Dagur - 22.02.1940, Blaðsíða 2

32
D A Gf U R
8. tbl.
Ihaldsbiöðin heimta m
skattálagningu á bændur
til varnar ifítíð í
kaiipstöðum.
í gengislögunum var svo fyrir
mælt, að um verðlag á kindakjöti
og mjólk skyldu gilda sömu regl-
ur og um kaupgjald verkamanna
og sjómanna samkv. 2. og 3. gr.
laganna, miðað við verðlag á sama
tíma árin 1938 og 1939. En í 2. og
3. gr. laganna voru ákvæði um
dýrtíðaruppbót til verkamanna og
sjómanna, ef verðlag hækkaði.
Allir vissu, að þetta ákvæði
gengislaganna lagði talsverða
kvöð á bændur, en þeir tóku hana
á sig möglunarlaust, af því þeir
vissu, að gengislækkunin var gerð
til þess að bjarga sjávarútvegin-
um, en þeim var það ljóst, að
hrun sjávarútvegsins myndi hafa
alvarlegar afleiðingar fyrir land-
búnaðinn.
Þegar svo stórveldastríðið skall
á og verðhækkun sú, er því fylgdi,
breyttust allar aðstæður stórlega.
Um leið og aðrar stéttir gátu
fengið auknar dýrtíðaruppbætur,
urðu bændur vegna framan-
greindra ákvæða gengislaganna að
sætta sig við það, að framleiðsla
þeirra, kjöt og mjólk, mátti ekki
hækka í verði við sölu innanlands.
Afleiðing þessa varð sú, að verð-
lag á kjöti innanlands var í haust
og fram að nýjári allmiklu lægra,
en fyrir það fékkst á erlendum
markaði.
Síðasta Alþingi afnam skorður
þær um verðlag á kjöti og mjólk,
er settar voru í gengislögunum.
Var það sanngjarnt og sjálfsagt,
vegna hins stórbreytta ástands, er
stríðið hafði skapað. Verðhækkun
var ekki möguleg, fyrr en búið
var að nema þessar skorður úr
gengislögunum, en þá kom hún
líka næstum strax til fram-
kvæmda, þar sem viðkomandi
verðlagsnefndir hafa hækkað sölu-
verð kjöts og mjólkur á innlend-
um markaði.
Afstaða íhaldsblaðanna til þessa
máls er harla einkennileg og óvið-
felldin. Er hún einkum í því fólg-
in að krefjast þess, að kjöt sé selt
lægra verði innanlands en fyrir
það fæst með því að flytja það út.
Á þann hátt vill íhaldið vinna á
móti dýrtíðinni. Ef íhaldsblöðin
fengju vilja sínum framgengt í
þessu efni, væri þar í raun og
veru um að ræða nýjar skattaá-
lögur á bændur eða framleiðend-
ur kjöts, í þeim tilgangi að létta
dýrtíðinni af neytendum. Það er
eins og blöð Sjálfstæðisflokksins
í Reykjavík vilji koma þeim skiln-
ingi inn meðal lesenda sinna í
höfuSstaðnum, að meginþungi
dýrtíðarinnar þar stafi frá of háu
verði á afurðum bænda, en ekki
of hárri húsaleigu eða verzlunar-
álagningu kaupmanna, því á þær
orsakir minnast blöðin ekki
Það er nokkuð erfitt að gera sér
grein fyrir því, hvernig íhalds-
menn hugsa sér framkvæmd á
þessum kröfum sínum. Það yrði
naumast hægt með öðru móti en
því, að taka kjötið eignarnámi hjá
bændum, því eðlilega mundu þeir
krefjast útflutnings á öllu kjötinu,
ef þeir fengju mikið lægra verð
fyrir það á innanlandsmarkaði en
þeim erlenda. Eða hvað myndu ’í-
haldskaupmenn segja, ef ætlazt
væri til, að þeir byggðu ekki út-
söluverð aðfluttra vara á heims-
markaðsverði, en yrðu að selja
þær einhverstaðar þar fyrir neð-
an, til þess að vinna á móti dýr-
tíðinni meðal neytenda? Hvers
eiga bændur að gjalda, ef þeir
mega ekki njóta sömu réttinda og
aðrir?
í skrifum íhaldsblaðanna um
verðhækkunina á framleiðslu
bændanna geta þeir þreifað á
hinu rétta hugarfari íhaldsins í
þeirra garð. Þar fyrir utan er
málflutningur þessara blaða hinn
bágbornasti. Má þar til nefna tvö
dæmi. Þau skýra frá því, að af 4
aura hækkun mjólkurlítrans fái
bændur aðeins 1 eyri 1 sinn hlut,
en 3 aurar fari í aukinn reksturs-
kostnað; telja þau þetta „hart“
fyrir bændur, því þeim hefði þó
vissulega ekki veitt af meiri upp-
hæð“. Er hér annað tveggja á
ferðinni, skilningsleysi eða blekk-
ingartilraun. Fjögra aura hækk-
unin nær aðeins til sölumjólkur,
en úr meiri hluta mjólkurinnar
eru unnar mjólkurvörur. Þegar
svo verðhækkun sölumjólkurinn-
ar er dreift á heildarmjólkina,
kemur út eins eyris verðhækkun
á hvern lítra.
Staðhæfing íhaldsblaðanna er
því tóm vitleysa.
í öðru lagi halda sömu málgögn
því fram, að verðhækkun kjötsins
komi bændum ekki til góða, því
að kjöt það, sem nú hefir verið
hækkað, sé ekki lengur í vörzlum
bænda, en sé nú eign kaupmanna
eða frystihúsa, „og þau viðskipti
að fullu gerð upp við bændur.
