Dagur - 25.11.1937, Blaðsíða 3

/
/
56. tbl.
Ralveitiál Akureyrar.
(Framh. af 1. siðu).
orðið lögð fyrir bæjarstjórn sam-
tímis.
Á þriðjudagskvöld kom svo sím-
skeyti frá Bretlandi, þar sem til-
kynnt er að afturkippur sé kom-
inn í lánveitinguna, þar eð þeir er
lána ætluðu höfðu orðið þess var-
ir að aðrir væru að leita fyrir sér
með sama lán í Lundúnum og
vildu þeir ekki fara í samkeppni
um að lána fé út úr landinu.
Var því í gær kallaður
saman sameiginlegur fundur raf-
veitu- og fjárhagsnefndar bæjar-
ins, þar sem málið var lagt fyrir.
Var á þessum fundi samþykkt að
leggja til að tilboði því er V. Þór
hafði komið með yrði tekið, enda
fylgdu því tilboði engin skilyrði
um vörukaup.
Var ákveðið að kalla saman
aukabæjarstjórnarfund í gær kl.
314. Mættu þar 10 bæjarfulltrúar,
er samþykktu einum rómi, að
ganga að tillögu nefndanna.
Var því tafarlaust símað til þess
að festa lánið og er verið að vinna
. að því nú.
Því miður verður ekkert ákveð-
ið sagt um það nú, hvort lánið
l'æst, en allt mun gert, sem hægt
er, til þess að svo verði. Mun
mega búast við endanlegu svari í
næstu viku.
í samráði við bæjarstjóra sneri
V. Þ. sér í gær til fjármálaráð-
herra og skýrði honum frá hvern-
ig málum væri hér komið og lagði
áherzlu á að nauðsynlegt væri að
fá ákveðið svar um ríkisábyrgð að
vörmu spori. Brást ráðherra þeg-
ar vel við og eftir að hafa borið
sig saman við flokkana í þingi og
fengið loforð fyrir því að sam-
þykkt myndi verða ábyrgð fyrir
Akureyrarbæ, símaði hann Vil-
hjálmi Þór í dag svohljóðandi:
„Samkvæmt gærsamþykki þing-
flokkanna mun ríkissjóður ábyrgj-
ast fyrir Akureyrarbæ lán til raf-
virkjunar þó ekki yfir 80 procent
af stofnkostnaði rafveitunnar og
að fjárhæð allt að hámarki sem
ráðuneytið samþykkir þó aldrei
yfir tvær milljónir króna stop
Lánið sé með 414 procent ársvöxt-
um affallalaust til 22 ára og verði
tekið í Englandi enda ekki sérstök
skilyrði um yfirfærslur og láns-
samningur sé að öðru leyti sam-
þykktur af ráðuneytinu stop Rík-
issjóður hafi fyrsta veðrétt í raf-
stöðinni til tryggingar ábyrgðinni.
Fjármálaráðuneytið."
Er því ríkisábyrgð raunverulega
fengin, og ef heppnast að afstýra
því að utanaðkomandi öfl spilli
fyrir málinu, eins og áður er
greint, má telja öruggt að hefjast
megi handa um virkjunina þegar
á næsta vori.
Til samanburðar má geta þess,
að þegar R.vík tók rafveitulán
fyrir rúmum 2 árum síðan, var
peningamarkaðurinn mikið hag-
stæðari en nú, en þó yrði þetta
lán töluvert hagkvæmara en það
lán var.
Fyrir ötula forgöngu Vilhjálms
D A G U R
231

Þór er því þetta mál langt á leið
komið og sýnist vera vegur til að
þetta stórkostlega hagsmunamál
bæjarins leysist nú næstu daga.
„Skikkanleg
sanngirni"
Erlings Fridjónssonar.
E. F. vill láta mig vera sér þakk-
látan fyrir að hafa greitt atkvæði
í bæjarstjórn með því, að kenn-
aralaun mín yrðu hækkuð upp í
1200 kr. 1918, eftir 10 ára þjón-
ustu. Þetta finnst mér ekki. annað
en „skikkanleg sanngirni" af hon-
um. En nú sýnist E. F. vera að
færa sig upp á skaftið í síðasta
„Alþm.“ og heimta þakklæti mitt
sér til handa fyrir það, að Alþingi
setti lög, nokkru eftir 1918 og
löngu áður en E. F. fór á þing, um
launakjör barnakennara, þar sem
þau voru mikið bætt frá því, sem
áður var, og allan kostnað við þær
bætur greiddi ríkissjóður. Þó var
það svo, að kennari komst ekki í
hámark launa fyrr en eftir 15 ára
þjónustu, en E. F. vill láta starfs-
fólk við iðnaðarstofnanir komast í
það hámark eftir eins árs starf.
