Dagur - 01.04.1948, Blaðsíða 2

2
DAGUR
Fimmtudaginn 1. apríl 1948.
Misheppnuð vörn blaða
Sjálfsfæðisflokksins
/
Á þessum tímum deila blöS
Sjálfstæðisflokksins hart á komm
únista fyrir það að verja í líf og
blóð allar gerðir valdhafa Rússa
í heimalandinu og leppríkjum
þeirra, hversu fráleitar sem þær
eru og fjarlægar öllum lýðræðis-
reglum, nú síðast valdarán komm
únista í Tékkoslóvakíu.
Þessi harða ádeila Sjálfstæðis-
folkksblaðanna á hendur komm-
únista fyrir þýlyndi gagnvart
Rússum er í alla staði réttlát og
sjálfsögð, enda ei’u allir þrír lýð-
ræðisflokkarnir íslenzku sam-
mála um að fordæma það og fyr-
irlíta. Vörn kommúnista fyrir
útþennsluathöfnum Rússa, hand-
tökunum í Tékkóslóvakíu, kúg-
un Rússa gegn smáþjóðunum 'í
þeim löndum, er þeir ná yfirráð-
um í, þar sem hugsanafrelsi er
afnumið, er svo misheppnuð í
augum allra heilskyggnra manna,
að í flestum löndum hrynur nú
fylgi af kommúnistaflokknum.
En eitt er athugavert í fari
Sjálfstæðisflokksblaðanna í þessu
sambandi. Þau gera sig sek um
svipað athæfi, sem þau álasa
kommúnistum fyrir. Þau leggja
mjög hart að sér með að verja
allar gerðir dýrtíðarstjórnar Ol.
Thors, sem í sjálfu sér eru ó-
verjandi. Framsóknarmenn hafa
deilt og deila enn á dýrtíðarstefnu
fyrrverandi stjórnar. Blöð Sjálf-
stæðisflokksins hafa haldið og
halda enn uppi vöin fyrir hana
af öllum mætti. Málfærsla þeirra
er jafnan á þá leið, að öll ádeila
Framsóknarblaðanna sé aðeins
„misheppnaður skáldskapur“,
blekkingar", „óhróður um Ólaf
Thors“ og „rógur“ um Sjálfstæð-
isflokkinn. Allt þetta getur að líta
í málgagni Sjálfstæðismann hér á
Akureyri.
Framsóknarflokkurinn var í
stjórnarandstöðu í valdatíð Ólafs
Thors og kommúnista út af ágrein
ingi í dýrtíðarmálunum. Það hef-
ur Morgunblaðið viðurkennt.
Framsóknarmenn vildu vinna á
móti dýrtíðinni Ólafur Thors,
hans flokkur og kommúnistar
með henni. Framsóknarmenn
töldu dýrtíðina skaðlega gegn
.allri framfaraviðleitni, sem stjórn
arliðar kölluðu þá „nýsköpun".
Ólafur Thors, hans fylgismenn og
kommúnistar, héldu því fram, að
hún -yrði þjóðinni til blessunar,
af því hún dreifði stríðsgróðan-
um milli landsmanna. Um þetta
stóðu deilurnar milli stjórnar-
sinna og' stjórnarandstöðu.
í ölum ádeilum sínum á dýrtíð-
arstefnu fyrrv. stjórnar hafa
Framsóknarmenn leitt eitt
vitni málstað sínum til stuðnings.
Þetta vitni er sjálfur dýrtíðar-
kóngurinn í tíð fyrrv. stjórnar,
Ólafur Thors. Vegna sífelldra
brigzlyrða Sjálfstæðisblaðanna,
þar á meðal „íslendings", um róg
burð Framsóknarmanna í garð
Ólafs Thors í sambandi við dýr-
tíðarmálin, skulu einu sinni enn
rifjuð upp ummæli þessa manns
um mál þessi:
1 ræðu, sem Ó. Th. hélt á Al-
þingi 24. okt. 1941, segir hann m.
a.: „Bölvun sú, er blasir við, ef
dýrtíðin leikur lausum hala, er
því þeim ínun geigvænlegri, sem
boginn verður hærra spenntur...
