurland, a.
m. k., af skáldsögum þínum, léleg-
um að vísu, en nokkuð lesnum.
Pér ætti öðrum fremur, sökum starfs
þfns, að vera ófallin þáttaka í rógi
óhlutvandra lýðskrumara, eða flytja
mikilsverða málavöxtu rangt. Pú
hefir átt óheppilegan hlut í illu máli.
Máttu þvi sjálfum þér um kenna,
ef þér sviður undan ráðningunni.
Verð eg þó enn að herða hana
nokkuð.
Pú segir, að kunnugir menn telji
Jarðarför Ingibjargar Þorláks-
dóttur, sem andaðist á sjúkra-
húsi Akureyrar þriðjud. 2. des.
s. 1. fer fram frá sjúkrahúsinu
laugard. 13. des. kl. 12 »7a.
Aðstandendur.
Sieotafélagið a Akureyri
hélt sérstakan aukafund um skóla-
málið svokallaða, föstudaginn 4<
nóv. s. I.
Á fundinum var samþykkt í einu
hljóöi eftirfarandi tillaga:
»Stúdentafélagið á Akureyri lætur
í Ijós samúð sína með framkomu
Sigurðar skólameistara Guðmunds-
sonar gagnvart piltinum Ásgeiri
Blöndal Magnússyni, er hann, í
samráði við kennara skólans og
með samþykki þeirra allra, vék hon-
um burt úr skólanum, fyrir brot
á reglum skólans, og telur þær á-
rásir, er skólameistari hefir orðið
fyrir út af þessu máli, algerlega
óréttmætarc.
Mikili meiri hluti félagsmanna,
þeirra er staddir eru í bæuum, voru
á fundi.
ekki >alveg vonlaust , að uppreisn
verði í Mentaskólanum á Akureyri.
Eg verð að hrella þig með þvf,
að þetta er »alveg vonlaust*. Nem-
endur skólans eru mun þroskaðri
en þið ætlið. Peir verða ykkur aldrei
að æsingafiflum. Péreróhættað halda
starfi þínu áfram enn um stund,
sr< Gunnar. Pú munt áreiðanlega
oft koma einn til kirkju, og félagi
þinn, Jón Guðmann, mun áreiðan-
lega hirða ágóðann af mörgum
»sleikipinnanum« i næði, áður en
þið verðið kvaddir tii forystu i upp-
reisninni i Mentaskólanum.
VI.
Að endingu vil eg ráða þér vin-
arráð. Pú talar digurbarklega um
opna glugga og svarrandi súg, er
leikið hafi um Menntaskólann fyrir
nokkrum árum. Pú seilist langt yfir
skammt. Athugaðu gaumgæfilega,
hve ott þurfti að opna gluggana i
Grundarkirkju fyrir 10 árum, og
hversu súgurinn svarrar um þánú.
Rannsakaðu til hlýtar, áður en
þú skrifar næstu grein i Verkamann-
inn, hvort þú ert aflögufær að ráðum
og kröftum frá vel ræktu skyldu-
starfi þinu.
Minnztu, næst, er þú bendir boga
og leggur ör á streng, orða stafn-
búans fræga:
»Skjót annan veg, konungur,
þannig sem meiri er þörfint.
Brynj. Sveinsson.
Sparið ekkigottljós
það hlífir augunum

IsTLf-ÓXV fxccfv b&tuSv.
* Letvirbreyting min.
Br. Sv,