Dagur - 13.09.1950, Blaðsíða 1

Fiminta síðan:
Hvað á að gera í liaust?
Rætt um ný úrræði í
atvinnumálum.
Forustugreinin:
Síðasti kapítulinn.
XXXIU. árg.
Akureyri, miðvikudaginn 13. setpember 1950
39. tbl.
Ráðgert að verja 6 milljónum
króna fil endurbóta á hafnar
mannvirkjum hér
Vitamálastjórnin á móti hækkun
hafnargjalda til að standa undir
framkvæmdunum
Kosningar til Alþýðusambands-
þings fara fram á sunnudag og
mánudag
Verkamenn þurfa að hafna ábyrgðar-
lausri stefnu kommúnista
Samgöngumálaráðuneytið og
vitamálastjórnin hafa sent hafn-
arnefnd Akureyrar umsagnir um
tillögur nefndarinnar um breyt-
ingar á hafnargjaldskrá bæjarins
og vilja að athugað sé, hvort ekki
sé unnt að komast af með minni
hækkun, en hafnarnefnd lagði til.
Munu umsagnir þessar byggðar á
Kartöflugeymsla
útbúin í bruna-
stöðvarkjallar-
anum
Bæjarráð hefur að undanfömu
haft til athugunar hvernig unnt
væri að leysa fyrirsjáanleg vand-
ræði á geymslu kartaflna bæjar-
manna, en uppskeruhorfur garð-
ávaxta eru nú mjög góðar og lík-
legt að bæjarmenn eigi álitlegan
kartöfluforða í haust. Á fundi
bæjarráðs 31. f. m. var ákveðið
að láta útbúa brunastöðvarkjall-
arann fyrir kartöflugeymslu. —
Hafði bæjarverkfræðingur áætl-
að kostnað við þær framkvæmdir
kr. 21.000. Ákvörðun bæjarráðs
var því skilyrði bundin, að bær-
inn hafi tryggingu fyrir afnotum
þessa húsnæðis fyrir slíka
geymslu í 3 ár.
Eru rússnesk skip
enn að koma á
síldarmiðin?
Færeyskur skipstjóri, sem
kom til Siglufjarðar sl. sunnu-
dag, skýrir svo frá, að hann hafi
þá nýlega séð nokkur rúsnesk
skip skammt undan Grímsey,
scm virtust nýkomin á miðin, þ.
á. m. stór skip. Skipstjóri þessi
hefur verið hér fyrir Norður-
landi í sumar og oft séð til
ferða rússneska síldveiðiflot-
ans. Virðist af þessari frásögn
mega ráða að Rússar séu cnn að
fjölga skipum í leiðangri sín-
uin, enda þótt nú sé komið
haust og lítil sem engin síld
hafi veiðzt í langan aldur.
rekstursútg j öldum hafnarinnar
árið 1948.
Enginn grxmdvöllur tíl
að byggja á.
Hafn«rnefndin bendir á, í álits-
gerð, sem rædd var á bæjar-
stjórnarfundi í gær, að reksturs-
útgjöldin á því ári séu enginn
grundvöllur til að byggja á, ef
áætla á útgjöld hafnarinnar fyrir
næstu ár. Nú þegar hafi verið
byrjað á mjög fjárfrekum hafn-
armannvirkjum, sem fyrirsjáan-
legt er að höfnin getur ekki staðið
undir með núverandi gjaldskrá.
Á árinu 1949 var varið til ný-
byggingar hafnarmannvirkja
rúml. 3 millj. króna og á árinu
1950 er fyrirhugað að verja 400—
500 þús. kr Á næstu árum eru
fyrirhugaðar framkvæmdir fyrir
rösklega 6 milljónir króna og
stundurliðar nefndin þær þann-
ig: Hafnarbakka á Oddeyri,
ásamt dýpkun, kr. 1.500.000.
Kostnaður við að fullgera drátt-
arbrautir ásamt húsi kr. 1.350.000.
