Dagur - 26.10.1955, Page 10

10
D A G U R
Miðvikudaginn 26. október 1955
Ananas
Appelsínur
Vínþrúgur
Gráfíkjur
(ný uppskera.)
VÖRUHÚSIÐ H.F.
HUNANG
Ekta
BÝFLUGNA
HUNANG
nýkomið.
VÖRUHÚSIÐ H.F.
Bollapör kr. 5.95
Diskar dj. gr. kr. 5.95
Mjólkurkönnur
aðeins kr 10.00
Glös óbrothætt
VÖRUHÚSIÐ H.F.
Óbrennt KAFFI
gamla góða
TEGUNDIN.
Nýkomið.
VÖRUHÚSIÐ H. F.
KAFFISTELL
Nokkur sett
MJÖG VÖNDUÐ
Nýkomin.
VÖRUHÚSIÐ H.F.
Barnavagn
til sölu með tækifærisverði.
Uppl. í sínta 1472.
Hjá mér er lamb,
með mínu marki: Sneitt fr.
biti fr. vinstra. Lamb þetta
á ég ekki, og getur réttur
eigandi vitjað þess, gegn
áföllnum kostnaði.
Friðrik Á. Sveinsson,
Uppsölum, Glerárþorpi.
Atvinna
Góðan mann vantar til að-
stoðar á sveitaheimili í ná-
grenni Akureyrar.
Eg hef að undanförnu haft und-
ir höndum og athugað árferðis-
skýrslur Þorv. Thoroddsen. I þeim
styðst hann við ýmsa gamla ann-
ála, Arbsekur Espólíns, ritgerðir
Hannesar biskups Finnssonar um
mannfækkun á Islandi o. fl. —
Er hryllilegt að lesa um þann
óskapa fjárfelli, sem oft átti sér
stað á þeim árum. Ef til vill finnst
mönnum ekki þörf að skrifa uu
slíkt, vegna þess að svo langt er
liðið síðan, en ekki eru þó nema
rúm 70 ár síðan. gengið hafa yfir
landið ein þau mestu harðindi,
sem sögur herma, og á eg þar við
harðindakaflann á nítunda tug s.l.
aldar.
Eftir þeim heimildum, sem Þor-
valdur hefur, telur hann 17. öld-
ina illviðrasamasta og harðasta
síðan sögur hófust. Honum telzt
svo til, að 33 harðindaár hafi ver-
ið á þeirri öld — eða sem svarar
3ja hvert ár. Næst kemur svo 18.
öldin með 29 harðindaár. Eru svo
sem kunnugt er Móðruharðindin á
þeirri öld stórkostlegust. Þá kem-
ur síðastliðin öld með 17 harð-
indaárin, um 20 öldina
vitum við ekki enn sem
komið er. Að visu voru fyrstu ár
aldar þessarar nokkuð hörð og
frostmikil. Sérstaklegða var mikill
ís við Norðurland vorið 1902. Þá
fylltist Eyjafjörður af hafís og
munu hafa teppst siglingar til Ak-
ureyrar, og því orðið tilfinnanleg-
ur vöruskortur. Og fleiri ár kom
nokkur hafis að landinu, t. d. 1915
var mikill ís fyrir Vesturlandi. Þá
strandaði fiskiskipið Oli, en mann-
björg varð. — Þá er hinn mikli
frosta- og ísavetur 1918, sem
Iðjuklúbburinn
verður næstk. föstudagskvöld
kl. 8,30 e. h. í Alþýðuhúsinu.
SPILUÐ FÉLAGSVIST.
(Góð verðlaun)
SKEMMTIATRIÐI
DANS.
Félagskort á kr. 35.00, sem
gilda fyrir þrjú skemmti-
kvöld, verða seld á vinnu-
stöðum Iðju og í Alþýðulnts-
inu frá kl. 5—7 á finnntudag.
Öllum er heimilt að gerast
þátttakendur í klúbbnum.
STJÓRNIN.
Rafsuðuplata
tveggja hólfa, til sölu.
mörgum er minnisstæður. Síðan
hefur hafís ekki sést við strendur
íslands, og engar frosthörkur ver-
ið, þar til síðastliðinn vetur að
nokkuð mikicT frost gerði og ein-
hver íshroði sást úti fyrir Vest-
fjörðum.
