Dagur - 25.05.1938, Blaðsíða 2

98
D A G U R
24. tbl.

Skáldsögur Einars Kvarans hin
síðari ár eru öllum almenningi
kunnar og hafa hlotið almennar
vinsældir og aðdáun fjölda manna.
Rauði þráðurinn í þeim er boð-
skapur kærleikans og fyrirgefn-
ingarinnar í sambúð mannanna.
En einkum er það þó listin í frá-
sögn og allri meðferð efnisins,
sem hrífur lesendurna. Ekkert ís-
lenzkt söguskáld stendur honum
þar jafnfætis, nema ef vera skyldi
Gestur Pálsson.
En það er ekki aðeins í skáld-
sögum Einars, sem list hans kem-
ur fram. Hann gaf sig og að ljóða-
gerð og leikritasmiði, og á öllum
þessum sviðum skáldskaparins
kennir hinnar miklu listhæfni
hans. Ljóð hans eru ekki mikil að
vöxtunum, en öll einkar fáguð og
smekkleg. Sama er að segja um
leikrit hans. Þar mun að flestra
dómi „Lénharður fógeti“ bera af.
En mestur mun þó Einar jafnan
talinn sem söguskáld, enda eru af-
köst hans langsamlega mest á því
sviði.
En honum var enn fleira til lista
lagt. Hann var afbragðs upplesari
og hafði mjög opið auga og næm-
an skilning á öllu því, er laut að
leikstarfsemi. Við það starf var
hann mikið riðinn bæði vestan
hafs og austan og hefir eflaust
haft mikil og góð áhrif í þá átt að
lyfta leiklistinni á hærra stig.
Sem ræðumaður og fyrirlesari
var hann framúrskarandi aðlað-
andi og sannfærandi, og hinar fjöl-
mörgu ritgerðir hans í blöðum og
tímaritum voru sama marki
brenndar.
í sögu andlegra mála tók hann
ósleitilegan þátt og« var óþreyt-
andi í því starfi allt fram til síð-
ustu stunda. Um það ber tímaritið
„Morgunn“ beztan vott. Forseti
Sálarrannsóknafélags íslands var
hann frá stofnun þess. Bindindis-
málið lét hann sig og miklu skipta
og stóð þar jafnan framarlega eða
fremstur í fylkngu.
Svo mjög kemiu- Einar H. Kvar-
an við menningarsögu íslands um
síðastliðið hálfrar aldar skeið,
bæði á sviði stjórnmála, bók-
mennta og andlegra mála, og svo
mörg djúp og varanleg spor hefir
hann markað í þjóðlífi íslendinga
á sama tíma, að hans mim jafnan
verða minnst sem eins hins helzta
og bezta af somun fósturjarðar
sinnar á þessum tímum.
Síðari kona Einars er Gíslína
Gísladóttir og lifir hún mann sinn.
Fjögur börn þeirra eru á lífi: Frú
Matthildur kona Magnúsar Matt-
híassonar kaupmanns, Ragnar
landkynnir, Einar bankastarfs-
maðiu- og Gunnar stórkaupmaður,
öll búsett í Reykjavík.
Eitt af kvæðiun Einars H. Kvar-
ans er um grátandi, móðurlaust
barn í myrkri næturinnar. Tvö
síðustu erindin eru á þessa leið:
»Vér erum barnungar, margir menn,
svo mikið er naumast að láta,
erum móðurlaus börn í myrkrinu enn —
í, myrkrinu er dapurt að gráta.
Og þó við að jafnaði höfum ei hátt
— að hrína, það teljum við ósið —
og hlustum á þögnina þegjandi um nátt,
þá þráum við blessað ljósið«,
Þessar ljóðlínur munu lýsa
nokkuð vel lífsskoðun og lífs-
stefnu skáldsins sjálfs. Einar H.
Kvaran vildi með lífsstarfi sínu
leiða meðbræður sína úr myrkri
vanþekkingar, villu og ómenningar
inn í hið blessaða ljós þekkingar-
innar, sannleikans og menningar-
innar. í sálu þessa manns lýsti
óvenjulega skært vitsmunaljós.
Þess gekk enginn dulinn, sem
nokkur veruleg kynni hafði af
honum. Hann var ekki aðeins
óvenjulega listfengur maður, held-
ur og frábær vitsmunamaður. Því
er það, að þegar hann nú er horf-
inn af sviði jarðlífsins, er mönn-
„Alþýðumaðurinn“, er út kom í
gær, segir, að höfundur greinar-
innar „Erlingur ríður til Apa-
vatns“, sem birtist í síðasta tölubl.
Dags, muni vera „fyrverandi óð-
alsbóndi“, sem fengið hafi „að
erfðum tvær beztu jarðir héraðs-
ins, ásamt nokkrum tugum þús-
unda í lausafé“, hafi harm svo
reynt búskap á báðum jörðunum,
en „flosnað upp“ og flutt í bæinn
og sé nú kominn „á spena“ K.E.A.
Þessa persónulegu árás á grein-
arhönfund segir svo Alþm. að
grundvelli svargreinar sinnar í
rafveitumálinu.
