Dagur - 04.06.1958, Blaðsíða 4

4
D AGUR
Miðvikudaginn 4. júní 1958
DAGUR
Aðalritstjóri og ábyrðarmaður:
ERLINGUR DAVÍÐSSON
Meðritstjóri:
INGVAR GÍSLASON
Auglýsingastjóri:
Þorkell Björnsson
Skrifstofa í Hafnarstræti 90 — Sírni 1166
Argangurint kostar kr. 75.00
Blaðið kemur út á miðvikudögum
og laugardögum, þegar efni standa til
Gjalddagi er 1. júlí
Prentverk Odds Björnssonar h.f.
Hlutverk verkalýðslireyfingarinnar
Hér fara á eftir niðurlagsorð Hermanns Jónas-
sonar í ræðlt þeirri er hann flutti sl. mánudag:
„Núverandi ríkisstjórn hefur lagt á stóreigna-
skatt, þótt það hafi áður verið gert fyrir fáum ár-
um, til þess að jafna metin og bæta hag almenn-
ings. Álagning verzlunarinnar er ákveðin svo lág,
að hvergi mun í nálægum löndum lægri, og jafn-
vel kaupfélög verkamanna kvarta. Hvar á að taka
meira til að skipta? Eitt benda menn á: Of mikla
eyðslu hins opinbera. Þetta er vissulega í athug-
un. Það er erfitt að kippa til baka greiðslum, sem
eru á komnar, og margir, sem telja sig fylgjandi
sparnaði, eru þá stundum tregari til samþykkis
en ætla mætti. Það, sem mögulegt er að spara án
stórfelldra lagabreytinga, er svo hverfandi upp-
hæð, að tiltölulega lítil áhrif hefur. En það er til
fyrirmyndar sem fordæmi og mun verða unnið
að þessu eftir megni.
En þegar þessar upphæðir verða ekki lengur til
ásteytingar og fulltrúum stéttasamtakanna sýnt
og sannað, að framleiðslan getur ekki látið meira
í té, þá er enginn ávinningsmöguleiki eftir nema
einn, og hann er sá, að auka framleiðsluna og
bæta rekstur hennar, svo að gefi meira af sér til
skipta. Og það stendur sannarlega ekki á núver-
andi ríkisstjórn. Það er einmitt stefna hennar að
vinna að því með stéttarsamtökunum eftir ýtrustu
getu þjóðarinnar, ásamt réttlátri skiptingu hinna
auknu þjóðartekna.
Eg geri mér fyllilega ljóst, að þetta verk, traust
samvinna ríkisstjórnarinnar og stéttarsamtak-
anna, sem nú ríður mest á að t.akist, er ekki auð-
velt né fljótunnið verk.
Það er mikið átak fyrir sterka verkalýðshreyf-
ingu að flytja valdið frá verkfallsbaráttu með
óskhyggju inn á Alþingi, þar sem taka þarf
ákvarðanir í samræmi við staðreyndir. Þegar full-
trúum, sem taka þátt í nefndum fyrir verkalýðs-
hreyfinguna, hefur verið sýnt og sannað, hvernig
ástatt er, þarf sterka ábyrgðartilfinningu og kann-
ske nokkra sjálfsafneitun, kannske að stofna sér
í þá hættu, að þeim verði ekki falin trúnaðarstörf
áfram, til þess að fara til síns félags og segja: Eg
hef fengið að kynna mér allt ástandið. Það hafa
verið famar þær leiðir, sem hagstæðastar eru fyr-
ir verkalýðssamtökin. Það er hvorki réttmætt né
í samræmi við hagsmuni okkar að gera frekari
kröfur, — og bæta svo við: Þetta er vegna þess,
að þegar framleiðslan getur ekki greitt meira,
eins og nú er, veldur hækkuð vísitala með hærr'a
kaupgjaldi því cinu, að nýjar álögur verður að
leggja á, til þess að framleiðslan stöðvist ekki.
