Dagur - 24.09.1931, Blaðsíða 2

178
DACTJK
46. tbl

WítWlfttfltHtfHftlHWi
™* Postulínsvörur •*
nýkomnar.
Úrval af kínverskum handmáluðum
kaffi- og súkkuladestellum.
Bollapör, kökudiskar,
mjólkurkonnur.
Hvergi meira úrval og verðið lægra en
en á nokkurri útsölu.
Kaupfélag Eyfirðinga.
Járn- og glervörudeildin.
aiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
My ndastof an
Gránufélagsgötu 21 er opin alla
daga frá kl. 10—6.
Guðr. Funch-Rasmussen.
heimilda, sem bankinn hefir nú,
komi eigi til frádráttar á innstæðu
hans. (Framh.).
íhaldsflokkurinn hefir aðalfylgi
sitt í kaupstöðum landsins. í sveit-
unum fer fylgi hans síhnignandi,
sem sjá má af síðustu þingkosning-
um. í nálega öllum sveitakjördæmum
varð hann í miklum minni hluta.
Það er alveg víst, að flokkurinn á
sér engrar uppreisnar von í þeim
kjördæmum, enda mun forystu-
mönnum hans það sjálfum Ijóst.
Eina von hans í framtíðinni eru
því kaupstaðakjðrdæmin. En þó
sækir mjög i það horf, að ekki
virðist blása byrlega fyrir honum
þar heldur. ísafjörður er honum
tapaður. Seyðisfjörður sömuleiðis.
Á Akureyri eru ihaldsmenn orðnir
i miklum minni hluta. Hafnarfjörð
unnu ihaldsmenn iþetta sinn.enfullyrt
er, að það hafi einungis verið fyrir
handvömm andstæðinganna. Reykja-
vík og Vestmannaeyjar eru einu
kaupstaðakjördæmin, þar sem íhald-
ið er enn i greinilegum meiri hluta,
og þó sækir Framsókn svo mjög á
i Reykjavik, að íhaldsforkólfunum
þar stendur stuggur af.
Pá eru tveir kaupstaðir, sem ekki
eru sérstök kjördæmi: Neskaupstað-
ur og Siglufjörður. Hinn fyrnefndi
tilheyrir Suður-Múlasýslu, hinn síð-
ari Eyjafjarðarsýslu. { báðum þessum
kaupstöðum hefir fylgi við íhalds-
stefnuna gengið mjög saman, og
gætir áhrifa ihaldsmanna þar mjög
litið við kosningar. Einkum eru þó
brögð að þessu á Siglufirði. í eng-
um kaupstað landsins er íhaldið
eins smáskítlegt og vanmáttugt sem
þar; hvergi er íhaldið f öðrum eins
vesaldómi og á Siglufirði.
í vesaldómi sinum er íhaldið á
Siglufirði að myndast við að gefa
út blað, er nefnist »Sig!firðingur«.
Biaðið er vesait eins og flokkurinn
og hæfir þar hvað öðru. Eina hlut-
verk þess er að taka allra verstu
þynnkuna úr Isafold og gæða les-
endum sinum á henni i smáskömmt-
um og margfaidri þynningu. Er öll
þessi þynning list út af fyrir sig.
Áhrif þessa blaðaðrverpis eru eins
og efni standa tik Pað er sjaldgæfur
atburður að heyra »Siglfirðings«
nokkurstaðar getið að nokkru. Á-
stæðan fyrir því að þessa vesala
blaðs er minnst hér, er grein ein,
er birtist f því 5. þ. m. undir fyrir-
sögninni »Dýpra og dýpra*. Er hún
skrifuð í tilefni af þvf, er Dagur
sagði um stjórnarmyndunina 27. f.
m. Hefir sú umsögn hlaupið iila í
taugarnar á aðstandendum »Sigl-
firðingsc.
Blaðið er að jóðla á þeirri stað-
hæfingu Jóns Porlákssonar, að Fram-
sóknarstjórnin sé minni-hluta-stjórn,
af þvi að Framsókn hafi ekki hlotið
meiri hluta allra greiddra atkvæða
við siðustu kosningar. Allir þeir
kjósendur, sem greitt hafi atkvæði
frambjóðendum annara flokka, hafi
lýst yfir vantrausti á stjórnina. Pess-
vegna hafi núverandi stjórn engan
rétt haft til þess að setjast að
völdum.
Petta er aðaluppistaðan í grein
»Siglfirðings*. En svo kryddar höf.
