Dagur - 13.11.1946, Side 4

4
DAGUR
Miðvikudaginn 13. nóvember 1946
DAGUR
Ritatjórl: Hcrukur Snorrason
Afgreiðslct, auglýsingar, innKeimta:
Marínó H. Pétursson
Skrifstofa í Hafnarstræti 87 — Sími 166
Blaðið kemur út á hverjum miðvikudegi
Árgangurinn kostar kr. 15.00
Gjalddagi er 1. júlí.
Prentverk Odds Bjömssonar
ísland og UNO
jSLAND ltefir nú formlega verið tekið í samfé-
lag Sameinuðu þjóðanna.. Sú athöfn fór fram í
New York sl. laugardag. Gleðilegt er til þess að
vita, að ekkert ríki lagðist gegn því, að minnsta
þjóð veraldar fengi sæti á bekk með hinum stærri
og voldugri þjóðum, sem jafn rétthár og fullgild-
ur aðili. Inntökubeiðni Islands var samþykkt í
einu hljóði á þingi Sameinuðu þjóðanna, og má
slíkt teljast til tíðinda um þá stofnun, enn sem
komið er. Þótt segja megi með sanni, að árangur-
inn af starfi Sameinuðu þjóðanna, sem átti að
tryggja öllu mannkyninu frið og hagsæld, sé
lieldur rýr, það sem af er, og um fátt sé nú yfir-
leitt meira talað en nýtízku hernaðartæki stór-
veldanna og næsta stríð, þá er eigi að síður aug-
ljóst, að sjálfstæði, öryggi og lífshamingja smá-
þjóðanna allra er bundin starfi og stefnu Samein-
uðu þjóðanna. Ef þær háu hugsjónir um frið og
jafnrétti, sem settar voru á loft við stríðslokin
síðustu, verða undir í viðureigninni við valda-
streitu og drottnunargirni stórveldanna og þeirra
hagkerfa, er þau bera fyrir brjósti, þá er kveðinn
upp dómur yfir tilraunum smáþjóðanna til þess
að standa á eigin fótum, án íhlutunar voldugra
nágranna. Engin þjóð hefir ríkari ástæðu til þess
að óska starfi Sameinuðu þjóðanna gæfu og geng-
is en íslenzka þjóðin. Hinn umkomulausasti borg-
ari í samfélagi þjóðanna á mest undir því komið,
að persónufrelsið í þeim félagsskap reynist meira
en orðin tóm. Þess vegna mun íslenzka þjóðin
taka á sig, með fullri einurð, þær skuldbindingar,
sem innganga landsisn í samtökin, hefir í för með
sér, og stuðla að eflingu samtakanna af trúnaði.
f
^UGLJÓST er, að við erum þess ekki umkomn-
ir að hafa mikil áhrif á stefnu og starf banda-
lagsins, önnur en þau, að setja gott fordæmi með
starfi og striti þjóðarinnar. Með því að sanna og
sýna, að hin fámennasta þjóð heims geti með fyr-
irhyggju og manndómi skapað veglegt menning-
arríki á íslandi með eigin höndum, leggjum við
fram mestan skerfinn til þess að hugsjónir banda-
lagsins megi sigra og fullveldi íslands fá staðist.
Það er því þess virði, að hugleiða með hverjum
skilningi forráðamenn hins íslenzka lýðríkis
ganga nú að því starfi.
þEIR, sem hlustuðu á útvarpið frá þingi Sam-
einuðu þjóðanna í New Yorksl. laugard. munu
hafa fundið litla huggun í þeirri fullvissu, að
þar í salnum sætu þá fjórir prúðbúnir fulltrúar
hins íslenzka ríkis til þess að hlýða á velkomanda-
ininni indverskra og íranskra fulltrúa til handa
íslendingum, Svíum og Afganhistanbúum. Sú at-
höfn öll hefði orðið með nákvæmlega sama hætti
þótt áheyrendur í salnum hefði verið þremur
færri. Falleg orð um lýðræði og frelsisvini liefðu
flogið um salinn og víða geyma. Sigur hugsjóna
sameinuðu þjóðanna hefði ekki tafist um eina
mínútu. Öryggi íslands í samfélagi þjóðanna get-
ur ekki orðið tryggt með fjölmennum sendi-
nefndum og starfsliði og óhæfilegum íburði, held-
ur með starfi og fyrirhyggju heima fyrir og eðli-
legri og skynsamlegri þáttöku á samkomum þjóð-
anna.
