Dagur - 16.07.1942, Qupperneq 1

Vikublaðið DAGUR
Ritstjórar: INGIMAR EYDAL,
JÓHANN FRÍMANN.
Afgreiðsla, auglýsingar, innheimta:
Jóhann Ó. Haraldsson.
Skrifstofa við Kaupvangstorg.
Simi 96.
Árgangurinn kostar kr. 8,00.
Prentverk Odds Björnssonar.
I
■
GUR
XXV. árg.
Akureyri, fimmtudaginn 16. júlí 1942
40. tbl.
Óvenjulegui*
atburöup
jt BJÖRGUM í Kaldakinn búa
^ hjónin Björg Sigurðardóttir og
Sigurbjörn Jónsson. Sigurbjörn er
góður smiður bæði á tré og járn og
hefir þó hvergi numið smíðar. Hefir
hann til margra ára verið mjög bilað-
ur á heilsu og eigi mátt vinna árum
saman. Kona hans er með afbrigðum
dugleg og útsjónarsöm, svo að orð er
-á gert. Hefir hún staðið fyrir búi í
veikindum bónda síns og farizt prýði-
lega. Eru þau hjón í góðum efnum og
þó alið upp 6 börn sín.
TJINN 2. þ. m. var drengur, 12 ára
gamall, Sigurður að nafni, sonur
hjónanna á Björgum, sendur til að
líta eftir varpi og sækja hesta. Átti
hann alllanga leið að fara í norður frá
bænum. Þegar hann kemur norður á
móts við svokallað Straumslækjargil,
sér hann hvar refur er á ferð þar norð-
ur með fjallinu, og veit, að hann muni
ráðast til uppgöngu í gilið,því að bæði
norðan og sunnan við það eru ókleif-
ir hamrar, mönnum og skepnum. En
sökum þess að drengurinn átti marg-
falt styttri leið að fara að gilinu, er
hann kominn þangað á undan refnum.
Þegar refurinn verður þess var, að
þar er manni að mæta, snýr hann frá
og bregður sér í stórgrýtta urð, sem
er þar norður af fjallinu.
Af drengnum er það að segja, að
hann sezt að í gilinu og dvelur þar
samfleytt í 6 klukkustundir. Var móð-
ur hans farið að lengja eftir drengn-
um, og var hún búin að fara út og
grennslast um komu hans, en varð
einkis vör. — Eitt sinn heyrist henni
hún heyra hljóð úr sömu átt og
drengsins var von. Rennur hún þegar
á hljóöið. Þegar hún kemur norður á
móts við áður nefnt Straumslækjar-
gil. sér hún drenginn og vitjar hans
þegar. Segir hann móður sinni, hvers
hann hafi orðið var, og hvað hafi
valdið töf sinni. — Fer húsfreyja þeg-
ar á vakt þar í gilinu, en sendir dreng-
inn heim til föður síns, er var í vega-
gerð eigi langt frá bænum. Er Sigur-
björn bóndi heyrir málavexti, bregð-
ur hann skjótt við, fer heim að bæ
sínum, tekur með sér haglabyssu og
kúluriffil og heldur þegar að gilinu
til konu sinnar. Hyggur konan, að
refurinn muni leynast í urðinni, er
fyrr getur. Snýr bóndi þaðan frá.
Skilur hann byssuna eftir hjá konu
sinni, en fer með riffilinn niður á
jafnsléttu og heldur norður með urð-
inni. Þegar hann hefir gengið um
stund, sér hann til refsins, er tekur
þegar á rás að gilinu. Sér bóndi að
skjótt muni fjarlægjast á milli þeirra,
svo að hann sendir skot í áttina til
refsins — á mjög löngu færi — en
hittir eigi. Sér nú Björg húsfreyja
hverju fram fer og til ferða tæfu.
Klifrar hún upp bratta skriðu og hef-
ir byssuna með sér. — Þegar henni
finnst, að refurinn muni vera kominn
í sæmilegt færi, grípur hún til byss-
unnar og hleypir af skoti. Fellur þá
dýrið dautt til jarðar.
tjESSARI sögu er þá lokið. — Hafa
* aðrar íslenzkar konur gert eins
vel, eða betur, þegar líkt stóð á? Ef
einhver vissi þess dæmi, væri fróðlegt
að hafa fregnir af því.
Eg hefi sagt frá þessum atburði af
því að hann lýsir áræði, snarheitum
og nákvæmni konunnar, og í öðru lagi
þrautseigju og viljaþreki 12 ára
drengs. Hvortveggja þetta er óvenju-
legt.
