Dagur - 06.09.1961, Blaðsíða 5

5
f'..............................i
„RÉTT OG ÓMÓTMÆLAN-
LEGT AF ÖLLUM“
RITSTJÓRA „íSLENDINGS“ þykir það
víst í sannleika hart að flokkur sinn skuli
hafa gefizt upp á því að firtna rök fyrir
síðustu gengisfellingu og setur fram þá
frumlegu kenningu, að allt sé þetta gert
vegna hinna óraunhæfu kauphækkana
í sumar! í framhaldi af þessu segir svo
ritstjórinn að . . DAGSBRÚNAR-
MENN HEFÐU EKKI TIL HNÍFS NÉ
SKEIÐAR AF ÞÁVERANDI KAUPI,
MIÐAÐ VH) DAGVINNU. ÞETTA VAR
RÉTT OG ÓMÓTMÆLANLEGT AF
ÖLLUM“ bætir ritstjórinn við.
Já, svona var hag hinna vinnandi
manna komið í vor undir íhaldsstjórn-
inni sælu. Það var þakkarvert að fá þetta
svona greinilega staðfest af ritstjóra í-
haldsblaðs. Nú er rétt að spyrja ritstjór-
ann að því, hversvegna svo var komið
fyrir vinnandi fólki í landinu, að það
hafði ekki til hnífs né skeiðar? Hver átti
sök á því, að lífskjör almennings höfðu
versnað inn 15—20% og menn í fullri
vinnu áttu ekki fyrir mat? Veit ritstjór-
inn, að einmitt þetta, og þetta eitt, knúði
verkföllin fram? Og hvar finnst annars
staðar svo kolsvört og steinrunnin íhalds
sál að hún neiti því að sú lausn, sem náð-
ist, var sanngjörn lausn, þótt „íslending-
ur“ kalli þá menn „auðnuleysingja“ og
„fífl“, sem afstýrðu löngum verkföllum.
Eftir að hafa lýst hugarfari sínu allvel
í þessu leiðarakorni, skrökvar ritstjórinn
því svo, sennilega í tíunda sinn, að Jakob
Frímannsson hafi „skömmu síðar geng-
izt fyrir launahækkunum í fyrirtækjum
samvinnumanna hér í bæ . .. .“ Hverjum
skyldi „íslendingur“ ætla að trúa jafn
rakalausum ósannindum?
Hvert mannsbam veit, að lausn verk-
fallsins var aðkallandi til að forða þjóð-
arvoða. Hvert mannsbarn veit einnig, að
eftir að verkalýðsfélögin um land allt
höfðu sameinazt um kröfur sínar og
stóðu sem einn maður að þeim, urðu
verkföllin ekki leyst án kjarabóta og
stæðu sennilega enn, ef ekkert hefði ver
ið komið til móts við framkomnar kröf-
ur. Á Húsavík og á Akureyri náðist
samkomulag um 11% hækkun launa og
síðar var samið á þeim grundvelli um
land allt. Þungu fargi var létt af þjóðinni
allri með þessari sanngjörnu lausn og
samvinnumönnum voru þökkuð giftusam
leg endalok á yfirgripsmesta verkfalli í
sögu landsins. Þetta kallar „íslendingur“
að „gangast fyrir launahækkunum í fyr-
irtækjum samvinnumanna“. Þótt ein-
staka maður geti ruglazt dálítið í koll-
inum við það að reyna að snúa hlutun-
um við með beinum ósannindum, eins
og ritstjóra „fslendings“ hefur því miður
orðið á, er þó miklu alvarlegra þegar
heilir stjórnmálaflokkar grípa til beinna
hefndarráðstafana gegn fólkinu, sem þeir
eiga að vinna fyrir, með því að eyðileggja
það litla, sem eftir er af verðgildi ís-
lenzkra peninga, sniðganga viðurkennd-
ar lýðræðisreglur með útgáfu margs kon
ar bráðabirgðalaga og egna vinnustéttirn
ar til nýrra, stórfelldra átaka í kaup-
gjaldsmálum.
