Dagur - 28.01.1932, Side 2

14
DAGUR
4. tbl.

-#-# » # #-#■##-# # *
*»**/# # #• # #-
#,.#, #-#-#-
-# # # • # 4
1 Prjónasaumur. 1
»• Tökum sjóvetlinga með góðu JJ|
verði, ef þeir koma til okkar fyrir #§g
»• febrúarmánaðarlok. Áríðandi að vetl- •»
2# ingarnir, sérsiaklega þumlarnir, séu #§^
Jj ve/ s/dr/r. Jj|
»• Kaupfélag Eyfirðinga. Jg
MMMMMMMMMIttHIHi
skýrir ísl. ekki. Blaðið lætur or-
sök fara á eftir afleiðingu. Er rit-
stjóri íslendings auðsýnilega að
leiða hér fram algerlega nýja
hugsunarfræði.
Þegar á allt er litið, verður ekki
annað sagt en að ritstjóra ísl. hafi
farizt heldur óhöndulega í leit
sinni eftir orsökum kreppunnar.
Hefir honum farnast líkt og
manninum, sem fór að leita að
norðurheimsskautinu og þóttist
hafa fundið það, þótt síðar væri
leitt í ljós að hann hefði ekki
nærri því komið. Islendingsrit-
stjórinn hlýtur svipaða frægð
fyrir afrek sín eins og heim-
skautsfarinn fyrir það að látast
finna það, sem hann ekki fann.
Blað kaupmanna
hér í bænum hefir minnzt Kaupfé-
lags Eyfírðinga með nokkrum orð-
um 15. þ. m. — íslendingur segir,
að Dagur hafi »gumað« mikið af
aukningu sjóða K. E. A. árin 1929
og 1930 og lýst þeim »fagurlega«,
»þó að öðrum væru þeir ekki sjá-
anlegir sem sjóðir i venjulegri
merkingu*. í þessu sambandi bætir
svo blað kaupmanna þvi við, að
gleraugu ritstjóra Dags »stækki jafn-
an talsvert, er hann líti yfir fram
kvæmdir og starfsemi K. E. A.«.
Dagur hefir haldíð þeirri venju
að skýra frá sjóðeignum K. E. A.
að afloknum hvers árs aðaifundi,
og þá jafnframt skýrt frá helztu
framkvæmdum og starfsemi félags-
ins á liðnuári. Innstæður sjóðanna,
bæði séreignar- og sameignarsjóða,
hafa verið sundurliðaðar, og siðan
sýnd heildarútkoma þeirra og vöxt-
ur á árinu.
Heildaryfirlit þetta hefir verið sem
hér segir síðustu árin:
í árslok 1927 sjóðir alls 1075 þús.
. - 1928 - - 1320 —
- - 1929 - - 155ö —
- - 1930 - - 1758 —
Heimildir þær, er þessar niður-
stöður hafa byggzt á, eru gögn
þau, sem legið hafa fyrir aðaifundi;
bafa þau gögn verið úr höndum
framkvæmdastjóra félagsins og end-
urskoðenda þess.
Þar sem nú að blað kaupmanna
segir, að öðrum en Degi væru
sjóðir þessir »ekki sjáanlegir«, og
að »gleraugu ritstjórans stækki jafn-
an talsvert, er hann lítur yfir fram-
kvæmdir og starfsemi K. E. A.«,
þá hlýtur að liggja í þessum um-
mælum kaupmannablaðsins sú að-
dróttun, að tilfærðar sjóðeignir hafi
verið falsaðar í Degi; annaðhvort
hafi sjóðirnir alls ekki verið til, eða
þá að þeir hafi verið minni en frá
er skýrt. Ætlist íslendingur til, að
ummælin verði ekki skilin á þenna
hátt, verður hannaðjáta, að hann hafi
ekkert meint með þeim; þau hafi
þá einungis verió staðlaust þvaður
út I loftið.
Pess vegna er hér með skorað á
rifstjóra Islendings að sanna eftir-
farandi atriði, ef hann getur og
hann vill ekki heita minni maður:
í fyrsta lagi: Að læra sönnur á, að
Oagur hali skýrl rangt trá sjóðeignum i
Kauplélagi Eyfirðinga og gela pá upp hinar
réttu tölur.
í öðru íagi: Að sanna pað, að Ðagur
hati gefið rangar upplýsingar um aðrar
(ramkvæmdir og slatfsemi K. E. A. og sýna
tram á, hvar pær ranglærslur eru og i
hverju pær séu fólgnar.
