Dagur - 30.04.1936, Blaðsíða 1

D AGU R
searar 'út & hverjum fimtu-
degi. Kostar kr. 6.00 árg.
Gjaldkeri: Árni Jóhanns-
son i Kaupfél. EyfirÖinga.
Gjalddagi fyrir 1. júlf.
Afgreiðslan
•r hjá JÓNI Þ. ÞÓE.
Norðurgötu 3. Talsími 112-
Uppsögn, bundin viö ára-
mót, sé komin til af-
greiðslumanns fyrir 1, des.
XIX. ár
•j
Akureyri 30. apríl 1936.
18. tbl.
IndriHi Einarsson
leikskáld. er 85 ára í dag.
óhætt mun að fullyrða, að eng-
inn, hvorki fyrr né síðar, hafi haft
jafnmikil og góð áhrif á leikmennt
okkar íslendinga sem Indriði Ein-
arsson. Má hann með réttu kallast
leikfrömuður okkar. Starf hans í þá
átt hefir verið svo margþætt, að um
það hefði þurft að rita langt mál,
og þann brennandi áhuga, sem
hann hefir haft fyrir leikhúsmálum,
lengst af sinni löngu æfi.
Á skólaárum sínum samdi hann
Nýjársnóttina, rúmlega tvítugur að
aldri, og var hún þá strax tekin til
meðferðar af skóianemendum, og
þótti mikið til hennar koma. Með
Nýjársnóttinni og Útilegumönnum
Matth. Jochumssonar (er komu út
skömmu áður) hefst í raun og veru
leikritagerð hér á landi, sem hægt
er að telja því nafni. Síðarmeir end-
urbætti höfundurinn Nýjársnóttina á
ýmsan hátt. Hefir hún verið leikin
oft og mörgum sinnum í Reykjavík
og alltaf hlotið mjög mikla aðsókn.
Er hún eitt þeirra leikrita, sem náð
hefir flestum leikkvöldafjölda þar.
Af öðrum leikritum er I. E. hefir
samið, ber að telja: Hellisinenn,
Sverð og bagal, Skipið sekkur,
Dansinn í Hruna, Stúlkan i Tangit
o. f). Hafa þau öll verið sýnd syðra,
nema Sverð og bagall, er það þó
eitthvert veigamesta verk höfundar-
ins, en útheimtir mikinn útbúnað.
Þýðingar I. E. á Vikingunum á Há-
logalandi eftir Ibsen, og Æfintýri á
gönguför eftir Hostrup hafa verið
prentaðar. Öprentaðar þýðingar
hans eru Kinnarhvolssystur eftir
Hauch og ekki færri en 14 leikrit
eftir Shakespeare. Auk þess mörg
smærri leikrit. Enn er þó eitt leik-
rit ótalið, sem Indriði Einarsson
hefir samið nú á síðustu árum æfi
sinnar, er það Síðasti víkingurinn,
og fjallar um Jörund Hundadaga-
konung og veru hans hér á landi i
byrjun 19. aldar. Verður leikrit
þetta sýnt nú í Reykjavík, og er
frumsýning þess í kvöld á afmæli
skáldsins.
Af því, sem að ofan hefir verið
drepið á með örfáum orðum, má sjá
að það er enginn smáræðisskerfur
sem I. E. hefir lagt af mörkum til
íslenzkrar leikritagerðar. Geta má
þess, að hann hefir skrifað margar
og góðar ritgerðir í blöð vor og
tímarit um leiklist og þá sérstaklega
um þjóðleikhúsmálið, sem hann hef-
ir allra manna mest og bezt barizt
fyrir um langt skeið. Hefir það ver-
ið 'heitasta ósk hans að fá að lifa
það að sjá þá menningarstofnun
rísa upp í höfuðstaðnum og taka til
starfa. Er ekki ólíklegt, að sú ósk
hans kunni að rætast. Þjóðleikhúsið
hefir verið í smíðum, að vísu ekki
nerna hálfgert ennþá, en má samt
fastlega vonast þess að ekki líði á
löngu þar til það verði tekið til af-
nota. Er það ekki með öllu vansa-
laust, hve lengi hefir dregizt, að hin
unga íslenzka leiklist fengi viðunan-
legt húsnæði.
Áhuga og hæfileika fyrir leiklist
hafa öll börn Indriða tekið í arf.
Dætur hans hafa allar meira og
minna verið helztu máttarstoðir leik-
húss Reykjavíkur, einkum Guðrún,
Marta og Emilía. Verða þær Guð-
rún og Stefanía sál. Guðmundsdótt-
ir lengi taldar helztu leikkonur, er
Reykjavík hefir átt.
Einar Viðar, sonur Indriða, nú
dáinn, var ágætur söngmaður og
lék í einstöku söngleikjum.
Indriði Waage, dóttursonur
skáidsins, er alkunnur sem einn af
þeim, sem mest hafa haldið leik-
starfseminni í Reykjavík uppi, bæði
sem leikari og leiðbeinandi.
Indriði Einarsson er Skagfirðing-
ur að ætt. Fæddur að Húsabakka í
Seyluhreppi árið 1851. Hann tók
próf í stjórnfræði við Háskóla
Kaupmannahafnar árið 1872. Var
lengi .endurskoðandi landsreikning-
anna, og varð fulltrúi i stjórnarráð-
inu árið 1904. Skrifstofustjóri þar
varð hann árið 1909. Fékk lausn frá
embætti árið 1918. Hann er giftur
Mörtu, dóttur Péturs sál. Guðjohn-
sens organleikara.