Ríkisstjóniin hefur nú, með bráða-
birgðalögum og Iögbrotum, eyðilagt þær
kjarabætur, sem hinir sanngjörnu kaup-
sainningar frá í sumar fólu í sér, og
' meira til. Það er svar ríkisstjórnarinnar
til þeirra manna, sem að áliti ritstjóra
„íslendings“ ekki höfðu til hnífs né skeið
ar áður en verkföllin hófust. □
V__________________________________________
bókarfregnI
Sigurður Sveinbjörnsson:
Á SVÖLU HAUSTI. Ljóð.
Þetta er önnur Ijóðabók höf-
undar, sem er aldraður verka-
maður hér á Akureyri og hefur
ekki látið mikið til sín taka.
Fýrri bók hans vakti þó nokk-
urt umtal, þó að ekki væri mik
ið um hana ritað. Mönnum gazt
yfirleitt vel að ljóðaformum
þessa yfirlætislausa og hógværa
höfundar, sem fór að vísu troðn
ar slóðir, en lét í ljós, svo að
ekki varð um villzt, einlægan
áhuga sinn fyrir velferð lands
og þjóðar, trú á vernd og leið-
sögn Guðs og falslausa aðdáun
á fegurð og góðleik, í hverju
sem slíkt birtist.
í hinni nýju bók Sigurðar
kveður mjög við sama tón. Yrk-
isefnin eru að verulegu leyti
umhverfi hans, og innan þeirra
marka munu margir kannast
við sig, a. m. k. eldri kynslóðin.
Sigurður Sveinbjörnsson.
hinnar háttlausu (og oft and-
lausu) ljóðatízku ungra manna
nú á tímum.
Sjálfsbjörg og samhjálp.
Á hæstum degi dómsins lúður
gellur,
og dynur hagl á blómsturgrund.
í birtu sólar báran rís og fellur,
og bliknar reyr á einni stund.
Er himinblámann hylur skýja-
myrkur,
fær húmið þjakað anda manns,
því enginn maður er svo hugar-
styrkur,
að aldrei syrti í brjósti hans.
En þó að myrkur hylji himins
vegi
og hugi margra þyngi sorg,
þá líður nótt og lýsir senn af
degi.
og Ijóma slær á nýja borg,
er reisir þú með samhjálp
systra og bræðra
og sigrar þannig myrkurél.
í huga þeirra ríkir aldrei æðra,
sem eygja Ijósið bak við hel.
Hve mörg og þung er þjáning
jarðar barna.
í þrautum verður andinn
skyggn.
En ofar skýjum ljómar lífsins
stjarna
og ljóssins dýrð og æðsta tign.
Þó missir þú af glaumi heims
og gæðum
á göngu þinni í auðnuleit,
þá lifir gleðin innst í þínum
æðum
allar stundir djúp og heit.
Höfundur er einn af þeim, sem
unnið hefur hörðum höndum og
ekki baðað á rósum, en hann
hefur haft opin augu fyrir því
fagra og góða í lífinu, kunnað
að sætta sig við sorgir og mót-
læti án þess að lamast, andlega
skoðað. Hann er einlægur trú-
maður og bjartsýni hans er stöð
ug á þeim grunni. Að vísu gætir
nokkurrar angurværðar í sum
um ljóðum Sigurðar, enda er
maðurinn tilfinninganæmur.
Ljóð hans verða þó hvergi volg
ursleg, því að hann er sann-
færður um sigur hins góða að
lokum í hverju einu.
Vera má, að bókmenntafræð
ingum og listdómendum þyki
ekki nógu hátt ris á svona bók,
en þó tel ég margt svo vel og
smekklega framsett, að til eftir
breytni megi telja og höfundur
eigi skilið lof fyrir. Áhrifin af
lestri ljóða Sigurðar eru nota-
leg. Þar er ekkert, sem særir
mann eða stingur, hvorki í með
ferð máls né efnis, en margt,
sem gleður og vekur hlýjar og
heilnæmar tilfinningar. Það er
því enginn blekktur af því að
kaupa og lesa slík ljóð, sem auk
þess eru snoturlega út gefin í
þeim gamla og góða stíl, sem
byrjar ekki á kvæði neðst á
blaðsíðu eða lætur manni í té
margar auðar síður.
