Dagur - 29.11.1961, Blaðsíða 8

8
^itiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiifiiiiíiiiiiiiiiaiiiitiiiiaiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiia iij
I Kveðja frá Ríkarði Jénssyni (
ANNAR bændaklúbbsfundur
eyfirzkra bænda á þessum vetri
var haldinn aS Hótel KEA
mánudaginn 20. nóv.
Framsöguerindi flutti Ingi
Garðar Sigurðsson ráðunautur
og fjallaði það um þrjá þætti
sauðfjárræktarinnar. — Vegna
þeirra, sem ekki eiga þess kost
að sækja bændaklúbbsfundina,
skulu nú nokkur atriði úr ræðu
frummælenda rakin.
Sauðfjárræktarfélögin.
Þótt oft sé deilt um sauðfjár-
ræktina og árangur hennar,
verður ekki deilt um afurða-
skýrslurnar í sauðfjárræktarfé-
logunum. Þær segja okkur
hvort við stöndum í stað eða að
okkur miðar fram á leið.
Aukavinna er nokkur fyrir
bændur í sauðfjárræktarfélög-
um, einkum merking lamba og
vigtun fjárins, bæði ánna á vetr
um og dilkanna að haustinu.
En þessi aukavinna og skýrslur
eru svo mikils virði, að hún
mun borga sig betur en flest
annað. Stefna ber að því að hafa
gllar ær á skýrslum, hverjum
bónda til glöggvunar, bæði á
kostum og göllum einstakling-
anna og fjárbúsins í heild.
Vörugæði.
Allir eru sammála um, að
nauðsynlegt sé að framleiða
góðar sauðfjárafurðir og um
það er ekki deilt. En menn deila
um; hvað séu góðar vörur. í
þessu sambandi má nefna mag-
urt kjöt, en það er ekki hið
sama og að biðja um kjöt af
mögru fé, heldur vöðvabita af
holdgóðri skepnu. Horkjötið er
bragðvont og á ekkert skylt við
það góða bragð, sem íslenzkt
dilkakjöt er frægt fyrir. Það fer
ekki hjá þvi, að við verðum að
rækta fjárstofna með hagstætt
hlutfall milli kjöts og beina.
Við höfum nú tvo fjárstofna,
annan vestfirzkan og hinn þing-
eyskan. Vestfirzki stofninn er
klofinn í tvær aðalgreinar og er
önnur kollótt, tilkomin með
blöndun við erlendan fjárstofn
(skozkan), og er þetta ræktaðra
fé en það hyrnta. Innan um þær
eru einhverjar þær bezt byggðu
kindur hér á landi.
Hyrnti stofninn vestfirzki, eða
sú grein hans, er grófgerðari og
oft heldur hrikalegur. Þó finn-
ast þar vel byggðar kindur inn-
an um.
Þingeyski stofninn er sá bezt
ræktaði hér á landi að byggingu
til. En fleira þarf að athuga, svo
sem frjósemi, þol og hreysti.
Þingeyski stofninn er heldur
frjósamari. Árið 1959 fæddust
i sauðfjárræktarfél. 164 lömb
undan hverjum 100 ám þing-
eyskum, en 154 undan jafn-
mörgum ám vestfirzkum. í
þessu efni er bilið þó að
minnka vegna ræktunar. Vest-
firzku ærnar eru þróttmeiri og
þurfa mun minni umönnun um
burðartímann. Þetta er mikils-
vert atriði, og sýnir vel, að mjög
þarf að vera á verði í kynbóta-
starfinu, ekki sízt hvað snertir
hreysti fjárins.
Um niðurstöður í sauðfjár-
ræktarfélögum 1958—1959 er
það m. a. að segja, að vestfirzku
ærnar gáfu 22,79 kg. kjöt, en
þær þingeysku 22,65 kg, og var
það í öfugu hlutfalli við lamba-
fjöldann. Vestfirzku ærnar
munu vera mjólkurær og
hraustari einnig. Á þetta reyndi
t. d. í 17,-júníhretinu 1959, svo
sem menn muna eflaust vel.
Nú er ull greidd eftir gæð-
um til hvers bónda. Mun það
efla áhuga fyrir því að rækta
ibetri ull. Litarlaus hár, illlhær-
ur og rauðlituð ull er vond
vará. Gulflekkótt lömb hafa lé-
lega ull. En við ullarmat frá
ýmsum stöðum hefur komið í
ljós, að ull af vestfirzku fé og
þingeysku, flokkast álíka vel.
Gulu og litarlausu illhær-
unum þarf að útrýma hið
fyrsta.
Skyldleikarækt.
Almennt séð, mun víða um of
mikla skyldleikarækt að ræða á
sauðfjárbúunum. Féð smækkar
og síðar koma fram vanskapaðir
einstaklingar. En ekki mega
bændur bíða svo lengi með úr-
bætur.
