Dagur - 25.11.1959, Blaðsíða 8

8
Miðvikudaginn 25. nóv. 1959
Baguk
Stefnuyfirlýsing forsætisráðherra
Flutt að lokinni setningu Alþingis
Þessi snotri Opel Caravan-bíll, er sjötti happdrættisbíllinn, sem Akureyringar vinna í happ-
drætti DAS. — Hér ef Finnur Daníelsson, umboðsmaður happdrættisins á Akureyri, að afhenda
hinum nýja og heppna eiganda, Sigurði Sölvasyni, happadráttinn. — (Ljósmynd: G. Ó.). —
Samband norðlenzkra karlakóra 25 ára
Samband karlakóra í Noi'ð-
lendingafjórðungi, sem ber
nafnið „Söngfélagið Hekla“, var
stofnað 8. október 1934, og var
því 25 ára ó þessu hausti. Stofn-
fundur var haldinn á heimili
Gísla R. Magnússonar á Akur-
eyri. Frumkvæði að sambands-
stofnuninni átti Karlakórinn
Geysir og var söngstjóri hans,
Ingimundur Árnason, fundar-
stjóri og flutningsmaður tillögu
um sambandsstofnunina.
Ingimundur Árnason skýrði
frá því, að Geysir hefði sent
ýmsum karlakórum í Norðlend-
ingafjórðungi bréf um stofnun
þessa félagsskapar.
Fyrsta stjórn: Form. Friðrik J.
Rafnar, vígslubiskup, meðstj.:
Páll H. Jónsson, Hvítafelli,
sr. Friðrik A. Friðriksson, Húsa-
vík, Jónas Helgason, Grænavatni,
Gísli R. Magnússon, Akureyri.
Á fundinum voru mættir full-
trúar frá Geysi á Akureyri,
Karlakór Reykdæla, Karlakór
Mývatnssveitar og Þryms á
Húsavík. Strax á næsta ári gekk
Karlakór Akureyrar í samband-
ið.
Á stofnfundinum var samþykkt
uppkast að lögum fyrir sam-
bandið; hlutu þau síðan fullnað-
arsamþykkt á aðalfundi næsta ár.
Tilgangur með sambandi þessu
var einkum tvenns konar: að efla
söngmennt og söngsamstarf í
Norðlendingafjórðungi og að
heiðra minningu Magnúsar Ein-
arssonar organista, söngkennara
og söngstjóra á Akureyri. Með
tilliti til hins siðarnefnda hlaut
sambandið nafnið Hekla, eftir
söngfélagi Magnúsar Einarsson-
ar, er hann stofnaði á • Akureyri
og fór hina frægu Noregsför
1905, sem er fyrsta utanför ís-
lenzks kórs. í utanförinni hafði
kórnum verið gefinn forkunnar
fagur og mikill silkifáni. Gáfu
þeir félagar, sem þá voru á lífi
úr hinum fræga kór, sambandinu
fánann og skyldi hann vera
merki þess.
Þá var á fundinum samþykkt
að stofna sjóð til minningar um
Magnús Einarsson og skyldi
sjóðurinn bera nafn hans. í hann
rennur jafnan viss hundraðshluti
af tekjum sambandsins og er
hann nú rúmlega 20 þús. krónur.
Tilgangur sjóðsins er að efla
söngmenningu í Norðlendinga-
fjórðungi, styrkja söngkennslu
og raddþjálfun kóranna, styðja
söngstjóra til náms og verðlauna
bezt samin kórlög.
Á þeim 25 árum, sem liðin eru
frá stofnun sambandsins, hefur
það haldið 8 söngmót. Hefur þátt
taka jafnan Verið mikil, kórarnir,
sem tekið hafa þátt í mótunum,
verið 7 til 9 og söngmannafjöldi
nálgast 300. Samsöngvar hafa
verið haldnir á Akureyri, þar
sem er heimili sambandsins,
Varmahlíð í Skagafirði, Sauðár-
króki, Laugum, Skjólbrekku og
Húsavík. Fyrsta söngmót sam-
bandsins var haldið 1935, en hið
síðasta 1958.
Fyrir skemmstu efndi sam-
bandið til verðlaunasamkeppni
um söngtexta og kórlag við text-
ann. Fyrstu verðlaun fyrir texta
hlaut Jónas Tryggvason skáld og
fyrir lag Áskell Snorrason tón-
skáld.
Nú í vetur hefur fröken Ingi-
björg Steingrímsdóttir frá Akur-
eyri verið ráðin söngkennari
sambandsins. Ferðast hún á milli
kóranna og þjálfar raddir kórfé-
laga.
