Dagur - 25.11.1961, Blaðsíða 2

kirkjufmidiir
HINN 13. almenni kirkjufund-
ur leikmanna og presta í hinni
evangelisk-lúthersku kirkju á
íslandi var haldinn í Reykjavík
dagana 22.—24. okt. sh'
Fulltrúar, sem á fundinum
mættu, voru um 120 að tölu og
auk þeirra allmargir gestir. —
Margir tóku þátt í umræðun-
um, sem oft fóru fram með
miklu fjöri, og sýndu mikinn
áhuga á þeim málum, er fyrir
fundinn höfðu verið lögð.
Serhvert hinna frjálsu félaga
innan kirkjunnar hefur rétt til
að senda tvo fulltrúa á fundinn.
Ýmsar ályktanir og tillögur
voru samþykktar á fundinum.
Var sumum þeirra vísað til
biskups og Kirkjuráðs, en öðr-
um til nefnda. En þær,
sem varða almenriing og aðra
en fyrrgreinda aðila, eru sem
hér segir:
1. UmSkálholt var svohljóðnndi
tillaga sömþýkkt samhljó'ða:
„Hínn 13. almerini kírkju-
furidur beinir þeirri áskorun
til ríkisStjórnar ÍSlands og Ál-
þingis, að Þjóðkirkju íslands
verði afhentur Skáiholtsstaðúr
til eignar og umráða og véiti
biskup íslands Skálhölti við-
töku fyrr hölrd- Þjóðkirkjunnar
og sé hann húsbóridi staðarins,
enda telur fundurinn að stefha
beri að því að Skálholt verði
biskupsstóll að nýju.
Jafnframt þakkar fundurinn
Alþingi og Ríkisstjórn þær
framkvæmdir, sem þegar hafa
verið gerðar á staðnum og lýsir
gleði sinni yfir þeim mikla
áhuga, er erlendir íslandsvinir
hafa sýnt á endurreisn helgiset-
urs þar, þakkar höfðinglegar
gjafir þeirra og annan stuðning
í orði og- verki.“
2r Um krkjulegt ménnfasetur
í' Skálholti var eftirfararidi til-
laga samþykkt samhljóða:
„Hinn 13. almenni kirkju-
fundur íslenzku Þjóðkirkjunnar
hvetur alla- kirkjule'ga- sinnaða
menn í landinu til að taka sam-
an höridúm um að stofna í Skál-
holti' menntasetur með lýðh’á-
skólasniði til kristilegrar vakn-
irigar og lýðfraeðslu. Verði sú
stofnun sniðin eftir þeim hlið-
sfæðum stofnunum erleridum,
er bezt hafa gefizt evangelisk-
um kirkjum. Beinir fundurinn
þessari áskorun fyrst og fremst
til biskups og Kirkjuráðs.“
3. Varðandi veitingu prestsemb-
ætta var eftirfarandi ályktun
samþykkt með rúmlega tveim
þriðju hlutum greiddra atkv::
„Hinn almenni kirkjufundur
leikmanna og presta 1961 telur
nauðsynlegt að breyta núgild-
andi lögum um veitingu presta-
kalla í það horf að prestskosn-
ingar leggist niður, eri Forseti
íslands veiti prestaköllin sam-
kvæmt tillögum biskups."
