Dagur - 27.03.1957, Síða 4

4
D A G U R
Miðvikudaginn 27. marz 1957
D AGUR
Ritstjóri: ERLINGUR DAVÍÐSSON
Afgreiðsla, auglýsingar, innheimta:
Þorkell Björnsson.
Skrifstofa í Hafnarstræti 90. — Sími 1166.
Árgangurinn kostar kr. 75.00.
Blaðið kemur út á miðvikudögum.
Galddagi er 1. júlí.
Prentverk Odds Björnssonar h.f.
Stefnan er óbreytt
TÆPLEGA GETUR hjá því farið ,að menn hafi
veitt síðasta leiðara íslendings nokkra eftirtekt.
Ritstjórinn dregur viljandi eða óviljandi dár að
Sjálfstœðisflokknum. En hvort heldur er, gefur
hann tækifæri til ofurlítilla, almennra hugleiðinga.
Blöð Sjálfstæðismanna hafa oft verið að því
snurð, hver stefna þeirra væri í efnahagsmálum.
Þau hafa jafnan látið þögnina vera sitt eina svar.
Á Alþingi var beinlír.is óskað eftir tillögum Sjálf-
slæðismanna í þessurn málum. Þær tillögur hafa
enn ekki séð dagsins Ijós og er þar því ekki um
neina stefnu að ræða, nema þá eina að vera á
móti núverandi ríkisstjórn.
íslendingur vill þó ekki liggja undir því ámæli
að stefnuna vanti og birtir hann hana í síðasta
tölublaði sínu. Skal nú farið um hana nokkrum
orðum.
Þar segir að stefna Sjálfstæðisflokksins sé
óbreytt í efnahagsmálum. Að óbreyttri stefnu,
ef stefnu skyldi kalla, hefði bátaflotinn legið
við landfestar eftir síðustu áramót, eins og
fyrirfarandi ár á meðan Sjálfstæðisflokkurinn
bar höfuoábyrgð á sjávarútvegsmálunum
undir stjórn Ólaís Thors sjávarútvegsmála-
i
ráðherra.
Verðbólgan mun þá væntanlega átt að hafa
„eðlilega vaxtarmuguleika“, cins og áður og
i hvers konar braskarar, tryggingu fyrir líf-
vænlegri afkomu í skjóli hins sjúka efnahags-
ástands! Samkvæmt stefnu Sjálfstæðis-
flokksins, átli ríkisstjórnin að halda áfram að
berjast við verkalýðinn, í stað þess að vinna
nieð honum eins og nú er gert. „Því ekki er
vitað að stefna Sjálfstæðisflokksins hafi
breytzt skyndilega,“ segir ritstjórinn.
1 Frelsi í stað hafta, segir íslendingur að sé stefna
Sjálfstæðisflokksins í efnahagsmálunum. Auðvitað
vilja allir íslendingar fremur frelsi en höft og er
það ekkert sérstakt fyrir Sjálfstæðisflokkinn,
nema það eitt að auglýsa sig sem flokk frelsisins
sérstaklega. Hins vegar er það staðreynd, að það
er einmitt þessi flokkur, sem staðið hefur að flest-
um lagasetningum um hin umræddu höft. Skulu
nú nefnd nokkur dæmi þessu til sönnunar.
Árið 1920 voru sett iög um takmörkun og
bann við innflutningi óþarfavarnings. Þá var
Jón Magnússon forsætisráðherra.
Fjórum árum síðar voru sett lög um geng-
isskráningu og gjaldeyrisverzlun. Jón Þor-
láksson var forsætisráðherra.
Árið 1943 voru þau ströngustu lög sett um
innflutning, gjaldeyrismeðferð og verðlag,
sem nokkru sinni hafa verið sett. Björn Ólafs-
son var þá viðsldptamálaráðherra.
Árið 1953 voru sett lög um skipan gjaldeyr-
• is-, innflutnings- og fjárfestingarmál. Ólafur
Thors var þá forsætisráðherra.
' Á þessu sést, að ekki er stefnan Sjálfstæðis-
manna alveg krókalaus í „frelsismálunum“ og
ekki alveg í samræmi við slagorð þeirra. Auðvitað
ei'u höft og hömlur ekki sett af neinum stjórn-
málaflokki, nema af illri nauðsyn. En sá stjórn-
málaflokkurinn, sem staðið hefur að flestum laga-
setningum í þessu efni, hefur þá einu sérstöðu að
skreyta sig með slaðorðum um frelsi í stað hafta.
