Dagur - 27.06.1940, Blaðsíða 1

AFGREIÐSLAN
DAGUR
kemur it á hverjum
fmimtudegi Kostar
kr. 6.00 áig. Gjaldk.
Arni Jóhannsson '
Kaupfél. Eyfirðinga.
Gjaldd. fyrir 1. júlí.
er hjá Jóni Þ. Þór,
Norðurgötu 3. Tal-
simi 112. Uppsögn,
bundin við áramót, sé
komin til afgreiðslu-
manns fyrir 1. des.
XXIII. árg
.T

Akureyri 27. júní 1940
26. tbl.
Vorhátíð
Framsóknarmanna
að Hraínagili síðastl. sunnudag
var sótt af mörgum hundruðum
manna, kvenna og karla, úr Eyja-
firði og af Akureyri. Bernharð
Stefánsson alþingismaður og for-
seti dagsins setti hátíðina með
ræðu. Þar næst tók til máls Guð-
mundur Guðlaugsson forstjóri og
minntist hins prýðilega samkomu-
staðar, sem Hólmgeir Þorsteinsson
gaf Framsóknarfélögunum í Eyja-
firði og á Akureyri, og þakkaði
ræðumaður í nafni félaganna
Hólmgeiri þessa höfðinglegu gjöf.
Þá flutti forsætisráðherra, Her-
mann Jónasson, langa ræðu og
snjalla og talaði um núverandi
stjórnmálaviðhorf hér í landi,
nauðsyn á samvinnu lýðræðis-
flokkanna á þessum ískyggilegu
tímum, en jafnframt rakti hann
glögglega ágreining þann, er ríkj-
andi væri í ýmsum málum milli
Framsóknarflokksins og samstarfs-
flokkanna og eggjaði Framsóknar-
menn fast til að halda merki
flokks síns hátt á lofti og láta
hvorki það eða merki samvinn-
unnar nokkru sinni niður falla.
Að ræðu ráðherrans var gerður
hinn ágætasti rómur, enda var
hún mikil að efni og skörulega
flutt. Var auðsætt, að Hermann
Jónasson var mikill aufúsugestur
á samkomunni.
Því næst mælti Þórarinn Kr.
Eldjárn, hreppstjóri, fyrir minni
íslands, og loks flutti dr. Kristinn
Guðmundsson ræðu fyrir minni
Framsóknarflokksins. Þótti öllum
ræðumönnum vel segjast.
Var nú lokið hinum föstu ræðu-
höldum.
Loftvarnir Aknreyrar.
Síðan eg ritaði smágrein mína
þann 13. þ. m. hafa líkur til þess
að loftárásir kunni að verða gerð-
ar á ísland margfaldast. Liggja
ástæður til þess flestallar í augum
uppi. — Nú er hafin sóknin mikla
á Bretland eitt, í lofti, á sjó og á
landi, og verður hún háð misk-
unnarlaust, unz yfir lýkur. Kaf-
bátar eru þegar að verki á ný við
íslands strendur.
Loftvarnarnefnd kvað vera
skipuð á Akureyri. — Hvað hefir
hún gert? — Hvenær hefur hún
sókn sina? Bystander.
Á milli ræðanna skemmti Karla-
kór Akureyrar undir stjórn Ás-
kels Snorrasonar með söng, og var
kórnum óspart klappað lof í lófa
fyrir þau skemmtiatriði.
Á þessu ári teljast liðin vera 500
ár frá uppfyndingu prentlistar-
innar. Þýzkur maður, Jóhann
Gutenberg frá Mainz, fann þá
íyrstur manna upp á því, að
prenta með lausu letri, steyptu úr
blýi og tini, og nota til þess vél
(pressu). Áður voru bækur þann-
ig prentaðar, að hver síða var
skorin á tréplötu, er síðan var
svert, en pappír lagður ofan á og
sléttað úr honum með bursta.
þessi nýbreytni Þjóðverjans jók
mjög bókagerð og lækkaði út-
gáfukostnað, svo að bækur urðu
miklu ódýrari en áður. Smám
saman eru prentsmiðjur stofnsett-
ar víða um lönd, á Frakklandi
1470, á Englandi 1480, í Danmörku
1482, á íslandi 1530 eða 1534, í
Noregi 1643 o. s. frv.
Hin íslenzka prentarastétt sam-
þykkti að minnast hins merka af-
mælis með hátíðahöldum á Hólum
í Hjaltadal, frægasta prentstað
landsins, dagana 23.—25. júní.
Einnig var áætluð bókasýning í
Reykjavík, sem skyldi rekja þró-
un íslenzkrar bókagerðar frá upp-
hafi og til vorra daga. En það
komst ekki í framkvæmd vegna
styr j aldarástandsins.
Prentarar á Akureyri og gestir
þeirra lögðu af stað í Hólaför rétt
fyrir hádegi sunnudags 23. júní.
Þegar kom til Varmahlíðar var
keyrt upp á Vatnsskarð, á móti
sunnlenzkum og ísfirskum prent-
urum og bókbindurum. Mættust
hóparnir gengt bænum Stóra-
Vatnsskarð. Voru þar saman
komnir um 200 svartlistarvinir.