4. Um endúrreisn Hólastóls var
einróma samþykkt eftirfarandi:
„Hinn 13. almenni kirkju-
fundur, haldinn í Reykjavík
dagana 22.■—24. okt., tekur ein-
huga undir ósk Norðlendinga
um endurreisn Hólastóls.“
5. Varðáridi sálmasöng var svo-
hljóðandi tillaga samþykkt sam-
hljóða:
„Hinn 13. almenni kirkju-
fundur, haldinn í Reykjavík
22.—24. okt. 1961, skorar á dag-
skrárstjórn Ríkisútvarpsins að
verja a. m. k. einni klukkustund
(helzt í þrennu lagi) til þess að
kenna þjóðinni helztu sálma-
söngslög, sem notuð eru við
guðsþjónustur.“
m um auglýsmgu,
til skilningsauka á dýravernd
STJÖRN' Alþjóðasamb. dýra-
venidúnarfélaga ( World Fede'-
ratió'ri For The Protection Of
Ariimals) hefur ákveðið að efriá
til gamkeþpni meðal þjóða' sam-
báridsfélagá sinna um auglýs-
ingö'r, til eflingar skilnings á
dýravernd: Keppriin skal vera
innan tveggja aldursflokka. í
öðrum flo'kknum skulu vera
þeir, sem eru 16 ára ög yngri,
en í hinum þeir, sem eru eldri
eri 16 ára. Næstkomandi sumar,
dagana 11.—17. júní, efnir Al-
þjóðasambandið (WFPA) tíl al-
þjóðaþings um dýraverndunar-
málefni í Austurríkí. Á þessu
þingi á að dæma um þær tillög-
ur að auglýsingum, sem borizt
hafa. Sambandið ætlar að gefa
þær auglýsingar, sem valdar
verða, og dreifa þeim um allan
heim. Áletranir auglýsinganna
verða þýddar á ensku, frönsku,
þýzku og sþörisku.
Reglur keppninnar eru sem
'hér segír:
1. Enginn getur tekið þátt í
keþþriiririi, nema gegnUm
samband dýrave'rndunarfé-
laga þjóðar sinnar.
2. Sambönd dýraverndunarfé-
laga 'verða að háfa serit tíl-
lögur að auglýsingum fyrir
31. marz 1962;
3. Hver tillagá að ariglýsingu á
að vera vandlega merkt
nafni og heimilisfangi kepp-
anda. Sambandið, sem send-
ir tillöguna, merki hana
eirinig sínú nafrii.
4. Hámarksstærð auglýsinga
skal vera 50x30 cm.
5. Hámarksfjöldi orða' á aug-
lýsingunni 5.
6. Keppandi getur valið á milli
þessara tveggja viðfangsefna
við lausn verkefnisins:
1) Velférð dýra þárfnast
(Framhald á bls: 7)
ííeimsmét Vilhjálms
Á JNNANHÖSSMÓTÍ í frjáls-'
um íþróttum í Reykjavík 1. nóv.
sl. skeði jrað, að Vilhjálmnr Ein-
arsson JR setti Jiéirnsmet í líá-
stökki án atrennu, stfikk 1.75 m,
sem er 1 cnt hærra en skráð lieims
met Norffmannsins Christian E-
hant og 6 cm hærra en eldra ís-
landsmet Vilhjálms. Þetta afrek
er stórglæsilegt og líka eina heims
met ísJendíngs til ]>esSa í íþfútt-
um. Afftir hefur Vilhjálmur hiiggv
iff na-rfi'iieimsméti í þrístiikki'og
á nú fjórffa lertgsta stiikkíð frá
uþphsfi ](i.70‘m. í alþjóð'akeppni
heftir Vilhjálniur staðið sig
frábærlega vel eins og t. d. á
Olýmþmleikjnntifn: í Mélbrítrrne-
1956, j>ár sem liann varff annár i
þristökki, næstur á eftir BrazfUu-
'inármiriiiin Jla Silva og ógnaffi
þár sigri hans. Vilhjálnmr er 27
ára gamaU og-kennir nú við Sam-
viniHiskóIann í Biíröst.
Gerist Þórólfuí* Beck

Á FÖSTUD AGSK.V ÖLDIÐ
efndi Akureyrardeild MÍR til
söngskemmtunar í Samkomu-
húsi bæjarins. Sópransöngkon-
an Valentina Maximova og und
irleikálinn Vera Podolskaja,
sem einnig lék einleik,
skemmtu bæjarbúum.
Á vegum MÍR hefur jafnan
komið ósvikið listafólk og svo
var enn. Tónleikar, sem þessir,
hafa ætíð verið ágætlega sóttir.
En nú var húsið ekki fullskipað.
Vera má að orsakanna til
minni aðsóknar en vanalega á
skemmtunum MÍR, sé að leita
á sviði heimsmálanna og þeirri
MIMIMIIMMI(MtMMIiMlflMilMil*MIMIMM«lflllilMlfllMIIMMI)||»
• andúð, sem „austí’ið“ hefur
skapað sér um sinn.
