Dagur - 27.05.1937, Blaðsíða 2

100
DAGUR
25. tbl.
Látið ekki blekkjast,
þótt alturhaldiflokk
arnir „heiti vel“.
I.
Aldrei hefir íslenzka þjóðin
sfaðið á jafn mikilvægum tíma-
mótum og nú, síðan hún endur-
heimti frelsi sitt. Aldrei hafa aft-
urhaldsöflin látið eins ófriðlega,
og aldrei hafa þau sýnt lýðræðinu
eins mikla lítilsvirðingu í orði og
verki og nú upp á síðkastið. Ólaf-
ur Thors, foringi Sjálfst.fl., hét á
líðsmenn sína í vetur um að veita
„viðnám“ gegn réttlátum kröfum
um sæmilegar tryggingar á spari-
fé þjóðarinnar hjá óreiðufélaginu
Kveldúlfi, sem nú hefir verið Sett
undir eftirlit. Hvað eftir annað
hefir þessi sami flokksforingi hót-
að „óvæntum“ atburðum, spáð
pólitískum andstæðingum voveif-
legum endalyktum og gefið í skyn,
að eignir þeirra yrðu gerðar upp-
tækar. Og nazistarnir, hin grímu-
lausa sál afturhaldsins, hafa annað
slagið hópast saman í húmi næt-
urinnar og misþyrmt mönnum,
sem ekkert höfðu unnið til saka
annað en það, að vera annarrar
skoðunar um stjórnmál. — Það er
raunaleg staðreynd, að fjölmörg-
um efnamönnum og émbættis-
mönnum úr íhaldsflokknum hefir
ekki tekizt uppeldi barna sinna
betur en svo, að þau hylla fram-
andi ofbeldiskenningar, er byggja
tilveru sína á því að bannfæra alla
frjálsa hugsun og kæfa síðan öll
mótmæli í blóði þeirra manna, er
urma lýðræði og frelsi. Það má
telja víst, að mörgum foreldrum
muni vera hin mesta raun að of-
beldishneigðum sona sinna. Hitt
er jafnvíst, að ýmsir hinna harð-
svíruðustu afturhaldsseggja og
máttarstólpa ,Breiðfylkingarinnar‘
eygja sína síðustu von um völd
hér á landi í æfingum ungling-
anna um vopnaburð og herferðum
gegn andstæðingunum.
II.
Svo herma fornar sögur, að Ei-
ríkur rauði hrökklaðist af landi
burt, sakir vígaferla og óhæfu-
verka. Nefndi hann hið jöklum
þakta land, er hann fluttist til,
Grænland. Lét hann svo um mælt,
að fleiri myndi fýsa til landsins,
ef það „héti vel“. íhaldsflokknum
gamla svipaði um margt til óeirð-
armannsins Eiríks rauða. Eftir að
sá flokkur var orðinn sekur við
þióðina um ýms pólitísk óhæfu-
verk og hafði hrökklast frá völd-
um við lítinn orðstír, lagði hann
sitt rétta nafn fyrir róða og tók
upp annað, sem lét betur í eyrum.
Hugði íhaldið, að sér yrði betur
til liðs, ef flokkurinn „héti vel“.
Fallegt flokksheiti átti að nægja
til að dylja hrími þakið og hrjóstr-
ugt, póliitisk hugarfar og réttlæta
gamlar syndir fyrir dómstóli þjóð-
arinnar.
III.