Ég læt fylgja þessum fáu lín-
um eitt kvæðið í heilu lagi. Það
lýsir dável heildarsvip bókar-
innar og er ljóst vitni þess, að
hér er á ferð alger andstæða
Þótt lamazt geti líkams þrek og
kraftur,
svo leið þín verði þyrnum stráð,
þinn máttur getur eflaust komið
aftur
og önd þín glaðzt, þá sigri er
náð.
Og það er eitt, sem þér er hollt
að skilja
og þú skalt muna dag og nótt:
Það veltur mest á þér — á þín-
um vilja —
hvað þrautabáran hjaðnar
skjótt.
Hafi svo Sigurður Svein-
björ^isson þökk fyrir ljóð sín,
bæði þau fyrri og seinni. Hon-
um er alveg óhætt að gefa sig
fram á þingi skálda. Það hefur
margur gert, er síður skyldi.
Jóhannes Óli Sæmundsson.
EMIL 0G SKREIÐIN
NÝLEGA birti Frjáls þjóð
grein um þátt Emils Jónssonar
ráðherra í vafasömum aðgerð-
um hans í sambandi við merk-
ingu á útfluttri skreið. Tíminn
birti ummæli Frjálsrar þjóðar
og krafðist rannsóknar. Ráð-
herrann stefndi ritstjórum
blaðanna til þyngstu refsingar,
en rannsóknardómari kynnti
sér skreiðarmálin. Áður en til
rannssóknar kom, varð ráð-
herrann hrottalega tvísaga og
gerir það hans hlut torttryggi-
legri. Ráðherrann hefði átt að
draga sig í hlé á meðan málið
var rannsakað.
Jér býr hrausf fólk í góðu landi/r
segir Færeyingurinn Samúel Olsen, skipstjóri, í viðtali við blaðið
Hér í bæ dvaldi, um tíma í
sumar, gamall færeyskur skip-
stjóri, Samúel Olsen að nafni,
ásamt konu sinni, Jóhönnu. Þau
eru frá Toftum á Austurey í
Færeyjum.
Samúel stundaði fiskveiðar
hér við land milli 30 og 40 ár
var hér því víða kunnugur og
átti marga kunningja.
Á þessu ári eru 25 ár síðan
Samúel kom síðast til íslands.
Blaðið notaði tækifærið til að
spjalla svolítið við þennan
aldna skipstjóra, því að slíkir
menn hafa alltaf frá mörgu að
segja, ef þeir á annað borð fást
til að segja nokkuð.
Hvenær komstu fyrst til ís-
lands og hvað varstu þá gamall?
Árið 1903 fór ég 15 ára gamall
í fyrsta sinn til íslands á segl-
skútu, en þá höfðum við lítið
samband við land, aðeins til að
fá vatn og beitu. Eg var háseti
á skútum næstu 4 árin, en síðan
var ég stýrimaður þar til 1913.
Það ár létum við 7 félagar
byggja 12 tonna þilfarsbát til
útróðra, bæði heima fyrir og
við ísland, en um þessar mundir
hófust róðrar í Færeyjum á 6
til 12 tn. bátum. Sumarið 1914
fórum við svo á þessum bát,
sem hét Emanuel, til íslands
og rerum það sumar frá Seyðis- ,
firði. Stefán Th. Jónsson keypti
af okkur fiskinn og seldi okkur
það, sem okkur vanhagaði um
til útgerðarinnar. Hann reynd-
ist okkur hin mesta hjálpar-
hella og var mjög áreiðanlegur
í viðskiptum. Næstu tvö sumrin
rerum við frá Mjóafirði og höfð
um aðsetur á Kolbeinseyri, en
þar stóðu hús frá því að Norð-
menn höfðu þar hvalveiðistöð.
Þá var meiri byggð í Mjóafirði
en nú og töluverð atvinna. Þá
voru 30 manns í heimili hjá
Vilhjálmi Hjálmarssyni hrepp-
stjóra á Brekku. En hann er
mér einna minnisstæðastur
allra íslendinga, sem ég hef
kynnzt. Hann var sannur
höfðingi, hæglátur maður og
lipur í viðskiptum og strang-
heiðarlegur, en fastur fyrir ef
því var að skipta og vitnaði oft
í hin fornu lög, er giltu bæði í
Færeyjum og á íslandi.