Afleiðingin er sú ein, að verðbólgin verður óvið-
ráðanleg, sjálfum okkur og öllum til tjóns.
Það er raunverulega þetta hlutverk, sem full-
trúar verkalýðshreyfingarinnar taka að sér, þegar
hún óskar að flytja vald sitt inn í þingið. Það er
ólíkt auðveldara að vera laus við valdið og þá
ábyrgð, sem því verður að fylgja, tala í anda
stjórnarandstöðunnar og segja í anda hennar: Við
viljum fá fleiri krónur, og við skulum fá þær,
hvað sem öðru líður. Það er rangt að fara ekki
hvaða leið sem farin er. Það hlýtur að vera meira
til að skipta, það hlýtur að mega fara aðrar leiðir
— og þar fram eftir götunum, þótt það stangist
við staðreyndir. Þannig er hægt að tala, kannske
á vissan hátt með árangri, en
þannig er ekki hægt að stjórna
þjóðfélaginu. Þetta þýðir að af-
sala sér þátttöku í stjórn landsins
og fá hana öðrum í hendur.
Fulltrúar verkalýðsfélaganna
hafa verið látnir fylgjast með
rannsókn á efnahagskerfinu og
framleiðslunni, eins og eg áður
sagði, auk þess sem yfirlitsræður
fjármálaráðherra síðan ríkis-
stjórnin tók við hafa verið mjög
greinagóð úttektargerð um
ástandið. — Eg hef nú fengið hæf
ustu menn til þess að semja ýt-
arlegar skýrslur til birtingar
samkvæmt niðurstöðum rann-
sókna síðustu ára, til þess að öll-
um þeim landsmönnum, sem
vilja, verði gefinn kostur á að
kynna sér þær til hlítar. Eina
Gagnfræðaskóla
Nemendur voru 388
Gagnfræðaskóla Akureyrar var
slitið sl. laugardag, 31. f. m. Jó-
hann Frímann, skólastjóri, flutti
stutta skýrslu um skólastarfið á
liðnum vetri. Skólinn starfaði í
15 bekkjardeildum með alls 388
nemendum. Unglingaprófi luku
98 nemendur, landsprófi mið-
skóla 21 nemandi og gagnfræða-
prófi 48 nemendur. Hinir nýju
gagnfræðingar komu sl. föstu-
dagskvöld heim úr ferðalagi til
Reykjavíkur og Suðvesturlands-
ins, en nemendur, er landsprófi
luku, fóru í sams konar ferð sl.
sunnudagsmorgun.
Að lokinni skýrslu skólastjóra
kvaddi sér hljóðs f. h. fimm ára
gagnfræðinga frá skólanum
Gunnar Berg Gunnarsson, prent-
ari, og færði skólanum að gjöf
talsverða fjárhæð frá þeim
bekkjarfélögunum. Upphæð þessi
á að vera stofnfé Minningarsjóðs
Sveins Eiríkssonar, flugmanns,
en hann var einn í gagnfræða-
hópnum 1953. Gunnar las upp
stofnskrá sjóðsins, sem á að verja
til eflingar félagslífi í skólanum.
Jafnframt afhentiGunnar listavel
bundna bók, sem skrá skal í
gjafir og framlög til sjóðsins. —
Skólastjóri þakkaði þessa góðu
og fögru gjöf og minntist með fá-
einum orðum Sveins heitins Ei-
ríkssonar, sem í fjögur ár var
einn af beztu skólaþegnum
Gagnfræðaskólans og hvers
manns hugljúfi, en lézt af slys-
förum í blóma æsku sinnar. —
Vottuðu allir viðstaddir minn-
ingu þessa góða drengs virðingu
sína og aðstandendum hans sam-
úð með því að rísa úr sætum.