Baráttan gegn dýrtíðinni er því
nauðsyn alþjóðar, og kallar á
allra drengskap.“
Framsóknarmenn brugðust ekki
þessu kalli, en hvað gerði Ó. Th?
í marz 1942 sagði Ólafur Thors
í þingræðu:
„En sá, sem berst fyrir dýr-
tíðinni, er ekki aðeins fjandmað-
ur sparifjáreigenda, gamalmenna,
ekkna, og munaðarleysingja og
annarra, er afkomuvonir hafa
byggt á peningaeign eða peninga-
kröfum. Nei, hann er einnig böð-
ull framleiðenda og launamanna
og raunar alþjóðar.“
Hér er aðeins vitnað í örlítið
af ummælum Ólafs Thors, þar
sem hann ræðir um skaðsemi
dýrtíðarinnar og alla þá ægi-
legu bölvun, er hún muni leiða
af sér, verði ekki hafin öflug bar-
átta gegn henni. Af nógu er þar
að taka, þar sem hann kveður
hart og fast að orði um hættuna
af dýrtíðinni og eggjar menn lög-
eggjan að berjast djarft á móti
henni, því ella sé farsæld alþjóð-
ar í voða. En hann veit, að
kommúnistar eru annars sinnis,
þess vegna heilsar hann upp á þá
á Alþingi í marz 1942 með þessum
orðum:
„Eg liefi cngu svarað komm-
únistum. Eg veit, að Alþýðu-
flokkurinn hefur löngun til að
láta gott af sér leiða, hinir illt,
og slíka þjóna erlends kúgun-
arvalds vil eg ekki láta njóta
andsvars.“
Nokkru síðar tók Ólafur Thors
þessa, að hans dómi, illviljuðu
„þjóna erlends kúgunarvalds“ í
stjórn með sér, og var því ekki
von að vel færi.
Það er næsta broslegt hvað
blöð Sjálfstæðisflokksins þola
það illa, að minnst sé á ummæli
Ólafs Thors um skaðsemi dýr-
tíðarinnar, áður en hann batt
stjórnmálavináttu sína við komm
únista haustið 1944. í hvert skipti,
sem vitnað er til orða hans um
þessi efni, stökkva þau upp á nef
sitt og hrópa: „Blekkingar, blekk
ingar! rógur, rógur!“ Mönnum
verður að spyrja: Er það blekk-
ing og rógur að taka upp orðrétt
ummæli Ólafs Thors úr Al-
þingistíðindum eða Morgunblað-
inu, til þess að sýna og sanna,
hvaða skoðun hann hafði á á-
kveðnu máli á ákveðnum tíma?
Þeir, sem viðhafa slíka máls-
meðferð, hljóta að vera að verja
illan málstað. Ekkert sannar bet-
ur en þetta, að Sjálfstæðisblöðin
eru vitandi'vits að verja rangan
málstað eins og kommúnistar
gera, þegar þau eru að verja mál-
stað Ólafs Thors og Sjálfstæðis-
flokksins í dýrtíðarmálunum á
stjórnartímabili fyrrv. stjórnar.
Vörn þeirra er því vægast sagt
mjög misheppnuð.
Það mætti nú ætla, að blöð
Sjálfstæðisflokksins væru varkár
í dómum sínum um fyrrv. and-
stæðinga sína, úr því að þau telja
það blekkingar og rógburð að
vitna til orða Ólafs Thors. En
sannarlega hafa þau ástæðu til að
stinga hendinni í eigin barm í
þeim efnum.
„Nýsköpunar“-stjórnin og
flokk hennar ákváðu að verja 300
milj. kr. til kaupa á atvinnutækj-
um til lands og sjávar Fram-
sóknarmenn lögðu til, að þessi
upphæð væri hækkuð í 450 millj.
kr., en sú tillaga var kolfelld.
Nú er það kunnugt, að blöð
Sj álfstæðisflokksins margstagast
á því, að Framsóknarflokkurinn
hafi verið á móti allri nýsköpun
atvinnuveganna, vitandi þó að
hann gekk mikið lengra en stjórn
arflokkarnir um fjárframlög til
nýsköpunarinnar. Hvað er þetta
annað en blekkingar og rógur og
bíræfið málefnafals? Þessi af-
staða Framsóknarmanna til ný-
sköpunarinnar hefir oft verið
skýrð í blöðum þeirra, í útvarps-
umræðum og víðar. Þrátt fyrir
það halda málgögn Sjálfstæðis-
manna áfram að hamra á þeirri
lygi, að Framsóknarmenn hafi
fjandskapast við kaup á togur-
um og landbúnaðarvélum.