Loks má geta þess, að dýrbitur hef-
ir legið í varplandi á Björgum á þessu
vori, og eyðilagt það að miklu leyti.
8. júlí 1942.
B. B.
Erjum flokka og stétta er lokið, — þjóðin öll heyr
örvæntingarbaráttu íyrir frelsi fósturlandsins.
Prófessor WORM-MÚLLER segir frá
Próíessor Jacob S. Worm-Muller kom hingað til bæjarins
íyrra þriðjudag, ásamt Friid blaðafulltrúa við norsku sendisveit-
ina í Reykjavík, og ílutti hér opinberan fyrirlestur um frelsis-
baráttu Norðmanna í Samkomuhúsi bæjarins s.l. fimmtudags-
kvöld. Var fyrirlesturinn fluttur af mikilli mælsku og snilli, svo
að vakti almenna hrifningu áheyrenda, en þeir voru þó færri en
skyldi.
Blaðamenn ræddu við Worm-Muller s.l. föstudag, og kurmi
hann frá mörgu að segja um ástand og horfur í Noregi, enda
þaulkurmugur öllum málum þar eftir irmrásina, þar sem harm
fór ekki úr landi fyrr en í árslok 1940, og átti um skeið það
sumar mikirm þátt í opiríberum málum.
Prófessorinn sagði svo frá:
— Eftir að eg hvarf á brott
úr Noregi, haustið 1940, hefi eg
þrásinnis orðið þess var, að fólk
í þeim löndum, sem ennþá eiga
við frelsi og lýðræði að búa,
eins og í Svíþjóð, Englandi,
Bandaríkjunum og íslandi, á
mjög erfitt með að átta sig á því,
sem gerzt hefir og er að gerast í
Noregi. — Þetta er þó raunar
ekkert undarlegt. Norðmenn
sjálfir skildu ekki hvað var
raunverulega að gerast fyrstu
dagana og vikurnar eftir innrás-
ina.
í stríðsbyrjun voru Norð-
menn án alls efa mjög vinveittir
lýðræðisþjóðunum, en þrátt fyr-
ir það engir hatursmenn Þjóð-
verja. Langt frá því. Þeir vildu
helzt af öllu vera hlutlausir og
fá að lifa í friði og sátt við alla
menn. Þýzka innrásin kom eins
og þruma úr heiðskíru lofti inn
í þennan friðsama, norska heim.
í einu vetfangi var allt krökt
af þýzkum hermönnum; fólkið
var höggdofa af undrun. Al-
menningur gat ekki gert sér
neina grein fyrir ástandinu í
heild sinni.
Á þessum fyrstu vikum var
mjög erfitt að átta sig á því,
hvernig þjóðin í heild myndi
snúast við þessum örlaga-
þrungnu atburðum. Allir góðir
Norðmenn hörmuðu það sem
skeð hafði, — en ekki var víst
nema að fjöldinn mundi reyna
að sætta sig við orðinn hlut úr
því sem komið var, enda horfði
þá mjög óvænlega fyrir Banda-
mönnum í stríðinu og ekki
glæsilegt fyrir hina norsku smá-
þjóð að leggja út í harðsnúna
baráttu við hið þýzka ofurefli,
sem þá fór sigri hrósandi um
gjörvallt meginland Evrópu.
Þar við bættist svo það, að
Þjóðverjar komu fyrst með út-
rétta höndina og þóttust vera
vinir Norðmanna. Menn áttu
bágt með að trúa því að
óreyndu, að þetta væri fals eitt
og það því fremur, sem þýzki
herinn hagaði sér prúðmannlega
til þess að byrja með. En ekki
leið á löngu þangað til úlfshárin
fóru að sjást á bak við sauðar-
gæruna.
Til að byrja með voru Þjóð-
verjar mjög varkárir í skiptum
sínum við norska verkalýðinn.
Þeir greiddu mjög hátt kaup.
Það átti að vinna verkalýðinn
til fylgis við nazista. En það
kom fljótt í.ljós, að það var ekki
þýzka ríkið sem greiddi þetta
háa kaup, — heldur norska rík-
ið. Það sama varð upp á ten-
ingnum annars staðar. Þjóð-
verjar fóru innan skamms ráns-
hendi um birgðaskemmur og
peningastofnanir Norðmanna.
Verkalýðurinn gein ekki við
agninu og mótspyrnan gegn
Þjóðverjum fór vaxandi. Þegar
Þjóðverjar fundu það, sneru
(Framh. á 4. aíöu.)