Þá skal á það bent, að eftir of
mikla skyldleikarækt getur
náðst mikill árangur með
óskyldum hrútum, jafnvel þótt
þeir hafi lítið kynbótagildi und-
ir öðrum kringumstæðum. Vill-
ir þetta menn stundum, en hið
sanna kemur þó jafnan fljótlega
í Ijós. Þó er girnilegt til fróð-
leiks að prófa skyldleikarækt
afburða einstaklinga. Ef þeir
þola hana, er kynbótagildi
þeirra mjög mikið, að öllum
jafnaði.
Fóðrun.
Hér er sauðfé yfirleitt fóðrað
til mikilla afurða. Beit er lítil og
Úr Svarfaðardal
Svarfaðardal 26. nóv. 1961. Tíð-
arfarið hér þennan mánuð hef-
ur verið heldur óstöðugt og
breytilegt. — Um mánaðamótin
síðustu kom allmikill snjór,
færi þyngdist á vegurn og fé var
þá alls staðar tekið á hús.
Þennan snjó tók þó alveg aft-
ur og varð auð jörð og marþíð.
Hiti fór suma dagana upp í
8—10 stig. Jarðýta hóf aftur
jarðvinnslu og sumir bændur
slepptu þá fé sínu aftur. Því
var það víða óvíst, þegar gekk
í hríðina nú um miðja vikuna
sem leið. Á miðvikudaginn var
mikil rigning og síðar krapa-
slydda, en snjókoma til fjalla.
Var þá fé smalað, og náðist það
flest í hús þá um kvöldið og
morguninn eftir. Enn vantar þó
nokkrar kindur, enda örðugt að
leita þessa daga vegna veður-
vonzku. Hefur verið norðan
stórviðri með mikilli fannkomu
síðan á miðvikudagskvöld. Fór
að draga úr mesta veðrinu í
því er féð mjög fóðurfrekt, jafn
vel í góðum vetrum.
En vetrareldið þarf að vera
innan vissra takmarka. Ofeldi
framan af vetri getur minnkað
frjósemina, ef því er ekki stillt
á réttan tíma. Mikið eldi um
miðjan vetur svarar sjaldan
kostnaði. Ekki má heldur eyði-
leggja dýrt vetrarfóður með
vanfóðrun á vorin.
Beitarlöndin í Hrafnagilshr.,
Saurbæjarhr., Svalbarðsströnd,
Öngulsstaðahr. og í Svarfaðar-
dal eru ekki nóg fyrir fjárfjölg
un, nema að bæta þau verulega
og taka lömbin á ræktað land 2
—4 vikur fyrir slátrun. Þar sem
landléttast er eða þrengst í haga
verður árangur af tilkostnaði
mjög lítill.
Síðar í ræðu sinni gerði
ráðunauturinn glögga grein fyr-
ir því, hve sauðfjárrækt borgaði
sig illa, eins og komið er verð-
lagsmálum.
Helztu niðurstöður.
Hverjum bónda er nauðsyn-
legt að halda afurðaskýrslur,
bæði yfir bú og einstaklinga.
Vetrarfóðrið hér um slóðir er
mjög dýrt og því ber að fóðra til
hámarksafurða og reyna að fá
sem allra mestar afurðir eftir
hverja vetrarfóðraða kind. Lé-
legir sumaihagar koma sums
staðar í veg fyrir góðar afurðir,
þótt vetrarfóðrun sé ágæt.
Þarf því að bæta hagana, nota
ræktað land til beitar eða fækka
fénu ella, sagði Ingi Garðar Sig-
urðsson í lok ræðu sinnar.
Að erindinu loknu hófust um
ræður og stóðu þær fram á nótt.
Að síðustu er þeirri ábend-
ingu kpmið á framfæri, hvort
ekki væri hægt að fá fróðan
mann um fiskirækt í ám og vötn
um til að flytja erindi á bænda-
klúbbsfundi. □
gær og nú er bjart veður og
10 stiga frost. — Bílfæri er
þungt víðast og ekki fært nema
fyrir trukka.
Fyrir rúmri viku fundust tvö
lcmb á Þverárdal í Skíðadal.
Höfðu þau aldrei sézt síðan í
vor. Eigandi þeirra var Þór Vil-
hjálmsson, Bakka. G. V.
Ógnar veður
Ófeigsctöðum, 28. nóv. — Hér
var ógnarveður, en ekki telj-
andi skaðar. Nokkuð vantaði af
fé, en flest er fundið, og var lif-
andi. Örfáar kindur vantar þó
enn. — Mikill snjór er kominn.
Mjólkurbílar komast ekki án
ýtu. □
Tundurcliifl enn
Leifshúsum 26. nóv. Óveðrið
gekk niður hér síðdegis á laug-
ardag, mest var veðurhæðin fi'á
hádegi á fimmtudag til laugar-
dagsmorguns. Snjór er ekki
mjög mikill hér. — Engin mjólk
KNATTSPYRNUMAÐURINN
góðkunni, Ríkarður Jónsson frá
Akranesi, sem í haust fór utan
til að leita sér lækninga á
íþróttasjúkrahúsi í Hellessen í
Þýzkalandi, er enn í rannsókn.