^ Hinu ber ekki að leyna, að í tíð fyrrv. ríkis-,
stjórnar krafðizt Sjálfstæðisflokk
urinn frjálsrar fjárfestingar og
frjáls innflutnings, með þeim af-
leiðingum sem öllum eru kunnar.
Þá segir íslendingur það stefnu
Sjálfstæðisflokksins, að mönnum
sé hjálpað til að eignast þak yfir
höfuðið. Moi'gunblaðshöllin er
ljóst dæmi um það, hvernig
Sjálfstæðismenn misnota aðstöðu
sína í húsbyggingamálum.
Annað dæmi skal hér nefnt um
það, hvei'nig þeir nota valdaað-
stöðu sína í lánastofnunum í sam-
bandi við húsnæðismálin.
í húsnæðismálalöggjöfinni frá
1955 er bönkum og sparisjóð-
um heimilt að ráðstafa sjálfir
lánum til íbúða, innan ramma
veðlánakerfisins. —Sparisjóður
Reykjavíkur og nágrennis
veitti 49 lán þessarar tegundar
1955 og 1956. En af þessum 49
lánum ixxnan veðlánakexfisins,
voru 16 lánin veitt sama mann-
inum, Þorleifi H. Eyjólíssyni,
Helga Eyjólfssyni, ef menn
kannast betur við hann úr
innsta hring Sjálfstæðisflokks-
ins. En þar sem þetta var nú
maður af hinni réttu, pólitísku
tegund, fengu börn hans tvö
átta lán til viðbótar. — Börnin
voru Helga-börn en ekki Þor-
leifs í lánaskjölunum! Til frek-
ari skýringar má geta þess að
Bjarni Benediktsson, fyrrver-
andi vörður laga og réttar, er
höfuðpaurinn í stjórn Spari-
sjóðs Reykjavíkur og nágrenn-
is. — Þessi fáheyrði atburður
varð uppvís fyrir skömmu. —
Ritstjóri íslendings lxefur þó
kjark til að minnast á húsnæð-
ismái, sem eitthvert stefnumál
Sjálfstæðisflokksins.
Ef hægt er að tala um stefnu í
þessu sambandi er hún sú að gera
hina í'íku ríkari en þá fátæku fá-
tækai'i. Þær þúsundir manna,
sem nú hafa íbúðai'hús í smíðum
og bei’jast við fátækt og lánsfjár-
skoi’t, geta vei'ið þess fullviss að
stefna Sjálfstæðisflokksins er
óbreytt, eins og íslendingur segir.
Þess vegna mun því verða fagnað
að ríkisstjórnin mun leggja fyrir
Alþingi frumvai’p um húsnæðis-
mál og bankamál.
Hús I smíðum
Hinn nýji utvarpsþáttur, Hús í
smíðum, sem húsnæðismálastjórn
hefur upp tekið með aðstoð út-
vai'psins, hóf göngu sína á þi'iðju-
daginn var. Þ áflutti Zóphonías
Pálsson skipulagsstjói’i inngangs-
erindi þessara útvarpsþátta og
var að mestu sögufræðilegs efnis.
’ "—>
Fyrstu afskipti hins opinbera á
landi hér, af byggingamálum, eru
nú 100 ára. Um aldamótin 1900
voru aðeins þi’ír kaupstaðir til á
íslandi. — Bygginganefndii', sem
störfuðu í þessum bæjum, var
einkum ætlað það hlutverk að sjá
um að byggingarnar fælu í sér
eins litla eldhættu og mögulegt
var. Auk þess skyldi ákveðið
hvar vera skyldu opin svæði,
garðlönd o. fl. þess háttar.
Knud Ziemzen gekkst fyi’ir því
í Reykjavík að semja skipulags-
uppdrátt fyrir bæinn og var hann
samþykktur 1904. Þau höfuð-
sjónarmið réðu mestu að greiða
fyrir umfei’ð, eða sjá um að bygg-
ingar torvelduðu hana a. m. k.
ekki. Einnig að foi’ða bruna-
hættu.
