Dagur - 25.01.1934, Blaðsíða 3

7. tbl.
DAGUR
23
• • • • • •••--•
JörO og aðrar stjörnur.
(Framh.)
Og hann er ekki f neinum vafa um,
að draumarnir kotna aðvifandi
langt að, og myndast ekki i vitund
vorri, þótt þeir kunni að breytast
nokkuð íyrtr tilstilli hugsana vorra.
Samkvæmt hinni fornu þýðingu
máis vors — islenzkunnar — skoð-
uðu forfeður vorir svefninn eins
og fijótandi vökva, sbr. >honum
rann í brjóstc, og >rann á hann
svefnc. Þetta þyair Helga mjög
eftirtektarvert og sýna ems og oft-
ar, hve forfeður vorir bugsuðu
djúpt og frumlega.
Frá voldugum lifverum á öðrum
hnöttum streymir lifsafl út f geim-
inn.
Á ungum jarðstjörnum (likt og
jörðu vorn) eru etnasambönd orð-
ín nógu margbrotin tii þess að
geta veitt lifgeislunum viðtöku —
efnið lifnar. Fyrst koma þó aðeins
örsmáar lífagmr, til sögunnar; en
við iangvinna þróun þeirra,
koma fram stærri og fulikomnari
lifverur, plöntur og dýr. Og eftir
miijón alda þróun eru tram komnar
Iffverur, sem geta hugsað. Seinast
þróaðist maður úr dýri. Til ailrar
óhamingju hefir þó enn ekki tekizt
vel. Maðurinn er hið Ólarsæla tiýr;
og sagan sýnir, að þjánmgar mann-
anna tara sivaxandi. En framtíðar-
tilgangurinn er sá, að verur full-
kommst unz þær geti stýrt vexti
og gangi stjarnanna. Ur mönnun-
um verða guðir.
Alit stefnir að vissu marki. Allt
Iff heimsins á að verða samræm
eining guðlegra anda, — hifl mikla
samband úleljandi stórsálna eða guða.
L Her á jörou vorn erum véi a útjaðri
vitheims. Hér fer fram stutt þróun
Iffs, og sfðan koma sjúkdómar,
hmgnun, hrörnun og dauði. En
stjórn ekki hafa hafið neinn und-
irbúning til rannsókna á hvern
hátt verði hægt að koma á betra
skipulagi á byggðir landsins á
þeim grundvelli, er Búnaðarþing
1931 og landfundur bænda 1933
samþykktu, en fundurinn er
þeirrar skoðunar, að skipulags-
leysi á byggð landsins og fram-
leiðslu landbúnaðarins, hafi al-
varlega lamandi áhrif á sjálfstæði
hans, skorar hann á Alþingi og
ríkisstjórn að taka mál þetta enn
á ný til meðferðar og hrinda þvi
í framkvæmd«,
Um sama leyti og Rangvelling-
ar héldu fund sinn, héldu bændur
í Árnessýslu almennan fund að
Tryggvaskála við ölfusá. Var þar
meðal annars samþykkt í einu
hljóði samskonar tillaga um kaup-
gjald fyrir opinbera vinnu og
samræmingu þess eins og í Rang-
árvallasýslu, að þessu viðbættu:
»Fundurinn leggur áherzlu á að
eins mikið af vegavinnunni og
hægt er, sé framkvæmt vor og
haust fyrir og eftir slátt, enda
sitji héraðsmenn fyrir um vinn-
una«.
Einnig samþykkti fundurinn
eftirfarandi tillögu:
»Fundurinn skorar á Alþingi
að breyta þegar á næsta þingí
gildandi fyrirmælum um kosn-
ingu á stjórn Búnaðarfélags ís-
lands, þannig að Búnaðarþingi sé
leyft að kjósa alla stjórn félags-
ins. Væntir fundurinn þess, að sú
hvað tekur við eftir dauðann? Dr,
Helgi hyggur sig yita, að ilfið streymi
úr hinum deyjantíi Ifkama út til
annara hnatta og byggi sér þar
nýjan Ifkama — Ifkami sig og lifi
svo áfram. Hér er að ræða um
endurholdgun (en ekki endurfæð-
ingu).
Óial sögur eru af áframhaldi Iffs-
ins, f goðsögunum, þjóðtrú og rit-
um andatrúarmanna, en engin sönn-
un, segir Helgi, sé færð fyrir þvf,
að menn fifi áfram f sérstökum ó-
sýnilegum andaheimi. Reimleikasög-
ur byggur hann byggðar á þvf, að
lifgeislar framliðinna reyna að lík-
ama sig hér á jörðu, en það takist
ekki af þvi aflið sé ekki nógu mik-
ið né efnasamböndin nógu hentug.
Tilraunin misheppnist, það verðí
ekki fullkominn líkami, heldur ein-
hver skammlíf óvera (og mætti f
þvf sambandi minna á vísuna
•Skrattinn fór að skapa mann< o. s.
frv.)
Pannig reifar Helgi mál sitt f
þýska tfmaritinu og skal seinna rekja
núkkru nánar hugleiðingar hans.