Nýlega skrifaði Marotzky,
knattspyrnuþjálfarinn, sem Ak-
ureyringar kannast vel við,
kunningja sínum hér í bæ bréf,
þar sem Ríkarðar er að nokkru
getið. Marotzky vai; á kynning-
arferð meðal knattspymu-
manna fi'á Ghana og kom þá af
tilviljun á fyrrnefnt íþrótta-
sjúkrahús. Hann kom inn í her-
bergi, þar sem Ríkarður lá og
varð þar mikill fagnaðarfundur
og heyrðist nú töluð þar ís-
lenzka í fyrsta sinn. Mun það
VARÐBERGSFUNDUR
Á MÁNUDAGSKVÖLDIÐ hélt
Varðberg, félag áhugamanna
um vestræna samvinnu, fund í
Varðborg á Akureyri. Ræðu-
menn voru Jón Skaftason,
Benedikt Gröndal og Matthías
Matthiesen. Á eftir töluðu
Bernharð Stefánsson, Jón Asp-
ar, Jakob Ó. Pétursson og Árni
Jónsson og frummælendur tóku
aftur til máls.
Á undan ræðum var sýnd _
kvikmynd: Ferð um Berlín.
var flutt héðan úr sveitinni á
föstudag. En á laugardag var
brotizt með mjólk. Ferðin til
Akureyrar tók 7 klst., en tek-
ur venjulega 1—1% klst.
Ekki er vitað um tjón af ó-
veðrinu hér í sveit. Nokkrar
kindur vantar þó enn, en ekki
er víst að þær hafi farizt.
Enn rak tundurdufl á fjörur
hér. Verður það væntanlega
gert óvirkt við fyrstu hentug-
leika.
Rafmagn er nú skammtað.
S. V.
Bryggja brotnar
Árskógsströnd. Á Litla-Ár-
skógssandi lyfti flóðaldan og
brimið trébryggju, allstórri, í
heilu lagi og bar hana upp í
fjöru, en braut hana þar. Bátar
voru ekki á legunni. En trillur
voru á kambinum og gekk sjór
þar yfir og skellti þeim niður.
Tveir skúrar brotnuðu og sjáv-
armöl gekk inn í þá. Á Hauga-
nesi gróf sjórinn undan fiski-
hafa verið Ríkarði óblandin
ánægja. Marotzky heldur áfram
og segir:
Daginn eftir fór eg aftur í
heimsókn til íslendingsins
ásamt nokkrum knattspyrnu-
mönnurn, sem eg er að æfa
núna, til að kynna hinn fyrr-
verandi fyrirliða íslenzka lands
liðsins og til að færa honum
smágjöf. Að heimsókn lokinni
bað Ríkarður fyrir kveðju til
vina sinna og ekki sízt til vina
sinna á Akureyri.
Um batahorfur er enn ekki
hægt að segja neitt með vissu
en allt verður gert, sem hægt
er að gera fyrir hann þar
ytra. □
Hafnargarður sprakk
Hofsósi. Hafnargarðurinn
sprakk töluvert, en hann var
lengdur fyrir tveim árum. Bæði
er hann sprunginn um þau sam
skeyti og t vær sprungur aðrar
í nýja partinum. Hafnargarður-
inn hefur sigið lítils háttar að
framan og mun tæpast þola
annað eins brim aftur.
Á Lónlcotsmöl í Sléttuhlíð tók
brimið gamlar sjóbúðir og fór
með eina í heilu lagi upp í
vatnið fyrir ofan, en braut aðrar
og skolaði þeim sömu leið í
pörtum. Þarna hafa sjóbúðirnar
staðið á aðra öld og ekki minn-
ast menn þess að þær hafi fyrr
orðið fyrir slíku brimi.
BÆNDAFUNDUR
ALMENNUR bændafundur uin
verðlagsmálin verður haldinn
að Hótel KEA n.k. mánudag. —
Búnaðarsamtökin í héraðinu
standa fyrir fundinum og fellur
bændaklúbbsfundurinn niður
það kvötd.
skúr, en báta sakaði ekki þar.
Enn vantar nokkrar kindur á
yztu bæjum Árskógsstrandar,
en verið er að leita þeirra í dag.
Níu fimdust lifandi
Laugum, 28. nóv. — Á Fljóts-
bakka hafa 7 kindur fundizt
dauðar í fönn. í Fram-Reykjad.
fundust 9 kindur lifandi í fönn,
á þeim stað sem 40 kindur
fenntu til dauða í nóvember
1959. Ekki er með fullri vissu
vitað um fjárskaða, því að enn
er leitað að því fé, sem vant-
aði. □
Veginn tók af
Haganesvík. Við brúna við
Hópsvatns tók veginn af á 3—
400 m. kafla og gekk sjórinn
upp í vatnið. Einnig gekk sjór
yfir malarkambinn nálægt kaup
félagshúsinu. Einn bátur
skemmdist. Bryggjan sé eitt-
hvað niðui', en óvíst hvað
skemmdirnar eru miklar.