Dagur - 23.03.1949, Blaðsíða 5

Miðvikudaginn 30. marz 1949
DAGUR
5
ERLEND TÍÐINDI:
Vesfurveldin saka Rússa um að þeir geymi 8-14
millj. þræla í fangabuðum sínum
Rússar neiía Sameinuðu þjóðunum um
leyfi til að rannsaka málið
Grein í „Manchester Guardian“
Síðustu mánuðina haía sífellt
orðið háværari raddimar, sem
hafa haldið því fram, að þrátt
fyrir mannréttindaskrá Samein-
uðu þjdðanna og aðrar sam-
þykktir á alþjóðaþingum, við-
gengist ægilegt þrælahald í
fangabúðum, sem Rússar starf-
rækja austur í Asíu og í löndum
þeim, er þeir hersitja.
Rússland er lokað land og erf-
itt hefir reynzt að fá fregnir af
þessum atburðum staðfestar. Þó
hefir borið við, að menn hafa
sloppið úr þrælabúðum þessum
og hafa skýrt frá reynslu sinni.
Eru slíkar frásögur nú orðnar
margar og er talið, að í þeim sé
að finna óyggjandi sönnunargögn
um hina ægilegu fyrirlitningu
rússnesku valdhafanna á réttind-
um einstaklingsins og vestrænum
mannúðarhugsunum. — Þar kom
loks í febrúar sl., að Mayhew að-
stoðarutanríkisráðherra Breta
bar þessar sakir opinberlega á
Rússa á fundi í Efnahags- og fé-
lagsmálastof nun Sameinuðu þ j óð-
anna. Hið frjálslynda og áreiðan-
lega brezka blað „Manchester
Guardian“, ræðir þessi mál í
mjög athyglisverðri ritstjórnar-
grein seint í febrúar sl. Fér hér á
eftir frásögn blaðsins:
Frásögn „Manchester Guardian“.
Hinn 15. • febrúar sl. skýrði
Christopher Mayhew, aðstoðar-
utanríkisráðherra Breta, þingi
Efnahags- og félagsmálastofnun-
ar Sameinuðu þjóðanna, í Lake
Success, frá því, að 200—300.000
fangar væru nú hafðir í haldi í
fangabúðum á hernámssvæði
Rússa í Þýzkalandi, og allt að því
tvær milljónir þýzkra stríðsfanga
væru enn „eitthvað að gera“ í
Sovétríkjunum sjálfum. Fulltrúi
frá ameríska verklýðssamband-
inu, lagði fram skjal, þar sem
skráð var frásögn nokkurra
þeirra manna, sem höfðu sloppið
úr fangabúðunum. Þessi skýrsla,
sagði fulltrúinn, „hlýtur að vekja
þá ákvörðun í brjóstum þeirra,
sem búa við frelsi og mannúðleg-
ar umgengnisvenjur, að gera allt,
sem í þeirra valdi stendur, til
þess að hjálpa þeim, sem við
hörmungar þessar búa, og eru
orðin „fórnardýr“. í þessum um-
ræðum báru fulltrúar Vestur-
veldanna fram þær ásakanir á
hendur ráðstjórninni rússnesku,
að hún héldi í þrældómi og ves-
aldómi 8—14 milljónum manna
og þau kröfðust þess, í nafni
mannúðarinnar og alls mann-
kynsins, að alþjóðleg nefnd fengi
leyfi til þess að kynna sér að-
stæður þær, sem þessu fólki eru
búnar.
Næg sönnunargögn.
Sönnunargögn þau, er sífellt
hlaðast upp, réttlæta fullkomlega
þessar ægilegu ásakanir og kröfu
þá, sem Vesturveldin báru fram.
Rússland er meðlimur Samein-
uðu þjóðanna og hefur skuld-
bundið sig til þess, samkvæmt
55. grein stofnskrárinnar, að „efla
alls staðar virðingu fyrir og sjá
um að í heiðri séu haldin mann-
réttindi einstaklinganna og und-
irstöðufrelsi allra manna án tillits
til kynþáttar, kynferðis, tungu-
máls eða trúarbragða". Ef ásök-
unin hefði verið staðlausir stafir,
mátti búast við því að Rússar
myndu fagna því að fá tækifæri
til þess að sanna sakleysi sitt, og
vissulega bar skylda til að veita
þeim það tækifæri samkvæmt
öllum réttarreglum siðaðra þjóða.
En í staðinn fyrir að grípa tæki-
færið, svaraði Sovét-fulltrúinn
með orðum, sem voru þannig
valin, að ásökununum var ekki
beinlínis neitað, heldur sagði
hann ræður vestrænu fulltrúanna
„andstyggileg meiðyrði". Hann
hélt því fram, að tillagan um að
senda alþjóðlega rannsóknar-
nefnd til Rússlands væri ekkert
nema barnaleg tilraun til þess að
gera bandarískum njósnurum
mögulegt að ferðast um Sovét-
ríkin. Hann bætti við að ferðalög
um Sovétríkin væru „stranglega
bönnuð öllum Sovét-höturum“.
