Dagur - 09.04.1960, Blaðsíða 2

2
D A G U R
Laiigardaginn 9. apríl 1960
Enn er allt í óvissu í Gení
Eyjafjoro
Margir vantrúaðir á, að nokkur niðurstaða fáist
Mikil tíðindi gerðust í fyrradag í Genf á hafréttarráðstefn-
unni, en í heild benda þau til þess, að ekkert samkomulag
náist, þ. e. að engin tillaga fái tilskilda 2A liluta á sjálfri ráð-
stefnunni.
Sextán ríki Asíu og Afríku bártt í gær fram tillögu urh að
hvert ríki megi ákveða sér landhelgi allt að 12 milum, en
hafi eitthvert ríki minni landhelgi en 12 mílur, rnegi það
hafa óskert 12 mílna fiskveiðilandhelgi. V'ið þetta bælist svo
réttur tii sögulegra hafsvæða, en með því er einkum átt við
réttindi ríkis sem nær til margra eyja, eiits og Filippseyja og
Iiidónesíxi, — skuli ráða yfir þeim hafstæðum, sem eru á milli
eyjanna.
Þau sextán ríki, sem hér um ræðir, eru þessi: írán, Indó-
nesía, Filippseyjar, Sudi-Arahía, Irak, Jórdanía. Líbanon,
Egyptaland, Líbýa, Túnis, Marokkó, Chana, Guinea. Súdan,
Eþiópía, Yemen. Sum þessara ríkja greiddu bandarísku til-
lögunni atkvæði á sjóréttarráðstefnurini 1958;
KANADA BILAR
F.ftir að kunnugt var unt þessa sanistöðu umræddra Asíu-
og Afríkuríkja, mun Kanada iiafa gert sér Ijóst, að tillaga
þess, sem felur ni. a. í sér 6 mílna landhelgi, myridi ekki ná
fram að ganga. Kanada hefur því tekið þann kost að semja
við Bandaríkin um málámiðiún Jtess efnis, að hinn svökail-
aði „sögulegi réttur“ gildi á ytri sex mílumnn í 10 ár, en
faili þá niður. F.kki er kunnugt unt, að Ranada háfi fengið
til liðs \ ið sig ncitt af Jreirn ríkjum, er Voru andvíg Baridá-
ríkjátillögunni á ráðstefnunni 1958. Þ'essi endalok á Jreirri
forystu, er Kariada herur liaft, eru því mesta máta ósköriilég.
ENGIN LAUSN?
,F.f áðurncínd l(i Asíu- og Afríkuríki standa fast með Jreirri
tiilögu, sem Jtau hafa nú iagt fram, eru engar Líkur til Jress,
að málamiðlunárdilaga Bandaríkjanna ög Kanada nái fram
að ganga, því að auk þesisára sextán ríkja munii 10 komin-
únistaríki greiða átkvæði gegrf herini, anörg ríki Suður-
Ameríku og ísiand, en Guðmundur í. Guðmundsson lýsti
yfir því í fréttaauka í Ríkisútvarpinu í fyrradag, að Island
myndi að sjálfsögðu greiða atkvæði gegn málamiðlunartillögu
Bandaríkjanna og Kanada.
29 GETA HINDRAÐ SAMÞYKKT
Til J>ess að fella tillögu á ráðstefnunni, þarf ekki nema 29
afkv., eða l/3 greiddra atkvæða. Útilokað virðist einnig, að til-
laga Asíu- og Afríkuríkjanna nái tilskildum meirihluta. Eins
og málin horfa í dag, eru J>ví helzt líkur til J>ess, að ekkert
samkomulag náist á ráðstefnunni og væru J>að málalok, sem
væru bezt fyrir Island, eins og komið er.
Guðmundúr í. Guðmundsson taldi líklegt í áðuvnefndum
fréttaauka, að ísiand myndi bera fram ]>á ljréytingartiilögu
við tiliögu Bandaríkjanna og Kanada, að hinn „sögulegi rétt-
rir“ næði ekki til íslánds og ísland fengi því óskerta tó'lf mílna
fiskveiðilandhelgi.
