Dagur - 11.02.1937, Page 3

6. tbl.
DAGUR
23
• •
Kvenfélagið Hlíf, en í stað þess
að helga sig hjúkrunarstarfi, tek-
ur það upp nýtt starf, og vill
freista að fyrirbyggja sjúkdóma
og hjálpa æskunni til að vernda
heilsuna. Að þessari hugsjón
hyggst félagið að vinna, með því
að koma upp sumarheimili í sveit
fyrir veikluð kaupstaðarbörn, og
starfsemi þessa hefir það hafið
með því að senda börn til sumar-
dvalar austur að Lundi í Öxar-
firði og hefjr það borið ágætan
árangur. Á þeim 30 árurrf sem fé-
lagið hefir starfað, hefir það átt
mörgum ágætum konum á að
skipa, sem sýnt hafa bæði dugnað
og fórnfýsi, en þó ber þar ein af,
og er það Anna Magnúsdóttir, sem
allir Akureyringar kannast við,
en sem nú er búsett í Reykjavík.
Hún hefir verið formaður félags-
ins lengur en nokkur önnur kona,
og sú eina er gerzt hefir æfifélagi
þess. Þrátt fyrir það, að kvenfé-
lagið Hlíf hefir jafnan haft mikl-
um störfum að gegna á sínu sér-
staka félagssviði, hefir það ætíð
látið sig opinber mál kvenna
miklu skipta. Það er fjölmennasta
deildin í Sambandi norðlenzkra
kvenna og formaður sambandsins
hefir ætíð verið „Hlífar-kona“.
Það er ætíð hollt að rifja upp
liðna sögu, og einkum ef hún er
góð — „Á fortíð skal hyggja ef
framtíð skal byggja; án frœðslu
þess liðna sést ei hvað er nýtt.“
Það stutta yfirlit um þrjátíu ára
sögu Kvenfélagsins Hlíf, sem hér
er gefið, nægir áreiðanlega þeim
sem það lesa til að sannfærast um
að félagið hefir verið brautryðj-
andi stórra og þýðingarmikilla
mannfélagsmála innan bæjarfé-
lags Akureyrar. Og hefði það ekki
verið stofnað, mundi þá ekTd
öðruvísi horfa við á þeim vett-
vangi, er það lengst hefir háð
sókn á? Jú, vissulega. Og það er
full ástæða til að ætla, að vegna
forgöngu Kvenfélagsins Hlíf og
þeirrar nauðsynar er störf þess
opinberuðu, hafi bærinn fengið
Rauða-Kross-félagsskap, Sjúkra-
samlag o. fl. miklu fyrr en ella.
Af þeim konum, sem félagið
stofnuðu, og með fórnfýsi rituðu
góðan þátt í mannúðarsögu Akur-
eyrar, er nú aðeins ein búandi hér
í bænum; það er Magðalena Þor-
grímsdóttir, Aðalstr. 38. — Núver-
andi forstöðukona fél. er Krist-
björg Jónatansdóttir. F. H. B.
IIöiid fyrir höfuð.
Svar til sýslumanns og héraðslæknis Skagfirðinga.
Eftir Jóhann Lárusson frá Skarði.
Eftirfarandi grein birtist í Nýja
Dagblaðinu 24 jan. sl. Hefir höf.
beðið Dag að taka hana einnig til
birtingar. Tilefni hennar eru all-
löng blaðaskrif í fyrra um svo-
nefndar „huglækningar“, sem áttu
sér stað í Skagafirði og úr varð
opinber málarekstur. Sigurður
Sigurðsson sýslumaður á Sauðár-
króki hafði yfirheyrslur í máli
þessu og birti 8. jan. 1936 viðtal
við Morgunbl., þar sem hann lýsti
nokkuð þessum atburðum. Mun
mönnum þyk ja allfróðlegt að
heyra hvað sakborningur sjálfur
hefir um mál þetta að segja.
Honum farast orð á þessa leið:
Enda þótt ég sé með öllu óvan-
ur blaðadeilu, kemst ég ekki hjá
því, þótt seint sé, að leiðrétta
nokkrar rangfærslur og vísvitandi
ósannindi, er nokkrir embættis-
menn í læknastétt landsins ásamt
sýslumanni Skagfirðinga hafa um
mig haft og sem sum blöð hafa
tekið að sér að birta.
Þessi ósannindi og rangíærslur
komu m. a. fram í Morgunblaðinu
8. jan. 1936 í viðtali við landlækni,
hr. Vilmund Jónsson og hr. sýslu-
mann Skagfirðinga, Sigurð Sig-
urðsson.
I þessu viðtali rangfærir Sig.
Sigurðsson- vísvitandi íramburð
minn, skráðan af honum sjálfum í
dómsmálabók Skagafjarðarsýslu.