Að því búnu afhenti skólastjóri
brautskráðum gagnfræðingum
skírteini þeirra. Hæstu einkunn
á gagnfræðaprófi hlaut Hugrún
Einarsdóttir, I. eink., 8,54. Þá af-
henti skólastjóri nokkur bóka-
verðlaun. Þau hlutu Valmundur
Sverrisson og Elvar Þór Valde-
marsson, báðir úr IV. bekk, fyrir
vel unnin trúnaðarstörf í þágu
skólans, Guðný Hallfreðsdóttir,
úr IV. bekk, og Konráð Oddgeir
Jóhannsson, úr II. bekk, fyrir ís-
lenzkar ritg., Arnfríður Ragn-
arsdóttir, úr II. bekk, fyrir fram-
úrskarandi hannyrðir, og þær
leiðin til viðreisnar er sú, að sem
allra flestir ta'ki þátt í því starfi
af góðvilja, skilningi og þekk-
ingu.
Með flutningi þessarar útvarps-
ræðu frá Alþingi hef eg skýrt
ykkur, góðir íslendingar, frá því,
svo rétt og greinilega sem eg get,
hvernig viðhorfið er og undir
hverju það er komið, hvort og
hvernig fram úr vandanum ræt-
ist.
Mikilsverðum áfanga hefur
verið náð í efnaliagsmálunum.
Grundvöllurinn hefur nú verið
lagður til að byggja á. Það er
komið undir manndómi þeirra,
sem að þessum málum standa
og skilningi þjóðarinnar — að
takast megi að ná markinu —
treysta og fullkomna verkið."
Akureyrar slitið
í 15 bekkjardeildum
Þórunn Olafsdóttir, úr II. bekk,
og Ragnheiður Gestsdóttir, úr
III. bekk, fyrir námsafrek og
ljúfa framkomu. Þórunn hlaut
hæstu einkunn í skóla að þessu
sinni, I. ágætiseinkunn, 9,14, en
einkunn Ragnheiðar, sem þreytti
landspróf, hefur enn eigi verið
staðfest, þar sem fullnaðaraf-
greiðslu landsprófsúrlausna er
ekki lokið.
Að lokum flutti Jóhann Frí-
mann, skólastjóri, brautskráðum
gagnfræðingum ágætt ávarp,
hvatningar- og árnaðarorð á
skilnaðarstund. Síðan sagði hann
skólanum slitið.
Áskell Jónsson, söngkennari,
stýrði söng við athöfnina, sem
var bæði fögur og virðuleg.
PELÍKAN kalkipappír
RITVÉLARÖND
Járn- og glervörudeild,
Málningarúlíur
25 cm. og 18 cm.
Enn fremur hylki til
geymslu á rúllunum
Járn- og glervörudeild
NÝKOMIÐ!
1 líter
Sprittlampar
Vz líter
Járn- og gtervörudeild
Sú kenmr tíð
Kjarnaskógur verður í framtíðinni hressingar-
og hvíldarstaður Akureyringa, eins og Vaglaskógur
og sumir skógarlundir héraðsins eru nú. Þar, á
hinu forna höfuðbóli og sýjslumannssetri Eyja-
fjarðar mun, er fram líða stundir, rísa stærri og
fegurri skógur en sá er, sem nú prýðir Fnjóskadal.
Kjarnaskógur verður verðmesta ræktunarland Ak-
ureyrar, því að þar vex upp nytjaskógur. Þar munu
mörg börn þessa bæjar eiga eftir að líta upp í
krónur trjáa, sem þau krjúpa við að gróðursetja í
vor. Niður Brunnár mun síðar blandast þyt skógar-
ins, sem nú hefur verið gróðursettur á bökkum
hennar og ennþá nær varla úr grasi.
Rugl, segir einhver. Sjáið Gróðrarstöðina, brekk-
una sunnan við kirkjuna eða trjágróðurinn í næsta
garði. Það er sönnun þess, að hér getur vaxið skóg-
ur, og enginn óskar þess, að sá trjágróður, sem til
er, hverfi. Þvert á móti eru garðarnir augnayndi
og stolt bæjarbúa, en hvað verður þá um skóginn?