Er hér verið að reyna að læða inn
þeirri skoðun, að allur gróðinn af
verðhækkun kjötsins renni til
kaupmanna og frystihúsa, en
bændur fái ekki neitt af henni.
Til þess að sýna, hversu þessi
kenning íhaldsblaðanna er fjarri
öllum sanni, skal það upplýst, að
um síðustu áramót voru um 90%
af kjötbirgðunum í vörzlum sam-
vinnufélaga bænda, sem greiða
þeim fullt verð fyrir kjötið að
frádregnum óhjákvæmilegum
„Öreigar allra landa,
sameinist".
Eftir 12 vikna frækilega vörn
hefir finnski herinn nú orðið að
hörfa til annarar varnarlínu á
Kyrjálanesi. Svo virðist sem svo
að segja allar þjóðir heims séu
samhuga í bæn um að honum tak-
ist að halda þar órofinn fylkingu.
En hvernig sem fer, verður
stærsti ósigurinn aldrei Finn-
landsmegin í þessari styrjöld.
Ósigur Rússlands verður því
meiri, sem blóðug spor hins rauða
hers verða fleiri á finnskri grund.
Rússland, hinn háværi „vernd-
ari smáþjóðanna og' friðarins“,
hóf tilefnislausa árás á finnsku
þjóðina á landi, í lofti og á sjó.
Eftir að hafa ráðizt að baki Pól-
verjum og þröngvað afarkostum
upp á þrjá hjálparvana nágranna
sína, neytti þessi „erkifjandi
heimsyfirdrottnunarstefnu auð-
valdsins“ ofbeldis, til þess að sölsa
undir sig land, sem hann ásældist
af fyrstu þjóðinni, er spyrnti móti
kúguninni. Tilefnið var sagt vera
„verndun“ þeirra 180 miljóna, sem
byggja Rússland, fyrir „ógnunum'*
fjögurra miljóna frjálsra og frið-
samra Finna.
Hinn rauði her öreiganna hóf
banvæna skothríð á hina iðju-
sömu finnsku þjóð, sem mest-
kostnaði, en aðeins um 10% í
höndum kaupmanna, og af þeim
kaupmannabirgðum hafði verið
lofað að greiða um helming þeirra
með sama verði og samvinnufé-
lögin. Það eru því aðeins 5—6% af
kjötbirgðunum, sem kaupmönnum
gefst færi að græða á vegna verð-
hækkunar.
Svona eru allar röksemdir í-
haldsblaðanna um þessi mál, tóm-
ar staðleysur og blekkingar, að
ógleymdri þeirri hræsni, sem birt-
ist í því, er þau látast harma það
að bændur fái ekki hærra verð
fyrir framleiðslu sína, en raun er
á, í sömu andránni og þau berjast
gegn allri verðhækkun á landbún-
aðarvörum. En allra broslegast er
þó smjaður íhaldsblaðanna í garð
bænda, þegar það tekur á sig þá
mynd að hræða bændur á óhæfi-
legum gróða kaupmanna!
megnis er bændur og verkamenn
og eiga enga ósk heitari en að fá
að lifa í friði og sátt við alla.
Finnska þjóðin hefir varið líf sitt
me,ð fádæma hreysti og með þeim
árangri, sem frægur er orðinn. En
árásin kom umheiminum í opna
skjöldu, þótt ýmsu, af svipuðum
toga spunnið, sé hann orðinn van-
ur á síðustu árum. Svo gjörsam-
lega afsökunarsnauð var árásin,
fram yfir löngun innbrotsþjófsins
til eigna annara.
En þrátt fyrir undrunina og
glundroðann er ein hlið málsins
skír. Fall Finnlands verður aldrei
mesta fallið í þessum harmleik.
Hjallurinn, sem riðaði og féll, þeg-
ar innrásin hófst, var reistur á
slagorðum, upphrópunum, hald-
lausum kennisetningum og
draumórum þeirra, sem sjá þótt-
ust í Moskva Hliðskjálf öreiganna.
Það var fyrir löngu ljóst orðið
þeim, sem vildu sjá og hejrra, að
brakið skrölti á grunninum, og
vindar allra átta næddu gegnum
hið hriktandi kommúnistiska
musteri; það var ekki orðið annað
en næfurþunnt skýli fyrir „ör-
eigaríkið“ — „ríki bænda og
verkamanna“, til þess að hylja
undirbúning nýrrar drottnunar-
stefnu, sem nú hefir komið fram í
dagsljósið, klædd viðurstyggileg-
ustu hernaðarbrynjum nútímans
við hliðina á fasistiskum „óvin-
um“ sínum.
Dauðahnettirnir, sem flugvélar
Rússa láta nú rigna yfir finnska
bændur og verkamenn, sprengdu
loks í loft upp leifarnar af hinu
ímyndaða musteri.
Mesti ósigurinn í styrjöldinni
verður því aldrei Finnlandsmegin.
Hann hreppa hugsjónasvikararnir
í Moskva, trúðar þeirra úti um
lönd og þeir ógæfumenn, sem
glapist hafa til fylgis við komm-
únismann. Það eru þær hugsjónir,
sem kunna að hafa falizt í rúss-
nesku byltingunni, sem hlotið
hafa banasárið.
í rjúkandi rústum finnskra
borga og þorpa er grafið allt það,
sem eftir var af virðingu heimsins
fyrir rússnesku ríkisstjórninni.
Þegar á reyndi, var Sovét-Rúss-
land reiðubúið til þess að sýna
þjóðunum, hversu lítils þar er
metið allt, sem minnir á réttlæti
pwwmHiwmmi
Nýkomið
Ullargarn |
ýmsii' liiir.
Kaupfélag Eyfirðinga.
Vefnaðarvörudeild.