En Framsóknarmenn vildu
ekki láta hér staðar numið. Þeir
vildu, að allir stjórnmálaflokk-
arnir sameinuðust í baráttu gegn
vaxandi dýrtíð, svo að hin nýju
atvinnutæki kæmu að fullu gagni.
En þai’ var nú komið við kaunin.
Þar skildu leiðir. Ólafur Thors
myndaði sína dýrtíðai’stjórn, sem
skildi við atvinnuvegi lands-
manna í því ástandi, að þeim lá
við stöðvun. Það urðu efndirnar
á hinum glæsilegp loforðum um
nýsköpun atvinnuveganna, sem
boðuð hafði verið með látlaus-
um áróðri og endalausu skrumi
alla stjórnartíð Ólafs Thors og
kómmúnista. Og nú streita lýð-
ræðisflokarnir þrír við að bjarga
hinu veltandi flaki úr brimgarði
dýrtíðarinnar.
ALLiR EITT
DANSLEIKUR í Sam-
komuliúsinu föstudág 2.
apríl Dansað frá kl. 9—1.
Hljómsveit Óskars Ósberg
leik ur.
Ath. Ekki verður hægt
að selja lausa miða að jjess-
um dansleik.
STJÓRNIN.
Tgpað
Tapazt hefiu’ karlmanns-
ar.mbandsúr, (Midó) með
stálbandi. Skilist gegn íund-
arlaunum til Páls Kristjáns-
sonar. Munkaþver.írstr. 15.
íbúðarhúsið
ÞRÚÐVANGUR
við Vesturgötu er til sölu, ef
um semst.
Arnaldur Guttormsson.
Sími 542.
Merk, brezk bók um
alþjóðastjórnmál.
Það var áberandi þegar bóka-
flóðið var mest hér og þýddar
bækur um hin margvíslegustu
efni komu vikulega á markaðinn,
hversu sárfáar af þeim bókum
fjölluðu um stjórnmál og þjóð-
félagsmál. Segja má með sanni,
að mjög fátt sé um bækur á ís-
lenzka tungu um hin miklu
vandamál alþjóðasamskiptanna
nú hin síðari ár, stefnur þær og
strauma, sem hæst bera með
þjóðunum. Það er áreiðanlega
skaði, hversu litil rækt hefur
verið lögð við að birta íslend-
ingum rit erlendra fræðimanna
um stjórnmál. Almenningur hér
á landi hefur naumast annað
tækifæri til þess að fylgjast með
því, sem er að gerazt á erlend-
um vettvangi, en hinar daglegu
fréttir útvarps og blaða og þýddar
stjórnmálagreinar í blöðum og
tímaritum, misjafnlega fróðlegar
og uppbyggilegar. Og nú er að
mestu horfin þau tækifæri, sem
áður voru, að afla sér slíkra bóka
erlendis frá. Ekki af því hörgull
sé á þeim meðal vestrænna menn
ingarþjóða, Aldrei hefur verið
meira ritað um stjórnmál og fé-
lagsmál en einmitt nú hin síð-
ustu ár En gjaldeyrisvandræðin
hér heima hafa nú um sinn lokað
kynnum af erlendum bókmennt-
um fyrir þorra manna, þjóðinni
til tjóns. En þótt menn geti fylgst
sæmilega með því, sem er að
gerast úti í heiminum af dagleg-
um fréttum, skortir leiðbeiningar
til þess að kryfja fréttirnar til
mergjar, skilja orsakirnar til á-
rekstra þjóðanna, og skilgrein-
ingu á þeim stefnum, sem mestan
svip setja á alþjóðasamskiptin.
Þessu hlutverki gegna fjölmarg-
ar athyglisvei’ðar bækur, sem nú
er að finna á erlendum bókamark
aði. Eg vil hér vekja athygli á
einni, sem mér barst í nýlegum
bókapakka frá British Council.