Skipakví við dráttarbraut með
tilheyrandi bryggju og kostnað-
ur við að fullgera Oddeyrargarð
kr. 1.100.000. Slitlag á Torfunefs-
bryggju kr. 200 þús., hafnarbakki
bátakvíar 800 þús., endurnýjun á
þremur timburbryggjum bæjar-
ins kr. 1.200.000. Þessi kostnaðar-
áætlun er gerð í samráði við
Magnús Konráðsson verkfræð-
ing, sem hefur hafnarmál Akur-
eyrar með höndum fyrir vita-
málaskrifstofuna.
Höfnin skuldug.
Höfnin hefur þegar tekið 1
millj. króna lán vegna fram-
kræmda þeirra, sem gerðar hafa
verið, auk þess hefur bærinn lán-
að um hálfa millj. kr. til þeirra,
vaxtalaus lán, sem tekið hefur
verið með útsvörum. Á næstu ár-
um verður höfnin að greiða vexti
og afborganir af þeim lánum, sem
tekin hafa verið og leggja fram fé
til ofannefndra framlxvæmda. —
Nefndin telur óumflýjanlegt að
hækka gjaldskrána veruléga með
því að erfitt er að fá lán og fram-
lög ríkissjóðs eru torfengin. —
Fáist ekki heimild til hækkunar-
innar, verður að hætta við fram-
kvæmdirnar, sem telja verður að-
kallandi og nauðsynlegar.
Jan Smuts
Hinn merki stjómmálamaður Jan
Smuts marskálkur, fyrrv. for-
sætisráðherra Suður-Afríku, lézt
að heimili sínu í Pretoría í Suð-
ur-Afríku sl. mánudag, 80 ára að
aldri. Smuts var foringi í her Búa
í Búastríðinu, en gerðist síðan,
á:samt Bootha forsætisráðherra
talsmaður samvinnu við Breta.
Varð hann síðar forsætisráðherra
sambandsríkisins um langan ald-
ur og kunnasti leiðtogi út á við.
Mjólk hækkar í
verði
í sl. viku tilkynnti framleiðslu-
ráð landbúnaðarins nokkra verð-
hækkun á mjólkurafurðum. —
Kostar mjólk í lausu máli nú kr.
2.57 lítrinn, en kostaði kr 2.15 áð-
ur. Hækkun þessi byggist á út-
reikningi landbúnaðarvísitölu 1.
sept., en samkv. lögum skal hún
þá útreiknuð og sýna hækkanir,
sem orðið hafa á árinu á undan,
bæði launahækkanir og hækkanir
innfluttrar rekstrarvöru til bú-
anna. Hækkunin er því afleiðing
þeirra breytinga, sem átt hafa sér
stað á þessu sviði að undanförnu-
Skortur á \ atns-
pípum hindrar lag-
færingar á vatns-
veitukerfinu
Athuganir munu liafa farið fram
í sumar á möguleikum til þess að
auka vatnsrennslið til aðalvatns-
æða -bæjarins og bæta þannig úr
hinum mikla vatnsskorti, sem
plágar bæjarmenn á vetrum. í
því sambandi hafa verið gerðar
tilraunir með brunna við Glerá,
neðan við vatnsgeymana. Hafa
þær ekki borið verulegan árang-
ur. Á fundi bæjarráðs nýlega var
bæjarverkfræðingi falið að vinna
að því að ná saman öllu vatni,
sem hægt er að ná úr Hlíðar-
fjalli. Skortur á vatnspípum háir
mjög endurbætum á vatnsveitu-
kerfinu. Vatnsleiðslupípur eru
jafnan ófáanlegar. Virðist Fjár-
hagsráði vera sérstaklega í nöp
við þessa nauðsynjavöru.
Verkamannafélag Akureyrar-
kaupstaðar hefur ákveðið að
kosning fulltrúa á næsta Alþýðu-
sambandíþing, skuli fara fram
með allsherjaratkvæðagreiðslu n.
k. sunnudag og mánudag Munu
verða tveir listar í kjöri, listi lýð-
ræðissinna og listi kommúnista.
Leggja kommúnistar um land allt
nú megináherzlu á að ná undir sig
stjórn Alþýðusambandsins og
hafa þegar hafið harðvítugan
áróður innan verklýðsfélganna til
þess að reyna að tryggja sér
meirihluta á Alþýðusambands-
þinginu.