Reru margir Færeyingar frá
Austfjörðum á þessum árum?
Já, á þessum árum reru
Færeyingar frá mörgum stöð-
um fyrir austan, allt frá Stöðv-
arfirði norður að Skálum á
Langanesi. Færeyingar munu
hafa byrjað þessa róðra, á opn-
um bátum frá landi á Aust-
fjörðum, kringum 1875, og
stunduðu þær veiðar fram yfir
1930.
Á hvaða tíma órs voru þess-
ar veiðar stimdaðar?
Það var aðallega í júní-, júlí-
og ágústmánuði, þá mánuði var
veiðin minnst heima fyrir og
atvinna í landi nálega engin.
Hvaða ár varstu svo fyrst
skipstjóri á skútu hér við land?
Árið 1920 varð ég skipstjóri
hjá E. Muller í Thórshavn og
var ég með skip fyrir hann í 10
ár, en 1930 eignaðist ég skip
sjálfur og var með það næstu
10 ár. Á þessum árum skipti ég
mikið við íslendinga, bæði með
sölu á fiski og annað. Allir
reyndust þeir mér áreiðanlegir
í viðskiptum. Lítið var um
skrifaða samninga, en hvor
treysti öðrum og hvor um sig
kappkostaði að vera traustsins
verðugur.
Er ekkert sérstakt, sem þú
manst eftir frá þessum árum?
Nei, ekki get ég sagt það. Líf-
ið gekk sinn vana gang, eins og
gerðist hjá sjómönnum. Ég fékk
góð veður og ég fékk vond
yeður, eins og gengur, en ekk-
erfc sérstakt kom fyrir. Eg missti
aldrei mann og aldrei skip og
var, þannig, mjög úánsamur í
starfi mínu.
Hvar við ísland stundaðir þú
helzt veiðar?
Frá því í marz þar til í maí
var mest. yeitt við ! Suðurland,
en síðan var mest veitt við Aust
ur.land eða Norðurland. Mér
reyndist. mjög.vel að veiða við
Kolbeins'ey og mun hafa verið
með þeim allra fyrstu, sem
þar veiddu. Öll mín skipstjórn-
arár sá ég aldrei bregða fyrir
íslenzku fiskiskipi við Kol-
beinsey, þótt nú sé komin þar
mikil og ströng landhelgi, segir
Samúel og glottir, og minnist
um leið skipanna þriggja, sem
tekin voru þar í landhelgi í vor.
Hvað er fiskiskipastóll Fær-
eyinga mikill nú?
Það er erfitt að nefna þar
ákveðna tölu skipa. Eitthvað
gengur úr, en meira bætist við.
Togara munum við eiga 13
talsins og ný stálskip um 20,
svo er fjöldinn allur af bátum,
af öllum stærðum, þar að auki.
Af gömlu skútunum munu
varla vera fleiri en 30 eftir. Þær
týna nú ört tölunni, enda
Samuel Olsen, skipstjóri, og kona hans Jóhanna Olsen.
orðnar að mörgu leyti óhent-
ugar.
Hvers konar fisk veiða Fær-
eyingar aðallega heima fyrir?
Það munu vera svipaðar teg-
undir ög hér að mestu leyti:
Þorskur, ýsa, keila, langa, flat-
fiskur og svo framvegis. Stein-
bítur sést þó varla lengur. Áð-
ur fyrr var veitt mikið af síld
af öllum stærðum, í lagnet á
fjörðum inni. Sú síldargengd er
nú að mestu horfin, en rekneta-
veiði til hafs er nú mikið stund-
uð norður af Færeyjum, allt
norður til Jan Mayen og hér
um bil vestur undir ísland. —
Færeyingar salta síldina sjálfir
um borð og er þetta því mjög
góð markaðsvara, sem þeir
flytja að landi.
Veiðast ekki stundum sjald-
gæfir fiskar við Færeyjar?
Ekki er mikið um það, segir
Samúel. Þó skeði það í fyrra, að
maður sem var að leggja há-
meralínu, varð þess var, áður
en hann var búinn að leggja, að
einhver skepna var komin á.