Hinn alstirndi heiðrfkjuhiminn
suðurlanda hefir frá alda öðli vakið
hugsun og lotningu margra ágætra
spekinga. Hér á landi eru skilyrðin
sfðri, þvl skýjadrög og ofbirta af
norðurljósunum draga oft fyrir eða
draga úr skírleik stjarna og stjörnu-
merkja. Pó má hér langt komast
þeim sem hafa augu opin og at-
bygli góða og nægir að nefna
menn eins og Stjörnu Odd, Jón
Bjarnason bónda f Pórormstungu*)
og Björn Ounnlaugsson. Peir hafa
gefið oss gott eftlrdæmi, en Helgi
hefur þó öllum framar opnað oss
*) í Vatnsdal, f. 1791, d. 20. nóv. 1861
var vel að sér í stjörnuíræði og reikn-
ingsmaður mikill. Björn Ounnlaugs-
ton yfirkennarl skrifaði lofleg eftir-
mæli eftir bann.
breyting niundi orka því, að fé-
lagið megi vera framkvæmdasöm
og samhuga stofnun til forgöngu
urn öll málefni bænda«.
Þá samþykkti fundurinn tillögu
um skipulag á afurðasölu innan-
lands, aukning framleiðslu á þeim
vörum, sem fluttar eru inn í land-
ið, er hægt er að framleiða hér,
og fleira.
Fyrir hálfum mánuði eða svo
var fundur haldinn í Framsókn-
arfélagi Vestui'-Húnvetninga.
Eftirfarandi tillögur voru sam-
þykktar í einu hljóði:
1. »Fundur Framsóknarmanna
í Vestui’-Húnavatnssýslu lýsir ó-
ánægju yfir því, að þingmaður
kjördæmisins skyldi hindx-a fyrir-
hugaða stjórnarmyndun formanns
Framsóknai’flokksins, Sigurðar
Kristinssonar, á síðasta Alþingi«.
2. »Fundurinn skorar á alla
Framsóknarmenn í kjördæminu
að vinna ötullega að sigri flokks-
ins við næstu Alþingiskosningar.
Vill fundurinn alvarlega vai’a þá
kjósendur, sem eru fylgjandi
stefnuskrá Framsóknarflokksins,
við tilraunum nokkurra manna til
að stofna svonefndan »Bænda-
flokk«, þar sem stefna hans mið-
ar að því að styrkja Sjálfstæðis-
flokkinn í næstu kosniixgum«.
Enn má geta þess, að á fjöl-
mennum fundi Fi’amsóknai’bænda
í Vestui’-Skaftafellssýslu, sem boð-
aður hafði verið af Lárusi Helga-
syni, bónda á Kirkjubæjar-
Klaustri, voru einum rómi sam-
' -•-# -#-# # - ♦ • • .
útsýni til lifs og framlifs f hinum
óendanlega stjörnugeimi.
Pað ér vert að geta þess, þeim
til athugunar er þetta lesa, að þessa
dagana er sérstakt gott tækifæri til
að dáðst að fegurstu stjðrnu him-
insins. Pað er sjálf Venus, fmynd
blessaðrar fegurðargyðjunnar, sera
skfn svo dýrólega um kl. 4 — 5 leyt-
ið þar sem hún svífur yfir Sútum
óg byrgir sig seinast bak við Vind-
heimajðkul eins og hún ætli sér
að gista á Bægisá.
Ems og tyr er sagt, er Helgi ó-
samrnála andatrúarmönnum. Hann
trúir þvi ekki eins og þeir, að
nokkrar andlegar verur séu f kring-
um okkur, eóa geti beinlinis farið
eins og þeim líkar beint i gegnum
okkar gisna efnislíkama, eins og
þegar vatn eða mjólk fer i gegnum
gróft grisjuléreft. í þvf sambandi
mmnist eg þess oft, er eg og kona
mín íórum með elskulegum landa
okkar, Jóni presti Sveinssyoi, hinum
katólska, fram að Uxnaielli til að
heilsa upp á ungfrú Mxrgrétu Thor-
lacius og kynnast henní. Var það
mjðg ánægjuleg för, enda var okk-
ur sérlega vel tekið og frk. Margrét
sagði okkur svo margt af skygni-
gátu sinni og viðskiftum við Frið-
rik huldumann Pegar við nú sátum
og spjölluðum saman þarna í bað-
stofunni, sagðt Margrét, að Friðrik
væri þar inm og þætti honum auð-
sjáanlega gaman að heyra til okkar.
Hún sagði ennfremur, að hann
sæti á stól, sem þar stóð auður
beint á móti presti. Kona mfn var
þá frammi i stofu og heyrði ekki
þetta, en kom svo ínn rétt á eftir
og ætlaði þá að setjast á stól Frið-
riks. >Nei setjist þér ekki þarnac,
sagði þá sfra Jón og var talsvert
áhyggjufullur, >Pvf Friðrfk situr á
Stólnumc. >Pað gjörir ekkert tilc,
sagði frk. Margrét og kona mfn
settist og síra Jón sætti sig við
það, og okkur skildist, að Friðrik
gjörði þetta ekkert til og að hann
sætí þar eftir sem áður.