KOMMÚNISTAR STEFNA AÐ
VERKFÖLLUM.
Fyrir verkamenn er hin ábyrgð-
arlausa ævintýramennska komm-
únistaforsprakkanna varhuga-
verðari nú en nokkru sinni fyrr
og ættu þeir að gjalda sérstakan
varhug við áróðri kommúnista
um „kjarabætur11 um þessar
mundir. Af skrifum kommúnista-
blaðanna verður ekki annað ráðið
nú ,er þeir vilja hefja nýja kaup-
gjaldsbaráttu með verkföllum um
land allt á þessu hausti. Á undan-
förnum árum hafa kommúnistar
ráðið mestu um þá stefnu, sem
verklýðsfélögin hafa tekið í kaup
gjaldsmálum. Hefur sú stefna
miðast við einhæfa kauphækkun-
arbaráttu, krónunum hefur verið
fjölgað án þess að nokkur trygg-
ing væri fyrir því að kaupmáttur
launanna ykist að sama skapti.
Þetta er enn stefna kommúnista,
og á grundvelli hennar munu
þeir hyggja á verkföll nú undir
veturinn. Eins og hag framleiðsl-
unnar er nú komið, verður að
telja ólíklegt, að slík barátta
leiddi til skjótunnins sigurs og
væri framkvæmd hennar í hönd-
um kommúnista, fullkomin ævin-
týramennska, sem gæti orðið
verkamönnum þung í skauti. —
Fleiri krónur á pappírnum er
ekki neitt hagsmunamál verka-
manna og annarra launþega nú,
heldur er það mesta hagsmuna-
mál þessara stétta að forða at-
vinnuleysi, auka framleiðsluna og
skapa þannig grundvöll fyrir
raunhæfum kjarabótum. Sá
grundvöllur verður ekki skapað-
ur ef kommúnistar fá nokkru
ráðið með því að áframhald
hrunadans dýrtíðarinnar er vatn
á myllu þeirra afla, sem vilja að
þjóðfélagsskipulagið hrynji til
pess að gírugir einræðissinnar
geti hreiðrað um sig á rústunum.
KOSNINGIN Á AKUREYRI.
Listi lýðræðissinna er skipaður
eftirtöldum mönnum: Stefán
Árnason, verkamaður, Torfi Vil-
hjálmsson, verkamaður, Haraldur
Þorvaldsson, verkamaður, og Ei-
ríkur Einarsson, verkamaður. —
Varamenn: Árni Þorgrímsson,
verkamaðúr, Hjörleifur Hafliða-
son, verkamaður, Konráð Sig-
urðsson, vérkamaður, og Stefán
Hólm Kristjánsson, verkamaður.
Á lista kommúnista eru: Björn
Jónsson, Jóhannes Jósefsson,
Svavar Jóhannesson, Höskuldur
Egilsson. Til vara: Ólafur Aðal-
steinsson, Þórður Valdimarsson,
Guðmundur Baldvinsson og
Steingrímur Eggertsson. Kosn-
ingin fer fram í Verklýðshúsinu
næstk. sunnudag og mánudag kl.
2—10 báða dagana
Unnið að skrásetn-
ingu Amtsbóka-
safnsins
í fundargerð nefndar þeirrar,
sem sér um starfrækslu Amt-
bókasafnsins, er skýrt frá skrá-
setningu safnsins og hversu langt
verkið er komið. Var fundargerð
þessi rædd á bæjarstjórnarfundi
í gær. Siglaugur Brynleifsson
hefur unnið að skrásetningunni.
Allmikið af bókum safnsins er
enn óskrásett og vill nefndin láta
halda verkinu áfram til áramóta,
það, sem þá verði óunnið, falið
manni, sem ráðinn yrði bóka-
vörður, en fyrir liggur að ráða
bókavörð að safninu.
Akureyrarskip
fara á rekneta-
veiðar í Faxaflóa
Nokkur skip héðan eru um það
bil að leggja af stað suður til rek-
netaveiða í Faxaflóa. Bátar Val-
týs Þorsteinssonar útgerðar-
manns, Garðar og Gylfi, munu
leggja af stað í dag. Fleiri bátar
undirbúa suðurför.