ATKVÆÐAGREIÐSLUR í NEFND
í NÆSTU VIKU
Atkvæðagreiðsla um tillögurnar hefst í nefnd á miðviku-
daginn og nægir J>ar einfaldur meirihluti atkvæða. Vel getur
]>ví farið svo, að málámiðlunartillaga Bandaríkjanna og Kan-
ada nái samj>ykki þár. Hún gengur }>á til sjálfrar ráðstefn-
unriar eða allsherjarfrittdár hennar, en þar þarf 2A greiddra
atkvæðn, ef tillaga á að teljast samj>ykkt. Allsherjarfundir
ráðstefriunnar munu hefjast um helgina, en ráðstefnunni
mun sennilega verða lokið fyrir 25. apríl. — (Tíminn.)

GRANA H.F. - Sími 2393
ASGEÍR ASGEIRSSON
VERÐUR í KJÖRI
Ásgeir Ásgeirsson, forseti ís-
lands, mun gefa kost á sér til for-
setakjörs á nýjan leik. — Ýmsir
hafa að undanförnu verið niieð
getgátur um það, að forsétinn
myndi eícki gefa kost á sér til
forsetakjörs að nýju og orðræð-
ur manna verið tíðar um þáð,
hver líklegastur væri sem eftir-
maður Ásgeirs Ásgeirssonar í
forsetaembættið. — Borizt hefur
eftirfarandi tilkynning frá foi'-
setaritara, og tekur hún af öll
tvimæli um það, að forsetinn
muni gefa kost á sér:
Áskriftarlistar fyrir meðmæl-
endur með framboði Ásgeirs Ás-
geirssonar, núverandi forseta ís-
lands, við forsetakosningarnar,
sem auglýstar eru 26. júní næst-
komandi, liggja frammi hjá bæj-
arfógetum og sýslumönnum utan
Reykjavíkur til aprílloka.
Á vegum félags áfegnisvarna-
nefndá við Eyjafjörð hafa þrjú
skólamót verið haldin með
stuttu rhillibili.
Hið fyrsta þeirra var haldið
að Þinghúsi Glæsibæjarhrepps
4. apríl. Var það fyrir skóla-
hverfi Öxnadals og Glæsibæjar-
hrepps. Mótið sóttu flest skóla-
börnin ásamt kennurum sínum.
Éinnig mætti nokkuð af aðstand
endum barnanna ásamt ýmsu
fleira fólki. Davíð Árnason,
stöðvarstjóri Endurvarpsstöðvar-
innar, setti mótið og flutti ræðu,
Pétur Björnsson, ermdreki,
flutti erindi og Gunnar Krist-
jánsson, skólastjóri, sýndi kvik-
myndir. Skólastjórinn og kona
hans sáu um veitingar.
Miðvikudaginn 6. apríl var svo
annað mótið haldið að Freyju-
lundi. Var það fyrir skólahverfi
Skriðu- og Arnarneshrepps. —
Mættir voru þar skólastjórar og
kennarar ásamt skólabörnum
sínum. Einnig mætti þarna margt
fólk úr sveitinni og fleiri gestir.
Ræðumenn á þessu móti voru
þeir séra Sigurður Stefánsson
pi'ófastur á Möðruvöllum, en
hann setti éinnig mótið, Jóhann
Þorkelsson héraðslæknir og Pét-
uf Björnssón erindreki. 'Gumiár
Kristjánsson skólastjóri sýndi
kvikmyndir. Veitingar önnuðust
ffú Eva Magnúsdóttir og Þóranna
Rögnvaldsdóttir.
Fimmtudagirin 7. apríl var svo
þriðja mótið haldið að Laugar-
borg í Hrafnagilshreppi. Var það
fyrir Hrafnagils-, Saurbæjar- og
Öngulsstaðahrepp. — Þar voru
mættir allir skólastjórar og kenn
arar með öllum skólabörnum
sínum og nokkuð af unglingum.
Einnig sóknarpresturinn, séra
Benjamín Kristjánsson. — Alls
mættu þar 140 börn og unglingar
ásamt um 30 manns fulloi'ðnum.
Ræðumenn þar voru Guð-
mundur Karl Pétursson, yfir-
læknir, Eiríkur Sigurðsson,
skólastjóri, en hann setti einnig
mótið, og Pétur Björnssón, er-
indreki. Angantýr H. Hjálmars-
sön, skólastjóri, stjórnaði mótinu.