En þótt við viljum hvorki
hélryk kjarnorkuspréngja úr
aústfi eðá vestri, getum við
nötið listánria, hvaðán sem jrær
ber að gárði, og það eigum við
að gé'fa.
Söngur Valentinu Maximovu
var listavioburður í bæ okkar.
Söngkonan ræður yfir óvenju-
legum raddstyrk og raddfegurð
og tækni hennar ef undraverð.
Undirleikur og einleikur Veru
Podolskaja var bæði öruggur
og listrænn. □
atvinnumaður?
Allar horfur eru nú á því, að
Þófölfur lieck, hinn kurini mið-
herji KR-inga og íslenzka larids-
liðsins gerist nú atvinriulchatt-
spyrtruitiaffur. Hann dvelur mi í
Skotlandi og hefur að undan-
förnu kepj>t með atvinnuliffi St.
Mirren. Samkvæmt blaffafregnum
aff utan héfur Itann staffið sig
mjög vel í Jjeim leikjum og ]>að
er kti'nnugt, að forráffamenn St.
Mirrén hafá „boffiff" í I'órólf, en
óvíst hváð ntikið, og fastlega má
reikna með að samnjngur verffi
undirritaður bráðlégá. Ef svo
verffur, missir íslenka landsliðiff
góffán Iiffsmann, jiví að Þórólfur
hefur, nú um skeiff, verið einit
snjallasti knattsjryrnumaður okk-
ar. En efnilegra leikmanna bfður
niikil frægð óg ntiklár fjárhæðir í
slíkum atvinnuliðum sem þessum,
ef þeir reynast vandanum vaxitir.
ÞAU ÓTRULEGU tíðindi hafa
gerzt á íslandi, að utanríkisráð-
herrann hefúr gefið hinu banda
ríska varnarliði leyfi til sjón-
varpsreksturs hér á landi með
svo mikilli aflstöð, að ná mun til
helmings þjóðarinnar.
Sjónvarpið er að vísu hinn
mikli draumur margra, sem
ekki hafa séð það eða kynnzt að
ráði, og kannski er það eitt af
því, sem koma skal. En ekki
hefði því verið trúað að
óreyndu, að erlendum aðilum
gæfist kostur á slíkum rékstri
hér á landi og að slíkt leyfi yrði
veitt þegjandi og hljóðalaust
eins og um eitthvert smámál
væri að ræða. Sjónvarp er nefhi
lega eitt mesta áróðurstækf í
veröldinni, sem upp hefur verið;
fundið og háskalegt að veita
erlendum mönnum aðstöðu til
að nota það eftir eigin geðþóttá.
Ekki er þetta sagt af varimati
á menningu Bandaríkjamanna.
En leyfi íslenzkra stjófnárválda
virðist hins vegar byggjast á of-
mati þessara vérðleiká, ef það
er ekki hreinn undirlægjuhátt-
ur. Ljóst er, að meiri hluti ís-
lenzku þjóðarinnar féllír sig við
margt í fari Bandaríkjamanria
og héfur líka margt af þéim að
læra. En mér er sém eg sæi
framan í þennan meiri hluta ef
það væru Rússar, sem allt f
einu og íslendingum að óvörum
skelltu sjónvarpi yfir þann
hluta landsins, þar sem helm-
ingur þjóðarinnar hefur búsetú.
Þeir sömu og nú leggja blessun
sína yfir frumhlaup og glap-
ræði utanríkisráðherra viðvíkj-
andi bandarísku sjónvarpi,
myndu upp hefja annan söng-
og vara við áróðurshættunni.
Sannleikurinn er sá, að sjón-
varp verður að vera í höndum
þjóðarinnar sjálfrar eins og út-
varpið, og má aldrei missa það
vald úr höndum sér.
Sem fræðslutæki er sjón-
varpið eflaust ómetanlegt,'einn-
ig til fréttaþjónustu og'
skemmtunar. En hvernig serii á
því stendur, er reynslan af því'
mjög víða hin bágasta; jafnvel
þar, sem nægilegt fjármagn
virðist véra fyrir hendi til sjón-
varpsreksturs.