Að hata Sovétríkin er verknað-
ur, sem hægt er að skilgreina á
margvíslegan hátt, sérstaklega ef
hinir tortryggnu þjónar rúss-
nesku leynilögreglunnar eiga að
annast skilgreininguna. En ef
dæma skal eftir nýlegum hand-
tökum þeirra, virðist allt, sem
ekki nálgast fullkominn og blind-
an undirlægjuskap, „hatur“, sem
réttlæti handtökur og fangelsan-
ir. Um miðjan febrúar létu þeir t.
d. handtaka frk. Anna Louise
Strong, sem fram að þeim tíma
var í hópi hæfustu áráóðurs-
manna hins rússneska skipulags
erlendis (hún var ritstjóri Mos-
cow Daily News) og þessi verkn-
aður skýrir nokkuð, hvað þeir
eiga við, er þeir tala um Sovét-
hatara. Ef hin einlæga og langa
barátta þessarar konu fyrir mál-
stað Sovétríkjanan var ekki
þyngri á metunum hjá valdhöf-
unum austur þar en áróðursgildi
þess heima fyrir, að handtaka út-
lenda konu og saka hana um
njósnir — 64 ára gamla — þá má
geta sér nærri, hvert tækifæri
venjulegir Sovét-borgarar hafa
til þess að sanna sakleysi sitt, ef
þeir verða svo ógæfusamir að
vekja á einhvern hátt grun yfir-
valdanna.
Lítill munur á MVD og Gestapo.
Segja má með sanni, að ef
munur er á rússnesku leynilög-
reglunni, MVD, og Gestapo í
þúsundáraríki Hitlers, þá sé hann
sá, að starfsemi Rússa er um-
fangsmeiri og enn tilviljunar-
kenndari. Samkvæmt frásögn
Mayhew aðstoðarutanríkisráð-
herra, hefir rússneska leynilög-
reglan nú hneppt fleira fólk í
fangabúðir á hernámssvæði slnu
í Þýzkalandi síðan í stríðslok, en
sjálfur Hitler treystist til að
geyma þar á öllum 12 ríkisstjórn-
arárum sínum. Og það sem meira
er: MVD virðist umgangast fanga
sína af slafnesku kæruleysi um
eigin starfshætti, svo að lífið und-
ir stjórn hennar hlýtur að vera
ennþá ömurlegra fyrir fangana
en var í fangabúðum Hitlers. —
Fyrir 10 árum gátu fangarnir í
Buchenwald verið nokkurn veg-
inn vissir um það, að fangaverð-
irnir hefðu skrá um fanga sína og
mundu jafnvel hafa registur
handtækt, sem sýndi hvernig og
hvers vegna viðkomandi fangi
komst í hendur þeirra. í Buchen-
wald nú í dag vita fjölmargir
hinna óhamingjusömu manna,
sem þar sitja, ekkert um það með
vissu, hvers vegna þeir eru þar
komnir. Engin trygging er heldur
fyrir því, að þeir eða yfirvöldin
geti gert sér nokkra grein fyrir
því lengur.
Reynsla menntaðs Svisslendings.
Þessu eitraða kæruleysisand-
rúmslofti gagnvart einstaklingn-
um og samþykki yfirvaldanna á
þessu ástandi, er samvizkusam-
lega lýst af dr. Waldemar Hoeff-
ding, fréttamanni frá „Neue Ziir-
icher Zeitung“. Dr. Hoeffding var
handtekinn í Berlín af MVD 27.
apríl 1945. Hinn 5. september
1948, þegar loftflutningarnir til
Berlínar voru hafnir fyrir alvöru,
notaði hann tækifærið, er drun-
ur Skymastervélanna yfirgnæfðu
allt annað, að flýja úr fangelsinu
í Potsdam og tókst honum að
komast undan. Blað hans hefur
nú nýlega lokið við að birta
gi'einargerð hans um lífið í fanga-
vistinni. Greinar hans eru lausar
við allt yfirlæti og löngun til
hefnda, en þær innihalda þungar
ásakanir og sönnunargögn og eru
eitt hið mest sannfærandi plagg,
sem birt hefur verið um aðferðir
Sovétstjórnarinnar og hið gífur-
lega tillitsleysi gagnvart réttind-
um og lífi einstaklinganna, sem
hún beitir. Svo virðist, sem dr.
Hoeffding hafi verið handtekinn
vegna þess a& hann leitaði að-
stoðar rússnesks foringja, en starf
þessa foringja var að hafa upp á
njósnurum og hann hefir aug-
sýnilega ekki kunnað aðrar að-
ferðir gagnvart útlendingum,
sem hann kunni ekki deili á. For-
ingi þessi rökstuddi handtökuna
þannig: „í fyrsta lagi eru allir
fréttaritarar njósnarar, jafnvel
peir, sem eru frá hlutlausum
löndum. í öðru lagi var Svissland
alls ekki hlutlaust í þessu stríði.