Skáldalauna hefir Indriði notið af
landsfé í alhnörg ár.
I. E. er fæddur á vori, með hækk-
andi sóí og má í raunverulegum
skilningi kallast einn af helztu vor-
mönnum hinnar íslenzku þjóðar.
Hann hefir lengst af sinnar löngu
æfi verið heilsuhraustur maður, og
gert mikið til þess að halda henni
sem bezt við, enda ennþá vel ern og
röskur á fæti. Gleðimaður hefir
hann verið frábær og þótt hrókur
alls fagnaðar á mannfundum. Sá,
sem þctta ritar, man eftir því, að
einu sinni sagði 1. E. í gamanræðu,
er hann flutti hér á Akureyri í sam-
kvæmi: »Eg skal aldrei verða gam-
all«.
Allir Islendingar munu á þessum
merkisdegi hins aldna leikskálds
óska þess af alhug, að æfikvöld
hans megi verða sem bjartast og á-
nægjulegast.
Hallgr. Valdemarsson.
I „Vísir"
frá Siglufirði söng í Nýja Bíó s. I.
sunnudag og mánudag við mjög
góða aðsókn.
Það sem sérstaklega vakti athygli
mína var, hve samstilltur og blæ-
fagur kórinn er og hve óvenjumikl-
um framförum hann hefir tekið síð-
an er ég heyrði hann síðast. Á Þor-
móður Eyjólfsson miklar þakkir
skyldar fyrir alúð þá og atorku, er
hann hefir lagt fram við þjálfun
þessa flokks, sem nú er áreiðanlega
að komast í fremstu röð kóra hér-
lendis. Slíkt verður eigi fyrirhafn-
arlaust. Söngskráin var smekklega
valin og við kórsins hæfi og kom
það aðeins fyrir, að manni fannst
tenórnum eigi mega meira bjóða, en
hreimurinn er góður, þótt af beri
um 1. og 2. bassa, og var hann þó
eigi fullskipaður. Einsöngur Daníels
Þórhallssonar var mjög snotur og
látlaus, aftur er rödd Sigurjóns Sæ-
mundssonar full loðin til þess að
hún láti verulega vel í eyrum.
Ekki vil ég gera mikið upp á milli
laga þeirra, er sungin voru, en eng-
um dylst hvílík perla »Kirkjuhvoll«
séra Bjarna er. Þótt hann sé sung-
inn daglega, missir hann ekkert at
yndisleik sínum, hann er sígildur,
en það er aðalsmerki hinnar sönnu
listar. Og lagið var prýðilega sung-
ið af »Vísi«, og hafði ég eigi búizt
við svo góðum hálstónum (falset).
Þá var og »Jarðarför ungrar stúlku«
eftir Forster mjög snoturt og vel
sungið, og »Ut supra« blátt áfranr
ágætt, enda gerði »Vísir« því hin
beztu skil. Óþarfi er fieira til að
tína, allt mátti heita vel sungið,
sumt ágætlega og var söngur »Vís-
is« söngstjóra, söngmönnum og
NÝJA-BlÓ
Laugardags- og
sunnudagskvöld kl. 9:
Sólskinsbarnið.
Æfintýrarik og hrífandi fög-
ur talmynd með
CARY COOPER,
CAROLE LOMBARD
og sólskinsbarninu
SHIRLEY TEMPLE
i aðalhlutverkunum.
Úr blaðaummælum:
»Sólskinsbarnið er hrif-
andi skemmtileg og vel
leikin mynd, þar sem
Shirley litla leikur, dans-
ar og syngur eins og
Siglfirðingum til hins mesta sónia,
og á þó líklega eftir að gera enn
betur.
Beztu þakkir fyrir komuna!
Auditor.
MESSAÐ í Akureyrarkirkju kl. 2
e. h. næstk. sunnudag (3. maí).
Helgi Valtijsson endurtekur fyrirlest-
ur sinn um Dularfull fyrirbrigði —
vegna fjölmargra áskorana — í Nýja
Bíó kl. 8.30 í kvöld.
Garðar hafa víða farið illa í snjó-
þyngslunum í vetur og þurfa því góðr-
ar hirðu og lagfæringar við. Sérstak-
lega tré og runnar, sem oft verða út
undan að nauðsynlegri umhirðu hjá
garðeigendum. Vanur maður auglýsir í
blaðinu í dag og óskar eftir þessháttar
vinnu.
Tveir harmonikusnillingur eru ný-
komnir í bæinn. Halda þeir konsert í
Samkomuhúsi bæjarins n. k. laugardag
(2. maí).
<©; Astar pakkir til allra, sem glöddu okkur d
sumardaginn fyrsta.
Guðrun Jóhannesdóttir. Snorri Sigfússon.
Björgvin Guðmundsson tónskáld átti
45 ára afmæli 26. þ. m. Við þetta tækt-
færi flutti Kantötukór Akureyrar hon-
um skrautritað ávarp og veglegan
göngustaf að gjöf. Mörg heillaóska-
skeyti bárust tónskáldinu þenna dag.
SilfurbrúðkaMp áttu hjónin Snorri
Sigfússon skólastjóri og Guðrún Jó-
hannesdóttir á sumardaginn fyrsta.
Barst þeim fjöldi heillaóskaskeyta þann
dag og margir vinir þeirra heímsóttu
þau og færðu þeim gjafir. -