Fyrir nókki-um mánuðum vöru
nokkrir íslenzkir blaðaménn á
ferð í Bandaríkjunum til fróð-
leiks og skemmtunar í boði þar-
lendra aðila. Sjónvarpi hafði eg
ekki áður kynnzt svo að heitið
gæti, og var það að sjálfsögðu
eitt af undrum þessarar verald-
ar í vestrinu.
Nokkur kvöld „áttum við
sjálfir", og man eg eftir að einu
þeirra eyddum við Jakob Ó.
Pétursson ritstjóri saman við að
horfa á sjónvarp á meðan yngri
ferðafélagar okkar völdu sér
aðra skemmtan. Við völdum
okkur þá sjónvarpsstöðina, sem
bezt náðist, létum fara vel um
okkur í hótelíbúðinni, sem við í
þetta skipti höfðum til umráða;
og nutum þess, sem fram var
reitt.
Auglýsingarnar voru yfir-
þyrmandi. Hægðameðöbn, tann
sápurnar, skóáburðurinn, mat-
vörurnar og allt það, upp aftur
og aftur. Að vísu voru sumar
auglýsingarnar sniðugar og
kynbomburnar, sem voru að
bursta tennur sínar eða gæða
sér á einhverju matarkyns,
voru svo sem sjálegar. Auglýs-
ingar, ásamt fréttunum, slitu
með stuttu millibili aðalmynd
kvöldsins. Su mynd var við-
burðarík í meira lági. Þar voru
16 mórð framin, að mig minnir,
og sátum við þó ekki alltaf við.
Við vorum búnir að fá alveg
nóg af þessu er helmingur
morðanna hafði verið sýndur og
fórum þá í kvöldkaffi og dvö'ld-
um þar góða stund. En við yor-
um byrjaðir að telja áður en við
fórum í kaffið og héldum því
svo áfram ofurlitla stund á eftir.
Segjum og skrifum 16 rnorð, og
j>á skrúfúðum við fyrir. E. D.
15r eriendum blöðnm
Varriir gegn' géislavirku
ú’rfállr.
BÚIZT er við, að Sovétspren^j-
urnar miklu 'inuni auka mjog
geislavirkt úrfáll með vorinu.
og næsta sumar, m. a. í Norégi.
Þar er því beilbrigðisiú'ála-
stjórnin á vetjði í tíma og.ráðg-
ast nú um, hvernig hærírihni
skuli mætt, verði úrfallið svo
mikið, að viðsjárvert verði talið.
Heilbrigðismálastjóri Noregs,
Fr. Mejbyt^ yfirlæknir, seiir
þannig frá í blaðaviðtali: . 1
Heilbrigðismálastjórnin hefur
á prjónunum, að til mála géti
komið að blanda ýmsum efnum
í jarðveg og ýmsar fæðuteg-
undir til að draga úr eða jafnvei
eyða algerlega geislavirktim
ísötópum, og' einrii'g meðferð
matvæla, svp að þáu þeli langa
geyni'slu, og einnig þárinnig, að
geislavirk’áhrif séú fjarlægð. □
líáð 'í tíriiri' tékin.
BÚAST MÁ VIÐ að geisiávirkt
úrfall vferði ekki’jáfh mikíð um
allt landið (Nöiegtrr er‘ géysi-
langur!). Veldur því margt, og
m. a. er veðurfarið ólíkt á ýms-
urri’ stöðurii, en það hefúr áhrif
á dreifingu geíslavirks úrfalls:
úr loftinu. Þegar við nú búumst
til varnar gegn sterku úrfalli, er
það í því skyni að reyna að
verjast yfirvofandi hættu. —
Víð beitum mjög vel skipu-
lagðri ttekni tíl að fylgjast með
geislavirku úrfalli hvar og hve-
nær serii er, og sömuleiðis erum
við viðbúnir því að draga sem
mest úr þeim áhrifum, sem
sterkt úrfall kynni að valda,
segir Melbye yfirlæknir. □
Geislavirk mjólk.
GEISLAVIRKU JOÐI131, sfem
búast má við í mjólk, verði
geislavirkt úrfall mikið, má
verjast við neyzlu með því að
geyma mjólkina vikutíma, áður
hennar er néytt. Joð 131 er sém
sé skammær ísótóp, og rýrnar
geislavirkrii hans um helming á
liðugri viku. □