Nokkur atriði vil eg geta um í
sambandi við þennan -riikla frosta-
vetur 1918.
Tíðarfar sumarib 1917 var frek-
ar gott fram um höfuðdag. Þá brá
til ótíðar. Hey hröktust og urðu
úti í sumum sveitum. Mikil frost
komu eftir miðjan október, svo að
sláturfé var rekið á ísi yfir Eyja-
fjarðará, og þar farið með hesta og
vagna, því að áin var þá hvergi
brúuð. Um sama leyti komum við
Oxndælingar úr slátrunarferð frá
Akureyri með hesta og vagna. Þá
var akvegurinn ekki kominn nema
að Laugalandi á Þelgamörk. Voru
þá Krossastaðaá og Fossá óbrúað-
ar. Hin fyrrnefnda var orðin bólg-
in og hálfill yfirferðar með vagn-
ana. En Steðjakýl og Fossá fórum
við á ísi. Svo var Oxnadalsá orðin
uppbólgin og skaramikil, að eg
varð að skilja ækið eftir austan
árinnar og fara heim og ná í járn-
karl og brjóta niður skarirnar, svo
að eg kæmist yfir ána með ækið.
Um veturnætur voru Hörgá og
Oxnadalsá komnar á hestheldan ís
og haggaðist hann ekki fyrr en
litlu fyrir sumarmálin, að ár ruddu
sig. Varð mér þá gengið með-
fram jakaruðningi við Öxnadalsá
til athugunar um þykkt íssins
Voru þá þykkustu jakarnir um 1 %
alin. Er það sá þykkasti lagis, sem
eg hef augum litið, og víða voru
skarirnar frosnar við landið og ör-
Auglýsið í Degi
$ts<BSíB3<B3<BS»i*<B3»íB3<BS<B3<ttH
mjó rás, þar sem áin hafði verið
ófrosin um veturinn. Feikna
svellalög voru komin um áramótin,
því að smáblota gerði á jólaföst-
unni og hver spræna bólgnaði upp
og víða á heimilum urðu mestu
vandræði að ná í neyzluvatn. Ur
áramótunum gekk í stórhríðar og
ógnar-frosthörkur. Þá rak hafís að
öllu Vestur- og Norðurlandi, fyllti
alla firði og víkur, og lá hann á
innfjörðum fram um sumarmál.
Svo sem kunnugt er, var þá ekið
miklum útflutningsvörum, bæði
kjöti og gærum, til Hjalteyrar, og
hafði slíkt aldrei komið fyrir áð-
ur, og mun að öllum líkindum
aldrei koma fyrir síðar, vegna
þess, að ef svo mikinn ís ræki inn
á Eyjafjörð, að ekki gengju skip til
Akureyrar, mundu vörur verða
fluttar á bílum.
Til sönnunar þeim miklu frost-
um, sem voru þenna umrædda vet-
ur, set eg hér meðalhita fyrstu 3
mánuði vetrarins, sem Sigurður
ráðunautur Sigurðsson birti í Bún-
aðarsögu Islands, og er skýrslan
þannig:
I nóvember og desember er hit-
inn 2—3 gr. neðan við meðallag,
en í janúar 10 gr. neðan við með-
allag, og er janúarmánuður það
ár sá frosetamesti janúarmánuður,
sem til eru heimilidir um.
Þessar feikna-frosthörkur höfðu
þær afleiðingar, að stórkostlegar
kalskemmdir komu fram í túnum
og engjum næsta sumar, svo að
tún urðu varla slegin sums staðar
á landinu. Svo lítill varð töðufeng-
urinn á öllu landinu samtals, að-
eins 330000 — þrjú hundruð og
þrjátíu þúsund hestburðir. Féll úr
sex hundruð og sjö þúsund hest-
burðum, sem það var sumarið áð-
Skemmtiklúbbur
Templara
heldur SKEMMTIKVÖLD í
Skjaldborg, föstudaginn 28.
okótber kl. 8.30 e. h.
TIL SKEMMTUNAR:
Félagsvist
Dans.