Þegar hann byrjaði að draga,
reyndist þar vera komið ferlíki
mikið og illvígt, kolsvart og
gljáandi. Háði hann hina
grimmustu orrustu við þessa
miklu skepnu í þrjá klukku-
tíma og veitti ýmsum betur. Að
lokum gat .maðurinn þó banað
Skepnunni með fjórum skotum
úr haglabyssu, sem hann hafði
meðferðis. Þetta reyndist vera
sæljón, 250 til 300 kg. að þyngd.
Eg veit ekki til þess að slík
skepna hafi veiðzt' í Færeyjum
•áður...............
...Finnst þer ekki mikil breyt-
ing orðin á hér á landi síðan þú
komst hingað í fyrsta sinn?
Samúel hristir höfuðið og
brosir. Þvílíkar breytingar og
framfarir. Til dæmis, þegar ég
kom á Norðfjörð 1903 voru þar
örfá timburhús og atvinnulíf
lítið. Nú er þar blómlegur bær,
mikil útgerð og mikil atvinna.
Eg þekki ísland frá gamalli tíð
með ströndum fram, en nú hef
ég ferðast töluvert um sveitir
landsins og finnst mikið til um
búsældina og framtakssemi
fólksins, sem þar býr. Hér býr
hraust fólk í góðu landi.
Hvað viltu svo segja að lok-
um, Samúel?
Eg vil þakka kunningjum
mínum og vinum hér á landi,
gömlum og nýjum, látnum og
lifandi, góða viðkynningu og
vinsamleg samskipti fyrr og
síðar. íslenzka gestrisni og
greiðasemi þekkti ég frá gamalli
tíð, nú hef ég notið hennar enn
á ný ásamt konu minni. Við
höfum ferðast um töluverðan
hluta landsins og hrifist af feg-
urð þess og víðfeðmi, gróður-
sæld og andstæðum, og af fram-
takssemi þjóðarinnar engu síð-
ur. Þetta hefur verið okkur
sannkölluð ævintýraferð, sem
við munum minnast til æviloka.
Blaðið þakkar þessum aldna
heiðursmanni greið svör og
góðan hug í garð lands og
þjóðar.
Hafsfeinn á Gunnsteinsstöðum
— MINNINGARORÐ —
BÆNDAHÖFÐINGINN Haf-
steinn Pétursson á Gunnsteins-
stöðum varð bráðkvaddur 28.
ágúst sl. Hann varð rúmlega 75
ára, fæddur 14. janúar 1886.
Hafsteinn varð stúdent 1906,
og tók svo bráðlega við föður-
leifð sinni, Gunnsteinsstöðum í
Langadal. Kona hans var Guð-
rún Björnsdóttir, og voru þau
systkinabörn. Hún lifir mann
sinn ásamt 6 börnum.
Hafsteinn var landskunnur
fyrir félagsmálastarfsemi. —
Gegndi hann margháttuðum
trúnaðarstörfum í félagssam-
tökum bænda. Hann var m. a.
bæði Búnaðarþingsfulltrúi og
fulltrúi á aðalfundum Stéttar-
sambands bænda.
Þegar Hafsteinn lézt var hann
að halda kjörmannafund á
Blönduósi til undirbúnings fyr-
ir aðalfund Stéttarsambandsins.
Fundarstörfum er að ljúka. Nýr
fulltrúi er valir.n í stað Haf-
steins Péturssonar, sem nú
skorast undan endui’koningu.
Nokkrar ræður eru fluttar að
loknu fulltrúakjöri, þar sem
fundarmer.n votta Hafsteini
virðingu sína og þökk fyrir vel
unnin störf. Síðustu ræðuna
flytur Hafsteinn • Pétursson,
kveðjuorð og árnaðaróskir. Að
því loknu sezt Hafsteinn í sæti
sitt, fundarstjórastólinn, en um
leið sígur höfuð hans aftur á
stólbakið og hann er látinn. —
Virðulegur dauðdagi og sam-
boðinn manninum. — B. J.
í HÁLFA ÖLD hefur nafn Haf
steins á Gunnsteinsstöðum ver-
ið alþekkt um alla Húnavatns-
sýslu og víðar þó. Hann hneig
skyndilega að velli hinn 28. f.
m., mitt í starfi sínu fyrir fé-
lagsmál sýslunga sinna; var þó
búinn að kynnast fyrirboða ald
urtila síns fyrir rúmri stundu.