Alþm. skal nú fræddur um það,
að höfundur greinarinnar, „Erling-
ur ríður til Apavatns“, hefir aldrei
verið óðalsbóndi, aldrei fengið
jarðir eða tugi þúsunda í lausafé
að erfðum, aldrei reynt búskap á
jörð og því aldrei flosnað upp.
Hann hefir og aldrei haft með
höndum nokkurt launað starf íyr-
ir K. E. A. og aldrei verið gust-
Svifflugfélag Akureyrar
um nokkur vorkunn þó þeim í
söknuði sínum finnist
»allt auðara,
allt snauðara,
allt heimskara,
sem eftir hjarir«,
eins og Matthías kvað við andlát
annars spaks manns.
En jafnframt skiljanlegum sökn-
uði fyllist hugurinn þakklæti fyr-
ir langa æfi, sem nú er á enda
runnin, og mikilvægt æfistarf,
sem nú er lokið, en „lýsir sem
leiftur um nótt“ um langa fram-
ukamaður hvorki þess fyrirtækis
cða annaia.
Allar ásakanir Alþm. til grein-
arhöfundar um þessi efni eru því
rakalausar með öllu, þ. e. eintóm
vindhögg.
Kaupið
llrísgrjófl
með liýði.
Kaupfélag
Eyifrðinga
Nýlenduvörudeild.
Ljósmyndastofan
\ Qránufélagsgötu 21
er opin fró kl. 10—6.
HVERGI ÓDÝRAR.
Guðr. Funcfi-Rasmussen.
Jóhannes Jörundsson
hafnsögumaður
f Hrísey
er áttræður á morgun, 26. maí, og
mun nú vera einna elztur opin-
berra starfsmanna á landinu.
Kvikur á fæti, glaður í viðmóti og
ótrauður til starfa er hann ennþá,
gamli maðuri'nn, þrátt fyrir 80 ár-
in að baki.
Hann hefir unnið á sjó og landi
allt frá unglingsárum og aldrei
legið á liði sínu. Munu nú vera
milli 40—50 ár frá því að hann
fyrst hóf hafnsögumannsstarf og í
þeim mörgu ferðum, sem hann
hefir haft leiðsögn skipa, stærri
og smærri, hefir aldrei neitt slys
eða óhapp viljað til. Vandalaust er
starfið þó ekki, svo sem öllum má
ljóst vera, og á ísaárunum hér áð-
ur t. d. mun það ekki hafa verið
heiglum hent.
Ekki hefir Jóhannes gefið sig
mikið við opinberum málum.
Áhugamaður hefr hann þó verið
og er enn um þau efni og styður
einlæglega þann málstað, er hann
telur réttan. Hann mun ekki
vera neinum flokksböndum bund-
inn, en á seinni árum hefir hann
stutt eindregið frambjóðendur
Framsóknarflokksins við alþingis-
kosningar.
Heill sé hinum áttræða heiðurs-
manni. Megi æfikvöld hans verða
bjart og fagurt.
ágæt tegundj
nýkomið.
Biíreiðavörudeild=K.E.A.
tíð.
lngimar Eydal.
Vindhögg að Apavatni
efndi til skemmtisamkomu í Nýja
Bíó síðastl. mánudagskvöld. —
Skemmtiatriðin voru þau, að Agn-
ar Kofoed-Hansen flugmaður
flutti fróðlegt og skemmtilegt er-
indi um svifflug og þýðingu þess
fyrir fluglistina og í framhaldi af
því var sýnd kvikmynd af svif-
flugi. Að því loknu söng karlakór-
inn Geysir nokkur lög. Öllum
þessum skemmti- og fræðsluatrið-
um var mjög vel tekið af áheyr-
endum.
Svifflugfélag Akureyrar er
nú að koma sér upp flugvél til
notkunar og æfinga í svifflugi.
| :i. O. O. F. = 1205270 =
KIRKJAN. Messur í Akureyrarkirkju á
Uppstigningardag: kl. 11 f. h. ferming.
Kl. 2 e. h. ferming. Sunnudaginn 29. n.
k. Messað í Lögmannshh'ð kl. 12 á há-
degi, ferming.
Ungmennastúkan Akurlilja nr. 2 held-
ur fund í Skjaldborg jimmtudaginn 26.
þ. m. kl. 8.30 e. h. Fjölmennið á síð-
asta fund vorsins. Erindi, upplestur, dans
á eftir
Gudsþjónustur í Grundarþingapresta-
kalli: Grund, hvítasunnudag kl. 12 á há-
degi (ferming). Munkaþverá, annan
hvítasunnudag (ferming).
§nndná
I I
skeið
heldur U. M. F. »Framtíðin« við sundlaug sína að Hrafnagili dag-
ana II. —26. júní n. k, að báðum dögum meðtöldum. — Sund-
kennari verður Jónas Jónsson, íþróttakennari frá Brekknakoti. —
Umsóknir sendist Eiríki G. Brynjólfssyni, Kristneshæli, eða Helga
Péturssyni, Hranastöðum, sem allra fyrst.
Hvammi 25. mai 1938.
f. h. U. M. F. »Framtiðin«
Baldur Halldórsson.
growwwtmwmwna
S u n d f ö t,
Sundhúfur
S u n d b e 11 i
verður bezt að kaupa í
Kaupfélagi Eyfirðinga.
Vefnaðarvörudeild.