þenna rétt sinn með >óþverra«,
»lygi«, >heimsku«, »strákskap«, »ill-
girni« og fleiru slíku að hætti ósið
aðra sorpritara.
Nú er það öllum vitanlegt, að
ekki fékk (haldsflokkurinn meiri
hiuta atkvæða við Alþingiskosning-
arnar. Hann var í augljósum og
greinilegum minni hluta. Samkvæmt
kenningu »SigIfirðings« hefir því
flokkurinn hlotið vantraustsyfirlýs-
ingu meiri hluta þjóðarinnar. Sá
sannleikur er öllum kunnur, að
enginn einn flokkur fékk meiri
hluta atkvæða við sfðustu kosningar.
byggi8 hefði átt stjórnarmyndun
á slikum meiri hiuta, þá hefði landið
orðið að vera stjórnlaust eftir síð-
ustu kosningar. Ekki myndi nú
blað litla íhaldsins á Siglufirði hafa
fellt sig vel við það. Meini »SigI-
firðingur< nokkuð með gambri sínu
um minni-hluta-stjórn Framsóknar
og réttleysi þess flokks til stjórnar-
myndunar, þá hlýtur hann að eiga við
samsteypustjórn íhalds- og jafnaðar-
manna. En þá var sá hængur á, að
þeir tveir flokkar höfðu til samans
aðeins 19 manna þingfiokk, en
Framsókn 23 þingmenn. Veit ekki
íhaldsblaðið á Siglufirði, að það
hefði verið beint brot á gildandi
stjórnskipunarlögum, að 19 manna
þingflokkur hefði myndað stjórn f
trássi við 23 þingmanna flokk? Er
vitsmunalegur vesaldómur þess á
svo háu stigi að vita ekki, að auk
brotsins var samsteypustjórnarmynd-
un á þessum grundvelli alómöguleg
af öðrum ástæðum ? Ailt hjal blaðs-
ins um minni hluta stjórn Fram-
sóknar er því ekki annað en óvita-
skapur, sem raunar er ekki svara-
verður.
Pegar Jón Porláksson lýsti því
yfir í efri deild,að Framsóknarstjómin
væri minni hluta stjórn, var hann
að vörmu spori spurður um það,
við hvaða ákvæði stjórnskipunarlag-
anna hann miðáði þessa fullyrðingu
sína. J. P. gat ekki bent á það og
er ekki farinn að svara þeirri spurn-
ingu enn. Ástæðan fyrir þögnhans
er á aiira vitorði. Hann vissi það
vel, að stjórnin var mynduð á al-
gerlega réttan hátt, samkvæmt gild-
andi reglum —á þingræðisgrundvelli.
Pessvegna kaus hann að þegja. Hann
hafði vit á því. J. P. er af ýmsum
talinn fremur greindur maður, þó
að greind hans hafi stundum viljað
fara út um þúfur f seinni tlð, þegar
ofsinn hefir gripið hann.
Auðsýnilega er mikili munur á
greind Jóns Pórl. og greind »Sigl-
firðings*. Vitsmunir blaðsins eru
mikið grennri.
Pá reynir »Siglf.« að narta í fyrv.
fjármálaráðherra, Einar Árnason.
Telur íhaldsblaðið hann hafa verið
alófæran til þess að gegna ráðherra-
störfum og þykist færa fram tvær
sannanir fyrir því. Önnur er sú, að
bann sé >hæglátur bóndi«. Er þetta
hnupl úr gamalli Morgunblaðs-
þynnku. Hin sönnunin er sú, að
E; Á. hafi notið aðstoðar við lán-
tökuna hjá Hambro’s Bank í fyrra.
En hvernig var það með iántöku
Magnúsar Guðmundssonar 1921?
Naut hann ekki einnig aðstoðar
Kúlu-Andersens og Páls Torfasonar
við þá lántöku, sem trægt er orðið ?
Áreiðanlega var það svo. Og sú
aðstoð varð meira að segjanokkuð
dýr. Ef »Siglf.« vill þræta fyrir þetta,
má benda honum á, að i fjárauka-
lögum fyrir árið 1930, 10. gr. 5,
Stendur skýrum stöfum:
»Greitt Páli Torfasyni, uppbót
fyrir aðstoð við töku enska lánsins
1921 - 10000,00 krónur«.
o ■■ ■-
Erling Krogh,
norski söngvarinn, söng hér tvö
næstsiðustu kvöldin i siðustu viku,
á fimmtudagskvöldið i Nýja-Bió, á
föstudagskvöldið f Samkomuhúsinu.
