Dagur - 09.07.1931, Side 2

134
DAGTJR
35. tbl.
f
Iffffifffffilfffffffiffií
i Cement-»timbiirfariii
W
m* fáum vér nú i vikulokin.
0« Höfum nú fyrirliggjandi: Þakpappa mjög ódýran,
m* Oalvaniserað járn, Eldfastan leir og steina, Elda-
vélar svartar og emailleraðar af ýmsum gerðum.
Kaupfélag Eyfirðinga.
Byggingavörudeildin,
ittiiiiiiiiiiftiiiiiiiiiiœ
My ndastof an
Oránufélagsgötu 21 er opin alla
daga frá kl. 10—6.
Guðr. Funch-Rasmussen.
Gríma 4. Utgefandi Porsteinn
M. Jónsson.
Efni þessa heftis er sem hér segir:
Páttur af Árna Jónssyni (á Æsustöð-
um). — Frá Bjarna á Kirkjubóli. —
Frá séra Þorláki á Ósú — Skyggni
séra Jóns á Álftamýri. — Frá séra
Magnúsi Jónssyni í Saurbæ.-Geita-
brú. — Frá Vask útilegumanni og
Skeggja bónda i Stóradal. — Sagan
af Birningi, Geirmundi, Hlaðgerði
og Stfganda. — Sagan af Helgu
karlsdóttur. — Hnífapörin. — Kolli
og Svanhvít. — Völudysin í Leyn-
ingshólum. — Hellir Bárðar Snæfells-
áss. — Skelkussabreiðan. — Hvít-
klædda stúlkan. - Drukknun Jónínu
frá Bassastöðum. — Bessi. — Huldu-
konan á Seljalandi. — Hvarf Snorra.
— Pórveig smalastúlka. — Skinn-
beðja. — Barnagullin. — Hervör. —
Skritlur.
Langflestar sögurnar í þessu hefti
eru eftir handriti Hannesar Jónsson-
ar í Hleiðargarði og Baldvins Jóna-
tanssonar. Báðir segja vel frá.
------P — !
Austurför 5. bekkinya.
Menn mun minni til þess réka,
að vorið 1929 var sú nýbreytni
hafin að ráði þáverandi dómsmála-
ráðherra, að nemendur 5. bekkjar
menntaskólanna beggja skyldu á
vori hverju fara skemmti- og fróð-
leiksför til einhverra af fegurstu og
merkilegustu héruðum landsins.
Skyldi rikið sjá þeim fyrir fari og
flutningsgjaldi, en þeir kosta sig að
öðru leyti. Petta vor var farið til
Hornafjarðar. Síðastliðið vor var
ferðast um Reykjanes og Suðurlands-
undirlendið, og nú i vor var ákveðið
að ferðast um Pingeyjarsýslur.
Lagt var af stað frá Akureyri með
varðskipinu »Óðni« að morgni hins
12. júní. Hafði »Óðinn« komið
kvöldið áður með sunnanmenn, 20
að tölu, Var fyrir flokki þeim Guð-
mundur G. Bárðarson prófessor.
Voru viðtökur hér eigi sem skyldi,
þvi að skipið kom fyr en gert var
ráð fyrir,
Við vorum 12 Norðlingarnir, sem
för þessa fórum, og var Steindór
kennari Steindórsson leiðtogi. Var
för fyrst heitið til Grímseyjar. Veð-
ur var eigi gott, norðankaldi og
undiralda, og gerðust menn sjóveikir.
í Grímsey dvöldum við rúma þrjá
tima, og var dvölin eigi of löng í
þessari nyrztu byggð lands vors.
Vannst oss litt tími til þess að
kynnast eyjarskeggjum, og hefði það
þó fróðlegt verið. Hafa Grímsey-
ingar æ afskekktir verið, og orðið
að vera sjálfum sér nógir að mestu
norður i fásinninu. Matföng verða
þeir að sækja á úfinn ægi eða í
hættulega hamra. Skapar þetta alit
sérkenni og séreðli með þeim. Nú
hafa Grímseyingar þó óbeint færst
nær umheiminum, er þeir hafa m.
a. annars fengið loptskeytastöð og
útvarpstæki. En þrátt fyrir menning
og framfarir mun náttúran og fram-
vegis móta íbúa íshafseyjarinnar,
bæði um skaphöfnog háttu. —Gríms-
ey skoðuðum við all rækilega og þó
einkum fugiabjörgin. Höfðu fæstir
okkar að fuglabjargi komið, og þótti
okkur fróðlegt að líta þau og líf
þeirra.