Til dæmis segir hann við Mbl.,
að mér eða okkur bræðrum hafi
verið greiddar kr. 200 fyrir að
reyna að ráða bót á sjúkleika
stúlku í Stórugröf í Skagafirði.
Hér er bæði framburður minn og
föður stúlkunnar rangfærður og
er hann þó skráðpr af sýslumanni
sjálfum.
í dómsmálabókinni stendur m.a.
um þetta efni: „Aðspurður“ (þ. e.
undirritaður) „segir hann að það
sé rétt, að Snorri Sigfússon í
Stórugröf hafi greitt sér kr. 200
fyrir aðgerðir sínar 1934, en hann
segir, að ekki beri að skoða þetta
að óllu leyti greiðslu fyrir læknis-
hjálp til dóttur hans, heldur einn-
ig sem greiðslu fyrir vinnu.“ Var
g:eiðsla þessi m. a. upp í vinnutap,
sem ég hlaut, vegna þess að ég
gat ekki sætt vísri atvinnu á
Siglufirði. Þá segir ennfremur í
irambuj'ði föður stúlkunnar:
„Aðspurður segir hann að dóttir
sín, Sigrún, hafi verið til lækninga
hjá Jóhanni Lárussyni frá Skarði,
frá því snemma í apríl og þangað
til seint í september 1934. Fyrir
lækningaaðgerðir Jóhanns segist
hann hafa borgað honum 200
krónur, en þetta var einnig borg-
un fyrir vinnu.“
Af framburðum þessum er það
m. a. ljóst, hve ráðvandleg með-
ferð yfirvaldsins er á skráðum
heimildum, og það af honum sjálf-
um.
Ef til vill kunna einhverjir að
halda, að Sig. Sigurðsson hafi ver-
ið okkur bræðrum hlynntur í
þessu máli, þar sem hann hefir
leitað til okkar um lækningu við
krankleik sjálfs sín ekki sjaldnar
en níu sinnum.
Samkvæmt viðtali Mbl. við Sig.
Sig. skilst mér helzt, sem læknarn-
ir er stunduðu mig á sjúkrahúsum
þeim, sem ég hafði dvalið á, hafi
sleppt mér þaðan með smitandi
móðursýki, því þá veiki telur
landlæknir mig hafa haft, senni-
lega eftir skýrslu Jónasar Krist-
jánssonar héraðslæknis á Sauðár-
króki.
Jónas Kristjánsson gefur land-
lækni sem sé „skýrslu“ um allt
annan sjúkdóm, er ég gangi með
en þann, er hann tilgreinir í efna-
hagsskýrslu minni, sem berkla-
sjúklings.
Hún fer að verða fyllilega at-
hyglisverð, hollusta læknanna við
ríkissjóðinn, ef þeir — eins og
Jónas Kristjánsson og fl. — hafa
marga fleiri en mig á sjúkrahús-
um á fullum berklastyrk, en gefa
svo eftir á skýrslur um allt annan
sjúkdóm hutaðeigandi sjúklinga.
Sjúkrahúsdvöl mín var frá 4.
apríl 1930 og til 10. marz 1933. Og
svo kveður landlæknir í Mbl. 8.
jan. f. á., eftir skýrslu J. Kr., að
sjúkdómur minn hafi verið móð-
ursýki.
Þó hefir J. Kr. gefið út tvö vott-
orð um það, að ég gengi með
berklaveiki „í hrygg og meltingar-
færum og kyrtlum og liðum, og að
ég þyrfti þess vegna að dvelja á
sjúkrahúsinu eða hressingarhæl-
um.“ — Sama gerði Ólafur Einars-
son, settur læknir á Sauðárkróki.
Og skýrslurnar, sem þessi vottorð
eru skráð á, eru allar undirritaðar
af Sig. Sigurðssyni sýslumanni.
Af ,-,skýrslu“ J. Kr. gefur svo
landlæknir þá skýringu á veikind-
um mínum, að á Reykjahæli hafi
ég þjáðst af „móðursýkiskrampa-
köstum“, en þótzt hafa verk í baki
á spítala Sauðárkróks.
Heldur J. Kr. og landlæknir, að
læknar Landspítalans hafi látið
reyna við mig hveraleðju i
Reykjahæli við móðursýki? Tvisv-
ar steypti J. Kr. gips á líkama
minn. Var það gert við móður-
sýki? Allt þetta móðursýkisskraí
J. Kr. kemur í bág við hans eigin
skráða vitnisburð um heilsufar
mitt.