Kaupiélaé Þinéeyinga og
Kaupfél. Eyfirðinga hófu
starfsemi sína með því,
að „senda þeim herrum
L. ZöIIner & Co. í Nýja-
kastala" sauði á fœti, og
fá nauðsynjavörur sendar
til íslands til endurgjalds.
Útflutningur sauða varð
um skeið gildur þáttur í
verzlun íslendinga. —
Myndin sýnir islenzka
sauði komna til Eng-
lands. Mennirnir á mynd-
inni eru þeir Jón Vídalín
og L. Zöllner. Myndin er
úr hinu nýútkomna mirm-
ingarriti K. Þ. á Húsavík.
Kosningaúrslitin
FmsðKnarllokkiirinii lær 20, Sjðifstæðlsllokkurinn 17,
kommonistar 6 og Aipýðufiokkurinn 6 klngmenn
Úrslitin eru nú kunn í öllum
kjördæmum landsins. Hér á eft-
ir fara atkvæðatölur úr þeim
kjördæmum, sem ekki var
greint frá í síðasta blaði.
SUÐUR-ÞINGEY JARSÝ SLA:
Kosinn var Jónas Jónsson
(F) með 1180 (1054) atkv,
Júlíus Havsteen (S) fékk 348
(288) atkv, Kristinn Andrésson
(K) 279 (213) og Oddur Sig-
urjónsson (A) 79 (235).
Framsóknarflokkurinn hefir
bætt við sig rúml. 100 atkv.
Jafnaðarmenn hafa misst fylgi
til íhaldsins og kommúnista.
NORÐUR-ÍSAFJARÐARS.:
Kosinn var Sigurður Bjama-
son (S) með 611 (B. B. 576)
atkvæðum, Barði Guðmunds-
son (A) fékk 432 (V. J. 754)
atkv. og Kristján Jónsson (F)
148 (Ll. 8) atkv. —Úandlisti
kommúnista fékk 7 atkvæði.
EY J AF J ARÐARSÝ SLA:
Kosinn var Bernharð Stefáns-
son (F) með 1577 atkv. (1654)
Aukinn ðrnngur af Lauga-
lands-boruninni
^KUREYRARBÆRhef-
ir undanfarna mánuði látið
vinna að hitaveituborunum að
Laugalandi í Glæsibæjarhreppi.
Fyrra miðvikudag er borholan
var orðin 109 metra djúp, var
komið niður á vatnsæð. —
Streyma nú 4—5 lítrar á sek.
af 78 stiga heitu vatni úr hol-
unni. Gefur þetta auknar vonir
um árangur af þessum fram-
kvæmdum, — en takmarkið er
að fá svo mikið vatnsmagn, að
takast megi að koma hér upp
hitaveitu. Er áætlað að til þess
þurfi a. m. k. 40 lítra á sek.
og Einar Árnason (F) með
1522 (1593). Garðar Þor-
steinsson (S) fékk 1080 (1356)
og Stefán Stefánsson (S) 1078
(1292). Erl. Þorsteinsson (A)
486 (653). Kristján Sigurðsson
(A) 349 (582). Áki Jakobsson
(K) 727 (278 Þ. G.) og Gunnar
Jóhannsson (K) 662 (291).
VESTUR-SKAFTAFELSS.:
Kosinn var Sveinbjöm Högna-
son (F) með 460 (289), Gísli
Sveinsson (S) hlaut 378 (436),
Hlöðver Sigurðsson (K) fékk
21 (16), Guðjón B. Baldvinsson
(A) fékk 13 (32) atkv.
í seinustu kosningum fékk
frambjóðandi Bændaflokksins
105 atkv.
(Framh. á 2. síðu).
Gagnfpæða-
skólans liafln
fRÁ því var skýrt bér í blað-
inu fyrir skemmstu, að búið
væri að ákveða hinni fyrirhug-
uðu byggingu Gagnfræðaskól-
ans stað á syðri brekkunni, á
milli íþróttahallarinnar og
Barnaskólans. Eru bygginga-
framkvæmdir nú hafnar og far-
ið að grafa fyrir grunni hússins.
Er ætlun bygginganefndarinnaiy
að húsið verði komið undir þak
á hausti komanda og að bygg-
ingin verði tilbúin fyrir kennslu
haustið 1943. Húsið verður
byggt eftir uppdrætti húsa-
meistara ríkisins, próf. Guðjóns
Samúelssonar.
Skólanefnd Iðnskólans og
Gagnfræðaskólans sér um fram-
kvæmdir fyrir hönd bæjarins,
en Gaston Ásmundsson bygg-
ingameistari stjórnar verkinu.