Leiðsögumaður okkar, Óðinn
Geirdal, sýndi okkur sigaútbúnað
allan og iýsti sigaðferðum. Graslend
þótti okkur Grímsey vera, og var þó
lítt sprottið nú, sakir vorkulda,
Áður en við færum frá eyjunni
átum við egg óspart og birgðum
okkur upp til ferðarinnar.
Frá Grímsey var haldið til Kópa-
skers. Sótti í sama horfið um sjó-
veiki, og gerðust mönnum ótrygg
Grímseyjareggin. Loks Iétti þó böli
þessu, og komum við til Kópaskers
um kvöldið. Fengum við hinar
ágætustu viðtökur hjá Birni kaup-
féiagsstjóra Kristjánssyni. Hafði hann
og útvegað okkur bíla og greiddi
götu okkar á allan hátt. Frá Kópa-
skeri var haldið kl. 3 um nóttina í
bezta veðri á bilum tveim áleiðis
til Ásbyrgis. Var það skemmtileg
för. Er Axarfjörður hin friðasta
sveit og skógi vaxinn viða. Bar það
og vott um búsæld góða, að á
öðrum hvorum bæ, er við fórum
framhjá, sáum við steinhús i smið-
um. Undir Öxarnúpi námum við
staðar og skoðuðum Grettisbæli,
sem þar er. Var síðan haldið rakleítt
til Ásbyrgis, í Byrgismynninu eystra
stigum við af bílum og gengum
siðan eftir Byrginu endilöngu. Get
eg að minnisstæðar verði okkur
öllum stundir þær, er við dvöldum
i þeim hamrasal í glaða sólskini.
Innst í Byrginu er skógur all stór-
vaxinn, en feyskinn víða. Voru menn
eigi á eitt sáttir um hvað valda
myndi. Á Meiðavöllum, við Byrgis-
munnann hinn vestri, biðu bílar
okkar. Var nú haldið án tafar til
Kópaskers, en þar beið >Óðinn<
okkar. Var farangur þegar fluttur á
skip og siglt af stað, og var okkur
á land skotið um kvöldið undir
Hallbjarnarstaðakambi á Tjörnesi,
Slógum við þar tjöldum. Veður var
yndislegt og vakti vorsólin á bárum
úti fyrir. Næsta dag allan (14, júní)
dvöldum við á þessum stað, enda
var nóg að skóða, þar sem eru hin
merkilegu Tjörnesslög.
Tjörnesslög þessi eru um 700 m.
þykk jarðmyndun á vestanverðu
Tjörnesi. Skiptast þar á skeljalög,
surtarbrandslög og basaltlög. Af
skeljalögum þessum má ráða aldur
laganna. Eru í elztu lögunum skeljar
af suðrænum uppruna, og eru nú
flestar aldauða eða lifa sunnar í
höfum. Hefir þá loptslag hér verið
svipað og á Englandi er nú eður
Noregi sunnanverðum. Ofar koma
skeljar af norrænum uppruna, og
sýna þær, að loptslag hefir verið
að kólna. f efstu lögunum eru svo
skeljar, er nú lifa við Norðurland.
Má því úr lögum þessum lesa þátt
merkilegan f myndunarsögu lands-
ins. Var Guðmundur prófessor
óþreytandi að skýra fyrir okkur
lög þessi, enda hefir hann
fyrstur manna skýrt þau og skilið,
og frægð fyrir hlotið. Kolanáma er
þarna, en er nú eigi unnin. í fjör-
unni lá steinn stór og undarlegur
ásýndum. Sagði Guðmundur hann
kominn frá Grænlandi með ís.