Áskrifendalisti liggur frammi
lijú frú Sigurlaugu Ingólfs-
dóttur, sírni 1459.
SKT.
Strigaskór
MEÐ SVAMPSÓLA.
Skódeild KEA.
ur. — En það sumar var töðufall
með meira móti yfirleitt. — Og
aldrei hefur töðufengur lands-
manna verið eins litill sem þetta
frá 1882. Þá varð töðufall á öllu
landinu aðeins eitt hundrað átta-
tíu og eitt þúsund hestburðir. En
það sumar var sem kunnugt er eitt
kaldasta og illviðrasamasta, sem
komið hefur yfir Island.
En næstu mánuðirnir: febrúar
i meðallagi, en marz hlýr, apríl lít-
ið eitt yfir meðallag að kulda.
Til að gefa mönnum dálitla hug-
mynd um veðráttuna yfir janúar-
mánuðinn set eg hér nokkur smá-
atriði.
Síðari hluta janúar þennan vet-
ur fór eg með hest og sleða til Ak-
ureyrar. Þá höfðu verið mikil
frost undanfarið, en eitthvað var
farið að draga úr þeim. Nokkra
kunningja hitti eg á leiðinni, og
urðum við samferða í kaupstaðinn.
Þá var aðalnáttstaður okkar
sveitamanna á Caroline Rest. Þar
var hestahús fyrir um 20 hesta og
var gott pláss á þeim og skemmti-
legt að hirða þá. Yfir hesthúsinu
var stór svefnskáli með mörgum
rúmum fyrir gesti. Venja okkar
karlanna var að verzla að kvöldinu
og jafnvel búa á sleðana, til að
geta lagt árla af stað daginn eftir.
— Þegar við vorum búnir að at-
hafna okkur um kvöldið og kom-
um upp í svefnskálann, brá okkur
heldur í brún, því að skálagólfið
var allt í svelli. Vatnsleiðslan
upp í þvottaskálina hafði sprungið
og vatnið flætt um gólfið og fros-
ið jafnharðan. Var okkur sagt, að
frostið myndi hafa verið um 12
stig í herberginu. Heldur þótti fé-
lögum mínum kalt að leggja sig
fyrir þarna. En sú bót var í máli,
Óskilaær
I haust var mér dregin full-
orðin ær með mínu marki.
Stúfrifað biti aftan hægra
alheilt vinstra. Ána tel ég
mig ekki eiga, og getur
réttur eigandi vitjað and-
virðis hennar til mín.
Staðarhóli 24. okt. 1955.
Garðar Sigurgeirsson.
Barnavagn
PEDIGREE-vagn til sölu.
Einnig Silver-Cross barna-
kerra.
Uppl. í síma 2043.
að menn gátu tekið rúmföt úr auð-
um rekkjum, og flestir munu hafa
lagt sig út af í öllum fötum og með
niðurbrettar vetrarhúfur. Eg mun
hafa gert hálfgert skop að félögum
mínum fyrir hvað þeir báru sig
kuldalega, því að sjálfur fór eg úr
sokkum og öllum fötum, nema
nærklæðunum, eins og eg væri
heima hjá mér, því að í þann tíma
var eg ekki kulsæll, þótt nú þoli
eg engan kulda. A þeim árum var
eg aldrei nema í einum sokkum og
aldrei notaði eg net — eða trefil
— um háls, og aldrei hef eg sett
upp tvenna vettlinga, né látið
þurrka þá, þótt þeir vöknuðu á
ferðalagi, og fannst notalegt að
setja þá upp frosna. Svo búinn hef
eg gengið tvisvar sinnum yfir
Vaðlaheiði, 8 sinnum yfir Hjalta-
dalsheiði og 12 sinnum yfir Oxna-
dalsheiði. En hún er lág, saman-
borið við Hjaltadalsheiði, — stutt
milli byggða og snjólétt vestan til.
(Framhald).
Afa;r. vísar á
Afgr. vísar á.
Eftir JÓN JÓNSSON á Skjaldarstöðum
Nokkur orð um frosthörkur og liarðindi á liðnum öldum
Skrifað í kuldakastinu sl. maí 1955.