*—i
Svo er ákveðið í lögum, að allir
bæir með 500 íbúa eða fleiri skuli
mæla og kortleggja staðinn og
byggja síðan eftir skipulagsupp-
di’ætti.
Þi’átt fyrir þá viðleitni, að miða
skipulagið við langan tíma, allt að
50 árum, vai’ð tæknin svo undra
fljót að gera strik í alla útiæikn-
inga. Gei-a þurfti endurbætur
með stuttu millibili og svo er enn.
Skipulagsuppdi’ættirnir ’urðu ó-
nothæft plagg eftir 10—12 ár, því
að hin bi’eyttu viðhoi’f og nýju
tæki samrýmdust ekki skipulags-
uppdráttunum.
Byggingamálin eru alltaf jafn
ung og ný á íslandi og nauðsyn-
legt að gei’a sér sem bezta grein
fyrir þeim á hverjum tírna.
Um 1930 voru í Reykjavík einni
saman 800 kjallai’aíbúðii’. Þá voru
sett lög sem þetta bönnuðu. 10
árum síðar voru kjallai’aíbúðii’nar
þó komnar upp í 1140 og hefur
þeim fjölgað síðan með ári
hverju.
Sú óhæfa heíur náð að þróast á
sama tíma og aðrar þjóðir hafa
næ rútrýmt slíkum íbúðum
manna.
Auk þess býr mai’gt fólk I
bröggum, og skúrum alls konar,
sem oft eru enn verri en niður-
grafnir kjailarar. Það er land-
lægui' misskilningur að niður-
gi’afnar kjallai-aíbúðir séu á
margan hátt beti-i en aðrar íbúðir.
Til dæmis er bent á einangrun
moldarinnai’.
Þá hefur fjöldi fólks í Reykja-
vík sniðgengið allar bygginga-
nefndir og byggingafulltrúa og
byggt heil hvex-fi, þar sem ekkert
skipulag náði til, innan takmai’ka
bæjarins þó. Hefur þetta ekki
verið kært. Vantar þar víða hin
einföldustu frumskilyrði, svo sem
vatn, frárennsli og rafmagn.
Hér á landi er minni aðstoð
veitt af hinu opinbei’a til íbúða-
bygginga en í nági-annalöndunum
og veldur það mjög miklum erf-
iðleikum í byggingamálum yfir-
leitt. Nú í vetur er ráðgert aðjagt
verði fyrir Alþingi heildarlöggjöf
um byggingamál, og er það hin
mesta nauðsyn að samræma hana
og endui’bæta.
í Noi’ðui’landaráði, sem ísland
er aðili að, er þetta mál til með-
ferðar, og er unnið að því síðustu
(Framhald af 4. siðu).
VALD. V. SNÆVARR:
•x-
t
|
t
*
é
7*
a'-
1
©
t
*-
I
*
I
Þegar þysinn hljóðnar |
„En Guð auglýsir kterleika sinn lil vor, ®
par sem Kristur er fýrir oss dáinn." t
f
Hinn djúpalvarlegasti timi ársins — langafast-
an — stendur nú yfir. Hugur vor, hinna eldri,
£ hvarflar ósjálfrátt aflur i timann. J'jr minnumst
® kveldvaknanna heima i lágreistu moldarbaðstof-
t unum með eftirsjá. Við fremur léleg Ijós voru 'y
S’ sögur lesnar og rimur kvcðnar, en jafnan endaði jjr
* vakan á helgistund. Þá voru PassiusáImartiir <5*
4 sungnir og hugvekjur lesnar. — Að lestrinum *
lokuum gjörðu allir bæn sina, cn sá, er las, bauð &
í: fólkinu „g ó ð a r s t u n d i r“, cn menn pökk- ji
jX uðu fyrir lesturinn. Vér vorum pannig daglega
jj! minnl á krossinn Krists og pá atburði, sem -)•
gjörðust austur i Gyðingalandi fyrir rúmum 19 $
öldum. — Kross Frelsarans er táhn krislninnar, ®
eins og vér vilum. En hann er annað og meira.
Flann er hjartablað krislindómsins og aflgjafi.
