Dagur - 27.01.1950, Side 8

Dag.ub
Föstudaginn 27. janúar 1950
Heppilegf væri að slá saman
reitum „Alþýðumannsins"
og „íslendings"
Ekkert hallast á í málflutningi Eggerts Jóns-
sonar og Braga Sigurjónssonar um málefni
samvinnufélaganna
Eftir því, sem nær dregur
kosningunum, verður málefna-
bandalag íhaldsins og „alþýðu-
foringjanna“ einlægara og nán-
ara. Er engu líkara en hér sé um
sama flokkinn að ræða. — Blöð
flokkanna bera þess sáralítinn
vott að nokkuð beri í milli. Sér-
staklega nú í seinni tíð, er sam-
eiginlegt hatur flokksforingjanna
á kaupfélaginu og framkvæmdum
þess, hefur útilokað flest annað
efni úr blöðunum.
Síðasti íslendingur og síðasti
Alþýðumaður voru að innihald-
inu til mjög sama eðlis. í íslend-
ing skrifar Eggert Jónsson eina
af hinum dæmulausu fráfræði-
greinum sínum um skattamál
samvinnufélaga, auk þess sem
áframhald er á bresti þeim, sem
varð í bæjarmálunum, er Karl
Friðriksson greip penna í hönd,
og í Alþýðumanninum er að
finna eina af hinum svæsnu og
ósvífnu árásargreinum á KEA,
sem fyrir nokkru er orðin sér-
grein Braga Sigurjónssonar að
framleiða, ein frumsmíð af þeirri
tegundinni, sem Morgunblaðinu
þykir gott að vitna til eða jafnvel
endurprenta með tilheyrandi lofs
yrðum um sannleiksást og skáld-
lega andagift höfundar. Allt hefði
þetta efni verið bezt komið í einu
og sama blaðinu ,alveg eins og
sumir alþýðuforingjar væru bezt
komnir í íhaldsflokknum og færu
þar miklu betur en í flökki, sem
enn kennir sig við alþýðu og lýð-
ræðissósíalisma.
Trúin á heimskuna.
í grein sinni verður Braga Sig-
urjónssyni það sama á og kollega
hans, Eggerti Jónssyni varð á í
fyrri viku, að votta heimskunni
og. fáfræðinni lotningu sína og
byggja málefnasóknina á þeim
trausta grunni. Eggert Jónsson
hafði haldið því fram, að Akur-
eyrarhöfn væri haldið uppi með
útsvarsgreiðslum borgaranna og
lézt ekki vita, að það eru hafnar-
gjöld og bryggjugjöld, sem eru
tekjulindir hafnarinnar, og mun
höfnin auk heldur hafa lagt bæn-
um til fé, en bærinn ekki höfn-
inni. Var þetta allt saman rekið
kyrfilega ofan í Eggert hér í blað-
inu í fyrradag. En þótt þessi ný-
stárlega hafnarmálakenning þyki
ekki lengur heppilegt vopn í
lygaherferðinni gegn samvinnu-
félögunum, má þó lengi finna
önnur svipaðrar tegundar og
lengi má votta ti'úna á heimsk-
una og fáfi'æðina, ef vilji er
nægur til þess. Og viljann skortir
ái'eiðanlega ekki í Alþýðumann-
inum ,enda finnur blaðið sér til
svipað efni til bai'eflis, en það er
sú fullyiðing, að fyrir „ofríki"
kaupfélagsins gi'eiði bæjarmenn
vatn og rafmagn hærra verði en
ella, þ. e. ef kaupfélagið gi-eiddi
hæi-ra útsvar mundi vatnsskatt-
ur og taxti rafveituntiar verða
lægi'i.