Hali íslendmgur ekki orðið við
þessari áskorun innan háifs mánaðar
hér frá, verður litið svo á að hann
sé lagður á flótta í þessu máli.
Þá flytur sama kauprnannablað
lesendum sínum þær fréttir, að
Kaupfélag Eyfirðinga geti ekki greitt
viðskiftamönnum sinum »nokkurn
eyri í peningum*. Til þess að sýna
hve ráðvandur íslendingur er, þegar
hann er að segja lesendum sínum
frá ástæðum K. E. A., skal hér
með lýst yfir því, að á síðasta ári,
kreppuárinu mikla 1931, greiddi
féiagið viðskiftamönnum sfnum I
peningum 948 — niu hundruð fjörutfu
og átta — púsund kr., eða hátt upp í
eina niiljón kr. Þetta kallar biad
kaupmanna, að félagið geti ekki greitt
nokkurn eyri í peningum til viðskifta-
manna sinna. Af þessu er það ljóst,
að það er ekki hægt að trúa nokkru
orði af þvl, sem íslendingur segir,
þegar Kaupfélag Eyfirðinga á I hlut.
Þá veður hann i ósannindunum upp
í axlir. En gerir hann það á eigin
ábyrgð, eða á ábyrgð keppinauta
K. E. A., kaupmannanna, sem eiga
blaðið ?
Frfmann 8. Arngrimsson datt á götu í
síðustu viku og mjaðmarbrotnaði. Liggur
hann nú hér á sjúkrahúsinu.
Laugarnar í Gierárgili.
(Niðurl.).
Enn eru eftir afvatninu0,3 sek/l.
Vil eg nota 0,1 sek/l. til upphitun-
ar i búningsklefum I sundskálanum
en 0,2 sek/l. til opinbers baðhúss
fyrir bæinn. Svarar þetta vatnsmagn
til 25 kerlauga (190 lítra) á sólar-
hring, þó helmingur vatnsmagnsins
sé hafður til þess að hita baðhúsið.
Að mðrgu Ieyti er heppilegt að inn-
rétta kjallarann í samkomuhúsinu
Skjaldborg fyrir slíkt baðhús.
Notkun vatnsins skiftist þá þannig:
Til hitunar Menntask. 2,2 sek/l.
— — Barnask. 1,3 sek/l.
Bað- og þvottavatn f
Menntaskólann 0,1 sek/l.
Bað- og þvottavatn í
Barnaskólann 0,1 sek/h
Til upphitunar í fata-
klefa I sundskála 0,1 sek/l.
Böð og upphitun I
baðhúsi 0,2 sek/l.
Samtals 4,0 sek/l.
Og auk þess 3,6 sek/l. frá hús-
hituninni I sundþró bæjarins.
Þess ber að gæta að stækka þarf
ofna I báðum byggingunum dálítið,
en að öðru leyti þarf ekkert að
breyta miðstöðvunum. Eru þá katl-
arnir altaf til taks, ef eitthvað skyldi
koma fyrir laugarvatnið. Einnig
getur maður hugsað sér, að I mikl-
um kuldum geti laugarvatnið orðið
ónóg, sérstaklega í Menntaskólan-
um, sem er gamalt og gisiö tréhús.
Er þá hægt að kynda miðstöðvar'
katlana og hita laugarvatnið eftir
vild, áður en það fer út f miðstöðv-
arofnana. Notast þá hiti úr vatn-
inu fyllilega eins vel og við venju-
lega mióstöðvarkyndingu.
Hvers virði að laugavatnið er
fyrir skólann, er auðvelt að gera sér
ljóst. Mennaskóiinn brennir 100
tonnum kola, sem að laugavatnið
gæti komið í staðinn fyrir. En ger-
um ráð fyrir, að 15 tonn þyrftu til
að skérpa á vatninu köldustu daga
vetrarins. Sparast samt 85 tonn.
Með 45 kr. verði eru það 3425 kr.
árlega. Leggi skólinn fram 10.000
kr. i leiðsiu laugarinnar og aukn
ingu miðstöðvarofna sinna, greið-
ast þær með spöruðum kolum á
næstu 3 árum. Eftir það kostar
hitinn ekki annað en skólans hluta
af viðhaldi leiðslunnar. Llkt er með
Barnaskólann. Segjum að hann eyði
10 tonnum til þess að skerpa á
vatninu. Hann sparar samt 55 tonn
á 45 kr. eða 2475 kr. árlega. Leggi
sá skóli 7.500 kr. til laugaleiðsl-
unnar og aukningu ofna sinna,
greiðast þær einnig í spðruðum kol-
um á 3 árum.
