Dagur - 22.06.1949, Blaðsíða 2

z
DAGUR
Miðvikudaginn 22. júní 1949
Um hvað var ágreiningurinn ?
sköpunartsekjanna að leggja
megináherzlu á að hafa taum-
hald á dýrtíðinni.
Stefna Olafs Thors og komm-
únista í þessu mikla ágreinings-
máli fékk að ráða. Dýrtíðin og
framleiðslukostnaðurinn uxu
jafnt og þétt. Samkvæmt kenn-
ingum þeirra, sem héldu því fram
að tæknin bjargaði öllu, lifði
þjóðin í andvaraleysi, af því að
henni þótti þægilegra og trúa Ol-
afi og kommúnisturh en Fram-
sóknarmönnum.
Nú hefir sá dómari skorið úr
málinu, sem ekki verður vé-
fengdur, en það er reynslan.
Sjávarútvegurinn og aðrir at-
vinnuvegir eru reknir með tapi.
Ríkissjóður verður að nokkru að
standa undir framleiðslukostnað-
inum, svo að framleiðslan stöðvist
ekki, en það er hið sama og að
taka úr einum vasanum og láta í
hinn.
Um seinan sér þjóðin, að Fram-
sóknarmenn sáu það rétt, að
tæknin ein dygði ekki til bjarg-
ráða málum hennar, þegar að á
herti, og að betra hefði verið að
fara að ráðum þeirra en að elta
villjuljós Olafs Thors og komm-
únista og annarra dýrtíðarpost-
ula.
Valdimar á Möðruvöllum sexfugur
Morgunblaðið og fylgifiskar
þess hafa lengi haldið því fram,
að ágreiningurinn milli „nýsköp-
unar“-flokkanna og Framsókn-
armanna hafi verið um það, hvort
endurnýja ætti og efla skipastól-
inn eða e'kki. Um þetta hafi bar-
áttan staðið. Sjálfstæðisflokkur-
inn og kommúnistar hafi viljað
verja gjaldeyrinum til endurnýj-
unar og eflingar skipastólsins, en
Framsóknarflokkurinn barizt á
móti því. Þess vegna hafi Fram-
sóknarmenn verið fjandmenn ný-
sköpunar sjávarútvegsins.
En eins og margoft áður hefir
verið bent á og sannað, var
ágreiningurin alls ekki um þetta.
Hann var um allt annað. Meira
að segja þótti Framsóknarmönn-
um að ,,nýsköpunarmenn“ gengju
of skammt í því að verja gjald-
eyrinum til nýsköpunai-fram-
kvæmda, og þess vegna báru þeir
fram tillögu um að hækka 300
millj. kr. framlagið í 450 miilj. kr.,
en það máttu forkólfar flokkanna
ekki heyra nefnt og eyddu svo
gjaldeyrinum í alls konar sukk og
vitleysu, þar til allt var að því
komið að sökkva, þegar nýsköp-
unarstjórnin loksins yfirgaf
stjórn á þjóðarskútunni, uppgef-
in og ráðalaus.
En um hvað var þá ágreining-
urinn?
Hann var um dýrtíðina í sam-
bandi við nýsköpunartækin.
Ólafur Thors og fylgismenn
hans í þremur stjórnarflokkun-
um héldu því fram, að það væri
nægilegt að kaupa ný skip og
önnur nýsköpunartæki, því að
allt slíkt yrði svo fullkomið, að
framleiðslan bæri sig vegna
hinnar nýju tækni, sem beri alla
dýrtíð ofurliði. Það væri því
óþarfi að bera kvíðboga fyrir
vaxandi dýrtíð; hún mætti leika
lausum hala; þjóðin skyldi bara
lifa hátt uppi, hvei’gi vera smeyk
um framtíðina og hlusta ekki á
„barlómsvæl“ hinna lítilsigldu
Framsóknarmanna, sem berðust
á móti nýsköpun, nýrri tækni og
bjartari framtíð.
Boðskapur Framsóknarflokks-
ins til þjóðarinnar var á þessa
leið:
Þó að sjálfsagt sé að kaupa ný
skip, þá er það eitt út af fyrir sig
ekki nóg. Samfara því að skipin
eru keypt, þarf að tryggja það að
rekstur þeirra beri sig fjárhags-
lega. Þó að skipin verði fullkom-
in a§ tækni, má það elcki gleym-
ast, að tæknin vex einnig meðal
annarra þjóða. Enginn þarf að
ætla, að tækniþróunin vaxi að-
eins á íslandi, en að hún standi í
stað í öðrum löndum. Við getum
því aðeins orðið samkeppnisfærir
að framleiðslukostnaðurinn hjá
okkur fari ekki fram úr því, sem
á sér stað í öðrum löndum og sem
við verðum að keppa við á heims-
markaðinum. Enginn mætti
ganga þess dulinn, að viðskipta-
þjóðir okkar vildu ekki að öðru
jöfnu kaupa framleiðslu okkar
dýrara verði en hægt væri að fá
hana annars staðar, einungis af
því að hún væri íslenzk. Þess
vegna yrði samhliða kaupum ný-
.Ija tonna, er til sölu. —
Upplýsingar gefur
GÍSLI EIRÍKSSON,
Árnesi. — Sími 641.