Hann var rúmlega 75 ára að
aldri þegar kallið kom.
Hafsteinn Pétursson var engi
miðlungur, hvorki til sálar né
líkama. Hann var sérkennilegur
persónuleiki, myndarlegur og
manndómlegur að vallarsýn, og
vakti eftirtekt þeirra sem á vegi
hans urðu, hvort heldur
skamma leið eða langa. Stærst-
ur var hann þó þegar lengra
var skyggnzt en til sjónhending
ar. Um langt árabil var hann
mikill og farsæll foringi í félags
málum sveitar sinnar og sýsl-
unnar allrar. Rúm 40 árin var
hann oddviti og sýslunefndar-
maður Bólstaðarhlíðarhrepps
og rækti þau störf þannig, að
skipti þóttu aldrei koma til
greina. Um langt árabil var
hann formaður Búnaðarsam-
bands A.-Húnavatnssýslu og
fulltrúi á þingum Búnaðarfélags
Islands. Forysta hans í Búnaðar
sambandinu leiddi til mikilla og
skjótra framfara í búnaðarhátt-
um og ræktunarmálum á félags
svæðinu og á engan mun hallað
þó sagt sé, að þær geysilegu
og ánægjulegu breytingar sem
orðið hafa í sveitum Húnavatns
þings, séu engum einum manni
fremur að þakka, en Hafsteini á
Gunnsteinsstöðum.
Hafsteinn var ekki hávaða-
maður eða baráttumáður, eins
og þeir gerast venjulegast.
Hann var aldrei brennandi
mælskur, viðhafði ekki handa-
pat eða stóryrði málstað sínum
til stuðnings, en seig á. Það
mun allra mál, þeirra sem Haf-
stein þekktu bezt, bæði and-
stæðinga og jábræðra pólitískt
og félagslega, að enginn var hon
um fremri í þeirri íþrótt að
koma málum í höfn með hægð
og lipurð, — en þeim óbifanlega
þráa og seiglu, sem reynzt hefur
íslendingum ávallt drýgst til
dáða, þegar til lengdar lét. Við
brögð og tilsvör hans voru ævin
lega þessi, þegar tréð ekki féll
við fyrsta högg: — Ég get barið
aftur, — og það gerði hann. Þess
vegna báru störf hans árangur
og málin þokuðust fram, þó
hægt færi á stundum. Hafsteinn
var aldrei flaumósa og æðraðist
lítt þó á móti blési í bili.
Hafsteinn var borinn til mik-
ils og af merku fólki kominn.
Hann naut ágætrar og fágætrar
menntunar í æsku, þar sem
hann lauk stúdentsprófi frá M.
R.. Ekki er að efa að hann hefði
orðið nýtur og farsæll í embætt
ismannastéttinni, og kannske
hefur hugur hans staðið til há-
skólanáms. Ur því varð þó ekki,
þvi hann tók við búi foreldra
sinna á Gunnsteinsstöðum árið
1910 og sat þá jörð til dauðadags
eða rúman helming aldar.
Með Hafsteini er genginn
einn allra farsælasti og svip-
mesti félagsmálaforingi, sem
Húnvetningar hafa eignazt á
þessari öld. Maður sem átti
traust og vináttu margra — og
brást ekki. Það er því mikill
sjónarsviptir að fráfalli hans í
héraði.
Hafsteinn var frjálslyndur í
skoðunum og einlægur framfara
sinni. Hann fylgdi Framsóknar-
flokknum að málum og var m.a.
í frambaði til Alþingis fyrir
hann í A. Húnavatnssýslu. En
Hafsteinn var aldrei ofstækis-
fullur á stjórnmálasviðinu og
átti því auðvelt með að vinna
góðum málum fylgi, einnig hjá
pólitískum andstæðingum. Sá
kostur hans mun ekki hvað sízt
hafa valdið því, hve gifturíkur
árangur varð af störfum hans í
sveit og héraði, næst góðum gáf
um og heilli skaphöfn.