Eg naut auðvitað góðs af launa-
lögunum eins og aðrir kennarar,
en E. F. átti engan þátt í þeim
kjarabótum og á ég honum því
ekkert að þakka í því efni og
finnst það vera óskikkanleg sann-
girni af honum að ætlast til þess
þakklætis. Þessi útúrdúr E. F,
kemur blátt áfram æfisögu hans
ekkert við.
E. F. segir, að laun mín hafi
„þrefaldast eða vel það“ frá fyrr-
greindri upphæð. Ekki fer þetta
mjög fjarri sannleikanum, en
nákvæmara hefði þó verið af E.
F. og nær „skikkanlegri sann-
girni“, sem honum þykir mig
skorta, að segja að laun mín hefðu
hækkað nokkru miður en að þre-
faldast, því það er sannleikur, en
E. F. hefir nú ef til vill fundizt
það „skikkanleg sanngirni“ að
smyrja ofurlitlu á hin réttu kenn-
aralaun mín frá sjálfum sér.
Ingimar Eydal.
KIRKJAN. Messað í Aktireyrarkirkjn
n k. sunnudag kl. 2 e. h.
Zíon. Samkomur á hverju kvöldi kl.
8% alla þessa viku. Umræðuefni í kvöld:
Kristur og unga fólkið. Allir velkomnir.
Sunnud. kl. 11.30 sunnudagaskóli. ÖII
börn velkomin.
I. O. O. F. = 1101126» =
SundfélagicI »Greitir« heldur fund
sunnudaginn 28. þ. m„ kl. 4 e. h. í Sant-
kmuhúsi bæjarins (bæjarstjórnarsalnum).
Fundarefni:
1. Innganga nýrra félaga.
2. Félagsskírteinum úthlutað.
3. Félagslifið.
Nauðsynlegt að allir félagar mæti.
Leiðrétting; f greininni um Tryggva í
Víðikeri í 55. tbl. Dags stendur í niður-
lagi greinarinnar, 19 1. a. n.: »Um ör-
æfin frani og aftur af Bárðardal«, á að
vera: »Um öræfin fram og austur af
Bárðardak.
læknir á Siglufirði, andaðist í
fyrrinótt.
minnist fimmtán ára starfs með
samsöng í Nýja Bíó annað kvöld
(föstud. 26. nóv.) kl. 9 e. h. Á
sönskrá verða ýms af lögum þeim,
er sungin hafa verið á liðnum ár-
um. Tölusettir aðgongumiðar verða
seldir í dag og á morgun í Bóka-
verzlun Þorst. Thorlacius og við-
innganginn í Nýja Bíó annað
kvöld. Söngvinir í bænum og ná-
grenni láta væntanlega ekkert
sæti ónotað á þessari hátíðar-
söngskemtun karlakórsins ,Geysir‘.
Söngfélagar i »Geysir«. Munió eftir
söngæfingunni í Nýja Bíó klukkan 7 í
kvöld, stundvíslega.
Lestrarfélag Munkaþverársóknar lield-
ur danssamkomu á ’ Munkaþverá næst-
komandi laugardagskvöld kl. 9 e. h. Lýð-
ur spilar. Veitingar fást á staðnum.
Ndkkrar góðar bækur verða seldar.
Skíðastaðamenn eru beðnir að muna
eftir aðalfundinum n. k. sunnudag.
Silfurbrúðkaup áttu hjónin Jón Krist-
jánsson og Geirlaug Konráðsdóttir i
Bragholti 23. þessa mánaðar.
Skemmtisamkoma verður haldin í þing-
húsi Saurbæjarhrepps 1. des. n. k. Til
skemmtunar verður: Sjónleikur, Jiluta-
velta, söngur (kvartett) og dans. Veit-
ingar verða seldar á staðnum. Skemmt-
unin hefst stundvíslega kl. 9 e. h.
Varðtími lækna.
25. nóv. — Jón Geirsson.
26. nóv. — Pétur Jónsson.
27. nóv. — Árni Guðmundsson.
28. nóv. Sunnud. og kvöldið: Pétur J.
29. nóv. — Jóhann Þorkelsson.
30. nóv. — Jón Geirsson.
Bréf frá Kina.
íslenzk blöð hafa beðið um
fréttabréf. Fréttir frá stríðinu auð-
vitað. Velkomið!