Tvöföld perlufesti
tapaðist s. 1. fimmtudag,
sennilega í miðbænum. —
Skilist yinsamlegast í
Verzl. London.
IlÖfum fengið
lOmm.bílakerfi
Birgðir takmarkaðar.
E. S. A.-verkstæðið.
Mafreiðslufólk
■— karla eða konur — vantar
á t\ o síldarbáta í sumar.
Esso-Benzín
Esso-Smurningsolíur
Essö-Gírfeiti
Esso Koppafeiti
Esso Háþrýstiolía
Esso-Vélsturtuolía
Esso-Bremsuvökvi
Esso Ryðolía
avallt fyrirliggjandi.
Bifreiðast. Stefnir s.f.
Niðursoðin svið
i dósum.
Sardíimr
Gaffalbitar
Nýlenduvörudeild
og úlibú.
Eins og getið var í síðasta blaði, I
átti hann sextugsafmæli laugard.
11. þ. m. Engum, sem til þekkir, I
mun koma það á óvart, að nokk-
uð var til hátíðabrigðis þar í sveit
á þessum tímamótum í ævi þessa
merka og vinsæla héraðshöfð-
ingja. Margir gestir, bæði úr bæ
og sveit, heimsóttu hann þenna
dag, til þess að árna honum heilla
og öllum var þeim veitt af mikl-
um ljúfleik, rausn og höfðings-
skap. Heillaóskir og þakkar-
skeyti bárust afmælisbarninu
víða að. Allir gestirnir voru með
gleðibrag við ljúfar móttökur og
hjartahlýju húsbændanna á
Möðruvöllum. Á slíku gleðiiiióti
við sumarsól í sveit komast allir
í sólskinsskap.
Að kvöldi þessa dags héldu
sveitungar Valdimars honum
myndarlegt og veglegt afmælis-
hóf í Saurbæ. Var þar fjölmenni
saman komið og voru honum
færðar verðskuldaðar þakkir fyr-
ir störf hans í þágu sveitar sinn-
ar, forustu í félagsmálum og ekki
sízt persónuleg kynni fyrr og síð-
ar.
Kristján Valdimar (svo heitir
hann fullu nafni) er fæddur 11.
júní 1889 á Vatnsenda í Eyja-
fil'ði og er af eyfirzkum bænda-
ættum kominn. Foreldrar hans
voru hjónin Páll Sveinsson og
Kristjana Sigurðard. er bjuggu á
Vatnsenda frá 1870 og fram und-
ir síðustu aldamót. Valdimar ólst
upp á vegum foreldra sinna.
Ungur að aldri fór hann í Gagn-
fræðaskólann á Akureyri og út-
skrifaðist úr honum 1907. Árið
1909 kvongaðist hann Guðrúnu
Jónasdóttur bónda á Völlum í
Eyjafirði, Jónassonar, en alin er
hún upp hjá föðursystur sinni,
Guðrúnu og manni hennar. Jó-
hanni Jónassyni, er lengi bjuggu
á Rútsstöðum í Eyjafirði, seinna
nokkur ár í Hólum og síðast á
Möðruvöllum. Guðrún er mynd-
arleg og sköruleg greindarkona,
og hefir hún ekki langt að sækja
gáfurnar, því að faðir hennar var
einn af gáfuðustu mönnum í al-
þýðustétt, sem ég hefi þekkt, og
ágætlega vel liagmæltur.
Þau Valdimar og Guðrún eiga
þrjú uppkomin, efnileg börn, öll
gift. Þau eru Jóhann, bóndi á
Möðruvöllum, Ásgeir, stúdent og
Ragna, kona Ragnars Olasonar,
forstöðumanns sápuverksmið j -
unnar Sjöfn.
Valdimar hóf búskap á Möðru-
völlum eftir fósturföður konu
hans og hefir rekið þar búskap
yfir 30 ár af miklum myndarskap.