QG HVERNIG er starfinu og fyrirhyggjunni
heima fyrir háttað? Óll þjóðin kann svarið
við þeirri spurningu nú orðið og er óþarfi að
rekja það ýtarlega. Aðeins má benda á, að tveir
forvígismenn stjórnmálaflokkanna hafa valið
Hvað veldur drættinum?
TjAÐ ER RÉTT, sem eitt bæjarblað-
anna benti á nú fyrir skemmstu, að
ráðamenn bæjarins virðast treina sér
það óþarflega lengi að taka ákvarð-
anir varðandi tillögur þær, sem „um-
ferðarnefndin" svokallaða hefir gert
til bæjarstjórnar um ýmis efni, er við-
koma umferð og öryggivegfarendahér
í bænum. Nefnd þessi mun hafa unnið
allmikið starf, og var tillagna hennar
og álitsgerðar getið hér í blaðinu á
sínum tíma. Lagði nefndin m. a. til,
að ýmis gatnamót yrðu rýmkuð og
lagfærð, staurar færðir burt úr götum,
bílastæði ákveðin sem víðast utan
gatna, einkum í miðbænum, og götur
og gatnamót merkt fyrir gangandi
fólk þar sem umferð er mest, og loks
að eftirlit lögreglunnar með umferð í
bænum yrði aukið að mun.
qvo ER HAMINGJUNNI fyrir að
þakka og vafalaust bifreiðastjór-
unum okkar líka — að umferðaslys
eru hér stórum fátíðari en t. d. í
Reykjavík — ekki aðeins í heild,
heldur einnig tiltölulega við fólks-
fjölda. Ökuhraði mun yfirleitt vera
drjúgum skikkanlegri hér en í höfuð-
staðnum og ökuníðingar færri. En um-
ferðaslysin eru samt of mörg og
hörmuleg, og vorum við síðast minnt
á það í vikunni sem leið,.þegar rosk-
inn borgari var keyrður niður pg stór-
slasaður við bæjarvegg sinn að kalla.
Var maður, sem ekki var sagður hafa
fulla sjón, á ferð á reiðhjóli í myrkr-
sér það hlutskipti, að sitja í góð-
um fagnaði erlendis — á ríkisins
kostnað — á meðan hús þjóðar-
innar brennur í eldi dýrtiðar og
stjórnleysis og auður hennar
rennur í stöðugum straum út um
greiparnar á valdhöfunum. Það
þarf mikið átak og samstillt til
þess að slökkva þann eld, en
slökkviliðsmennirnir geta ýmist
ekki orðið sammála um aðferð-
ina, eða þeir mega ekki vera að
því, vegna veizluhalds í húsi ná-
grannans. — Með þessum vinnu-
l)rögðum verður þátttaka ís-
lands í bandalagi Sameinuðu
þjóðanna til lítils sóma. Hvet'su
dýrt sem við höldum okkur í
samfélagi við erlendar þjóðir,
breytir það engu um lausn þeirra
rnála, sem úrslitum ráða í sam-
skiptum þjóðanna. íslenzka þjóð-
in hefir fyrir löngu skipað sér í
fylking þeirra þjóða, er friðinn
yilja vernda og rétt smáþjóðanna
virða. En heima fyrir getur óhóf-
ið orðið þungt í skauti. Framtíð
atvinnuvega landsins er nú á vog-
arskálinni. Með afkomu þeirra
stendur og fellur fjárhagsleg vel-
ferð jrjóðafinnar og að lokum
sjálfstæði hennar. Hið aðkall-
andi verkefni var stjórnarmynd-
un og björgunarstarf, en ekki
veizluhöld í New York, þótt ein-
hverju góðu kunni að koma til
leiðar. Því að án f járhagsöryggis
verður ekkert sjálfstæði til handa
íslandi í samfélagi þjóðanna.