Þetta er hámark ósvífni í
málaflutningi, því að vita-
skuld veit Bragi Sigurjóns-
son það fullvel, að útsvör
standa eltki undir rekstri
rafveitunnar né vatnsveit-
unnar, heldur vatnsskattur
og rafmagnsgjöld, sem greidd
eru samkvæmt taxta. — Það
sýnir bezt fyrirlitning þessara
rithöfunda á dómgreind al-
mennings, að þeir skuli leyfa
sér að halda því fram, að
KEA greiði annan og hag-
kvæmari taxta fyrir vatn og
rafmagn en önnur fyrirtæki.
Er hér með skorað á Braga
Sigurjónsson að færa rök
fyrir þessari fullyrðingu
sinni eða heita ósanninda-
maður ella.
Blekkingar um arðgreiðslur.
Bragi telur upp ýmsar deildir
KEA (og býr til nýjar til þess að
tylla undir málssóknina, t. d. á-
burðarsöludeild; því nefndi hann
ekki hveiti- og rúgmjölssölu-
deild, sykursöludeild, naglasölu-
deild, tvinnasöludeild o. s. frv.?)
og fullyi'ðir að af þeim greiði
kaupfélagið ekki ai'ð til félags-
manna sinna og heldur ekki út-
svar til bæjarins!
Sannleikurinn í málinu er, að
KEA greiðir til félagsmanna
C
sinna allan ai'ð af öllum sínum
starfsgreinum, að frádregnu lög-
boðnu gjaldi í vai'asjóð, sem er
1%. Skipasmíðastöð og yfirbygg-
ingavei’kstæði ei-u eign Utgerðar-
félags KEA h.f. og arður af þeim
stai'fsgi'einum rennur til Utgerð-
arfélagsins, sem ber skatta eins
og hvei't annað hlutafélag, og er
eina útgerðarfyrirtækið í þessum
bæ, sem nokkra verulega skatta
hefur boi'ið á undanförnum ár
um, en KEA á allt hlutaféð að
undanteknum 500 krónum, sem
skipt er niður á 5 einstaklinga.
Slátm'hús félagsins og mjólkur-
samlag annast aðeins umboðssölu
fyrir framleiðendur og fá þeir allt
söluverð varanna að frádregnum
kostnaði.
Þreföld lygi
í þessari makalausu gi'ein, seg-
ir Alþýðumannsi-itstjórinn enn að
KEA greiði 100 þús. kr. til bæj-
ai-sjóðs, enda þótt hann viti mæta
vel, og hefur enda verið rakið hér
Afstaðan til fram-
kvæmdastjórnar
bæjarins
Alþýðumaðurinn fræðir les-
endur sína á því, að Fram-
sóknarmenn hafi lofað því
1946 að kjósa ekki Steinsen
fyrir bæjarstjóra og sé því
ekkert að marka yfirlýsingar
þeirra nú. Þarna laug Herleg
dáð sem fyrr. í yfirlýsingu
þeirri, sem Framsóknarmenn
gáfu út um bæjarstjórakjör
fyrir kosningarnar 1946 var
sagt: „Flokkurinn hefur enga
ákvörðun tekið um það, hvern
hann styður til þess að verða
bæjarstjóri hér. Flokkurinn
mun styðja þann mann, sem
hann telur hæfastan þeirra,
sem völ verður á, án tillits til
flokkaskiptingar.“ f ljós kom
við bæjarstjórakjörið, að völ
var á þremur mönnum: Ingólfi
Jónssyni frá fsafirði, Birni
Halldórssyni Iögfr. hér og
Steinsen bæjarstjóra. Er von-
legt að Alþýðumanninum þyki
það býsn mikil að Framsókn-
armenn skyldu telja Steinsen
hæfastan þessara umsækj-
enda! Að þessu sinni hefur
flokkurinn lýst yfir því, að
hann vilji vinna að því að ger-
breyta framkvæmdastjórn
bæjarins, ekki aðeins skipta
um bæjarstjóra heldur og um
bæjarverkfræðing. íhaldið er
þessu algerlega andvígt, sem
kunnugt er. Kommúnistar
halda dauðahaldi í bæjarverk-
; fræðinginn, en Alþýðuflokk-
urinn druslaðist til þess með
; ólund að lýsa yfir stuðningi
; við þetta mál. Öruggasta leið-
| in fyrir þá, sem vilja stuðla
að gerbreyttri framkvæmda-
I stjóm, er því að kjósa B-
; LISTANN á sunnudaginn
; kemur.