íhaldið lék tveim skjöldum og
hugðist blekkja þjóðina með
nafnakaupum. Þetta tókst þó ekki,
því allir vissu að innrætið og „á-
hugamálin" voru hin sömu, þótt
óhæfan væri forgyllt og láitin
„heita vel“. íhaldið tapaði næstu
kosningum eftir nafnaskiptin og
öll vopn snerust í höndum for-
hleypismanna þess. Nú voru góð
ráð dýr, hér þurfti róttækari
blekkingar en einfalda umskýr-
ingu. Og heildsalarnir og brask-
lýðurinn tóku að hugsa fast, því
þótt þeir reiði yfirleitt ekki mann-
vit eða speki í þverpokum, þá hafa
þeir nokkurt klækjavit. Endaði sú
áreynsla með jóðsótt. }£om heild-
salaklíkan hart niður - og Bænda-
flokksörverpið faeddist í þenna
heim. Var nafn þess flokks frá
upphafi vega vel fallið til blekk-
inga, því það gaf til kynna önnur
og meiri áhugamál og hugðarefni,
en dansinn í kringum gullkálfa
heildsalanna, sem í reyndinni hef-
ir orðið hans eina afrek. Enda átti
sá flokkur aldrei annað erindi inn
í heim stjórnmálanna.
IV.
í fyrstu virtist Bændafl. ætla að
verða foreldri sínu til lítillar gleði,
því hann hafði hnútur og hnífla á
lofti og færði í höfuð stóra íhalds-
ins, eins og þegar bolakálfur fæst
við stórt naut. Fór „Framsókn11,
blað Bændafl., upphaflega hinum
háðuglegustu orðum um Heimdall
og allt, sem íhaldsins var. Gekk
blaðið þá stundum svo mjög úr
ham sínum, að það gáði einskis og
fór með rétt mál. Þótti heildsala-
klíkunni flokkskrílið sýna furðu
mikil einkenni umskiptingsins og
órækjunnar. Tók nú foreldrið að
ýfast og hótaði að draga af fram-
lögum sínum til uppeldis örverp-
inu. Glúpnuðu þá forystumenn
Bændafl., enda áttu þeir alla sína
pólitísku tilveru undir náð hins
stærra íhalds, og rann auk þess
blóðið til skyldunnar. Og nú er
svo komið, eins og alþjóð veit, að
hinir 3 afturhaldsfl. (Sjálfstæðis-
fl., Bændafl. og Nazistar) hafa
runnið saman í einn, sem þeir
nefna sjálfir „Breiðfylking íslend-
inga“, en væri rétt nefnt „Alls-
herjarafturhald íslands“.
V.
Strax og þessir 3 flokkar höfðu
svarizit í fóstbræðralag, fóru aðal-
málgögn heildsalaklíkunnar að
tala digurt og hafa í hótunum við
andstæðinga sína. Morgunblaðið
minnir hæversklega á það, hverj-
ar aðferðir hafi verið notaðar í
Þýzkalandi til að kenna vinstri
flokkunum betri siðu, þ. e. bóka-
brennur, pyntingar, fangelsanir og
morð. Og Vísir frá 5. maí síðast-
liðnum talar um það eins og
sjálfsagðan hlut, að stofnað verði
til bræðravíga og uppreisnar í
landinu, ef „Breiðfylkingin" sigri
ekki við kosningarnar. Um svipað
leyti fara svo nazistar á stúfana
og misþyrma saklausum mönnum.
Og ýmsum pólitískum andstæðing-
um hefir verið hótað limlesting-
um og lífláti í nafnlausum bréfum.
Slíkar eru þá starfsaðferðir ,Breið-
fylkingarinnar*. En trúir þjóðin
slíkri náfylkingu fyrir fjöreggi
sínu, lýðræðinu? Hvers má vænta
af þeim mönnum, sem hóta and-
stæðingum sínum limlestingum og
lífláti fyrir kosningar og telja
blóðugar byltingar og bræðravíg
sjálfsögð, ef afturhaldið vinnur
ekki kosningarnar í vor? Það er
fljótsagt. Af slíkri fylkingu er
einskis að vænta nema yfirgangs
og ofbeldis. Gegn slíkum ófögnuði
berjast allir þeir kjósendur, sem
unna lýðræði og frelsi. En einkum
þurfið þér, æskumenn og konur,
að vera á verði, því yðar er fram-
tíðin. Þér hljótið óhjákvæmilega
að líða mest af þeim afleiðingum,
sem áþján afturhaldsins myndi
búa landi og lýð. Og umfram allt,
látið ekki flokksheitin blekkja
yður, því afturhaldið er eitt og
hið sama, þótt flokkarnir „heiti
vel“ og kalli sig Sjálfstæðisflokk,
Bændaflokk, Þjóðernissinna og
„Breiðfylking“.
