Dagur - 23.12.1960, Síða 1

f ' ;
r MÁLGACN I' R AMSÓKNAR WANNA
■ R. tstjóki: Kri.tngl'r DavÍb.sson
SKUIFS-IWA j HAFNARSTK.VII 90
SÍMi í lfi(> . Sn.NINCO OG 1‘RKNTUN
ANNAST Pltf.NTVERK OlIBS
B.jornssonar h.t. Akurkvri
k-------—------------------------
---------------------------------
Aoí.jásingastjóri: Jón Sam-
ÚEESSON . ÁkGANGORINN KOSTAR
KR. 100.00 . Gjálddagi er 1. jt:iJ
"BlaÐIO KE.MUft I I’ Á MBSVlKUDÖG-
UM or. A I.ALGARDÖCL’.M
l-KGAR ÁST.EIU ÞVKIR TU.
s.-------------------------------/■
WíhkhkhkhkBJÖRN EGILSSON Á SVEINSSTÖÐUM: ikh>iss>íSskh«hk«hsw
Bænin má aldrei bresta þig
„Bænin má aldrei bresta þig,
búin er freisting ýmislig;
þá líf og sál er lúð og þjáð,
lykill er hún að drottins náð“.
Ekki veit ég, hvað ég var gamall, þegar ég
lærði þetta vers. Ef til vill hef ég lært það fyrr
en nokkuð annað, sem féll í stuðla. Eg man
vel þegar mamma kom að rúminu mínu á
kvöldin, breiddi ofan á mig og spurði lágri
röddu hvort ég væri búinn að lesa bænirnar,
oé e/ éé var ekki búinn að því, hafði ég þær
yfir i hálfum hljóðum svo hún heyrði. Og það
var ekki nóg, að ég væri búinn að læra bæn-
irnar, heldur fylgdist hún alltaf með því að ég
læsi þær, því hún vissi að „ein nótt er ei til
enda trygg“.
Eg man það líka vel, þegar faðir minn opn-
aði bæinn á morgnana. Þá nam hann staðar úti
fyrir, signdi sig og las bæn. Bænina heyrði ég
oft ekki, en ég sá varir hans bærast. Þetta var
snemma á öðrum tug þessarar aldar.
Faðir minn var bænrækinn fyrst þegar ég
man eftir honum og entist sá siður til æviloka.
í vanmætti og eymd elliáranna las hann stöð-
ugt bænir. Þegar ég var 10 ára gamall, fór ég
með honum í göngur suður undir Hofsjökuí.
Hann reið fót fyrir fót úr hlaði, og þegar við
komum suður í götuna, tók hann ofan höfuð-
fatið og sagði að við skyldum lesa „Faðir vor“.
Enn þann dag t dag þekki ég staðinn ná-
kvæmlega, þar sem þessi bænagerð fór fram,
en þetta var í fyrsta sinn, sem ég fór meiri
háttar ferðalag.
Eg man ekki betur, en faðir minn kenndi
mér eftirfarandi morgunbæn:
„Nú er ég klæddur og kominn á ról,
Kristur Jesús veri mitt skjól.
1 guðsóttanum gef þú mér
að ganga í dag svo líki þér.“
Foreldrar mínir voru ekkert einstök. Þau
voru eins og annað fólk. En þegar ég var að
rísa á legg, var bænagerð almennur siður um
aflar jarðir. Einkum var það hlutverk móður-
innar að fræða börnin um Guð, þegar þau
voru á milli vita, og kenna þeim bænir undir
eins og þau gátu eitthvað lært.
En hvað um bænagerð hjá þeim, sem sóttu
sjó?
A vetrarvertíð árið 1929 var ég fyrst við
sjó á Suðurnesjum. 1 þeirri verstöð var ein-
göngu róið á opnum vélbátum (teinæringum).
Þegar búið var að leggja hlunna á grýtta fjör-
una og taka skorður undan, sagði formaður-
inn: Afram í Herrans nafni. Svo þegar bátur-
inn var kominn á flot, búið að snúa honum til
hafs og setja vélina í gang, tók formaðurinn
ofan sjóhattinn og kallaði til hásetanna: Lesa.
í þessari veiðistöð voru 30 bátar gerðir út,
að mig minnir, og allir formenn höíðu þennan
sama sið, eftir því sem ég bezt vissi.
En hvernig er þetta nú hjá sjómönnunum?