Þá verð ég að minnast fáeinum
orðum á árásir hr. Braga Ólafsson-
ar læknis í Hofsósi, er hann sendi
Vilm. Jónssyni landl., í skýrslu-
formi, dags. 10. maí 1935, og til
sýslumanns Skagafjarðar, Sig. Sig-
urðssonar., dags. 30. júní s. á. Þær
árásir eru út af brjálsemi, er upp
kom í þrem systkinum á Hofsósi í
aprílmánuði þ. á. í skrifum þessa
læknis er það fyllilega gefið í
skyn, að Guðmundur bróðir minn
eigi beina sök á sturlun þessa
fólks.
Þegar þessi geðveiki kom upp,
sem bróður mínum var kennd, eða
okkur báðum, var Guðm. vestur í
Húnavatnssýslu og hafði ekki til
Hofsóss komið í tvo undanfarna
mánuði. Ég var þó enn fjær eða
austur á Húsavík. Og sumu af
þessu fólki hafði Guðm. aldrei
nærri komið né snert, eins og t. d.
þeim, er verst varð úti.
Læknirinn, sem býr sjálfur við
hliðina á þessu fólki, leyfir sér að
dylgja um það, að maður, sem
staddur er í annarri sýslu, er fólk-
ið veikist, og sem ekki hefir nærri
því komið mánuðum saman, sé
valdur að veikindum þess.
Ut af hættu, sem J. Kr. og Sig.
Sig. reyna að útmála vegna lækn-
ingastarfsemi minnar og tauga-
veikissjúklings, skal það fullyrt,
að ég hefi — í líkama mínum —
aldrei komið nærri hinum til-
greinda sjúklingi.
Hvort þeir halda að fyrirbænir
mínar fyrir veiku fólki geti flutt
veikina frá þeim til annarra, læt
ég ósagt.
Annars gæti Sig. Sig. sýslumað-
ur greint frá því, í hverju lækn-
ingastarf okkar er fólgið. Hann
hefir til okkar leitað níu sinnum
— og fengið bata. — Hann gæti
og um leið skýrt frá því, hverjar
orsakir bæði hann og aðrir töldu
fyrir krankleika hans, áður en til
okkar var leitað.
Það kann að vera í bága við lög-
in í landinu að við höfum reynt
að lina þjáningar sjúkra manna,
sem læknarnir gátu ekki bætt, en
meðan „verðir“ sjúkdómanna,
læknarnir og „verðir“ laganna,
eins og sýslumaður Skagfirðinga,
gera ekki ásökunarefni sitt senni-
legra, en sýna þá tegund af dreng-
skap, er umræddir embættismenn
hafa beitt við okkur bræður, þá
munum við taka úrslitunum með
nokkurnveginn rólegu jafnaðar-
geði.
Jóhann S. Lárusson
frá Skarði.
Smíði Húsmæðraskólans á
Laugalandi í Eyjafirði er nýlokið.
Byrjað var að byggja hann seint í
októbermánuði 1935. Forstöðu-
menn byggingarinnar voru þeir
múrarameistararnir Friðjón Ax-
fjörð og Gaston Ásmundsson, báð-
ir frá Akureyri, en eftirlitsmaður
af hendi húsameistara ríkisins var
byggingameistari Jón Guðmunds-
son á Akureyri.
Stærð skólans er 27.60x9.60 m.
Hann er byggður úr járnbentri
steinsteypu, og eru bæði stigar og
loft steypt, en að utan eru veggir
allir sléttir með hrafntinnumuln-
ingi.
Á neðri hæðinni eru þessi her-
bergi: Tvö eldhús, búr, kökugerð-
arherbergi, vefjarstofa, þvottahús,
geymsla, borðstofa og setustofa.
Ennfremur tveir stigagangar, köld
geymsla, vélaklefi og salerni. Á
efri hæðinni eru fjórtán herbergi
ætluð nemendum og starfsfólki til
afnota. Einnig eru þar baðher-
bergi, snyrtingarherbergi og sal-
erni. Húsið er hitað með laugar-
vatni og raflýst; er til þess notað-
ur olíumótor. Heitt og kalt vatn
er einnig leitt um allan skólann.
1 nokkrum af svefnstofunum eru
lokrekkjur og í öllum svefnstofum
eru fataskápar. Veggir og loft eru
máluð, en gólf dúklögð, að undan-
teknu borðstofugólfinu. Stigar eru
allir fóðraðir með togleðri og allt
er húsið prýðilega vandað að efni
og smíði.
Stjórn skólans hefir nú verið
skipuð og eiga þessir sæti í henni:
Ungfrú Rósa Einarsdóttir á
Stokkahlöðum, tilnefnd af Héraðs-
sambandi eyfirzkra kvenna, Einar
Árnason, alþm. á Eyrarlandi, skip-
aður af sýslunefnd Eyjafjarðar-
sýslu, og Davíð Jónsson hrepp-
stjóri á Kroppi, af hálfu ríkis-
stjórnarinnar.