Þarna voru sýndir leikþættir frá
öllum skólunum, auk þess kór-
söngur og hljóðfæraleikur úr
Hrafnagilshréppi undir stjórn frú
Sigríðar Schiöt. — Kvikmyndir
sýndi Hreiðar Eiríksson. Handa-
vinna stúlkna úr Hrafnagilshr.
var þar til sýnis.
Kvenfélagið Iðunn, Hrafnagils-
hreppi, og Kvenfélagið Hjálpin
í Saurbæjarhreþpi, gáfu öllum
mótsgestum rausnarlegar veit-
ingar. — (Framh. á 7. síðu.)
Nokkur atriði um skrúðgarða
Fegrunarfélag Aknreyrar gekkst fyrir fræðslufundi að FIó-
tel KEA þriðjudaginn 5. J>. m. Þar fluttu ráðunautarnir Óli
Valur Hansson og Agnar Guðnason erindi um skrúðgarða og
sýndu stuttar en fróðlegar kvikmyndir. — Jón Kristjánsson
stjórnaði fundinum, sem var vel sóttur. Töluverðar umræður
fóru fram að framsöguerindunum loknum.
Nokkur atriði úr erindi
Ola Vals Hanssonar.
Fólk J>arf að gefa sér góðan tíma
til að widirbúa byggingu skrúff-
garffa. Ráfflegt er aff hafa samráð
viff ráffunauta í því efni. Þaff þarf
aff gcra teikningu af garffinum áffur
cn halizt er handa, og eigendurntr
Jíttrfa aff gera sig ánægffa meff alla
tilhögun. Þá fýrst er fíægt áð líéfjá
framkvæmdir og geta þær orffiff á-
rekstralausar. Því niiffur virðist æ'ffi-
nuirgum hugleiknara aff byrja þeg-
ar á áff plánta einhverju í lóffina af
handáhófi og gera þá fjöltnárgar
skyssur.
Hlutvérk skrúðgarða.
Hlutvérk skrúffgarffs getur veriff
margs konar. I fyrsta lagi getnr
hann veriff byggffnr sem leikvöllur
fvrst og fremst, effa hann á aff vcra
þreyttu fölki til hvíldar og hugar-
hægffar. og stundum er honúm æth
aff þaff lilutverk aff vera fogur urn-
gjöiff heintilisins, meff fjiilskrúffirg-
um og fögritm hlómagróffri auk
trjáa og ntrina. En stundum er
hægt aff sameina skrúffgarffinn aff
verulegu leyti til alls þessa.
lúi allir verffa aff gera sér ljóst;
aff ræktun fjölhreyttra blómateg-
uritía krefst mikillár vinnu. Garffiri-
utn verfftir aff fórna miklutn tírria.
Girðingarnar.
Þegar girffing er fengin um garff-
inn hefjast svo frámkvæmdir á lóff-
inni sjálfri. En girffingarnar eru
víffa nauffsynlégar, einkum þar sént
húpenirignr er á næstu griisum.
Efni mnnna og fleiri ástæfftir ráffa
gerff giriffnganna. TregirSíngar eru
sjaldan ljótar og fallá ylirleitt vel
aff gróffrinum, og þær cru, ásamt
vírnetinu, einlaldasta og sennilega
lí.ka' ódýrasta efniff. En þær eru
ckki varanlegar, og viffhaklskostn-
affur er hár. Steinveggir'eru dýrir
en traustir. Skjóliff; setn þeir veita.
er oft verulegt, en þó stundum
minna en ætláð er. Og skuggsælt er
við steinveggina, og kaldir eru }>eir
jafnan og í ósamræmi viff fagfán
gróffur.
Steingirffingarnar eru aff hvcrfa
í Reykjavík. Lágir steinkantar meff
léttara efni ofan á geta vcriff smekk
cg girffing. En limgirðingar eru
langsamlega fallegastar.
Jarðvegurinn.
Jarffvegur lóffanna cr mjiig mis-
munandi. Oft er betra aff stinga
tnjög djúpt effa tvær skóllustungur.
I súran jarffveg þarf aff bæta kalki,
2—5 kgá hverja tíu fermetra. Sé
lóffin mjiig leirbo'rin effa of sand-
borin. þarf að bæta haria meff leir-
borinnj^ mold. Gamlir skurffruffit-
ingar eru oft hentugir til aff bæta
jarffvegsástandiff. Aff sjálfsögffu
þarf að ræsa lóffina fullkomlega, éf
húri er raklénd.