í okkar eldsneytissnauða landi
væri óhæfa að gefa ekki gaum að
hverju því, sem dregið getur úr
eldsneytiskaupunum. Vona eg, að
þessi athugun um verðmæti laug-
anna f Oierárgili verði til þess, að
þeim (og öðrum laugum viðsvegar
á landinu) verði enn meiri gaumur
gefinn hér eftir en hingað til.
Á milli jóla og nýárs 1931.
Sveinbjörn Jónsson.
#-##-# # # # • • # # #-•■♦ # # # o
Síldareinkasalan.
Eg sé enga ástæðu til að halda
áfram biaðadeilum, hvorki við Helga
Pálsson eða aðra, um jafnaugijóst
mál eins og það, að samkvæmt
lögum um Sfldareinkasölu íslands
hefir stjórn einkasölunnar verið
sjáifráð um, hvort hún tæki við
sildinni fullverkaðri eða annaðist
*
verkun hennar sjálf. Fyrsta grein
laganna tekur af allan vafa um það.
Má því eins vel vísa þeim, sem
kynnu að vilja komast að fastri
niðurstöðu um þetta mál, til laganna
sjálfra, í stað þess að þreyta fólk
með áframhaldandi þrætum um siíkt
í blaðagreinum.
Af þessum sökum sé eg heldur
ekki ástæðu til að svara, frekar en
þetta, grein Helga Pálssonar í síð-
asta tbl. íslendings, því að aðalefni
greinarinnar er endurtekning þeirrar
lögvillukenningar um söltunarskyldu
einkasölunnar, sem »Síldarsaltandi<
hafði fundið upp, en var að fullu
hrakin í grein minni »Sildareinka-
salan enn«.
Böðvar Bjarkan.
-----o------
Fréttir.
MannsláL Síðastl. mánudag, andaöist
hér á sjukrahúsinu Hannes Ó. Magnússon
Bergland, Hannes sál. var um mörg ár
starfsmaður á skrifstofum Kaupfélagg Ey-
firðinga. Hann var ágætum hæfileikum
búinn, starfsbæfur í bezta lagi og prýði-
lega vel að sér; einkum var tungumála-
kunnáttu hans viðbrugðið.
Hannes sá). var jafnan glaður í lund,
skemmtinn í viðræðum og öllum góður.
Þeim, sem kynntust honum, varð því eink-
ar hlýtt til hans. Síðustu árin var hann
þrotinn að heilsu,
Karlakór Akuroyrar endurtók söngskemmt-
un þá, er getið var í síðasta blaði, á
sunnudaginn var. Að því sinni mátti
heita húsfyllir i gtóra salnum í Samkomu-
húiinu.
Bátur fersl. Vélbíturinn »Hulda< úr
Keflavík flutti fisk til Reykjavíkur i sið-
ustu viku, en fékk ekkl afgreiðslu þar
vegna kaupdeilu; varð þvi að snúa aftur
með farminn og héfir ekki komið fram
siðan. Hefir varðskipið Þór Ieitað hans
árangurslaust i þrjá daga og er fullvíst
y alið, að báturinn hafi farizt. Á honum
voru 4 menn, 3 úr Keflavik og 1 úr Rvik,
Réttarhöld hafa staðið yfir í Reykjavík
út af bátstapa þessum.
Kaupdeilur miklar eiga sér nú stað
syðra milli sjómanna annarsvegar og út-
gerðarmanna hinsvegar. Gilda þessar deil-
ur bæði fyrir togara og línuveiðara, Eink-
um hefir kveðið mikið að þeim i Kefla-
vik. Hafa verkamannafélögin i Reykjavík
og Hafnarfirði fyrir tilstilli Alþýðusam-
bandsins sett bann á alla afgreiðslu á vör-
um til og frá Keflavik. í síðustu viku tóku
bátaformenn i Keflavik formann verklýðs-
félagsins þar og fluttu hann nauðugan til
Reykjavíkur og hótuðu honum illu, ef
hann kæmi til Keflavíkur aftur. Hefir for-
maður verklýðsfélagsins, sem mun eiga
heimili i Reykjavík, kært þessar aðfarir
fyrir lögreglustjóra.