Þessum grundvallaratriðum virð-
ast valdhafarnir hafa gleymt er
þeir völdu foryztumenn tveggja
st jórnmálaflokka í sendinefncl til
New York. Þeim virðist einnig
hafa verið meira í huga, að frið-
þægja flokkunum hér heima, en
sl illa í hóf þátttöku landsins í er-
lendum ráðstefnum og kostnað-
inum við þær. Ábyrgðarleysið sit-
ur ennþá á efsta tróni á Islandi.
inu, og hafði aðeins vasaljós í hendi
til að lýsa sér í umferðinni. I því sam-
bandi rifjast það upp fyrir mönnum,
að það er harla hversdagsleg sjón að
sjá hjólreiðariddara þeysa utn götur
bæjarins á ljóslausum farartækjum,
eftir að dimmt er orðið — þvert ofan
í gildandi ákvæði lögreglusamþykktar
bæjarins. Virðist lögreglan óneitan-
lega fara sér hægt að stemma stigu
fyrir slíkum ófögnuði, og má furðu
kallast, hve sjaldan slíkt háttalag hefir
orðið orðið að slysi fram að þessu.
jgÍLUNUM FJÖLGAR, og bifhjól-
unum — þessum glymskröttum
gatna og þjóðvega — fjölgar líka.
Virðist ökuhraði hinna síðarnefndu
farartækja oft miklu verr í hóf stillt
en viðunandi er, og sýnast bifreiða-
stjórarnir oftast gæta sín miklu betur
í því efni en bifhjólariddararnir, sem
þó eru ekki síður hættulegir í umferð-
inni en hinir. Því fer þó vitaskuld
fjarri, að umferðaslysin séu alltaf
stjórnendum hinna vélknúnu farar-
tækja að kenna. Fjöldi fótgangandi
vegfarenda hagar sér mjög ógætilega
og stundum beinlínis fábjánalega á
götunum. Börn leika sér í miðri um-
ferðinni, og fullorðið fólk spígsporar
um akbrautirnar þverar og endilangar,
án þess að skeyta nokkrum umferða-
reglum eða líta til hægri eða vinstri.
þAÐ BÆTIR auðvitað sízt úr skák,
að gangstéttir eru hér aðeins við
nokkrar aðalgötur, vegamót eru hér
víða þröng og erfið umferðar, og loks
standa síma- og ljósastaurar á hverju '
strái að kalla eins og þvörur úti á göt- ;
um óg á gatnamótum. þannig að mik- :
ill trafali og slysahætta stafar af því
endemi. Mættu þessi- mannvirki þó |
einnig af öðrum ástæðum hverfa af j
sjónarsviðinu sem fyrst og miklu fyrr .
en raun ber vitni. Síminn og raflagna-
kerfið ætti að grafast í jörð sem allra
fyrst, því að ofanjarðar verður það .
alltaf til óprýði, þrengsla og leiðinda,
ekki sízt sökum þess, að stundum
virðist stólpunum komið fyrir með
verksviti, sem þverbrýtur öll önnur
lögmáL mannlegrar skynsemi og hag-
sýni.
pÁÐAMENN BÆJARINS ættu
ekki að draga það lengur en óum-
flýjanlegt er, að ráða þessum málum
til sæmilegra lykta og með hag og
kröfur framtíðarinnar fyrir augum.
T í s k a n.
Húsmæðraskóla-
byggingin kostaði eina
miljón króna
Samkvæmt skýslu, er lá fyrir
síðasta bæjarstjórnarfundi, er
byggingakostnaður Húsmæðra-
skóla Akureyrar orðinn kr.
1.058.401.47. Þar af hefir bæjar-
sjóður greitt kr. 356.000, en ríkið
625.000. Húsmæðraskólafélag
Akureyrar hefir lagt fram 27.000
kr.