íþrótt crilrastéttaflokksins:
Áfsfaðan fil hagsmunamála bæjar-
félagsins vegur salt í skrifum
„íslendings"
Á einni blaðsíðu biðlar flokkurinn til kjós-
enda að kjósa ekki Framsóknarflokkinn, til
þess að hann geti ekki byggt togarabryggju
á Oddeyri — á annarri blaðsíðu lýsir flokk-
urinn stuðningi við sköpun framtíðaraðstöðu
fyrir útgerðina við Glerárósa!
í blaðinu, að félagið gi'eiðir nær
300 þús. kr. til bæjai'sjóðs. í þessu
sambandi heldur þetta dæma-
lausa „alþýðumálgagn" þvi fi-am,
að KEA beiti bæjarfélagið „of-
ríki“ í skattamálum og má skilja,
að slíku mundi kippt í lag, jafn-
skjótt og Bi-agi Sigui'jónsson
fengi sæti í bæjai'stjórn. Hér er
enn sýnd trú blaðsins á mætti
heimskunnar. Bæjarstjómin hér
ræður engu um skattagreiðslur
heldur er skattur og útsvör lögð
á samkvæmt landslögum, jafnt á
kaupfélög sem aðra gjaldendur
Staðhæfing Braga Sigui-jónsson-
ar um „ofríki“ í þessu sambandi
er staðlausir stafir, en slíkum
fullyrðingum er nú teflt fram af
hinum nýju bandamönnum til
þess eins að spilla fyrir kosningu
samvinnumanna í bæjarstjórnina
hér og ala á misskilningi og
fjandskap gegn samtökum sam
vinnumanna, til hags fyi'ir kaup-
mangara og braskara.
Skrítinn samvinnuáhugi
Alþýðuflokkui'inn hefur stund-
um, á hátíðlegum augnablikum,
(Framhald á 7. síðu).
Á miðvikudaginn rauf íslend-
ingur loksins hina löngu þögn um
togarabryggjumálið, en með
nokkuð undarlegum hætti þó. —
Áður hefur því verið lýst hér í
blaðinu, að efsti maður Sjálf-
stæðislistans, Helgi Pálsson, lýsti
andstöðu við tillögu Framsókn-
armanna um að nota afgangsefni
hafnarinnar til þess að koma upp
togarabryggju við Glerárósa,
vildi hann óhnur setja efnið í
milljóna-bólverkið við Strand-
götu.
Mundi það verkefni, að skapa
togurunum viðunandi aðbúð í
landi, jafn óleyst fyrir því. í ís-
lendingi, þeim síðasta, geysist
Helgi fram á ritvöllinn til stuðn-
ings þessum kenningum sínum.
Skorar hann á kjósendur í bæn-
um að forðajxví, að Framsóknar-
menn „fái aðstöðu til með kosn-
ingunum á sunnudaginn kemur,
að byi'ja flutning hafnarinnar út
að Glei'árósum. Um þetta meðal
annars segið þið til með atkvæði
ykkar á sunnudaginn,“ segir
þessi foi'ustumaður Sjálfstæðis-
flokksins hér. Hefur hann þar
með staðfest það, sem um afstöðu
hans var sagt hér í blaðinu fyrr.
Hægri höndin veit ógjörla,
hvað sú vinstri gerir.