Við vorum í sumarleyfi þegar
fyrstu fréttirnar um stríðið bárust
okkur, þá 14 daga gamlar. Útlend
blöð höfum við ekki séð í 6 vik-
ur, en kínversk blöð (og blöð á er-
lendum málum útgefin í Kína),
koma í stórum haugum — með
löngu hléi á milli vitanlega.
Þarna hittist vel á. í dag kom
síðasti blaðahaugurinn. Nýjustu
fréttir ekki nema tíu daga gamlar,
birtar í íslenzkum blöðum níu
dögum fyr en þær bárust okkur.
Svo síðustu „nýjungar“ verða
orðnar gamlar þegar íslenzk blöð
fá þær frá mér í pósti.
Nú vill svo vel til, að hér erum
við ekki að öllu leyti upp á blöðin
komin. Stjórnin í Nanking hefir
ágætlega skipulagðan fréttaflutn-
ing um land allt með útvarpi og
símskeytum, — flutning slíkra
frétta fyrst og fremst, sem stjórn-
in sér sér hag í að berist alþjóð til
eyrna. Japönsk blöð í Shanghai
lýsa vðburðunum með nokkuð
öðrum litum, svo að ótrúlegt er
að um sama stríð sé að ræða.
Heimfærsla: Fréttaflutningur er
einn þáttur stríðsins, eins og
kunnugt er frá heimsstyrjöldinni.
Hér eru stríðsfréttirnar skráðar
stóru letri á breiðar pappírslengj-
ur, sem settar eru upp á ákveðn-
um stöðum á götunum. Fólk stend-
ur í þvögu frá morgni til kvölds,
hverju sem viðrar, og les — eða
öllu heldur hlýðir á þá, sem
kunna þá list.
Á stríðsárunum var fréttaflutn-
ingur og undirróðurstarfsemi í
Kína, að mestu leyti í höndum
Bandamanna. Á stöku stöðum
sjást ennþá, sem veggjaprýði,
myndablöð með stríðsfréttum og
óhróðri um Þjóðverja, sem Banda-
menn gáfu út á kínversku.
Það var ekki fyr en á síðasta
tug 18. aldar að Kínverjar auð-
mýktu sig til að skifta við Ev-
rópuþjóðir eins og jafningjar
væru. Síðan hafa þeir átt í ófriði
við önnur ríki ótalsinnum. Og alt-
af tapað. Þeir biðu ægilega ósigra
i stríðunum við England um 1840,
Frakkland og England um 1860
og Japan 1894—5. Þótt þeir væru
Bandamannamegin í heimsstyrj-
öldinni, varð samt , ,sigurinn“
þeim hin mesta hefndargjöf.
„Alltaf að tapa“. Hvers vegna?
Óefað ekki þess vegna fyrst og
fremst að þeir séu „friðelskandi
bændaþjóð“, eins og orð fer af, og
því ekki nógu herskáir. Því miður
munu Kínverjar eiga fullteins
blóðuga sögu og flestar þjóðir
aðrar.
En þeir voru, eins og í öllu"
öðru, seinir á sér að nema nútíma
hernaðarlist. Kína var viðbúnaðar
og varnarlaust eins og Abessinía.
Ekki að ástæðulausu óttast marg-
ir að sömu örlög bíði þeirra
landa beggja. — Einn af herfor-
ingjum Napóleons hafði tapað
vígi. Keisarinn krafðist skýringar
á því. „Tólf ástæður eru fyrir því
að vígið varð ekki varið lengur“,
svarði herforinginn. „Fyrsta, að
við vorum skotfæralausir. Önnur,
að — —“. „Það nægir“, svaraði
keisarinn.
Þó ótrúlegt sé er önnur ennþá
veigameiri ástæða fyrir því, að
hingað til hefir verið loku fyrir
það skotið að Kínverjar ynnu
stríð.
Stríð hafa verið einkafyrirtæki
landsstjórnarinnar (eða einstöku
herforingja á stjórnleysistímum),
þjóðinni óviðkomandi nema óbein-
línis væri. Enginn hlutur var
óhugsanlegri en að þjóðin færi að
blanda sér inn í gerðir stjórnar-
innar. Hér í upplöndum Kínaveld-
is hafði fólk venjulegast enga
hugmynd um þessi stríð.
Til þessa héraðs (Hupeh), sem
er tiltölulega sunnarlega í land-
inu og hefir yfir 30 miljónir íbúa,
bárust til dæmis engar fréttir um
stríðið við Japan 1894—95. Það
gekk um garð án þess jafnvel að
héraðsstjórinn sjálfur vissi um
það. En setjum nú svo að fréttir