Frá honum streymir og liefur slreyml líf og X
t_ kraftur, huggun og fyriigefning, inn i trúaðar
4 sálir með dularfullum hœtti, sem vér scnnilega
t grtum aldrei gjört oss fyllilega grein fyrir. í |-
sambandi við krossinn og krossdauða Jesú er 4
margt dularfullt og pungskilið. Margt, sem vér
fáum ekki gjörl oss rökrtena grein fyrir, heldur ^
aðeins fundið. Mörgum finnst furðu gegna, *
að k r o s s i n n — tákn ósigursins o<r srnánar-
innar — skyldi verða sigurmcrki kr i s l n- *
i n n a r á för hennar yfir lönd og höf frá einni
■51
kynslóð til annarrar. Var ekki trúlegra, að eitt-
hvað annað yrði gjörl að sigurmerki en kross
; t
inn? Jú, svo sýnist mörgum, fljólt á litið, En t
krossinn sigraði samt. J'ald hans reyndist öllu t
^ öðru mállugra og Ijómi hans skccrari en allt ?
F annað. Hvers vegna? Hvernig stendur á áhrifa-
fjr valdi hans yfir mannssálunum? Hvað liemur t
f til, að frá krossinum virðist dularfullur helgi- Jj.
4 máltur slreyma inn í mannshugann, — vekja par
jt tilbeiðsluprá og lotningu og miðla honum um <3.
g, leið styrk í pyngstu prautum lifsins? Svo hcfur
% löngum vcrið spurt og er cnn spurt. J'ið pessa ©
4 gátu hafa glimt almúgamenn i lágum og köld- *
* um torfbœjum og lcerðir mcnn í viðhafnarstof- ®
fi’ um stórborganna. En eins og vcenla má, eru ¥
$ svörin með ólíku sniði, allt frá flóknum fræði- ®
kerfum að einfaldri, innilegri játningu trúaðra %
t sálna, sem sjálfar hafa reynt kraft krossins i lifi t
¥ sínu. Vitnisburður peirra er sá, að lil sé liær- P
-L §
lcikúr, scm allt gefur, — öllu fórnar, — og að 4
hann hafi birzt í dauða Krisls á krossinum, er ý
¥
•<- hann lagði líf sitt-í sölurnar fyrir syndugt marin-
;> kyn, pvi lil frelsunar, en scm pó ofsótti hann i ^
i blindu ofstœlii og deyddi. A f p e s s u m g u ð- j).
,f: I c g a kcerleilia helgaðisl li r o s s i n n Jj
0 o g p e i m helgimcetti h e l dur h an n ¥
Á enn. Þannigvarð h a n n s i gur m e r k i <3
4 kristninnar. Minna má á, að til er efni, *
•Ú sem gefur frá sér bjarma, er pað hcfur staðið ©
% i sólskini eða sterku Ijósi um sinns sakir. Að ^
* sínu leyti er pessu svipað farið mcð krossinn. ^
® Hann stafar frá sér helgiljóma, scm hann öðl- t
¥ aðist, cr hinn saklausi fórnaði sér fyrir hina X
t seku. Ilvar, sem vér pvi lítum krossmerkið á ¥
X hélgum slað, snertir pað oss, og mirinir oss á, 4
-)• °ð yfir oss er vakað i kærlcika. Er pað pá satt?
I’ Já, pað er vissulcga satt. Ii r is l u r e r s j álf-
-)■ u r t ry g gi n g i n.
|
t
f
t
„E g f e 11 að f ó l u m p inum
o g f að m a l i f s i n s tr é.“
(Sb. m. 174, 5).
Almemiur æskulvðsfimdur í Varð-
j
borg á sunmidagimi I
Á sunnudaginn kemur verður einn ai hinum árlegu
a'skulýðsfundum Æ. F. A. K., og verður liann í Varðborg
og licfst mcð leik Lúðrasveitar Akureyrar upp úr hádeginu.
Þéssir fundir liafa verið mjög fjölsótiir af æskulýð bæjarins
og öllum almenningi, og cr fólk hjartanlega velkomið á
mcðan húsrúm leyfir. Á fundinum vcrður m. a. sýndur
þáttur úr kvikmyndinni Martcinn Lúthcr, cn sú tnynd
hcfur ckki áður vcrið sýnd hcr á Akureyri. Nánar verður
sagt frá þessum fundi í götuauglýsingum. Aðalræðumaðutí
vcrður sr. Sigurðttr Haukur Guðjónsson, prestur að Hálsil
í Fnjóskadal.