Kallar skipstjórinn háseta sína til bænagerð-
ar þegar hann losar landfestar og steínir tog-
ara sínum á Nýfundnalandsmið? Og hvernig
er það með formennina á mótorbátunum í
Grindavík? Taka þeir ofan sjóbattinn, þegar
báturir.n stefnir á miðin? Eg spyr. Eg veit það
ekki.
Það hefur verið sagt, að ekki þurfi að gera
bæn á mótorbát, en ég held að enginn hugs-
andi maður geti tekið það alvarlega.
Enn vil ég varpa fram spurningu, og er hún
hinum íyrri langt um mikilvægari. Eru mæður
á íslandi hættar að kenna börnum sínum bæn-
ir?
Eg veit þetta ekki heldur, en mér virðist margt
benda til, að það sé ekki eins almennt nú og
áður var. Sagt er, að mörg börn kunni ekki
„Faðir vor“, þegar þau koma í skóla og segir
það sína sögu. Að vísu mun það hafa verið
svo á öllum timum, að einhverjir hafa haft litla
trú á bænagerð. Um það vitnar meðal annars
þeissi gamli vísupartur:
„Betra er en bænagerð,
brennivín að morgni dags.“
Brennivín er sjálfsagt góð hressing á morgn-
ana, en ég held að bænagerð sé miklu betri.
Þeir eru eigi all fáir, nú á tímum, sem telja
öll trúarbrögð óþörf, telja þau eintóma vit-
leysu, aðeins eftirlegukind frá tyrri tíð.
Frá örófi alda hefur trúarþörfin verið runn-
in mannkindinni í merg og bein. Frumstæðar
þjóðir trúðu á stokka og steina og gera það
enn, en þeir, sem meira hugsuðu, trúðu á þann
mátt, sem skapaði sólina. Forfeður vorir, ása-
trúarmennirnir, gerðu heit á Oðin og Þór. Það
var þeirra bæn. Eg heiti á Strandakirkju og
bregzt það aldrei.
En hvers vegna er trúarþörfin svo rík kyn-
slóð eftir kynslóð? Svo rík er hún vegna þess,
að maðúrinn skynjar vandamáí sín og smæð.
Hann er eins og strá sem bærist fyrir vindi.
Reynzla kynslóðanna sannar það örugglega, að
„ein nótt er ei til enda trygg.“ Svo kallaðar
hættur eru við hvert fótmál. I bæninni birtist
„trú og vonir landsins sona.“ Þá, sem trúa ein-
göngu á mátt sirm og megin, skortir raunsæi
og auðmýkt.
Bænin var Ijós í myrkri 17. aldar, og það
varð sktnandi bjart irtnan við skjágluggann.
Ég hygg, að enginn nútímamaður hati séð skjá
eða heyrt hann berjast yfir höfði sér, en hann
býr í hlýjum húsum, með stórum gluggum og
rafmagnsljósum. Vagnskrölt og véladynur líður
um eyru hans alla daga. Hefur þá ekki nú-
timamaðurinn nóga birtu og yl? Hefur hann
nokkuð með ljós bænarinnar að gera? Já, ég
er ekki í eía um það. Hann vantar næði eina
stund. Hann þarf að nema staðar á dyrahell-
unni hvern morgun. Hann hefur mikla orku á
valdi sínu, atómsprengjur og spútnika, en samt
er honum aflfátt, nema hann noti sér mátt
bænarinnar, sem er öllum vetnissprengjum
meiri.
Eg vík aftur að því, hvort móðirin sé hætt
að kenna börnunum að biðja. Hvílik timamót
þegar,, barnið biður fyrsta sinn, blítt og rótt
við sinnar móður kinn“!
Mér skilst á sumum, að nú sé þetta breytt,
skólarnir eigi að kenna alla hluti, en ég tel
það ekki rétt. Engin stofnun getur tekið við
hlutverki móðurinnar. Lengi býr að fyrstu
gerð og sáð skal í akurinn á réttum tíma, ef
uppskeran á að vera góð. Það er of seint að
kenna börnunum að biðja, þegar þau koma í
skóla. Eg tel, að grundvöllurinn að mínum
veika kristindómi hafi verið lagður á aldrinum
frá fjögurra til sjö ára.
Það er ósk mín og von, að þjóð vor geíi
gaum að þvi, að án bænar er hún „andvana
lík til einskis neitt.“ Án bænar er hún „rétt
steindauð.“
Það er ósk mín og von, á þessum jólum, að
allar mæður á Islandi gæti skyldu sinnar við
þá, sem erfa landið, því bænin má aldrei
bresta þig eða mig.

«iiliiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiii iii ■ ■••111111111111 iiiiiiii 111111111111111111111 iii
iiiiiiiiiiiiiiiiiimiimii
iiiiiiiiiiiiiiiiii*
Baguk
ÓSKAR ÖLLUM
LESENDUM SÍNUM
gleðilcgra jóla
OG
farsæls drs.
Jerðsími frá Dalvík að Haipnesi
Dalvík 22. desember. Allmikl-
um framkvæmdum á vegum
Landssímans er nú að verða lok
ið. Þær framkvæmdir eru eink-
um fólgnar í því, að um það bil
12 kílómetra 8 talrása jarðsími
var lagður frá Dalvík að Hauga
nesi á Árskógsströnd. Um leið
bættust við 23 talsímanotendur.
Fengu rafmagn.
Norðan Brimnesár á Dalvík
var sími lagður í 7 hús og bæi
og símar færðir til í þorpinu
og fleira gert til lagfæringar.
Meðal annars var loftlína tekin
niður og jarðstrengur settur í
staðinn.
Nú er búið að tengja alla bæi
framan Þverár í Svarfaðardal
Laxárvirkuninni, að einum und
anskildum.
Á annan jóladag verður
Frænka Charleys frumsýnd
hér undir leikstjórn Hjálmars
Júlíussonar. Meðal leikenda,
auk hans eru m. a. Helgi Þor-
steinsson, Bragi og Birnir Jóns
synir. Þar leika einnig Svan-
hildur Björgvinsdóttir, Hafdís
Hafliðadóttir, Friðbjörg Jó-
hannsdóttir, Hanney Ámadóttir
og Anton Angantýsson.
Björgúlfur er nýkominn heim
úr söluferð til Þýzkalands og
seldi hann fyrir um 47.500
mörk.
Vegir eru sæmilega greiðfær-
ir í Svarfaðardal og Skíðadal.
Undanfarið hafa 5 trillubátar
og tveir litlir dekkbátar róið
með línu og fiskað sæmilega.
En nú er róðrum lokið í bráð-
ina. □
• ■ 1111111 111 1111III M I ■ 1111111 111111111111111111111111111111 1111 111111111111 ■ 1111 ■ 11 1111111111 ■ 1111111 > < 1111111 I 1111 11 ■ I ■ I ■ 11 ■ 111111111111| |«
HVERGI MÁ HVIKA |
I fyrir Bretum í landhelgismálinu i
Siglufirði 22. desember. Hér
hefur ekki verið róið undan-
farna daga vegna ógæfta, en
dekkbátarnir Baldvin og Hring
ur öfluðu 6—10 þús. pund í
róðri áður en veður spilltust.
Togarinn Elliði seldi í Þýzka-
landi í gær fyrir 59 þús. möfk.
Aflinn var um 100 tonn. Hafliði
kom af veiðum í morgun og
mun hafa 80—90 tonn fiskjar
eftir 10 daga útivist.
Skipakomur og jólatré.
Reykjarfoss var hér nýlega
og lestaði mjöl og skreið. Brú-
arfoss er nýkominn með norskt
tunnuefni til Tunnuverksmiðju
ríkisins hér á staðnum.
Norræna félagið í Herning í
Danmörku hefur sent Siglu-
fjarðarkaupstað 10 metra jóla-
tré, sem Baldur Eiríksson, form.
Norræna félagsins hér, mun af-
henda bæjarstjórn í dag eða á
morgun.
Kominn er jafnfallinn snjór,
töluvert mikill.
Á áttunda hundrað alþingis-
kjósendur á Siglufirði, eða 63%
þeirra kjósenda, sem nú eru
heima, hafa sent ríkisstjórninni
ákveðna áskorun um að kvika
hvergi frá 12 míina landhelg-
inni. □
*l111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111■*
r -
[ Laufabrauðið [
heldur velli
Ófeigsstöðum 22. desember. Hér
er bakað laufabrauð á öllum
bæjum og heldur sá gamli og
skemmtilegi siður velli þótt
margt breytist. Víða eru hag-
lega skornar laufabrauðskökur
og fer það eftir kunnáttu og
handlagni manna.
Heilbrigði er sæmileg meðal
manna og dýra það eg veit og
farsæld verður lika að telja
sæmilega, miðað við aðstæður.
Færi er enn gott í sveitum
og óhindraðir mjólkurflutning-
ar til Húsavíkur. □