í vor settum við okkur það takmark, að gróður-
setja 30.000 plöntur í Kjarnaskóg. Þrátt fyrir mjög
óhagstætt veðurfar hefur verkinu miðað vel fram.
Þátttakendur í skógræktarferðunum eru orðnir 293
og gróðursettar hafa verið rösklega 11.000 plöntur.
Þetta er nokkuð, en þó of lítið. Betur má, ef duga
skal. í héraðinu öllu á að gróðursetja um 80.000
plöntur, og óðum líður á vorið. í bæ eins og Akur-
eyri gæti maður búizt við um 3000 mönnum, körl-
um, konum og börnum, sem fúslega legðu á sig
2—3 tíma þegnskaparvinnu á vori hverju til þess
að klæða landið skógi, og auðga þannig og fegra
byggðalagið. Með slíkri þátttöku yrði létt verk að
gróðursetja einar 80.000 plöntur. Með forráðamenn
bæjarins í broddi fylkingar ætti að vinna þetta
verk. Forstjórar og framkvæmdastjórar, sem flest-
ir eru stuðningsmenn skógræktarinnar og vinna
henni gagn á fundum og í félögum, gerðu henni
ómetanlegan greiða með því að leggja stöku sinn-
um hönd að verki við sjálfa gróðursetninguna og
með því að láta sjá sig í röðum þess fólks, sem að
henni vinnur. Þetta hafa sumir þeirra gert, en
þátttaka slíkra manna, eins og almenriings, er of
lítil.
Lesari góður. Margir, sem um þetta hérað fara á
fögrum sumardegi, undrast og gleðjast er þeir sjá
skógarlundi, eins og t. d. þann, sem blasir við á
Hrafnagili eða Grund, og aðra slíka. Hefur þú hug-
leitt hvernig héraðið liti nú út, ef þeir hugsjóna-
menn, sem gróðursettu í þessa reiti fyrir 30—50
árum, hefðu haft bolmagn til þess að gera þá nokk-
ur hundruð sinnum stærri? Sú skógrækt á að vera
verk þeirrar kynslóðar sem nú vex upp.
Tryggvi Þorsteinsson.
Frá Ferðafélagi Aknreyrar
Ferðir, rit Ferðafélags Akureyrar, er komið út
og er vandað. f ávarpi ritsins segir svo m. a.:
„Stjórn FFA vill þó víkja hér að einu máli, sem
vonazt er til að komist í framkvæmd á næstunni,
en lengi hefur verið á döfinni, bygging sæluhúss í
Herðubreiðarlindum. Þó er sú framkvæmd komin
undir áhuga og störfum meðlima FFA, svo og ann-
arra velunnara félagsins. Án áhugamála og starfs
er tilgangslaust að halda uppi félagsstarfsemi.
Félagið hefur nú keypt skíðaskála Barnaskóla
A'kureyrar við Miðhúsaklappir, og er nú verið að
rífa hann. Jón G. Ágústsson, byggingafulltrúi Ak-
ureyrar, hefur góðfúslega tekið að sér að gera upp-
drátt af fyrirhuguðu sæluhúsi í Lindum og vinnur
nú að undirbúningi þess. Síðan verður húsið smíð-
að hér á Akureyri, að svo miklu leyti, sem tök
verða á, og flutt austur og reist þar. Þetta er áætl-
un stjórnarinnar. Hvort hún kemst í framkvæmd á
sumri komanda skal ósagt látið.
Eftir vegarbætur þær, er gerðar voru í Lindir í
fyrrasumar, er nú greiðfært að aka þangað. Sjaldan
hefur meiri ferðamannastraumur verið þar um en
síðástliðið sumar; það sýnir dagbók skáta í Eyvind-
arkofa. Með byggingu sæluhúss í Lindum verður
aðstaða fólks, sem ferðast vill um þessar slóðir og
til Öskju, stórum bætt.
(Framhald á 7. síðu.)