í söngfélaginu Heklu eru nú
þessir kórar: Karlakórinn Geys-
ir, Karlakór Akureyrar, Karla-
kór Bólstaðarhlíðar, Karlakórinn
Heimir, Karlakór Ólafsfjarðar,
Karlakór Mývatnssveitar, Karla-
kór Reykdæla og Karlakórinn
Þrymur. Auk þess hafa verið í
sambandinu nokkrir kórar, sem
hætt hafa störfum af einhverjum
ástæðum.
Fyrsti formaður Söngfélagsins
Heklu var Friðrik J. Rafnar,
vígslubiskup. Aðrir formenn þess
hafa verið: Stefán Ágúst Krist-
jánsson, forstjóri, Akureyri,
Hermann Stefánsson, íþrótta-
kennari, Akureyri, og núverandi
formaður, Páll H. Jónsson, kenn-
ari, Laugum.
Aldrei hefur Söngfélagið
Hekla notið neins styrks af op-
inberu fé. Eru tekjur þess aðeins
ágóðahluti af söngmótum.
Starfsemi Heklu hefur um
undanfarinn aldarfjórðung verið
hin mesta lyftistöng fyrir starf-
semi karlakóranna í Norðlend-
Framhald á 2. siðu.
Sá háttur hefur verið upp tek-
inn, að Gagnfræðaskóli Akureyr-
ar og Héraðsskólinn á Laugum
skiptust á heimsóknum og að
nemendur kepptu í íþróttagrein-
um. Gaf Kaupfélag Eyfirðinga
verðlaunabikara, sem keppt er
um í sundi og knattspyrnu. Fór
keppni um þá fyrst fram í fyrra
og þá á Akureyri. Gaf Bókaforlag
Odds Björnssonar bækur til
verðlauna þeim, er fram úr
sköruðu af einstk. keppendum.
Laugardaginn 7. nóv. sl. komu
nálega 40 nemendur Gagnfræða-
skólans í heimsókn að Laugum
og var keppni í áðurnefndum
íþróttagreinum og bætt við
keppni í frjálsum íþróttum innan
húss: hástökki, langstökki og þrí-
stökki. Sund og knattspyrnu
unnu Akureyringar, en hitt ann-
1. desember n.k. mun hefjast í
Akureyrarkirkju námskeið í
helgisiðafræðum. Er hér um að
ræða algera nýjung í íslenzku
kirkjulífi. Helgisiðir kirkjunnar
eru nú mjög á dagskrá innan
prestastéttarinnar, en almenn-
ingur hefui' haft litla möguleika
til að fylgjast með þeim málum
eða kynna sér þau. Helgisiðirnir
eru táknmál kirkjunnar, og
vegna ókunnugleika eru flestir
leikmenn hættir skilja það mál.
En þarna er um fjársjóð að ræða,
sem ekki má glatast, og helzt
þyrfti þekkingin á helgisiðunum
að vera sameign alls safnaðarins.
Er því brýn ástæða til opinberr-
ar fræðslu um þetta efni. Búast
má við, að áður en langt um líður
verði gerðar talsverðar breyting-
ar á helgisiðakerfi kirkjunnar, og
Ólafur Thors, forsætisráðherra,
mælti fyrir stjórn sirmi með
þessum orðum:
„Að undanförnu hafa sérfræð-
ingar unnið að ýtarlegri rann-
sókn á efnahagsmálum þjóðar-
innar. Skjótlega eftir að þeirri
rannsókn er lokið, mun ríkis-
stjórnin leggja fyrir Alþingi til-
lögur um lögfestingu þeirra úr-
ræða, er hún telur þörf á. At-
huganimar hafa þó þegar leitt í
ljós, að þjóðin hefur um langt
skeið lifað um efni |ram, að
hættulega mikill halli hefur ver-
ið á viðskiptum þjóðarinnar við
útlönd, tekin hafa verið lán er-
lendis til að greiða þennan halla
og að erlend lán til stutts tíma
eru orðin hærri en heilbrigt
verður talið. Munu tillögur rík-
isstjórnarinnar miðast við að
ráðast að þessum kjarna vanda-
málanna, þar eð það er megin-
stefna ríkisstjórnarinnarað vinna
að því, að efnahagslíf þjóðarinn-
að Laugamenn. Hafði Bókaforlag
Odds Björnssonar enn gefið af
mikilli rausn margar dýrar og
vandaðar bækur til verðlauna. —
Mun andvirði þeirra hafa numið
á þriðja þúsund krónum. Hefur
þetta þjóðfræga fyjrirtæki sýnt
skólunum framúrskarandi vin-
semd með þessari rausnarlegu
gjöf hvað eftir annað.