í fylgd með okkur þenna dag,
var Kári bóndi Sigurjónsson á Hall-
bjarnarstöðum. Hygg eg hann allra
manna fróðastan um Tjörnesslög,
næst Guðmundi, Myndi og margan
undra, að sjá hjá sveitabónda úti á
annesi vísindabækur á ensku og
þýzku, svo sem við sáum hjá hon-
um, er hann bauð okkur heim. Pað
bar við á ferðum okkar þenna dag,
að við urðum að vaða fyrir forvaða
nokkurn, þvi að fallið var að. Voru
þar hamrar háir og ægilegir og
slúttu geigvænlega yfir sig. Dvaldist
okkur þarna nokkra stund, og tók-
um við lagið að vanda. En því get
eg þessa, að er við vorum í tjöld
komin nokkrum stundum síðar,
heyrðum við gný feiknlegan. Hrundi
þá hamarinn yfir slóð vora, þar er
við höfðum áður sungið. Sögðu
bændur þar, að svo stórt hrun hefði
eigi orðið í hálfa öld. Vantaði hér
lítið á, að syngja mætti: >Sjá hér
hve illan enda«.
Næsta morgun var veður fúlt og
rigndi allmikið. Var farangur nú
fluttur á bát inn að Köldukvísl, en
þangað lét Sigurður Bjarklind kaup-
félagsstjóri sækja hann í bil. Sjálf
gengum við til Húsavíkur.
Á Húsavík höfðum við viðdvöl
skamma, en þó vannst okkur tími
til að sjá bókasafn Pingeyinga og
bókavörðinn, öldunginn Benedikt
Jónsson frá Auðnum. Einnig skoð-
uðum við hina fögru kirkju Hús-
vlkinga.
Var síðan haldið af stað og var
EFNAGERDAR-VBÍUIR
eru þekktar um allt land, vörugæði og
verðlag viðurkennt af öllum sem reynt hafa.
íslendingar! Kaupið íslenzkar vörur.
Umboðsmaður vor á Akureyri er
Eggert Stefánsson
Brekkugötu 12. — Sími 270.
H|f Efnagerð Reykjavíkur.
ferðinni heitið að Laugum. Komið
var við á Laxamýri. Veður hafði
batnað og var útsýni fagurt yfir
Laxá og hólma. Fengum við að
skoða herbergi það er Jóhann skáld
fæddist í Sigurjónsson.
Er hrópað hafði verið ferfalt húrra
fyrir Jóhanni Sigurjónssyni, var á-
fram ekið inn skógi klætt og skrúð-
grænt Aðaldalshraun. Komumst við
að Laugum um kvöldið, og þótti
mönnum gott að koma í hlýjan
skólann og hressandi laugina. Lág-
um við í rúmum um nóttina.
Næsta dag (16. júní) var lagt á
Mývatnsheiði. Færð var ili á heið-
inni, en þó komumst við svo langt
á bílunum sakir vaskleika hinna
reykdælsku bílstjóra, að skammt var
þá til Mývatns er vér þurftum af
að stiga. Gengum við það er eftir
var leiðar. Komum við fyrst að
Arnarvatni, og voru þar viðtökur
góðar, Síðan héldum við til Álfta-
gerðis, en þar stigum við á báta
og sigldum í fögru veðri norður til
Reykjahlíðar og slógum þar tjöidum
um kvðldið.
(Framh.)
Sifluröur Dórarinsson.
Brot úr sju Alpingis.
. Ú X
(Framh.).
Á Alþ. 1927 er borin fram í
sameinuðu þingi tillaga til þings-
ályktunar af Jónasi Kristjáns-
syni, Bernh. Stef., Jak. Möller og
Einari Árnasyni um að leyfa stú-
dentspróf við Gagnfræðaskóla
Akureyrar þá um vorið, fyrir þá,
er höfðu notið framhaldsnáms.
Framsögum., J. Kr., telur dýi*t
og erfitt fyrir pilta að norðan að
taka próf syðra, og að trygging
ætti að vera fyrir því, að prófið
sé jafngilt og frá menntaskóla
Rvíkur, ef háskólinn sendi próf-
dómendur norður.
Magnús Guðm. lýsir yfir því,
að háskólaráðið telji, að þeir, sem
stundað hafi nám og tekið próf
við Gagnfræðaskóla Akureyrar,
eigi engan rétt á að innritast við
háskólann. Umsögn þá byggi há-
skólaráðið á þessari grein há-
skólalaganna:
»Hver sá, kona eða karl, er lok-
ið hefir stúdentsprófi við Hinn al-
menna menntaskóla eða annan
lærðan skóla jafngildan, á rétt á
því að vera skrásettur háskóla-
borgari«.
Háskólaráðið telji Gagnfræða-
skóla Akureyrar ekki jafngildan
Hinum almenna menntaskóla, og
próf við hann gefi því engan rétt.
Leggur því M. G. til að tillagan
verði felld.