JJngur Framsóknarmaður.
lii með Eyjafirði.
Á sjávarbakkanum út með Eyja-
firði er vaxandi byggð, og sumir
af þeim, sem þar búa, hafa óspart
heyrt því haldið fram, að þeir
ættu að vera annaðhvort íhalds-
menn eða Alþýðuflokksmenn, af
því að Framsóknarmenn sinntu
ekki málum þeirra. En þetta eru
skrítin öfugmæli. Ég minnist á
eitt dæmi: Steinolíuna. Var það
ekki Framsóknarflokkurinn, sem
undir forustu M. Kr. braut ofur-
vald steinolíuhringsins ameríska
hér á landi. Framsóknarflokkur-
inn kom á innlendri verzlun með
olíu og bjargaði sjómönnum og
útgerðarmönnum um stund úr
klóm olíuokraranna. En íhaldið
hafði meirihluta aðstöðu upp úr
kosningunum 1923 og lagði niður
íslenzku verzlunina með öllu, til
þess að spekúlantarnir gætu aftur
byrjað að græða á sjómönnunum
í sambandi við olíuviðskiftin. Upp
úr þessu komu svo tvö félög hér
á landi, en tilheyra sama hring
ytra. íhaldið ræður öðru, en Al-
þýðuflokksleiðtogi hinu. Verðið er
það sama hjá báðum. Ríkisstjórn-
in kaupir hvern lítra af olíu í
„Ægi“ á 11 aura og hefir gert í
mörg ár. En hvað borga sjómenn
út með Eyjafirði? Og er sýnileg
nokkur breýting hjá Shell og B.
P. að koma til móts við sjómenn
um verðlækkun á olíu?
Ef nokkurntíma á að vera von
um að leysa sjómenn og útgerðar-
menn úr þeim óeðlilegu hömlum,
sem þeir eru nú læstir í með olíu-
verzlunina, þá verður það fyrir
baráttu Framsóknarflokksins.
Hann hefir áðnr höggvið á olíu-
fjöturinn. Hann einn hefir vilj-
ann. Kjósendur við sjóinn geta
gefið honum stórlega bætta að-
stöðu til að hefja sókn móti þeim
aðilum, sem una vel við olíuverzl-
unina eins og hún er nú.
Velvakandi.
er, að Þ. Br. og íhaldið réðu land-
inu í tvö ár, án þess að hreyfa
legg eða lið til þess að bjarga
kjötverzlun bænda. Haustið 1932
var kg. af dilkakjöti sumstaðar á
landinu 52 aurar. Skuldabyrðin óx
bændum yfir höfuð. Örvænting
greip hugi æskumanna, svo að í
einstaka sveitum fóru unglingarn-
ir að leggja eyrun við byltingar-
boðskap Rússa. Á Alþingi 1933
vildi Páll Hermannsson að þingið
legði fram allmikið fé til bjargar
í hallæri þessu. Þorsteinn Briem
sagði, að 72 aurar væru nóg fyrir
kg. af kjöti. Og hann bæfcti ekkert
upp. Það beið eftir Hermanni
Jónassyni. Það beið líka eftir ráð-
herrum Framsóknarmanna að
gefa út löggjöfina um kjötskipu-
lagið. Það var barizt hart á móti
þeirri umbót á Alþingi og í blöð-
unum af sálufélögum Garðars og
Stefáns í Fagraskógi. En þeir voru
hvarvetna hraktir til baka. En
heildsalarnir þola ekki, að bænd-
ur verzli sjálfir með sína vöru án
undirboðs frá svikulum keppi-
R a k b 1 ö ð:
Servus Gold, Tip Top, Moudial,
Gold Rush, Valet o. fl.
Kaupfélag Eyfirðinga.
Nýlenduvörudeildin.