Götunaínanefnd. Bæjarráð- hefir
falið bæjarstjóra að fá aðstoð þriggja
manna (ónafngreindra) til þess að
géra tillögur um götunöfn í bænum.
Lán óskast
‘6000 króna lán óskast nú
þegar. Lánveitandi getur
fengið gott herbergi leigt
í vor ef hann óskar. Lán-
ið sé bundið við eitt til
tvö ár. Háir vextir.
Afgr. vísar á.
í þessa dragt er
^iotað dökkgrátt
ullarefni, og er hún
hfar smekklegur
síðsumars- og haust-
klæðnaður.
Ermarnar eru
mjög víðar í hand-
veg. Kragahornin
og uppslögin eru
ljósrauð og eru
laus, þannig, að
þau má taka af og
festa á aftur með
lítilli fyrirhöfn.
. . Pilsið er fellt að
framan. Á jakkan-
um eru vasar, sem
felast í hliðar-
saumnum.
ELDHÚSIÐ.
1 hverju eldhúsi þarf að vera minnisseðill fyrir
húsmóðurina eða hússtýru. í daglegum störfum
verður hún oft vör við að eitt eða annað ep til
þurrðar gengið eða vantar algerlega og er þá gott
að hafa lítinn seðil, sem liægt er að skrifa þetta
niður þegar í stað, því að , dagsins önn og erli
gleymist fljótt aftur það, sem sízt skyldi.
Ýmis konar minnis-blokkir fást stundum í
verzlunum, mjög handhægar, sérstaklega útbún-
ar með þetta fyrir augum. — En hægt er að gera
þannig minnisblokk sjálfur á afar auðveldan hátt.
Nota má hvaða pappír sem er, þótt þykkur sé
æskilegastur. — Bezt er að leggja saman nokkur
blöð og klippa til á skemmtilegan hátt, eða bara
þráðbeint upp og niður, — allt eftir smekk og
hæfni húfreyju — gera' síðan göt á annan enda
seðlanna, draga band þar í gegn og hnýta saman.
Við hinn enda bandsins á svo að hnýta blýantinn,
sem hægt er að hafa fremur stuttan, svo að bandið
þurfi ekki að vera allt of langt. — Þetta má svo
hengja hvar sem er í eldhúsinu og er afar hand-
hæg hjálp í eldhússtarfinu.
*
Góðar völfflur.
U/2 ‘bolli hveiti. — 1 bolli mjólk. — lj4 teskeið
gerduft. — 2 egg. — 1/3 bolli smjörlíki (brætt yf-
ir heitu vatni). — y% tesk. salt. —' 1 matsk. sykur.
Hveiti, ger, salt og sykur er sigtað saman og lát-
ið í góða skál. Eggjahvíturnar eru þeyttar og
eggjarauðurnar hrærðar vel. Mjólkin og brædda
smjörið er hrært saman við rauðurnar og öllu
þessu bætt saman við hveitið og hrært þar til það
hefir jafnazt vel. Síðast eru eggjahvíturnar settar
saman við.
Bakað í vel heitu vöfflujárni. Úr deiginu verða
6 vöfflur.
Hrísgrjónakaka sem ábætisréttur.
1 dl. hrísgrjón. - i/ó 1 vatn. — 1/2 1. mjólk. —
1 dl. sykur. — 2 egg. — Möndlur og rúsínur. — 2
matsk. smjörlíki.
Heitu vatni er hellt á grjónin. Soðin í mjólk og
vatni, þar til úr verður nokkuð þykkur grautur
(h. u. b. 1 klst.). Grauturinn kældur. Eggin þeytt,
möndlurnar hýddar og saxaðar og rúsínumar
þvegnar. — Allt þetta látið út í grautinn. Látið í
smurt form, er brauðmylsnu hefir verið stráð í.
Bakað við góðan hita, þar til kakan er orðin vel
brún. — Borðað með saftsósu.
*
í ávtixtagraut, sem gerður er úr saft, er hæfi-
legt að nota 75 gr. kartöflumél í 1 1. af saft, en 60
gr. e£ sagómél er notað.