Jörð sína hefir hann bætt
prýðilega, bæði að húsakosti og
ræktun, og er þetta forna höfuð-
ból og höfuðsetur Guðmundar
Eyjólfssonar ríka og Lofts ríka
Guttormssoriar nú orðið eitt
myndarlegasta og ánægjulegasta
óðalssetur í öllum Eyjafirði og þó
lengra sé leitað. Getur Valdimar
nú með glöðu bragði litið yfir
yerk sín á þessum sögufræga
stað, auk þess að hann er frá
náttúrunnar hendi einkar við-
felldinn og aðlaðandi.
Sveitungar Valdimars Pálsson-
ar hafa lengi borið til hans mikið
traust sökum hæfileika hans og
mannkosta og 'hafa falið honum
mikilvæg trúnaðarstörf. Hrepp-
stjóri Saurbæjarhrepps hefir
hann verið óslitið síðan 1928 og
sýslunefndarmaður jafnlengi. —
Annar endurskoðandi reikninga
Kaupfélags Eyfirðinga hefir hann
verið síðan 1936 og formaður
Samvinnubyggingafélags Eyja-
fjarðar um áraskeið. Oll hafa
þessi störf farið honum vel úr
hendi, því að hann er prýðilega
starfliæfur og skyldurækinn.
Valdimar er velviljaður mönn-
úm og góðum málefnum. Hann er
eindreginn og óhvikull sam-
vinnumaður, drengur góður og
vinsæll þrátt fyrir sextugsaldur-
inn er hann enn ungur í sjón og
raun. Mætti svo verða sem lengst.
I. E.
Aðalfimdur Kaupfélags
Skagstrendinga
Aðalfundur Kaupfélags Skag-
strendinga var haldinn að Höfða-
kaupstað dagana 21. og 22. maí.
í skýrslu kaupfélagsstjóra komu
meðal annars fram þessar upp-
lýsingar:
Sala erlendra vara og brauð-
gerðarinnar námu á árinu tæp-
lega lVz millj. króna, og hafði
lækkað frá fyrra ári um 225 þús.
kr. Kom sú lækkun að langmestu
leyti niður á vefnaðarvörum og
búsáhöldum.
Innstæður viðskiptamanna í
innlánsdeild og á reikningum
námu kr. 1.641.186.53 og höfðu
lækkað frá fyrri ári um tæpar
100 þús. kr.
Um 30 nýir félagar höfðu bætzt
við á árinu.
Síðari hluta árs vann kaupfé-
lagið að því, að koma upp útibúi í
þorpinu, því að byggðin stendur
þar mjög dreift, og tók það til
starfa í janúarmánuði sl.
Sala brauðgerðar, sem félagið
rekur, nam 194 þús. krónum, og
hafði rekstur hennar gengið vel.
Rekstursafkoma félagsins var,
eftir atvikum, sæmileg, þegar
miðað er við ríkjandi vöruskort.
Félagið varði til afskrifta fast-
eigna og véla kr. 47.300.00. — í
sameig'narsjóði var lagt um 38
þús. kr. Til félagsmanna var end-
urgreitt 3% í stofnsjóð og 4% í
reikninga á skilaða arðmiða, og i
Menningarsjóð kr. 3.191.09.
Fundurinn taldi félaginu mikla
þörf á nýju frystihúsi, eða gjörð-
ar yrðu verulegar viðbyggingar
og endurbætur á því, sem það á
nú, þar sem geymslurúm þess og
vinnuaðstaða stendur rekstri þess
mjög fyrir þrifum. Framleiðsla
þess á liðnu ári voru rúml. 8000
kassar.
Þá sámþykkti fundurinn eftir-
farandi tillögu:
„Fundurinn lýsir yfir fyllstu
óánægju sinni, varðandi langvar-
andi skort á veínaðarvöru og sér-
staklega á vinnufötum, og vitir
harðlega það aðgjörðaleysi um
innflutning þeirrar vöru og rétt-
(Framhald á 7. síðu).
Afgr. vísar á.
| Tilkynning
Vegna sumarleyfa verður Gufupressan lokuð \
i frá 4,—18. júlt næstkomandi. =
G u f u p r e s s á ii, {
\ Skipagötu 12. i
'MMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMM'**
I Tilkynnin
Vikublöðin á Akureyri hafa samþykkt eftir- I
I farandi auglýsingataxta: i
Hver dálksentimetri kostar kr. 4.00. Af aug- i
lýsingum 10—20 sm. má gefa 20% afslátt. I
Af stærri auglýsingum og öllum dánartil- i
kynningum og þakkarávörpum 25%. Fastir \
auglýsendur lái 20—25% afslátt af öllum i
auglýsingum, án tillits til stærðar. Smá- i
auglýsingar greiðist við afhendingu, ef þcss [
1 er kostur. \