Þessi bók er eftir brezka rithöf-
undinn Sir Norman Angell og
heitir „The Steep Places“ (Ham-
ish Hamilton London, 207 bls. og
kostar 8 s. 6-d.) Sir Norman Ang-
ell er kunnur fyrir ritvei’k sín
um þjóðfélagsmál. Frægasta rit
hans kom út skömmu eftir fyrra
heimsstríðið og heitir „The Great
Illusion“. Fyrir þá bók hlaut hann
friðarverðlaun Nobels á sínum
tíma. Hið nýja rit er merkileg og
frábærlega glöggskyggn athugun
á þeim stjórnmálalegu vanda-
málum, sem hæst ber í veröld-
inni nú. Þar er að finna mark-
verð umhugsunarefni fyrir hvern
þann, sem vill fylgjast með heims
stjórnmálunum. Þessi bók gæti
heitið „Fyrir þvergnípið“’ í ís-
lenzkri þýðingu, því að nafn henn
ar er tekið úr Mattheusarguð-
spjalli: „En illu andarnir.fóru
í hjörðina og sjá, öll hjörðin
steyptist fyrir þvergnípið í vatn-
ið pg týndist í vatninu..“ Illu
andarnir eru á meðal okkar og
jeir hafa þegar komið hreyfingu
á hjörðina í átt til þvergnípisins,
að áliti þesa brezka hugsuðar.
Þeir eru þjóðernisbelgingur, öfg-
ar stjórnmálaflokka og fljótfærn-
islegar aðgerðir, — stundum
sprottnar af ótta — sem færa okk
ur sífellt nær ófriði og eyðingu.
Höfundurinn leggur til atlögu við
þessa illu anda, ekki með bæna-
lestri eða handauppi’éttingum,
því að þeir eiga bústað í huga
manna frekar en í hjarta, heldur
með snjöllum röksemdum og
skýringum.
—o—
Meginkjarni bókarinnar er, að
við getum ekki bjargað veröld-
inni og' haldið friði með þjóðun-
um nema að við skiljum sjálfa
okkur. Örlög vestrænu lýðræð-
isríkjanna verða ekki lesin af
neinum lögmálum menningar-
legrar framfarar eða hnignunar
eða ráðin af stefnu tæknilegrar
eða efnahagslegrar þróunar. Höf-
undinum er ljós hin mikla hætta,
sem stafar af útþennslu- og yfir-
gangsstefnu Sovét-Rússlands, en
hann heldur því fram, að vest-
rænar þjóðir verði að gerazt
harðar og agasamar við sjálfar sig
áður en þær gerazt það við Rússa.
Þær verða að vita hvað þær vilja
og hvað uppfylling óskanna kost-
ar. Slík sjálfsþekking er ómögu-
leg nema við getum hrakið burtu
hina illu anda kennisetninganna,
sem hafa tekið sér bólfestu í hug-
um manna, og eru vel á veg
komnir að steypa þjóðunum
fram af þvergnípinu.
Ef vestrænu þjóðirnar greiða
þokuna frá augum sér og læra af
mistökum fortíðarinnar, telur Sir
Norman að auðnast muni að
koma á friðsamlegri sambúð við
Rússland og forðast þriðja heims-
stríðið. Sovét-Rússland stendur
nú á sama þrepi og Þýzkaland var
á árið 1936. Hann er þess full-
viss, að stjórnarherrarnir í Kreml
séu svo miklir raunsæismenn að
þeir geti dregið réttar ályktanir
af ástandinu. Fyrst Stalin gat náð
samningum við Hitler, hvers
vegna getur hann þá ekki gengið
til samninga við Vesturveldin,
strax og honum er Ijóst, að jafn-
vel þótt þau hafi ekki árásarfyr-
irætlanir í huga gagnvart honum,
þá eru þau staðráðin í að berjast
til þess að verja sig gegn rúss-
neskri ásælni? Höfundur segir
svo:
Ef vestrænu þjóðirnar taka
þá stefnu að hörfa sífellt undan
hinu rússneska valdi, þá verða
þær líka að gera sér ljóst, að
hvaða marki sú stefna leiðir
og það án þess að líta fram á
veginn í gegnum rósrauð gler-
augu. Að öðrum kosti mun sag-
Framhald á 4. síðu.