> En Sjálfstæðisflokkurinn er
ekki allur metinn með þessai'i yf-
irlýsingu. Alltrastéttaflokkurinn
hefur langa reynslu í því efni, að
segjast vera með því í dag, sem
hann andmælti í gær, og snúa
loforðum og kosningastefnuskrám
til ýmsra átta, til þess að þókhast
hvei-jum þeim kjósanda, sem lík-
legur er til þess að Ijá slíku mál-
skrafi eyra og leggja nokkurn
ti’únað á yfirlýsingar flokksfor-
ingjanna. Eru frægust dæmi þessa
úr dýrtíðar-„stefnu“ flokksins, er
dýrtíðin var ýmist „þjóðai'böl",
eða hún hafði sínar „björtu hlið—
ar“, eftir því tið hvei'n var talað
og hvernig kjósendaveiðiskapn-
um farnaðist í það og það sinn.
Líka mælt með togarabryggjunni
Það er í anda þeirrar stefnu, að
hægi'i hendin látist ekki vita,
hvað hin vinstri gerir ,að hið
græna ti'é íhaldslistans, Guð-
mundur Jörundsson útgei'ðar-
maður, ritar grein í sama íslend-
ingsblað
þar sem þessi reyndi og glöggi
útgerðarmaður mælir ein-
dregið með því, að tillaga
Framsóknarmanna um að-
stöðu fyrir togarana við Gler-
árósa verði sköpuð hið fyrsta
og hafizt verði handa um
bryggjugerð þar hið allra
fyrsta. Telur hann það fyrir-
komulag tvímælalaust hag-
kvæmast.
f gx-ein Guðmunlar er hvergi
tekið undir þá skoðun hinna
Sjálfstæðisframbjóðendanna, að
togararnir geti notað aðstöðu við
milljónabólverkið, enda mun
honum ljóst, að ár og dagar munu
líða áður en það er komið í notk-
un, og þá yrði jafnvel forsvars-
mönnunum ljóst, að þar er ekki
unnt að gera framtíðaraðstöðu
fyrir togarana, vegna þrengsla og
íshættu á vetrurn.
Oruggast að styðja B-listann.
Bæjarmenn yfirleitt munu bera
miklu meira traust til þekkingar
Guðmundar Jörundssonar á þess
um efnum, en ummæla Helga
Pálssonar, og skrifa íslendings.
Mun það og sannast sagna, að
mikill meirihluti* bæjarmanna
hafi þegar séð það, að tillaga
Framsóknarmanna um togara-
bryggjuna er hagkvæmasta og
ódýrasta lausnin, alveg eins og
þeir hafa séð það fyrir löngu, að
fjandskapur íslendings í garð
hafnarmannvirkjanna við Gler-
árósa var skammsýn íhaldspóli-
tík, sem hefði komið bæjarfélag-
inu í koll ,ef hún hefði fengið að
ráða. Við Glerárósa er nú unnt
að skapa ágæta aðstöðu fyrir út-
gerðina hér jafnframt því sem
þar hefur verið byggð ein hin
hagkvæmasta og ódýrasta drátt-
arbraut á landinu. En enda þótt
flestir bæjarmenn sjái þetta, mun
þeim þykja ósennilegt að sjónar-
mið Guðmundar Jörundssonar
verði ofan á í flokknuin, er á
hólminn kemur, heldur muni
kenningar Helga Pálssonar og
Sveins Bjarnasonar verða þyngri
á metunum, ef að venju lætur.
Það er því augljóst, að til þetes
að tryggja framgang togara-
bryggjumálsins, verða bæjar-
menn að styðja B-LISTÁNN
á sunnudaginn.
Framsóknarmenn eru upphafs-
menn þessa máls. Allir fulltrúar
flokksins í bæjarstjórninni hafa
þegar lýst yfir stuðningi við mál-
ið. Þeir bæjarmenn, sem áhuga
hafa fyrir útgerð, og vilja tryggja
'framtíð hennar hér, vinna .út-
gerðarmálum bæjarins mest gagn
með því að fylkja sér um tillögur
Framsóknarmanna og kjósa B-
LISTANN á sunnudaginn kemur.