Þar sem J>ví verffur viff komiff, cr
sjálfsagt aff hæta jarðveginrt mcff
húsdýraáburffi, helzt gömlum, 50—
'100 kg á hverja 10 fenrt. Brenni-
ssteinsúrt kalk á aff notar og fosfór-
sýru, t. d. hálft kg af hvoru á 10 nr.
Vonaridi fer eriginn aff stinga og
bera áhurff á lóffina áffur en hánn
hléffur stalla og kanta, ef urii þaff
er aff ræffa.
Vel getur fariff á því aff hlaffa
kanta úr stéinum nokkuð hallandi,
ert varida þarf undirstöffurnar. Þar
gefst ]>á líka tækifæri til margs
konar l>lórnaskreytinga. En áð
sjálfsögffu ertt steinveggir dýrari en
graskantar.
Limgirðingar.
Meðlram girffingunni getur veriff
mjög srriékklegt aff hafa limgirff-
irigu, ef ekki er hægt aff sámeina
þetta livort tveggja í lifandi girff-
ingu. Plönturnar ertt þá gróffursett-
ar um 40 rm frá gtrffingurini, 3—5 á
lengdarmetrann. Betra er aff líáfa
eírifalda röff én þétta. Um margar
tegundir er aff ræffa. scm vel þrífast
hér á landi. Má |>ar m. a. nefna
víffitegundir, baunarrinn, álm, geit-
hlöffung, sillurreyni og birki, svo
að eittlivaff sé nefnt.
Innan viff limgirffinguna getur
veriff mjög siriekklegt aff háfa ó-
réglulég bcff éffa reglulega löguff
l>eff og plöritur óreglulegar, til
dærríis skrautrunná, svo sent garffa-
rós, þyrnirós, runnaniuru, reyni-
blöffku, spíreutegundir, sírenur og;
ýmislegt fleira.
Runna’ má einnig staffsetja viff
íbúðarhúsin og mefffrant gangstíg-
um, en ekki vitt og breitt út um;
alla grasflötina.
Tré og sumarblóm.
Venjulegar lóffir þola ekki mjög;
mörg tré. Nú er ltorliff frá því aff
gróffursetja trjáraffir á lóffatak-
mörkúrri í röffum.
Sufnárb'löriiabefftinuiri vérffur aff
vclja sólríkan staff, helzt austarlega
á lóffinni. En meff }>eim má ekki
íeyffileggja grasfletina, sem eiga aff
vera stólt itvers skrúðgarffs.
Ifeil og ósUridufskorin grasfíöt
getnr veriff mjög lailcg, sé hún vel
hirt. Betra er aff sá grasfræi en aff
lyrfa, J>egar lóffir eru gerffar. Þarf
'3—5 kg af' grasfræi á hverja 100 nr'.
Sjálfsngt cr aff nota skrúffgarffagras-
ffæ, sem verffur iágvaxnara, þéttara
og Jjolnara en þaff grásfræ, sem
notaff er í nýræktir.
Hirðing.
Hirffing garffa er mikiff starf, allt
frá }>ví aff rusliff er hreinsað á vor-
in og |>ar til garffurinn er búinn
undir snjó á haustin. Grasiff ]>arf
aff slá á viku til títt dágá flésti á
meffan vöxturitfn er rriikill, hera á-
bufff á og vökva eltir þi'irfmn. Bezt
er aff nota alhliffa garöaábufð þurr-
an effa uppleystan.
lllgresi má livergi þrífast. Tttn-
fífill er eínna skæðastur illgresis-
tegunda í skriíögörffum, ennfremur
njóli. Þó er sums staffar mosi vegoa
raka og vanhirfftt.
Blafflýs og skógarmaffkar herja á
Skrttffgarða og er hepþilégást aff
leita affstoffar garðyrkjmnanna mn
útrýmingtt. Reyniáltt þarf aff hafa
gát á og komast l'yrir rætur hennar
strax og hennar vcrður vart.
Klipping þart' aff fara fram aff
vctrinmn áð méstu l'cyti.
Þetta voru nokkur atriffi úr er-
indi Óia Vals Hanssonar ráffunauts,
og ertt ]>au vel fallin til umhugsuu-
ar fyrir voriff.