Svissland var fasistískt.“ Eftir
handtökuna var þessi svissneski
fréttamaður látinn fara fótgang-
andi í flokki fanga alla leið til
Tékkóslóvakíu, og síðan aftur til
Þýzkalands og eftir það tóku við
yfirheyrslur, sem stóðu samfleytt
í 50 klukkustundir. Dr. Hoeffding
komst að þeirri niðurstöðu, að
fangaverðir hans hefðu gleymt
því, eða gætu ekki skilið, hvers
vegna þeir hefðu handtekið hann
í fyrstu ,en væru hræddir við að
taka á sig ábyrgðina af því að
sleppa honum. Frjálsar þjóðir
standa í þakkarskuld við dr.
Hoeffding og hið ágæta blað hans
fyrir greinargerð, sem er eins
mikilvæg og sannfærandi og
nokkuð það annað, sem birt hefir
verið í máli þessu. í Lake Success
vildu Vesturveldin að málflutn-
ingur dr. Hoeffding og annarra
slíkra yrði prófaður af rannsókn-
arnefnd á vegum Sameinuðu
þjóðanna. En Rússar harðneituðu
að leyfa slíka rannsókn....“.
Þannig lýkur frásögn hins
brezka blaðs. Vissulega er hún
athyglisverð. Þar er þó mest rætt
um þær ógæfusömu manneskjur,
sem sitja í fangabúðum Rússa í
Þýzkalandi. En færri fregnir fara
af þeim milljónum, sem þrælkað-
ar eru í námum og öðru erfiði í
Síberíu og annars staðar í Asíu.
En þær fregnir, sem berast með
þeim örfáu einstaklingum, sem
þaðan komast lífs af, benda til
þess, að kommúnistaríkið sé
komið enn lengra í kúgun og
grimmdaræði gagnvart þeim, sem
grunaðir eru um andstöðu við
stjórnarstefnuna, en sjálfur Hitl-
er komst nokkru sinni á sinni
velmaktartíð.
Sheaffer’s-
skrúfblýantur,
með gullhettu, hefur tap-
azt. — Finnandi vinsamlega
geri aðvart á afgreiðslu
Dags.
Útsæði til sölu
(Gullauga). Pantið í síma.
Sé um heimflutning.
Guðm. Guðmundsson,
Knararbergi.
ATVINNA
Vil ráða stúlkur í vor, eða
til kaupavinnu í sumar.
Criiðm. Guðmundsson,
Knararbergi.
HERBERGI
stórt og rumgott, til leigu.
Hentugt fyrir tvo.
Afgr. vísar á.
7rá bókamarkaðnum:
Ný bók, en jió gömul
Kvæði og leikir handa börn-
um. Safnað hefur Halldóra
Bjarnadóttir. Þriðja útgáfa.
Útgefandi Halldóra Bjarna-
dóttir. — Prentverk Odds
Björnssonar. 1949.
Síðan önnur útgáfa þessarar
bókar kom út, eru nú liðin 30 ár,
og hefur hún því lengi verið ófá-
anleg í bókabúðum. Nú er úr því
bætt, er bókin er komin út í
óriðja sinn. Kverið náði áður
miklum vinsældum meðal for-
eldra og kennara, og þá ekki síð-
ur meðal barnanna sjálfra. Hér
heilsar því gamall góðkunningi,
sem ætla má að verði aufúsugest-
ur og fái hinar beztu viðtökur.
í kverinu eru yfir 100 ljóð og
ljóðabrot, einstakar vísur og
kvæði, sálmar og bænir, þulur og
ljóðaleikir, flest eftir kunn skáld
svo sem Pál Árdal, Jónas Jónas-
son, Matthías Jochumsson, Stein-
grím Thorsteinsson, Benedikt
Gröndal, Þorstein Gislason, Jón-
as Hallgrímsson, Björn Halldórs-
son, Helga Helgason, Valdemar
Briem, Kristján Jónsson, Pál Ol-
afsson, Valdemar Snævarr, Guð-
mund Guðmundsson, Hallgrím
Pétursson o. fl. Nokkuð er líka af
ljóðum eftir ókunna höfunda. —
Mest eða allt efni kversins er við
barna hæfi, en fjöldi fullorðins
fólks mun og geta notið ánægju
af því. Ekki sízt munu Ijóðaleik-
irnir vera kærkomnir börnum, og
fylgja þar leiðbeiningar um,
hvernig leikirnar eiga að fara
fram. Mörgum af sönghæfu ljóð-
unum fylgja nótur.
Kverið á að geta orðið börnum
til uppbyggingar og gleði.
Pappír, prentun og allur frá-
gangur er í góðu lagi, og prent-
villur munu tæplega finnast.
Lítið herbergi
óskast, helzt með einhverju
lítilsháttar a£ húsgögnum.
Afgr. vísar á.
Lán óskast
Ungur bóndi óskar e£tir
láni, að upphæð 20—25.000
kr., til kaupa á bústofni og
vélum, gegn veði og góðri
ábyrgð.
Upplýsingar í síma 270, eftir
kl. 7 á kvöldin.
Atvinna
Vantar STÚLKUR til
eldússtarfa.
HÓTEL KEA.