Þetta þótti okkur gaman og
andlega hressandi, og þessvegna
minnist eg þessa, að eg felli mig
vel við þá trú spíritistanna, að
framliðnir bafi svo fina líkami, að
við hvorki sjáum þá né þurfum
neitt að verða við þá varir, þó þeir
fari i okkur og gegnum okkar
grisjótta og forgengilega líkams-
vefnað, sem f rauninni er máske
engu sfður andlegur en Ifkamirnir
hinu megin. Frá unga aldri hefir
mér fundzt sú hugsun svo yndis-
leg, að englar og aðrir góðir andar
séu okkur náiegir til að gæta okk-
ar; — >sitji guðs engiar saman I
hring, sænginni yfir minnic, var
mér kennt eins og fleirum, að hafa
yfir á kveldin (eg ér að vfsu hætt-
ur fyrir löngu að hafa þetta vers
yfir, en vel má vera, að eg taki tii
þess þá og þegar aftur og sjá enn
til, hvort það verulega borgi sig).
En Heigi, sem sagt, er þetta
litla vantrúaður, að halda engan ó-
sýnilegan andlegan heim til. Og um
þá framliðnu, sem >koma f borðiðc
eða birtast gegn um miðilsmunn
hjá andatrúarmönnum, meinar
Helgi að þeir séu nú svo sem
ekki alveg á næstu grösum eða f
sömu stofu og fundarmenn, heldur
búi þeir einhversstaðar langt, langt
burtu, á einhverjum stjörnum Vetr-
arbrautarinnar, eða ennþá lengra,
lengra burtu, en þaðan sendi þeir
jarðarbúum fréttir af sér með
lífgeislum, er þeir stefni einmitt að
þeim, sem nógu eru næmir til að
veita geislunum viðtöku og það
eru þeir menn og þær konur, sem
vér köllum miðla. (Meira.)
Slgr. Matth.
p -.....
Bókafregn.
þykktar eftii’farandi tillögur:
1. »Fundurinn ályktar, vegna
klofnings þess, sem nú er í Fram-
sóknarflokknum, að standa sam-
an einhuga nú sem fyrr í flokkn-
um og gera allt, sem hægt er, til
að klofningurinn geri flokknum
sem minnstan óskunda í héi’að-
inu«.
2. »Fundurinn álítur það rétt-
lætismál að unnið sé að því að
jafna þann mismun, sem átt hef-
ii’ sér stað í kaupgreiðslu í opin-
berri vinnu í hinum ýmsu héruð-
um landsins«.
Þessar raddir víðsvegar að úr
sveitunum bera það með sér, að
Framsóknarflokksbændur eru ein-
huga um að standa fast saman
við næstu Alþingiskosningar.
■1= * *
ASalfundur Framsóknarfélags
Eyjafjarðax’kjördæmis var hald-
inn á Akureyri 23. þ. m. Voru
þar mættir fulltrúar úr flestum
hreppum kjördæmisins og þing-
menn kjördæmisins. Meðal álykt-
ana þeirra, er fundurinn gerði,
var eftirfarandi, er samþykkt var
í einu hljóði:
»Þar sem Framsóknarflokkur-
inn hefir jafnan unnið ósleitilega
að máléfnum bænda og landbún-
aðarins, þá telur fundurinn stofn-
un sérstaks bændaflokks óheppi-
lega og óþai’fa. Skoi’ar fundurinn
því á alla Framsóknax’flokksmenn
í kjördæminu að standa fast sam-
an um fylgi við frambjóðendur
flokksins við næstu kosningar«.
Jack London: Bakkus
konungur. í íslenzkri
jþýðingu eftir Knút Arn-
grímsson. Útg. Felix
Guðmundsson. Reykja-
vík MCMXXXIII.
Einn af víðkunnustu skáld-
sagnahöfundum er Jack London.
Vai’la hefir nokkur annar höf-
undur brugðið jafn björtu blysi
yfir hversdagslíf þeiri’a manna,
er stunda sjómennsku, gullgröft
éða önnur þau störf, sem við eru
tengdir æfintýi’alegir viðburðir.
Hann átti alla þá margvíslegu
þekkingu sem nauðsynleg var, til
að lýsa lífi æfintýramanna, þann-
ig, að fyrir lesandanum ui’ðu at-
vik sögunnar og umhverfið senx
hún gerist í svo lifandi, að hann
gleymir stað og stund, en verður
áhugafullur hluttakandi þeirra at-
bui’ða, sem frá er sagt.
»Bakkus konungur« er að
nokkru leyti æfisaga höf. Þar
greinir frá fyrstu kynnum hans
af »Bakkusi konungk, og hvernig
leiðjr þeirra liggja saman um
hinn forna og nýja heim. Hvar
sem leið London’s liggur, þangað
á »Bakkus konungur« einnig er-
indi. Fari London til Venezia eða
Santiago, þá er Bakkus þar. Reilci
hann um East End eða Quarter
Latin, þá er hann einnig þar, því
ríki hans er vítt og þegnar hans
margir.
Tilgangur höfundar með bók
sinni var sá, að sýna, með sinni
alkunnu fráságnarlist, hvernig