Bæði kvöldin var aðsókn nokkur,
én ekki mikil, og mikið minni en
söngurinn átti skilið; munu ýmsar
gildar ástæður hafa valdið því, en
líklega þó peningaskortur almenn-
ings þyngstur á metunum.
Erling Krogh er talinn einn af
allra yinsælustu söngmönnum f
heimalandi sínu, Noregi, ef ekki sá
vinsælasti meðai almennings. Áður
en hingað kom hafði hann sungið
allmikið í Reykjavik við mikinn orðs-
tír. Hér á Akureyri var söng hans
tekið með óblandinni gleði áheyr-
enda, og varð hann að endurtaka
sum lögin, enda þurfti ekki að
dekstra honum, þvf hann er ólatur
tmi )l itífl FÆÐl
fæst keypt á Skólavörðustig 19 hjá
frú Sigríði Björnsson frá Svalbarðs-
eyri. Norðlendingar sem ætla sér að
kaupa fæði i Reykjavik i vetur ættu
því að leita fyrir sér þar áður en
þeir reyna annarsstaðar. Upplýsing-
ar gefnar i síma nr. 1535 (hjá
Theodór Jakobssyni).
VESKl
týndist í fyrra-
kvöld sunnan við
kirkjuna. Skilist
gegn fundarlaunum að Krabbastíg 1.
að syngja. Rödd hans er frábær að
þrótti, þoli og mikilleik, Og hann
kann að beita henni & réttan hátt.
Nýlunda var það að heyra út-
lendan söngvara syngja íslenzkan
teksta undir islenzku lagi. Pað var
hið alkunna og vinsæla lag »Syst-
kinin* eftir Bjarna Porsteinsson. Af
útlendum Iögum má nefna Tonerna
eftir Sjöberg, En Dröm eftir Grieg,
Ved Rundarne eftir sama höfund,
Röde Roser eftir Rygaard og ekki
sízt rússnesku þjóðvisuna Stenka
Rasin, allt prýðilega sungið.
Tage Möller aðstoðaði við hljóð-
færið og fórst það afbrigða vel.
------o-----
Jörð
nefnist tímarit með myndum, og
er 1. hefti fyrsta árg. nýkomið út.
Ritstjórinn er síra Björn O. Björns-
son prestur að Ásum i Skaftártungu,
en prentað er ritið í prentsmiðju
Odds Björnssonar föður ritstjórans.
Petta nýútkomna hefti er mjðg
vandað að öllum frágangi, og efnið
fjölbreytt eins og eftirfarandi efnis-
skrá ber með. Er hún á þessa leið:
1. Heilsun. (Ritstj.). — 2. Trúin
i Jesú nafni. (Ritstj.). — 3. Likams-
rækt. (Ritstj.). — 4. »Matur er manns-
ins megin«. (Ritstj.) — 5. Efnagerð-
in innan i þér. (Ritstj.)—6. 1 gamla
daga. I. Að traða — í tröðinni; II.
Hrófveizla. (Eftir Eyjólf hreppstjóra
Guðmundsson á Hvoli í Mýrdal).
7. Samlíf þjóðar við náttúru lands
sfns. (Ritstj.) — 8. Tvídægra. Saga.
(Giovanni Boccaccio). — 9. Davið
Stefánsson frá Fagraskógi. Ný kvæði.
(Ritstj.) — 10. Ástir. (Ritstj.) — 11.
Hvað hefðir þú gert i þessum spor-
um? (Pýtt). — 12. Útsýn kristins
nútfmamanns yfir samtíð sína. (Ritstj.)
— 13. Björgun úr dauðadái. (Eftir
Snorra Halldórsson, héraðslækni í
Síðuhéraði). — 14. Fræðslumál ís-
lendinga. I. (Ritstj.) — 15. Andrea
Delfin. (Skáldsaga frá Feneyjum
eftir Paul Heyse). — 16. ísland f
fararbroddi. (Ritstj.) — 17. Lista-
menn. Ljóð. 1. Söngvarinn. 2. Hljóm-
leikarinn. 3. Skáldið. 4. Myndhöggv-
arinn. 5. Málarinn. (Eftir Pétur Sig-
urðsson).—18. Rðkkurskraf. (Ritstj.)
Eins og ofangreind efnisskrá sýnir,
hefir ritstjórinn sjálfur lagt efni rits-
ins til að mestu leyti, og er þarúr
mörgu að moða. Ritið er í senn
eigulegt, efni þess alþýðlega fram-
sett, fræðandi og skemmtandi.
—■ ■ o ■ ■ ■