Formaður Hins íslenzka prentara-
félags, Magnús H. Jónsson, færði
Norðlendingum árnaðaróskir og
skáld Sunnanmanna, Þorsteinn
Halldórsson, flutti drápu, en séra
Friðrik Rafnar þakkaði fyrir hönd
Norðanmanna. Síðan var flýtt sér
upp í bílana og ekið undir merkj-
um prentarastéttarinnar og ís-
lands þar sem leið liggur urn
Síðan hófust íþróttir.
Hingað til hafði veður verið
gott. En þegar hér var komið,
syrti að með norðanúrfelli. Ætlazt
hafði verið til að frjáls ræðuhöld
færu fram að íþróttunum aflokn-
um, en þau fórust fyrir sökum ó-
veðurs.
Síðan skemmtu menn sér við
ctans í þinghúsi Hrafnagilshrepps
fram eftir kvöldinu.
Skagafjörð til Hóla, en þangað var
komið klukkan eitt um nóttina.
Gengu menn í fylkingu, og undir
fánum, á staðinn, þar sem skóla-
stjóri og kona hans fögnuðu gest-
unum. Var þetta atriði, sem önn-
ur, kvikmyndað, til mikillar
ánægju fyrir marga.
Næsta dag risu menn árla úr
rekkju, snæddu morgunverð og
gengu svo til virðulegrar guðs-
þjónustu, undir forystu Hólabisk-
ups, séra Friðriks Rafnars. Þá var
Hólakirkja skoðuð vandlega, einn-
ig aðrar söguminjar. Klukkan eitt
hófst miðdegisveizla með miklum
fagnaði. Stjórnaði Ólafur Erlings-
son hófinu. Jón Árnason mælti
fyrir minni lands og þjóðar, Þorst.
Halldórsson las upp kvæði. For-
maður H. í. P. afhenti Hólakirkju
gott eintak af Guðbrandarbiblíu,
sem þykir beztur gripur íslenzkra
bóka. Var það vegleg gjöf prent-
ara til Hólakirkju, sem átti ekkert
eintak þessarar frægu bókar.
Þakkaði séra Friðrik Rafnar höfð-
ingskap prentarastéttarinnar og
bað þá vel að lifa. Einnig las hann
upp kvæði til samkomunnar fra
Konráði Vilhjálmssyni. Minni
Hólastaðar flutti Stefán Ögmunds-
son, en minni prentlistar Hall-
björn Halldórsson. Jón H. Guð-
mundsson minntist vísinda, bók-
mennta og lista. Margir fleiri töl-
uðu, svo sem: Gunnar Einarsson,
prentsmiðjustjóri, Kristján Karls-
son, skólastjóri á Hólum, sýslu-
maður Skagfirðinga o. fl. Guðm.
Finnbogason flutti ágæta ræðu.
Fyrir hönd Akureyrarprentara
mælti Jón Benediktsson og bauð,
í nafni Akureyrardeildar Hins
íslenzka prentarafélags, formanni
H. í. P. og frú hans í norðurför að
móti loknu. Um klukkan fimm var
borðhaldi slitið og hlé gefið um
nokkra stund.
(Niðurlag með myndum í næsta blaði).
Geir Jónasson.
Frakkland
gjörsigrað.
Pjóðverjar við »bæjar-
dyr Breta«.
Petainstjórnin í Frakklandi hef-
ir gengið að þeim vopnahlésskil-
máium, scm Þjóðverjar og i öðru
iagi ítalir hafa sett henni. í skil-
málum þessum verða Frakkar að
beygja sig í djúpri auðmýkt fyrir
sigurvegaranum, svo að ekki sé
meira sagt. Þó er það spá ýmsra,
að dýpra muni þeir þurfa að lúta,
aegar til hinna eiginlegu friðar-
skilmála kemur.
Mikil sorg er ríkjandi í hinu
gjörsigraða Frakklandi, en gleði
Þjóðverja er líka sögð hamslaus.
Halda þeir því fram, að á síðustu
vikum hafi þeir unnið hinn mesta
og glæsilegasta sigur, sem verald-
arsagan kunni frá að greina. Nú
séu þeir komnir að „bæjardyrum
Breta“, viðbúnir að brjóta þær
upp.
Er nú auðsjáanlegt, að Þjóð-
verjar snúa sér af öllum krafti að
því að sigra England á skömmum
tíma, en enginn hægðarleikur
sýnist það vera að landsetja her
og hergögn í Englandi, þar sem
jafnsterkar varnir eru fyrir hendi
af landher, ílug- og sjóflota.
Bretar halda því fram, að úr-
slitaátökin í þessari styrjöld fari
fram á höfum úti, en ekki á landi.
Þeir treysta því, að herskipaflod
sinn verði aldrei sigraður, og þess
vegna verði sigurinn þeirra um
það lýkur.
Þá benda Bretar á, að Þjóðverj-
ar hafi nú strandlengju að verja,
sem nái frá nyrsta höfða Noregs
og allt til landamæra Frakklands
og Spánar. Muni nægar varnir á
þessari löngu línu reynast Þjöð-
verjum ofurefli.
Bretar hafa tilkynnt, að hafn-
bann þeirra nái hér eítir einnig
til Frakklands.
KIRKJAN: Messað á Akureyri
næstk. sunnudag kl. 2 e. h.
Gestir í bænum. Margir prent-
arar eru nú staddir hér í bænum
frá Reykjavík og ísafirði. Meðal
þeirra er form. Hins íslenzka
prentarafélags, Magnús H. Jóns-
son og frú hans, sem eru hér í
boði Akureyrarprentara,
Hólamól p rcntara.