Óll var heimsókn Akureyring-
anna hin ánægjulegasta og þóttu
Laugamönnum þeir góðir gestir.
Fararstjórar voru Jón Sigur-
geirsson yfirkennari og Haraldur
Sigurðsson íþróttakennari.
Að keppni lokinni var dansað
um stutta stund og síðan settust
gestirnir, ásamt keppendum og
kennurum Laugaskóla að kaffi-
borði í borðstofu skólans, sem þá
Framhald á 7. siðu
er því enn brýnni nauðsyn til að
almenningur fái að kynnast því
sem um er að ræða í þessu efni
og geti betur áttað sig á hlutun-
um.
Eins og áður er sagt mun nám-
skeiðið hefjast þriðjudaginn 1.
desember. Námskeiðið verður
haldið í kirkjukapellunni eða
kirkjunni sjálfri eftir því sem
þörf krefur. Námskeiðið mun svo
enda með hátíðlegri guðsþjón-
ustu í Akureyrarkirkju sunnu-
daginn 6. desember.
Aðalfræðari og leiðtogi nám-
skeiðsins verður séra Sigurður
Pálsson að Selfossi, en hann er
manna fróðastur um þessi efni og
hefur kynnt sér þetta sérstaklega.
Er mikið happ að hann skuli fást
til að leiða þetta fyrsta helgi-
fræðinámskeið.
ar komizt á traustan og heil-
brigðan grundvöll, þannig að
skilyrði skapist fyrir sem örastri
framleiðsluaukningu, allir hafi
áfram stöðuga atvinnu og lífs-
kjör_ þjóðarinnar geti í framtíð-
inni enn farið batnandi. í því
sambandi leggur ríkisstjórnin
áherzlu á, að kapphlaup hefjist
ekki á nýjan leik milli verðlags
og kaupgjalds og að þannig sé
haldið á efnahagsmálum þjóðar-
innar, að ekki leiði til verðbólgu.
Til þess að tryggja, að þær
heildarráðstafanir, sem gera
þarf, verði sem réttlátastar gagn-
vart öllum almenningi, hefur
ríkisstjórnin ákveðið:
1. að hækka verulega bætur al-
mannatrygginganna, einkum
fjölskyldubætur, ellilífeyri og
örorkulífeyri.
2. að afla aukins lánsfjár til íbúða
bygginga almennings.
3. að koma lánasjóðum atvinnu-
veganna á traustan grundvöll.
4. að endurskoða skattakerfið
með það fyrir augum fyrst og
fremst að afnema tekjuskatt á
almennar launatekjur.
Varðandi verðlag landbúnað-
arafurða mun reynt að fá aðila
til að semja sín á milli um málið.
Ella verður skipuð nefnd sér-
fræðinga og óhlutdrægra manna,
er ráði fram úr því.
Rikisstjórnin mun taka upp
samningu þjóðhagsáætlana, er
verði leiðarvísir stjórnarvalda
og banka um markvissa stefnu í
efnahagsmálum þjóðarinnar,
beita sér fyrir áframhaldandi upp
byggingu atvinnuveganna um allt
land og undirbúa nýjar fram-
kvæmdir til hagnýtingar á nátt-
úruauðlindum landsins.
Þá þykir ríkisstjói'ninni í'étt
að taka fram, að stefna hennar í
landhelgismálinu er óbreytt eins
og hún kemur fram í samþykkt
Alþingis hinn 5. maí 1959.“
Efnin, sem tekin vei'ða til um-
tals og fi'æðslu á námskeiðinu eru
þessi:
1. Messan.
2. Messusiðir og aðrir helgisiðii'.
3. Ski-úði pi-ests og kii'kju eftir
kii'kjuái'stíðum og við ýmsar
athafnii-.
4. Þjónusta leikmanna í messu.
5. Helztu kirkjuleg tákn.
6. Hið kirkjulega embætti og hinn
almenni px-estsdómur.
Fi-æðslan fer fram með erinda-
flutningi, skuggamyndum og
verklegum æfingum. Einnig
verður kynntur og æfður sér-
stakur tíðasöngur. Námskeiðið
mun verða eingöngu á kvöldin til
þess að sem flestir hafi aðstöðu
til þáttttöku. Allir eru velkomnir
og þátttaka er ókeypis. Séi'stak-
lega væri ái'íðandi fyrir það fólk
af Akureyri og næi'sveitum, sem
vinnur að kii'kjulegum málefn-
um, að nota sér þetta tækifæri.
G. A. heimsækir Laugaskóla
Námskeið í helgisiðafræðum í Akureyrarkirkju
Alger nýjung hér á landi - Séra Sigurður Páls-
son á Selfossi verður leiðtogi námskeiðsins