Ég sendi eftirlifandi konu
hans, Guðrúnu Björnsdóttur.
svo og öllum börnum þeirra
hjóna, mínar innilegustu sam-
úðarkveðjur. Megi svo Bólhlíð-
ingum ávallt auðnazt að eiga í
röðum sínum félagsmálafulltrúa
á borð við Hafstein á Gunn-
steinsstöðum. R. G. Sn.
LÓÐABRASK
SEÐLABAKKINN hefur keypt
lóð eina í Reykjavík fyrir 10
milljónir króna, og mun það
þrefalt verð eða meira miðað
við hliðstæðar lóðir í viðskipta-
hverfum höfuðborgarinnar. —
Með nýrri bankalöggjöf, sem
íhaldið beitti sér fyrir og breyt-
ingu á stjórn bankanna, getur
íhaldið innleitt lóðabrask í
nafni hins opinbera.
TILKYNNING
Nr. 15/1961.
Verðlagsnefnd Iiefur ákveðið að gera eftirfarandi
breytingar á tilkynningu nr. 2/1960:
I.
1. flokkur„ matvörur og nýlenduvörur verði þannig:
1. Kaffi alls konar:
í hei'ldsölu ................. 5%
í smásölu .................... 15%
2. Hveiti, rúgmjöl, haframjöl, sigtimjöl, kartöflu-
mjöl, hrísmjöl, hrísgrjón, sagógrjón, sagómjöl,
baunir, strásykur, molasykur, púðursykur, flórsyk-
ur og kandíssykur:
í heildsölu .............................. 6%
í smásölu:
a. Þegar keypt er af innl. heildsölubirgðum 21%
b. Þegar keypt er beint frá útlöndum...... 26%
'Þegar smásöluverzlun selur þessar vörur sundur-
vegnar í eigin umbúðum má álagningin vera 28%,
þegar keypt er af innlendum heildsölubirgðum, en
34%, þegar keyp er beint frá útlöndum.
3. Nýir ávextir:
í heildsölu .............................. 11%
I smásölu:
a. Þegar keypt er af innl. heildsölubirgðum 36%
b. Þegar keypt er beint frá útlöndum...... 43%
Ef um er að ræða óvenjulegrar skemmdir eða rýrn-
un, getur verðlagsstjóri lieimilað aukaálagningu eftir
því, sem hæfilegt {rykir.
4. Niðursuðuvörur, fljótandi vörur í glösum, matvör-
ur í pökkum g dósum ót. a., ávextir þurrkaðir, kex,
suðusúkkulaði, svo og allar aðrar vörur matarkyns
ót. a.:
í heildsölu .............................. 9%
I smásölu:
a. Þegar keypt er af innl. heildsölubirgðum 28%
b. Þegar keypt er beint frá útlöndum...... 34%
Þegar smásöluverzlun selur kex og þurrkaða ávexti
sundurvegið í eigin umbúðum má álagning vera 36%,
þegar keypt er af innlendum heildsölubirgðum, en
43%, þegar keypt er beint frá útlöndum.
II.
Flokkarnir „íþróttaáhöld, sportvörur og tæki“, og
„skotvopn og skotfæri“, falli niður.
Reykjavík, 31. ágúst 1961.
VERÐL AGSST JÓRINN.
TILKYNNING
Nr. 14/1961.
Verðlagsnefnd hefur ákveðið eftirfarandi hámarks-
verð á smjörlíki:
í heildsölu, pr. kg...... kr. 13.40
í smásölu, pr. kg. með söluskatti .... — 15.90
Reykjavík, 31. ágúst 1961.
VERÐLAGSSTJÓRINN.
TILKYNNING
Athygli innflytjenda skal hér með vakin á því, að
samkvæmt I. kafla auglýsingar viðskpitamálaráðu-
neytisins, sem birt var í 124. tölublaði Lögbirtinga-
blaðsins frá 31. des. 1960, þá fer þriðja úthlutun
(lokaúthlutun) gjaldeyris- og/eða innflutningsleyfa
árið 1961 fyrir þeinr innflntningskvótum, sem þar
eru taldir, franr í októbermánuði næstkomandi. Unr-
sóknir unr þá úthlutun skulu hafa Irorizt Landsbanka
íslands eða Útvegsbanka íslands fyrir 1. október næst-
komandi.
LANDSBANKI ÍSLANDS
ÚTVEGSBANKI ÍSLANDS.